hematoloji yan dal eğitim programı

HEMATOLOJİ YAN DAL EĞİTİM PROGRAMI
I
KLİNİK HEMATOLOJİ: BENIGN
IA
ERİTROSİT HASTALIKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Anemiler (Demir, B12, Folik asit eksikliği)
b
Kronik hastalık anemisi
c
Toksik maruziyete bağlı anemi
d
Saf eritroid aplazisi
e
Talasemi
f
Orak hücre hastalığı ve diğer hemoglobinopatiler
g
Eritrosit membran defektleri (ör. Sferositoz)
h
Eritrosit enzim defektleri (ör. G6PD)
i
Akkiz immun hemolitik anemiler
j
Akkiz non-immun hemolitik anemiler
k
Diğer konjenital hemolitik anemiler (CDA, sideroblastik anemi)
l
Eritrositoz
m
Primer hemokromatoz
n
Sekonder hemokromatoz
o
Porfiri
IB
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
BENİGN LÖKOSİT HASTALIKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Granülosit fonksiyon bozuklukları
b
Granülositopeni/agranulositoz
c
Lenfopeni ve lenfosit fonksiyon bozukluğu sendromları
d
Kalıtsal immunyetmezlik sendromları
e
Hemofagositik lenfositoz
f
Sekonder lökositoz
ID
Seviye 3
KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Akkiz aplastik anemi
b
PNH
c
Fanconi anemisi
d
Diğer kalıtsal kemik iliği yetmeliği sendromları (ör. Blackfan-Diamond, Schwachman)
IC
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
TROMBOSİT HASTALIKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Akkiz trombosit fonksiyon bozuklukları
b
Immün trombositopeni
c
Trombotik trombositopenik purpura
d
Psödotrombositopeni
e
Telenjiektazi ile seyreden hastalıklar (ör. Rendu-Osler-Weber)
Diğer trombosit hastalıkları için Koagulasyon bülümüne bakınız.
KONSÜLTASYON HEMATOLOJİSİ
IE
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
1
Seviye 3
a
b
c
d
e
Genetik danışma
Konjenital metabolizma hastalıklarının hematolojik belirtileri
Hematolojik olmayan hastalıkların hematolojik belirtileri
Gebeliğe bağlı hematolojik belirtiler
HIV ve diğer infeksiyon hastalıklarında hematolojik belirtiler
2
KLİNİK HEMATOLOJİ: MİYELOİD MALİGNİTELER
2A
MİYELOPROLİFERATİF VE MİYELODİSPLASTİK NEOPLAZMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
KML
b
Polisitemia Vera
c
Primer miyelofibrozis
d
Esansiyel trombositoz
e
Kronik Eozinofilik Lösemi
f
Mastositoz
g
Eozinofili ve PDGFR ve/veya FGFRI anomalileri ile seyreden neoplazmlar
h
KMML
i
Düşük risk MDS
j
Orta ve yüksek risk MDS
Pediatrik olanlar da dahil diğer Miyeloproliferatif ve Miyelodisplastik hastalıklar (ör.
k
JKMML)
2B
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
AKUT MYELOİD LÖSEMİ VE LİNEAGE’İ BELİRSİZ LÖSEMİLER
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Yineleyen genetik anomalili AML
b
MDS’ye bağlı değişiklikleri olan AML
c
Tedaviye bağlı AML ve MDS
d
Diğer AML
e
Down sendromuna bağlı mİyeloid proliferasyon
f
Lineage’i (Dizin) belirsiz Akut lösemiler
Seviye 1 Seviye 2
X
X
KLİNİK HEMATOLOJİ: LENFOİD MALİGNİTELER VE PLAZMA HÜCRE HASTALIKLARI
3A
B-HÜCRELİ NEOPLAZMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Akut Lenfoblastik Lenfoma/B hücre kaynaklı lenfoblastik lenfoma
b
Diffüz large B- hücreli lenfoma
c
Burkitt lenfoma
Diğer agresif B-hücreli Lenfomalar (sınıflandırılamayan, primer mediastinal large Bd
hücreli, intravasküler, plazmablastik, ALK+ large B hücreli)
e
Mantle cell lenfoma
f
Follikuler lenfoma
Diğer indolan B-hücreli lenfomalar (ör. Lenfoplazmasitik lenfoma/Waldenström
g
makroglobulinemisi, saçlı hücreli lösemi)
h
Marjinal hücreli lenfomalar (ör. MALT, SMZL)
KLL/küçük lenfositik lenfoma/monoklonal B hücreli lenfositoz) Periferik T Hücreli
i
Lenfomalar
Seviye 3
X
X
X
X
3
3B
Seviye 3
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
X
X
T HÜCRELİ LENFOMALAR VE NK HÜCRELİ NEOPLAZMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
T hücre kaynaklı ALL/lenfoblastik lenfoma
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
2
b
c
d
Periferik T hücreli lenfoma
Anaplastik large cell lenfoma
Diğer T ve NK hücreli lenfomalar (AILT, T-PLL, T-LGL, NK hücreli lenfoma/lösemi)
3C
HODGKİN LENFOMA
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Nodüler lenfosit hakimiyeti HL
b
Klasik HL
3D
4A
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
KÖK HÜCRE NAKLİ
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
X
HÜCRE VE GEN TEDAVİSİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Embriyonik ve erişkin kök hücre tedavisinin klinik potansiyeli ve sınırları. Etik gereklilikler
b
Gen tedavisinin klinik potansiyeli ve sınırları
c
Mezankimal hücreve NK hücre tedavisi
d
Tümör aşıları
4C
Seviye 3
KLİNİK HEMATOLOJİ: KÖK HÜCRE NAKLİ VE ÖZEL TEDAVİLER
Kök hücre nakli alanındaki eğitim tercihen JACIE tarafından akredite edilmiş bir kurumda yapılmalıdır.
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Endikasyonları, AKİT ve OKİT risk ve yararları
b
Miyeloablatif ve düşük doz hazırlık tedavisi rejimleri seçim kriterleri
c
Yüksek doz tedavi uygulanması
d
Hücre kaynağı ve donör seçimi
e
Akut ve Kronik Graft versus Host Hastalığı
f
Pulmoner komplikasyonlar, karaciğer VOH, ve hemorajik sistit
g
Kimerizm değerlendirmesi
h
Hematopoetik kök hücre mobilizasyonu, toplanması ve işlenmesi
4B
Seviye 1 Seviye 2
PLAZMA HÜCRELİ NEOPLAZMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
MGUS
b
soliter plazmasitoma
c
Plazma hücreli myeloma (Multipl myeloma)
d
Monoklonal immunglobulin birikimi hastalıkları (Amiloidoz)
4
X
DİĞER ÖZEL DURUMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
İmmun yetmezlikli hastalarda lenfomalar (PTLD, HIV dahil)
b
Cilt lenfomaları
c
Primer SSS lenfoması
d
Histiyositik ve dentritik hücreli neoplazmlar
3E
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
HEMATOLOJİK HASTALIKLARIN TEDAVİSİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Hedeflenmiş tedavi dahil ilaç tedavisi: etki mekanizması, farmakoloji, ve ilaç direnci
b
Standart kemoterapi kullanımı
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
3
c
d
e
Kemoterapi ve Radyoterapinin kısa ve uzun dönem komplikasyonları
İmmunsupresif Ajanlar ve Büyüme Faktörlerinin kullanımı
Gebelikte hematolojik malignite tedavisi
4D
İNFEKSİYOZ KOMPLİKASYONLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Nötropenik ateş
b
Bakteriyel hastalıklar
c
Fungal hastalıklar
d
Sitomegalovirüs (CMV) infeksiyonu
e
İmmunkompromize konakçının diğer infeksiyonları
4E
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
ACİL VE DESTEK TEDAVİSİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Hiperlökositoz, Hiperviskozite, Tümör Lizis sendromu
b
Spinal kord basısı
c
Superior Vena Cava Sendromu
d
Mukozit, Bulantı-Kusma ve Ağrı
e
Nörolojik ve psikiyatrik bozukluklar
f
Venöz erişim (cerrahi konular dışında)
g
Beslenme
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
5 LABORATUVAR TANI
5A TEMEL KAVRAMLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
f
Hematopoez
Kök hücre biyolojisi
Kromozom ve gen yapısı
DNA, RNA ve proteinlerin normal hücresel süreçlerdeki rolü
Transkripsiyon, translasyon, epigenetik düzenleme, sinyal iletimi, hücre siklus
düzenlenmesi ve apostozis temel kavramlar
Çeşitli laboratuvar araştırmalardan gelen verilerin integrasyonu, bunların klinik tablolara
uyarlanması ve tanı formülasyonu
5B
İYİ LABORATUVAR UYGULAMALARI
e
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Laboratuvar idaresi ve organizasyonu
b
Laboratuvar kalite yönetimi (iç ve dış kalite kontrolü dahil)
c
Tehlikeler ve Güvenlik
d
Laboratuvar değerlerinin cinsiyet, yaş ve etnisiteye göre normal sınırları
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
KAN SAYIMI VE MORFOLOJİ
Uzmanlık öğrencisi kan hücre sayımları ve morfolojisi ile ilgili işlemler, raporlama ve klinik değerlendirmeye bir aksiyon
5C planı düzenleyebilmek için aşina olmalıdır.
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
a
b
c
d
e
Lökosit formülü içeren otomatik tam kan sayımı; flagleme; hatalı sayım nedenleri
Kemik iliği aspirasyon ve biyopsisi, lenf bez ince iğne aspirasyonu ve lomber ponksiyon
yapma, preperat hazırlama, hücre yaymaları yapma
Periferik kan yayması ve kemik iliği aspiratlarını hazırlama, fikse etme, boyama, okuma
ve raporlama
Kan ve kemik iliği yaymalarını alyuvar parazitleri için inceleme
Kan ve kemik iliği yaymalarınının sitokimyasal ve özel boyaları
X
X
X
X
X
4
f
g
Hematolojik durumlarla ilgili histopatoloji. Tanı için bir patologla birlikte biyopsi, patolojik
lenf nodu ve diğer dokuları gözden geçirme
Hematolojik malignitelerde immunboyama (lenfoid, myeloid ve farklılaşma markerları)
5D
DİĞER LABORATUVAR TETKİKLERİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
Hemoglobin elektroforezi gibi hemoglobin analizleri
Diğer alyuvar laboratuvar teknikleri (oraklaşma, oksijen afinitesş, alyuvar enzim
b
analizleri – piruvat kinaz, glukoz-6-fosfat dehidrogenaz)
c
Demir metabolizması ve vitamin eksikliklerinde laboratuvar
İmmunglobulin anormalliklerin saptanması (ör. Protein elektroforezi,
d
immunoelektroforez/immunfiksasyon, krioglobulin saptanması, hafif zincir analizi)
5E
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
AKIM SİTOMETRİ İLE İMMUNFENOTİPLENDİRME
Uzmanlık öğrencisi çok parametreli akım sitometresinin birbiri ile ilgili aşamalarına aşina olmalı ve ilk tıbbi karardan son
tanıya kadar geçerli klinik ve laboratuvar bilgilerle ilişkilendirebilmelidir.
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Kan, kemik iliği, ve vücut sıvıları akım sitometresinde Preanalitik faz ve Analitik faz
(örnek hazırlanması , membran veya intrasitoplazmik boyama, veri toplanması, gating
a
stratejileri)
Hematolojik durumların tanısında uygulanan temel hücresel işaretleyiciler (dizin,
b
progenitör ve farklılaşma işaretleyicileri)
c
Hastalığa yönelik antikor panellerinin genel prensipleri
Postanalitik aşama (hücrelerin dizin saptanması, klonalite ve özel alttiplerle ilgili veri
d
analizi)
Tanı ve sınıflandırma uygulamaları, sınırları ve prognostik özellikleri, minimal residüel
e
hastalık değerlendirmesi, kök hücre sayımı)
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
GENETİK VE MOLEKÜLER BİYOLOJİ
Uzmanlık öğrencisi bir hematolojik durumun genetik ve moleküler çalışmalarının en uygun metodolojik yaklaşımın birbiri
ile ilgili aşamalarına aşina olmalı ve ilk tıbbi karardan son tanı ve prognostik değerlendirmesine kadar geçerli klinik ve
laboratuvar bilgilerle ilişkilendirebilmelidir.
Uzmanlık öğrencisi aberasyonların ve/veya moleküler karşılıklarını uluslararası nomenklatürüne uygun olarak
5F
kromozomal anormallik tanımlarını kullanabilmeli.
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
a
X
b
Karyotipleme (konvansiyonel sitogenetik ve FISH)
Gen mutasyonları, fuzyon genleri, klonalite değerlendirmeleri ve gen ekspresyonunda
polimeraz zincir reaksiyonu kullanımı (reverse transkripsiyon PCR, kalitatif ve kantitatif,
sekanslama
c
Genetik ve epigenetik aberasyonları tanımada diğer teknikler (Western blot, CGH, SNP, gen
ekspresyon profillemesi, high-throughput sekanslama, microRNA assay, metilasyon çalışmaları ve
proteomik
d
Hematolojik bozuklukların tanı ve sınıflandırılmasında, ve minimal residüel hastalık
değerlendirilmesinde genetik ve moleküler aberasyonların uygulama, sınırlanma ve
prognostik etkileri
6
TROMBOZ VE HEMOSTAZ
Klinik hemostaz ve tromboz pratiği tanı koydurucu laboratuvar ve klinik deneyimin bileşimidir. Klinik
hematolojinin diğer alanlarında olduğu gibi genel tıpla çok sayıda üstüste gelen nokta vardır. Bu nedenle
hastalık yönetimine holistik yaklaşım için hemostaz ve tromboz eğitimi yanısıra iç hastalıkları eğitimi de
gerekmektedir.
6A LABORATUVAR YÖNETİMİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
Koagülasyon ve trombosit değerlendirme teknikleri
İnhibitör testleri (anti-fosfolipid antikor gibi)
Cinsiyet ve yaşa göre referans aralık belirlenmesi
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
X
X
X
5
Seviye 3
6B AKKİZ KANAMA BOZUKLUKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
f
G
Masif Obstetrik, travma ve cerrahi kanamalar
DIC
Renal Hastalıklar, Karaciğer Hastalıklarına bağlı kanamalar
Antikoagulan ve antitrombotik tedaviye bağlı kanamalar
Akkiz kanama bozuklukları (F VIII ve vWF inhibitörleri)
Çocuklarda akkiz kanama bozuklukları
Akut kanamalarda kullanılan ürünlerle ilgili advers etkiler (Kan ürünleri, pro-hemostatik
ilaçlar)
6C KONJENİTAL KANAMA HASTALIKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
f
g
a
b
c
d
e
f
g
h
ı
j
Arteriyel ve venöz tromboembolizm mekanizma ve risk faktörleri
Venöz tromboembolizm
Antikoagülanların laboratuvar izlenmesi ve dozlanması
Postrombotik komplikasyonlar
Trombofili (Faktör V Leiden, G20210A)
Akkiz trombotik eğilim (APS, HIT, PNH ve MPH)
Gebelikte venöz tromboembolizmin tedavi ve profilaksisi
Trombotik bozukluklarda özel tedavi (ör. Kaval filtreler)
Purpura fulminans
Antikoagülan, antiplatelet ve trombolitik tedavilere advers ilaç reaksiyonları
7
TRANSFÜZYON TIBBI
7A KAN BAĞIŞI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Verici uygunluğu ile ilgili Avrupa Konseyi ve diğer ilişkili düzenlemeler
Bölgedeki enfeksiyöz hastalıkların epidemiyolojisi
Donör hazırlama; ven açma, bağış taraması, bağışla ilgili advers olaylar
Spesifik kan ürünlerinin standardizasyonu, hazırlanması ve korunması (tam kan, eritrosit
süspansiyonu, plazma, trombosit. Kriopresipitat; ışınlama, lökosit deplesyonu, yıkama;
filtreleme; patojen azaltılmış; Pediatrik birimler)
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Trombosit yapısı, fonksiyonu ve damar duvarı etkileşimi
Konjenital trombosit hastalıklarının tanısı (trombasteni, Bernard Soulier...)
Heparine bağlı trombositopeni
Gebelikte trombositopeni
6E TROMBOTİK BOZUKLUKLAR
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Seviye 3
X
Hemostaz mekanizması
Uygun kanama öyküsü alınması (daha önceki kullanım ve aile öyküsü)
Hemofili A ve B
Von Willebrand hastalığı
Diğer kanama bozuklukları (Faktör XIII, XI, X, VII, V ve II, ve hipofibrinojenemi)
Hemofili taşıyıcılarında gebelik ve hemofilili yenidoğanın yönetimi
Kan ürünleri ve faktör konsantreleri ile tedavide güvenlik
6D TROMBOSİT HASTALIKLARI
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
X
X
X
X
6
Seviye 3
7B İMMUNOHEMATOLOJİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
Crossmatch, Direkt ve indirekt antiglobulin (Coombs) testleri, ABO ve Rh tiplendirmesi
HLA tiplendirmesi ve anti-HLA antikor bakılması
Minor eritrosit antijenleri ve antikorları
KAN VE KAN KOMPONENTLERİNİN KULLANIMI İLE İLGİLİ KILAVUZ VE
7C DÜZENLEMELER
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
Eritrosit süspansiyonu, Trombositler, Plazma
Granülositler
Kan türevleri (İmmunglobulinler dahil)
Allojeneik kan transfüzyonu alternatifleri (Otolog kan; r-huEPO, demir vb.)
Masif transfüzyon (cerrahi, travma, gebelik vb.)
7D TRANSFÜZYON VERİLMESİ VE KOMPLİKASYONLARININ İDARESİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
f
g
Hastaya bilgi verme
Rutin ve acil transfüzyon
Birim ve alıcının düzgün tanınması
Transfüzyon verilme hızı, ortamı ve izlenmesi
Fetal, neonatal ve pediatrik transfüzyon
Transfüzyon reaksiyonları ve komplikasyonları (non-hemolitik, hemolitik, allerjik,
transfüzyona bağlı akut akciğer hasarı, transfüzyona bağlı GVHH)
Hemovigilance programları
7E ÖZEL DURUMLARIN YÖNETİMİ
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
k
Yenidoğanın hemolitik hastalığı
Neonatal trombositopeni ve nötropeni
İmmün hemolitik anemilerde laboratuvar
Plazmaferez
Eritrosit değişimi
Tromboferez
Lökoferez (terapötik)
Aferez vericiliği
Multikomponent
Terapötik flebotomi yapma
Spesifik kan ürünleri (lökosit deplesyonu, CMV arındırılmış, yıkama; ışınlama, patojen
azaltılmış; kriyopreserve)
8
GENEL BECERİLER
Herhangi bir uzmanlık alanı için genel beceriler eğitimin önemli bir bölümüdür. Burada sıralanan temel
kavramlar ve pratik beceriler hematoloji uzmanı için mutlaka gerekli olup, tıp fakültesinin ya da uzmanlık
eğitiminin bir parçası olmalıdır. Doğal olarak burada belirtilmeyen başka beceriler de vardır.
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
KANITA DAYALI TIP/ELEŞTİREL DÜŞÜNME
Uzmanlık öğrencisi internete sürekli erişebilmelidir. Eğitim dönemince bir doktor düzenli
olarak makale saatlerine lokal ya da internet yolu ile katılmalıdır. Aşağıda belirtilen
bölümler uygun istatistik bilgisini de kapsamaktadır.
8A Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
7
Seviye 3
a
b
c
d
e
f
g
h
Kanıta dayalı tıp temel prensipleri
Bilimsel kaynakları kullanma ve eleştirel değerlendirme
Yayınlanmış kaynakları değerlendirebilecek biyoistatistik
Çıkar ilişkisinin tanımı ve bildirimi, geçerli çıkar ilişkisi politikaları (tıp insanları ve
endüstri arasındaki ilişki kurma standartları)
Endüstri promosyonları ve bunun tanı ve tedavi stratejilerinde rasyonel kullanımı)
Birey olarak hastaya kanıta dayalı tıp uygulanması
İlaçla klinik biyomarkerları bağdaştırmanın (bireyselleştirilmiş tıp) stratejik ve ekonomik
önemi
Probleme dayalı öğrenme teknikleri
İYİ KLİNİK UYGULAMALAR/KLİNİK ARAŞTIRMALAR
Uzmanlık öğrencisi klinik araştırma sürecine aktif olarak katılma şansı elde etmeli ve
İKU ve ulusal düzenlemeleri içeren en az bir kurs almalıdır. Aşağıda belirtilen bölümler
uygun istatistik bilgisini de kapsamaktadır.
8B Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
f
d
İlaca bağlı zararlarla ilgili terimlei kullanma (ciddi advers olay, advers ilaç reaksiyonu,
azrar-yarar oranı, toksisite ve ilaç verme hataları)
Advers ilaç etkilerini tanıma, dokümente etme ve tedavi etme
Farmakovijilans ile ilgili ulusal ve Avrupa düzenlemeleri
İlaçların tüm güvenlik profilini değerlendirmeye yönelik pazarlama sonrası sistematik
surveyans işlemleri (risk idare planları, ruhsat sonrası güvenlik çalışmaları)
ETİK VE YASA
8D Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
e
f
g
h
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Klinik çalışmaların değişik fazlarını, tiplerini ve amaçlarını tanımlama (Faz 1-4,
gözlemsel çalışmalar). Endüstri sponsorlu ve araştırıcı sponsorlu çalışmaların farkını
anlama
Klinik araştırmalarla ilgili kılavuzların güncel versiyonlarını (2001/20/EC, Helsinki
Bildirgesi)
Hematolojik malignitelerde antikanser ürünlerin insanda doğrulama çalışma kılavuzu
Appendix 2’yi uygulama (EMA)
Hastaları değişik sosyal, kültürel ve dini altyapılarına göre klinik araştırmalar hakkında
bilgilendirme.
Geçerli düzenlemelere göre bilgilendirilmiş onay alma
Hastaları protokol gerekliliklerine göre tedavi etme ve ne zaman protokolden sapacağını
bilme
FARMAKOVİJİLANS
Uzmanlık öğrencisi advers olay ya da ilaca bağlı diğer problemleri tanıma,
değerlendirme, anlama ve korunma ile ilgili aktiviteleri anlamalıdır
8C Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
X
X
X
Hasta-doktor ilişkilerine yoğunlaşmış tıbbi etik (Hastanın iyilik durumunun öncelliği
prensipi, hastanın otonomisi, sosyal adalet)
Klinik araştırmaların yürütülmesi ile ilgili araştırma etik komitelerinin ve diğer düzenleyici
otoritelerin amacı ve işlevi
Profesyonel sorumluluklar (hasta otonomisine saygı, zarar vermeme, yarar, adalet)
Klinik pratikteki etik ikilemler hakkında multidisipliner tartışmalar
Sağlık hizmeti sunanlarla, ulusal ve Avrupa otoriteleri, doku bankaları, sigorta şirketleri
arasındaki ilişkiler (bu konu değişebilir)
Masraf-etkinlik mantığı ve kısıtlı kaynakların adaletli dağıtımı (mantık yürütme, kaynak
ayırma, öncelik belirleme)
Yaşam kalitesi ölçümlerinin değerlendirilmesi
İnsan hakları ve ayırımcı olmamanın prensiplerinin ahlaki anlamı
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
X
8
İLETİŞİM BECERİLERİ
Uzmanlık öğrencisi iletişim becerileri konusunda en az bir kursa katılma olanağı elde
etmelidir.
8E Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
d
Hastalarla hematolojik bozukluklar konusunda iletişim kurma (üzücü, kötü ve zor
bilgilerin iletişimi, farklı kültürel yapıdan gelen hastalarla iletişim
Hasta yakınları ile iletişim
Multidisipliner bir ekip içerisinde iletişim
Klinik olgu sunumları
PSİKOSOSYAL KONULAR (Uzman görüşü sonrası değişebilir)
8F
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
hematolojik hastalıklara normal psikolojik tepkiler verme
psikolojik sıkıntı ve sosyo-ekonomik sorunların farkına varma ve uzman kaynakların
ihtiyacını tespit edebilme
Ulusal mevzuata göre hasta hakları
8G YAŞLI HASTALARDA HEMATOLOJİK BAKIM
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
c
c
d
e
f
g
Hasta ve aile ile ölüm ve süreç hakkında iletişim kurma
Yaşamın sonu durumları ile ilgili karar verebilme
Fiziksel, psikolojik, sosyal ya da ruhsal sıkıntı, tanınması ve palyatif bakım için uzman
ihtiyacı belirleme
Yaşam sonu bakım kalitesi için potansiyel göstergeler
Hasta ve ailesi ile profesyonel ekiplerin birlikte çalışması
Ölüme yaklaşan hastalar için etkili bir semptomatik tedavi kullanımı da dahil olmak üzere
hayatının son saat ve günlerinde iyi tecrübe sahibi,
Ötenazi ile ilgili ulusal yasal gereklilikler
Seviye 3
X
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Yaşlanma ile ilişkili özel değişiklikler ve normal hematolojik süreçleri üzerindeki etkileri
Yaşın hematolojik bozuklukları tedavi etmek için kullanılan ilaçların farmakodinamik,
farmakokinetik ve risklerin üzerine etkisi
Geriatrik değerlendirme dayalı hasta bakımı
8H YAŞAMIN SONU
Uzmanlık öğrencisi bu konularda eğitim almıştır:
a
b
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
Seviye 1 Seviye 2
Seviye 3
X
X
X
X
X
X
X
9
Ek I:
EHA Müfredat Komitesi:
Eva Hellström-Lindberg (Başkan) Karolinska University Hospital Huddinge, Sweden
Nancy Hamilton - European School of Haematology
Ambjörn Naeve - Uppsala University Learning Lab (ULL), Sweden
Paolo Rebulla - Foundation Ospedale Maggiore Policlinico, Mangiagalli e Regina Elena, Italy
Janet Strivens - University of Liverpool / The Centre for Lifelong Learning, UK
Cheng-Hock Toh - Royal Liverpool University Hospital, UK
Laurent Degos - Haute Autorité de Santé, France
Wolf-Dieter Ludwig - Helios Klinikum Berlin-Buch - Klink für Hämatologie, Onkologie und Tumorimmunologie, Germany
Ek II:
H-Net bağlantı noktaları:
British Society for Haematology Brenda Gibson
Turkish Society of Hematology Hamdi Akan
Norwegian society for Hematology Peter Meyer
Dutch Society of Hematology Gert Ossenkoppele
Danish Society of Hematology Ole Weis Bjerrum
Czech Hematology Society Jaroslav Cermák
Bulgarian Society of Clinical and Transfusion Hematology Margarita Guenova
Belgian Hematological Society Dominique Bron
French Society of Hematology Nicolas Boissel
Swedish Society of Hematology Jan Samuelsson and Maria Liljeholm
Italian Society of Hematology Francesco Lo Coco and Francesco Buccisano
Spanish Society of Hematology and Hemotherapy Alvaro Urbano Ispizua and José Tomás Navarro
Slovak Society of Hematology and Transfusiology of Slovak Medical Association Mikuláš Hrubiško
Portuguese Society of Hematology Antonio Parreira
Romanian Society of Hematology Anca Roxana Lupu
Polish Society of Hematology and Transfusion Medicine Jan Macej Zaucha and Krzysztof Lewandowski
Hellenic Society of Hematology Charis Matsouka
Estonian Society of Hematology Hele Everaus and Edward Laane
Hungarian Society of Hematology and Transfusiology Tamas Masszi and Szabolcs Modok....
Haematology Association of Ireland Andrew Hodson
German Society of Hematology and Oncology Gerhard Ehninger and Wolf-Dieter Ludwig
Austrian Society of Hematology and Oncology Andreas Petzer
Swiss Society of Hematology Pierre Cornu
National Cancer Institute – Cairo University Tamer Mahmoud Fouad and Safaa Mahmoud Ramadan
Israeli Society of Hematology and Blood Transfusion Abraham Klepfish
Croatian Hematology and Blood Transfusion Society Boris Labar
Ek III:
Ulusal Dernekler/H-Net Proje Ortakları:
European Hematology Association (coordinator) European School of Haematology (ESH)
Uppsala University/Uppsala Learning Lab (ULL) University of Liverpool/The Centre of Lifelong Learning British Society of
Hematology
Turkish Society of Hematology
Norwegian Society of Hematology
Dutch Society of Hematology
Danish Society of Hematology
Czech Hematology Society (a member of the Czech Medical Society)
Bulgarian Society of Clinical and Transfusion Hematology
Belgian Hematology Society
French Society of Hematology
Swedish Society of Hematology
Italian Society of Hematology (SIE)
Spanish Society of Hematology and Hemotherapy
Slovak Society of Hematology and Transfusiology of Slovak Medical Association
Portuguese Society of Hematology
Romanian Society of Hematology
Polish Society of Hematology and Transfusion Medicine
Hellenic Society of Hematology
Estonian Society of Hematology
Hungarian Society of Hematology
Haematology Association of Ireland
German Society of Hematology and Oncology
10
Austrian Society of Hematology and Oncology
Associate partners:
Croatian Hematology and Blood Transfusion Society
Israeli Society of Hematology and Blood Transfusion
Swiss Society of Hematology
Ek IV:
Müfredat Güncelleştirme Çalışma Grubu
ÜYE
Eva Hellström
Lindberg
Gert Ossenkoppele
Ulrich Jäger
Tomas Navarro
Alvaro Urbano
Hamdi Akan
Margarita Guenova
Birgitta Sander
Margareta
Holmström
Cheng-Hock Toh
Paolo Rebulla
Charis Matsouka
Wolf- Dieter Ludwig
Dominique Bron
Janet Strivens
Ambjörn Naeve
Carin Smand
Thom Duyvené de
Wit
Gareth Evans-Jones
Victoria Chuvakova
Nina Straathof
GRUP
ROL
ÜLKE
1
H-Net+Sitges
İSVEÇ
1
2
2
3
3
4
4
H-Net linker
EHA
H-Net linker
Sitges
H-Net linker
Sitges, H-Net linker
EHA
HOLLANDA
AVUSTURYA
İSPANYA
İSPANYA
TÜRKİYE
BULGARİSTAN
İSVEÇ
5
Sitges
İSVEÇ
5
6
6
7
7
Eğitim Danışmanı
Eğitim Danışmanı
EHA Ofis
H-Net
H-Net
H-Net linker
Sitges, H-Net
H-Net linker
H-NET
H-NET
EHA
İNGİLTERE
İTALYA
YUNANİSTAN
ALMANYA
BELÇİKA
İNGİLTERE
İSVEÇ
HOLLANDA
EHA Ofis
EHA
HOLLANDA
EHA Ofis
EHA Ofis
EHA Ofis
EHA
EHA
EHA
HOLLANDA
HOLLANDA
HOLLANDA
SEVİYE TANIMLAYICILARI
Seviye 1 tanımlayıcıları: Uzmanlık Öğrencisi aşağıdakileri yapabilir:
Hasta yönetimi
Durumu doğru kategorize ederek tanımlamak ve bu kategoriye girebilecek bir hastayı
hatırlamak [NOT: bu konumda bir hasta görmemiş olabilirsiniz]
Laboratuar becerileri ve tanı
Özel hematolojik durumlarda uygun ve geçerli testlerin genel aralığını tanımlamak
Transfüzyon tıbbı
Hangi kan bileşeni olursa olsun transfüzyon için klinik endikasyonları tespit etmek
Mesleki konularda bilgi
Belirli bir konunun ne demek olduğunu anlamak ve bu konunun hematolog için neden önemli
olduğunu tanımlamak
Genel mesleki beceri
Belirli bir öğenin ne demek olduğunu anlamak ve bu becerilerin hematolog için neden önemli
olduğunu açıklamak
11
Seviye 2 tanımlayıcıları: Uzmanlık Öğrencisi aşağıdakileri yapabilir:
Hasta yönetimi
• Durumun patogenez, epidemiyoloji, ve klinik özelliklerini temel kavramlarla tanımlamak;
• Semptomları saptamak ve tanı için gerekli testleri uygulamak ve sonuçları doğru
yorumlamak
• prognozu tanımlamak;
• Yerleşmiş tedavi protokolleri ile genel durumlar arasındaki ilişkiyi kurabilmek, doğru sevk
yollarını belirlemek VEYA uygun tedavi başlatmak [NOT: normalde test sonuçları yerine ilgili
hastaları görmüş olacak]
• potansiyel olarak yaşamı tehdit eden nadir koşullarla ilgili olarak, bir alt uzmandan
kosültasyon alma gerekliliğini belirlemek ve acil danışma sağlamak
Laboratuar becerileri ve tanı
Özel laboratuar testleri ile ilgili olarak; duyarlılık ve özgüllük; sınırlamalar; endikasyonları ve
maliyetleri atnımlamak
Transfüzyon tıbbı
• transfüzyon reaksiyonunu yönetmek;
• transfüzyon sonrası kan parametrelerinde beklenen değişiklikleri gözlemek
• kan toplamak
• immunhematoloji raporunu yorumlamak
Mesleki konularda bilgisi
• konuya ilişkin anahtar terimleri tanımlamak, açıklamak ve pratikte nasıl uygulandığını
göstermek
Genel mesleki beceri
• Pratikte gözlenen bazı koşullarda beceri esnekliğini gösterme (örneğin, otonomisi azalmış
hastalar, farklı altyapıdan gelen hastalar, çok ağır hasta, vb.)
Seviye 3 tanımlayıcıları: Uzmanlık Öğrencisi aşağıdakileri yapabilir:
Hasta yönetimi
• durum ile ilgili daha ayrıntılı patogenez, epidemiyoloji ve klinik özellikleri tanımlama
• duruma tanı koymak için gerekli belirtileri ve testleri tanımlama ve test sonuçlarını doğru
yorumlama (Seviye 2 gibi)
• hasta yönetimi ve tedavisi hakkında karar verme / ve tedavi sırasında hastayı yönetmek
[NOT: Çoğu hastalıkta; klinik çalışmalarda da dahil olmak üzere birinci basamak tedavi
yönetimi ve tedavi başarısızlığı saptayıp ikinci basamak tedavi için ihtiyaç belirleme] [NOT
Yeterli sayıda hasta görmüş olmak ve durumun görülme sıklığı dikkate almak gerekir]
Laboratuar becerileri ve tanı
• özel laboratuar testleri ile ilgili, ham sonuçları yorumlama ve raporlama
• Avrupa genelinde özel testlerin varyasyonlarını tanıma ve ilgili testleri yapmak
Transfüzyon tıbbı
• özel gereklilikleri (örneğin trombosit refrakterlik, allo-bağışıklama) yönetmek;
• özel komponentleri seçmek ve yönetmek (örneğin Kriopreserve kök hücreleri, otolog
transfüzyon);
• invaziv işlemlerde (örneğin hamilelik, ameliyat, travma); transfüzyon ihtiyacı için
konsültasyon sağlamak
Mesleki konularda bilgisi
12
• Seviye 1 ve 2 tüm gereklerini yerine getirmek ve buna ek olarak;
• belirli bir konunun üzerinde yeni bilgi ve düşünce katmak
• uzman olmayan kitleye uygun dille konuyu aktarmak (Ör. hasta)
Genel mesleki beceri
• Seviye 1 ve 2 tüm gereklerini yerine getirmek, ve ek olarak;
• kendi beceri alanlarında kendi sınırlarını geliştirmek ve bunu uygulamak
13