bula*ıcı hastalıklar da*re ba*kanlı*ı
advertisement
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu TÜRKİYE’DE İNFLUENZA SÜRVEYANSI Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İNFLUENZA • • • • Zarflı tek zincirli RNA virusu Orthomyxoviridae İnfluenza A-B-C A ve B her yıl salgın yapabilir, A pandemilere neden olabilir • C hafif hastalık Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İnfluenza Virüs Yapısı Hemaglutinin Lipid membran M1 protein M2 protein Nöraminidaz RNA RNA polimeraz Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İNFLUENZA • Ani Hastalık – Her yıl sonbahar/kış mevsiminde 5 - 8 hafta süreli1 – Hızlı yayılım – Beklenmeyen salgınlar yapabilir • Değişen yoğunlukta Tüm dünyada yaygın 1. Cox NJ, et al. Infect Dis Clin North Am. 1998;12:29. Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu NASIL BULAŞIR ? Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kişiden kişiye bulaşma; hapşırma, öksürük, havada asılı parcaçıklıklar Üzerinde virus olan eşyalara dokunmak Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Herkes Risk Taşır Kuzey yarımkürede her yıl 100 milyon kişi infekte olur* 1:10 erişkin 1:3 çocuk USA ‘da 10,00040,000 ölüm ESWI. http//www.eswi.org/library/bulletins/0499-4.html. CDC. MMWR. 2001;50(RR-04)1-46. Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Komplike Olmayan İnfluenza • Ateş 37.8 - 40° C • Kuru öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı • Afebril formları diğer virüs solunum yolu enfeksiyonları ile karışabilir • Bulantı kusma, ishal çocuklarda daha sık Önemli değil grip geçirdim Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İnfluenza Neden Önemli? • • • • Bulaşıcıdır İnfluenza komplike ve ağır seyirli olabilir Yoğun Bakım gerektirebilir Öldürücü bir hastalıktır Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İnfluenza Neden Önemli? PANDEMİYE YOL AÇAR Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Pandemik İnfluenza 2009 1968 1957 1933 1918 1889 & 1891 1173-1174 Pandemik grip 2009 H1N1 Hong Kong gribi H3N2 Asya gribi H2N2 İnfluenza virüsünün izole edilmesi İspanyol gribi H1N1 H3N8 pandemisi İnfluenza benzeri epidemilerin bildirilmesi Hippocrates 412 (MÖ) Resmi rakamlara göre; 1918 salgınında 40-50 milyon, 1957 salgınında 1 milyon 1968 salgınında 800 bin ölüm Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Risk Grupları • Aşağıda belirtilen risk grubundaki kişiler hekime başvurarak grip asısı reçetelendiğinde eczanelerden ücretsiz olarak asıyı temin edebilirler. – – – – – – – – – – 65 yas ve üzeri kisiler, Gebeler Yaslı bakımevi ve huzurevinde kalan kişiler, 6 ay - 18 yas arasında olup uzun süre aspirin kullanması gerekenler, Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar, Seker hastalığı dahil herhangi bir metabolik hastalığı olanlar, Astım dahil kronik solumun yolu hastalığı olanlar, Kalp-damar sistemi hastalığı olanlar, Kronik böbrek hastalığı olanlar, Hemoglobinopatisi olanlar Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu TÜRKİYE’DE İNFLUENZA SÜRVEYANSI 14 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İnfluenza Sürveyansı Neden Yapılıyor? • İnfluenza sezonunun başlangıcı ve bitişinin saptanması, • Sürekli değişim gösteren virüs suşlarının tanımlanması ve veri toplanması, • Dolaşımda farklı bir virüs tipi var ise bu virüs tipini mümkün olduğu kadar erken tespit edilmesi, • Suşlar, pandemilere yol açabilecek şekilde değişim gösterebilir, sürveyansla bu değişimlerin erken farkedilmesi , bu salgınlara ulusal düzeyde yanıt verilebilmesi, • Aşıların her yıl güncellenmesi, • İnfluenza tedavisinde kullanılan antivirallerde direncin takip edilmesi , • İnfluenza açısından riskli grupların belirlenmesi ve takip edilmesi, • Ağır/şiddetli influenza vakalarının değerlendirilmesi , • İnfluenza nedeniyle hastane yatışlarının takip edilmesi , • Yatışlardaki; risk faktörlerini ntakip edilmesi, değerlendirilmesi, hastalığın şiddeti ve mortalite açısından yüksek risk gruplarının saptanması ve virüs suşları ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi. 15 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye’de İnfluenza Sürveyansı İNFLUENZA SÜRVEYANSI Sentinel İnfluenza Sürveyansı ILI /IBH/GBH Sürveyansı Non-Sentinel İnfluenza Sürveyansı SARI Sürveyansı ILI/ IBH/ GBH: Influenza Benzeri Hastalık/Grip Benzeri Hastalık 16 SARI: Ağır Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye’de İnfluenza Sürveyansı -IBH • 2005 yılından bu yana sentinel IBH Sürveyansı • 17 ilden 180 aile hekimi (6 laboratuvar) ADANA ANKARA ANTALYA BURSA DİYARBAKIR EDİRNE ERZURUM İSTANBUL İZMİR KOCAELİ KONYA MALATYA MUĞLA SAMSUN TEKİRDAĞ TRABZON VAN Bu hekimler tarafından haftalık olarak • • Grip benzeri hastalık tanısı alan kişi sayısı Poliklinikte muayene edilen hasta sayısı 17 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Vaka Tanımı Klinik kriterler İnfluenza Vaka Tanımı • Kişide başka bir nedenle açıklanamayan; ani başlangıçlı ateş (>38°C)/ateş öyküsü ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık 18 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye’de İnfluenza Sürveyansı -SARI • 5 ilde Seçilmiş Hastanelerden Sentinel SARI Sürveyansı ADANA ANKARA ERZURUM İSTANBUL SAMSUN 19 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye’de İnfluenza Sürveyansı -SARI 5 ilde Seçilmiş Hastanelerden Sentinel SARI Sürveyansı • Adana – Adana KHB Genel Sekreterliği Adana Numune E.A.H. • Ankara – Ankara 2. Bölge KHB Genel Sekreterliği Dışkapı Yıldırım Beyazıt E.A.H. – Ankara 2. Bölge KHB Genel Sekreterliği Çocuk Hastalıkları Hematolojisi ve Onkolojisi E.A.H. • Erzurum – Erzurum KHB Genel Sekreterliği Erzurum Bölge E.A.H. • İstanbul – İstanbul Bakırköy KHB Genel Sekreterliği Bakırköy Dr. Sadi Konuk E.A.H. – İstanbul Anadolu Güney KHB Genel Sekreterliği Kartal Dr. Lütfi Kırdar E.A.H. • Samsun – Samsun KHB Genel Sekreterliği Samsun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi – Samsun KHB Genel Sekreterliği Samsun Eğitim Araştırma Hastanesi – Samsun KHB Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Hastanesi 20 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Vaka Tanımı A- Klinik Tanımlama Ağır Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları (SARI) 12 Yaş ve Üzerinde • 10 gün içinde gelişen akut solunum yolu enfeksiyonu (ARI)* olan bir hastada aşağıda yer alan klinik kriterlerin bir arada olması; – Ateş öyküsü veya 38 ˚C ve üzeri ateş ve – Öksürük ve – Hastaneye yatış gerekliliği (hipoksemi, takipne, dispne, hipotansiyon, bilateral radyolojik bulgu, konfüzyon gibi bulgular nedeniyle) 21 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Vaka Tanımı A- Klinik Tanımlama Ağır Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları (SARI) 5 Yaşından Büyük, 12 Yaşından Küçük Çocuklarda; – Son yedi gün içerisinde gelişen ve hastane yatışına neden olan; – 38 0C’nin üzerinde ateş ve – Öksürük veya boğaz ağrısı ve – Nefes darlığı, solunum güçlüğü 22 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Vaka Tanımı A- Klinik Tanımlama Ağır Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları (SARI) 2 Aydan Büyük 5 Yaşından Küçük Çocuklarda; I. Öksürük veya nefes darlığı ile birlikte – 1 – 5 yaş arasında solunum sayısının dakikada 40’ın üzerinde olması, – 2 ay 12 ay arasında solunum sayısının dakikada 50’nin üzerinde olması veya II. Öksürük veya solunum güçlüğü ile birlikte (en az birisi varsa); – – – – – Göğüste çekilme, retraksiyon, stridor Oral alamama, beslenememe, sıvı alamama, Aldığı herşeyi kusma, Konvülziyon, Letarji, bilinç değişikliği, 23 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Türkiye’de İnfluenza Sürveyansı/ Non-Sentinel Tüm Türkiye’den Sentinel olarak seçilmiş merkezler dışında gelen tüm örnekler 24 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 25 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu RAPORLAMA 26 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SENTİNEL İNFLUENZA SÜRVEYANSI RAPORLAMA 27 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu SENTİNEL İNFLUENZA SÜRVEYANSI RAPORLAMA 28 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu THSK GRİP WEB SİTESİ www.grip.gov.tr 29 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu www.grip.gov.tr 30 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 31 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 32 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 33 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 34 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 35 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 36 Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Sorular & Katkılar TEŞEKKÜRLER. Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı
