Meme Kanseri Epidemiyolojisi

Meme Kanseri
Epidemiyolojisi
Doç. Dr. Pınar Okyay
Gustav Klimt
1862-1918
Epidemiyoloji
• Epi+Demos+Logos
– “İnsanlar üzerinde inceleme yapan bilim”
• Last (1998): “Epidemiyoloji, toplumlarda sağlıklı
ilgili durum ve olayların ve bunları meydana
getiren faktörlerin toplumda dağılımını inceleyen
ve bu bilgileri sağlık problemlerinin kontrolünde
uygulayan bilimdir.”
– Dağılım>>> Tanımlayıcı epidemiyoloji
– Nedenler>>> Analitik epidemiyoloji
– Teşhis/Tedavi/Önlem>>>Deneysel epidemiyoloji
Sunum Planı
• İnsidans
YER
KİŞİ
• Mortalite
ZAMAN
Meme sorunları
Kadınlar:
• Yaşamlarının herhangi bir
zamanında,
– %50’si herhangi bir meme
problemi için tıbbi yardım
– %25’i meme biyopsisi
• Meme kliniklerine
başvuranların %90’ında
benign meme patolojisi
Meme kanseri sık görülür.
• Dünyada (2002);
– 1 033 000 yeni olgu
– Yüzbinde 34.9* ile
kadınlarda en çok
görülen kanser
–
*Yaşa göre standartize Dünya nüfusuna göre
ABD’nde Kanser İnsidans Hızları*,
1975-2002
100,000’de hız
250
200
150
Meme
100
Kolon ve rektum
Akciğer
50
Uterus
Over
0
1975
Non-Hodgkin lenfoma
1978
1981
1984
1987
1990
1993
1996
1999
2002
*Her 100,000, 2000 yılı yaşa standartize ABD populasyonu için
Kaynak: Surveillance, Epidemiology, and End Results Program, 1975-2002, Division of Cancer
Control and Population Sciences, National Cancer Institute, 2005.
AVRUPA’DA MEME KANSERİ İNSİDANSI*-2000
*Tüm yaş gruplar, Standart Dünya populasyonuna göre yaşa göre standartize
TÜRKİYE’DE KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN
ON KANSER TÜRÜ,1998
İNSİDANS
OLGU
ORGANLAR
Sayı
TOPLAM
13.707
100
42.71
3.190
23.27
9.94
Mide
857
6.25
2.67
Yumurtalık
771
3.85
2.40
Deri
851
6.21
2.65
Kolon
603
4.40
1.88
Akciğer
671
4.90
2.09
Serviks
528
3.85
1.65
Beyin
609
4.44
1.90
Kemik iliği
630
4.60
1.96
Rektum
483
3.52
1.51
Diğerleri
4514
32.93
14.07
Meme
%
(Yüzbinde)
TÜRKİYE’DE KADINLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN
ON KANSER TÜRÜ,1999
İNSİDANS
(YÜZBİNDE)
Sayı
%
9.919
100
30.38
2.390
24,1
7.32
Mide
693
6,99
2.12
Yumurtalık
556
5,61
1.70
Deri
684
6,9
2.10
Kolon
419
4,22
1.28
Akciğer
404
4,07
1.24
Serviks
310
3,13
0,95
Beyin
349
3,52
1.07
Kemik iliği
391
3,94
1.20
Rektum
381
3,84
1.17
Diğerleri
3342
33,69
10.24
ORGANLAR
TOPLAM
Meme
Türkiye’de Kadınlarda Bildirilen Meme Kanseri Olgularının Yıllara Göre Dağılımı
Yıl
Bildirilen
Meme
Kanseri
Sayısı
%
(Tüm kanserler
içinde)
İnsidans
(Yüz binde)
1991
2933
26.6
10.3
1992
2285
26.9
7.8
1993
1819
21.4
6.1
1994
1838
23.0
6.1
1995
2770
23.6
9.1
1996
3755
23.3
12.1
1998
3190
23.3
9.9
1999
2390
24.1
7.3
Kaynak: T.C Sağlık Bakanlığı Kanser Savaş Daire Başkanlığı, Kanser Bildirimlerinin Değerlendirilmesi 1991-1999
Aydın’da..
• 1999-2005: 2335 kanser olgusu
• %39 kadın, %61 erkek
2005 yılında:
• Toplam 209 meme kanseri olgusu (%9)
• 203 kadın, 6 erkek
• Kadınlarda en sık görülen 2. kanser tipi
İnsidans ve Yaş
Meme Kanserlerinin Tanı Yaşına Dağılımı,
ABD, 1998-2002
25
22,2
22,2
20,7
Ortalama
tanı yaşı: 61
%
20
16,7
15
10,7
10
5
0
5,6
0
0-19
2
20-34
35-44
45-54 55-64
Yaş Grupları
Kaynak: http://www.seer.cancer.gov/statfacts/html/breast_print.html
65-74
75-84
85+
İnsidans ve Yaş
• Meme kanseri yaş arttıkça daha sık
görülür.
– %90’ı 40 yaş sonrasında
– 20 yaş altı ender
Etnik Gruplarda İnsidans
1998-2002; ABD,
Yüzbin kadında;
Genel:
Beyaz:
Siyah:
Asya kökenli:
Yerli:
Latin:
Kaynak: http://www.seer.cancer.gov/statfacts/html/breast_print.html
134.4
141.1
119.4
96.6
54.8
89.9
Mortalite
• 2005 yılında;
– Toplam 58 milyon ölüm
– Kanser: 7.6 milyon ölüm
(%13)
– Meme kanseri: 502 000
Kanser Ölümleri*, ABD, 1930-2002
*Yaşa standartize 2000 ABD populasyonu
100
80
60
Akciğer
Rahim
40
Meme
Kolon & rektum
Mide
20
2000
1995
1990
1985
1980
1975
1970
1965
1960
1955
1950
1945
1940
1935
0
1930
Over
Kaynak: US Mortality Public Use Data Tapes 1960-2002, US Mortality Volumes 1930-1959,
National Center for Health Statistics, Centers for Disease Control and Prevention, 2005.
AVRUPA’DA MEME KANSERİ MORTALİTESİ*-2000
*Tüm yaş grupları, Standart Dünya populasyonuna göre yaşa göre standartize
AVRUPA’DA MEME KANSERİ MORTALİTESİ*-1955-1999
Kaynak: ENCR
Cancer Fact Sheets
Türkiye’de Kadın ve Erkek Populasyonlarda
Ölüm Nedeni Olarak Bildirilen İlk Beş Kanser (1999)
Sıra
no
Kadın
Erkek
Tanı
Tanı
n
n
%
1
Trakea, bronş,
akciğerin malign
tümörleri
6292
%
41.1
Trakea, bronş,
akciğerin malign
tümörleri
1154
14.9
9.0
Meme kanseri
1059
13.7
6.3
Mide kanseri
2
Mide kanseri
3
1370
968
Prostat kanseri
774
10.0
4
Barsak kanseri
910
5.9
Barsak kanseri
5
Lösemi
695
4.6
Lösemi
6
Diğer
5062
33.1
15297
100.0
TOPLAM
654
8.5
469
6.1
Diğer
3621
46.8
TOPLAM
7731
100.0
*Barsak kanserine bağlı ölümler olarak ince ve kalın barsak kanserine bağlı tüm
ölümler alınmıştır. Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü, Seçilmiş 150 Neden, Cinsiyet ve
Yaş Gruplarına Göre Ölümler 1999, Yayımlanmamış Veri
Türkiye’de Kadın Populasyonda
Meme Kanserine Bağlı Ölümlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (1999)
Yaş Grubu
Bildirilen Ölüm
Sayısı
%
15-24
4
0.4
25-34
44
4.1
35-44
163
15.4
45-54
287
27.1
55-64
231
21.8
65-74
188
17.8
75+
142
13.4
1059
100.0
TOPLAM
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü, Seçilmiş 150 Neden, Cinsiyet ve Yaş Gruplarına
Göre Ölümler 1999, Yayımlanmamış Veri
Türkiye UHY-ME Çalışması, 2000
• Toplam ölümlerde, %0.9’u ile 17. sırada
• Kadın ölümlerinde;
– %2.1 ile 8. sırada
– 15-59 yaş grubunda %4.1 ile 4. sıra
– 60 yaş üzerinde %1.9 ile 8. sırada
Türkiye UHY-ME Çalışması, 2000
• Kadınlarda Kaybedilen Yaşam Yılı (YLL) için;
– %1.9 ile 11. sırada
– 15-59 yaş grubunda %3.9 ile 5. sırada
– 60 yaş üzerinde %2.4 ile 7. sırada
• Kadınlarda DALY ile ifade edilen hastalık yükü
için;
– %1.3 ile 15. sırada
– 15-59 yaş grubunda %2.1 ile 10. sırada
– 60 yaş üzerinde %2.4 ile 7. sırada
Mortalite ve Yaş
Meme Kanserlerinin Ölüm Yaşına Dağılımı,
ABD, 1998-2002
25
21,4
18,1
%
20
Ortalama
tanı yaşı: 69
23
15,3
14,3
15
10
5
0
6,8
0
1,1
0-19
20-34
35-44
45-54 55-64
Yaş Grupları
65-74
75-84
85+
Mortalite ve Etnik Grup: Afrika kökenli ve Beyaz
Amerikan Kadınlarında Kanser ölümleri, 1998-2002
Site
•Tüm bölgeler
Afrika kökenli
Beyaz
Afrika kökenli
/beyaz oranı
194.3
164.5
1.2
•Mide
6.3
2.8
2.3
•Myelom
6.5
2.9
2.2
•Serviks
5.3
2.5
2.1
•Ösafagus
3.2
1.7
1.9
•Larinks
0.9
0.5
1.8
•Uterus
7.0
3.9
1.8
•İnce bağırsak
0.5
0.3
1.7
•Pankreas
12.6
9.0
1.4
•Kolon ve rektum
24.1
16.8
1.4
3.8
2.7
1.4
•Meme
34.7
25.9
1.3
•Mesane
2.9
2.3
1.3
•Safra kesesi
1.0
0.8
1.3
•Ağız kavitesi ve farinks
1.9
1.6
1.2
•KC ve hepatik safra kanalları
*Her 100,000, , 2000 yılı yaşa standartize ABD populasyonu için
Kaynak: Surveillance, Epidemiology, and End Results Program, 1975-2002, Division
of Cancer Control and Population Sciences, National Cancer Institute, 2005.
Kanser Ölümleri Tahminleri, ABD, 2006
Akciğer & bronş
%31
Kolon & rektum
%10
Erkek
291,270
Kadın
273,560
%26
Akciğer & bronş
%15
Meme
Prostat
%9
%10
Kolon & rektum
Pankreas
%6
%6
Pankreas
Lösemi
%4
%6
Over
Karaciğ.&İntrahep.kan. % 4
%4
Lösemi
Ösafagus
%3
%3
Non-Hod. lenfoma
Rahim
%2
Multiple myeloma
%2
Beyin/DSS
%4
Non-Hodgkin lenfoma %3
Mesane
Börek
Diğer
%3
%3
%23
DSS=Diğer sinir sistemi
Kaynak: American Cancer Society, 2006.
%23 Diğer
Yaşam boyu kanser gelişme olasılığı, ABD,
2000-2002
Bölge
Risk
Tüm bölgeler†
Meme
3’ de 1
8’ de 1
Akciğer & bronş
17’ de 1
Kolon & rektum
18’ de 1
Uterus
38’de 1
Non-Hodgkin lenfoma
55’de 1
Over
68’de 1
Melanoma
77’de 1
Pankreas
79’da 1
Mesane‡
88’de 1
Serviks
135’de 1
† Bazal ve squamous hücreli deri kanserleri ile mesane dışı in situ kanserler hariçtir.
‡ İnvaziv ve in situ kanser olgularını içerir.
Adele Bloch – Bauer’in Portresi / Gustav Klimt