Türkiye`de Kolorektal Kanserler ve Ulusal Tarama Standartları

Dr. Nejat ÖZGÜL
Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı
Bşk. Yrd.
Büyük oranda önlenebilir kanserlerdir.
%90’ının öncü adenomlardan geliştiği
bilinmektedir.
 Teorik olarak bu öncü adenomların
ortadan kaldırılması kolorektal kanser
insidansı ve mortalitesinde azalmaya yol
açacaktır.


Sıklık 65-75 yaş arasında tepe noktaya
ulaşmaktadır.
 Adenomlar ise 55-65 yaşlar arasında sık
görülmektedir.
 Bu adenomlardan invaziv kansere geçiş
yaklaşık 10 yıllık bir süre almaktadır.

5,378071573
6,041508224
Over
Endometrium
6,627682726
Kemik İliği
0
7,510439621
5
Kolon
9,591223733
10
Mesane
9,920506067
15
Mide
Meme
17,95639622
18,90921319
20
Deri
25
24,32835629
30
Prostat
30,13283658
35
Akciğer ve Bronş
İnsidans(100.000'de)
Türkiye İlk 10 Kanser Türü (2005)
12,99181519
7,219220648
7,135761449
5,744774812
4,506796705
Larinks
Beyin
Rektum
0
Kemik İliği
8,69
10
Kolon
Mide
20,00238784
16,38582259
20
Mesane
Deri
30
24,32835629
40
Prostat
Akciğer ve Bronş
İnsidans (100.000'de)
52,73230342
60
Erkeklerde Görülen İlk 10 Kanser Türü (2005)
50
25
20
6,803755278
6,309706658
6,041508836
6,027393161
5,378072118
5,307493744
Mide
Kolon
Over
Kemik İliği
Endometrium
Serviks
0
7,198994173
5
Akciğer ve Bronş
10
8,44117356
15
Tiroid
17,79986599
30
Deri
Meme
İnsidans (100.000'de)
35,4726909
40
Kadınlarda Görülen İlk 10 Kanser Türü (2005)
35
10
5
0
6,691104451
Mesane
5,116726933
7,038393609
Deri
Kemik İliği
7,260507383
Over
5,81130525
7,408835378
Kolon
Beyin
8,31178719
Mide
17,32274092
15
Prostat
20
17,59598402
25
Meme
Akciğer ve Bronş
İnsidans(100.000'de)
25,60678728
30
Ankara Kanser Olgularında İlk 10 (2005)
7,424885325
6,542054164
Mide
Over
6,133175779
7,923199777
Kemik İliği
Endometrium
8,177567705
0
Serviks
5
9,21881735
10
Mesane
13,85314175
15
Meme
17,39117435
20
Deri
25
20,38106106
30
Akciğer ve Bronş
34,71145254
35
Prostat
İnsidan(100.000'de)
40
Antalya Kanser Olgularında İlk 10 (2005)
5
0
7,46330611
6,62473239
6,373160274
5,199157066
Beyin
Kolon
Larinks
10,56602888
Mesane
Kemik İliği
11,74003208
Mide
17,44233338
10
Deri
15
17,61004813
20
Prostat
25
18,2809071
30
Meme
Akciğer ve Bronş
İnsidans(100.000'de)
30,85951291
35
Samsun Kanser Olgularında İlk 10 (2005)
20
10
0
49,87689724
9,290257233
9,261842142
Tiroid
Endometrium
9,15323279
10,68790655
Kolon
Kemik İliği
10,68790655
14,36016162
26,50052727
Mide
Mesane
Meme
34,36947903
30
Prostat
40
35,57154539
50
Deri
Akciğer ve Bronş
İnsidans (100.000'de)
60
Tüm İllerdeki Taranabilir Kanserler (2005)
8000
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
ERKEK
Erkek inc.
KADIN
Kadın inc.
TOPLAM
Toplam inc.

Amaç:
 Ülke çapında oluşturulacak ulusal bir tarama
programını hedef popülasyona uygulamak,
 Kolorektal patolojileri henüz premalign veya
erken evrede iken tespit etmek,
 Etkin ve basit yöntemlerle tedavi etmek
 İnvazif kanser sıklığını, buna bağlı morbidite
ve mortaliteyi düşürmek,

Yöntem:
 Yılda bir uygulanacak Gaitada Gizli Kan Testi (GGK)
ve
 10 yılda bir yapılacak kolonoskopi yöntemleri ile
yapılacak olan taramadır.
 Gaitada Gizli Kan Testi;
▪ Gaitada hemoglobin varlığını kantitatif olarak gösterebilmeli
▪ Testlerde kullanılan antijenler sadece insan hemoglobinine
hassas olmalı,
▪ Gıdalarla alınabilecek hayvan kaynaklı hemoglobinlerle
reaksiyona girmemeli ve bu şekilde yalancı pozitif sonuçlara
yol açmamalıdır

Başlangıç ve Bitiş Yaşları:
 50 yaşında başlayacak ve 70 yaşında bitecek
olan toplum tabanlı taramadır.
 Taranacak popülasyon, ETF’ler esas alınarak
tanımlanmalı ve geliştirilecek davet
yöntemleriyle

Tarama Sıklığı:
 Yıllık intervallerle tekrarlanmalı ve son iki testi
negatif olan 70 yaşındaki kadın ve erkeklerde
tarama kesilmelidir.

Yüksek Riskli ve Çok Yüksek Riskli
Olgu Grupları:
 Birinci derece akrabalarında kolorektal kanser
veya adenomatöz polip öyküsü olan bireylerde
normal popülasyonla aynı prosedürler 40
yaşından itibaren başlamak şartıyla,
 Birinci derece akrabalarında erken yaşta
kolorektal kanser ortaya çıkan bireylerde ise
akrabalarında kanserin çıkış yaşından 5 yıl
önce tarama prosedürü başlamalıdır.

Yer:
 Bu çalışmalar Aile Sağlığı Merkezleri, Kanser
Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri
(KETEM), AÇSAP’lar, Sağlık Ocakları ve
Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından
yürütülebilir.