MADDE BAĞIMLILIĞI VE ZARARLARI Madde Kullanımı deyince

MADDE BAĞIMLILIĞI VE ZARARLARI
Madde Kullanımı deyince bağımlılık yapan maddelerin vücuda dahil edilmesi
anlaşılmaktadır. Madde bağımlılığı ise belirli bir dozda alındığı zaman kişinin sinir sistemine
etki ederek akli, fiziki ve psikolojik dengesini bozan, bağımlılık yaratan, toplum içerisinde
sosyal ve iktisadi çöküntüler meydana getiren maddelerin kullanımıdır. Bağımlı ise bu tip
maddelere karşı acziyet gösteren kişidir.
Madde kullanımı sonrasında yaşanan duygu durumuna bilimsel ifadeyle “Sahte İyi Oluş
Hali” denir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere bağımlılık yapan madde insan beyni ve
fizyolojisi üzerinde tamamen geçici, sanal ve sahte bir tatmin duygusu oluşturur. Ancak çok
kısa bir süre sonra bu sahtelik, sanallık ve geçicilik yerini bağımlılık maddesinin ürünü olan
karanlık bir dünyaya bırakır. Bu karanlık dünyanın kapıları kriz dönemiyle birlikte açılır.
Kullanılan maddenin cinsine ve miktarına bağlı olarak bu kriz döneminde insan dayanılmaz
eklem ağrıları, kramplar gibi anatomik ve fizyolojik rahatsızlıklar geçirir. Algı dengeleri altüst
olur, üzerine düşen bir sigara külünü üstüne tırmanan bir hamamböceği gibi görmeye başlar.
Bağımlılık sürecinin ilerleyen aşamalarında ilk kullanımdan sonra tekrar madde alma
ihtiyacı doğar. Sonrasında aynı etkinin sağlanması için kullanım sıklığı ve/veya miktarı
artabilir. Bu kısır döngünün yerleşmesiyle birey bağımlılık sürecine girmiş olur. Artık madde
arama davranışı ve kullanım sıklığı artar, aynı etkiyi elde etmek için daha fazla madde
kullanmaya başlar (tolerans). Bu aşamada da kriz belirtileri de görülür. Kişi kullanmış olduğu
maddeyi bırakmak ve kurtulmak ister ama bunun kolay olmadığının farkına varır.
Alkol ve Madde Bağımlılığının Kriterleri
• Kişi tarafından alışkın olduğu hissin yaratılması için, kullanılan maddenin dozunun
arttırılıyor olması
• Kişinin kullandığı maddeyi almayı tasarladığı miktardan fazla miktarda ve sürede
kullanması
• Kişinin kullandığı maddenin dozunu azaltması ya da maddeyi bırakması sonucunda,
yoksunluk belirtisi dediğimiz bir takım ruhsal ve bedensel sıkıntılar içerisine girmesi
• Yoksunluk belirtisi hisseden kullanıcının madde alması ile rahatlama hissetmesi
• Kişinin maddeyi bulmak ve kullanmak için gereğinden çok zaman harcaması
• Kişinin kullandığı maddeden dolayı ruhsal bedensel ve sosyal açıdan zarar görmesine
rağmen kullanıcı olmaya devam etmesi
• Madde etkisinde kaldığı için kendisinden beklenen yükümlülükleri yerine getirememesi
• Kişinin kullandığı maddeyi bırakmak için başarısız girişimlerinin olması
Bu maddelerden 3 yada daha fazlasının bulunması kişinin madde bağımlısı olduğunun
göstergesidir.
Bağımlılık Yapıcı Maddeler Nelerdir?
• Tütün
• Alkol
• Esrar
• Atropin,Akineton ( Antikolinerjiler )
• Morfin Kodein ( Oproi,dler )
• Eroin
• Dolantin
• Tedavi amacı ile kullanılan bazı ilaçlar.
Madde Kullanımı ile İlgili Mitler:
Herkes uyuşturucu veya uyarıcı kullanıyor ve onlara bir şey olmuyor!
Gerçekte yetişkinlerin ve gençliğin büyük bir çoğunluğu madde kullanmamaktadır. Böyle bir
söylemi dile getirmenin amacı genellikle kişilerin kendisine yandaş arama çabasından
kaynaklanmaktadır. Uyuşturucu kullanan bir kişinin, maddenin kendisine ve çevresine verdiği
zararları görmesi zaman alabilir. Maddelerin verdiği zararlar arasında okul başarısında düşme,
aile ilişkilerinde kopukluk, arkadaş çevresinin daralması, bedensel ve ruhsal değişiklikler,
zamanla üretkenliğin azalması sayılabilir.
Arkadaşımın uyuşturucu veya uyarıcı kullanması beni etkilemez?
Eğer kişinin madde alan bir arkadaşı varsa bir süre sonra bundan etkilenmesi olasılığı
büyüktür. “Nerden bileceksin yaşadıklarımı, sen hiç kullanmadın ki!” gibilerinden bilinçli ya
da bilinçsiz sözlerle yardım etme isteği içindeki kişiyi kullanmaya itebilir. Bu durumu bir
girdaba benzetebiliriz.
Uyuşturucu veya uyarıcı sadece kullanan kişiye zarar verir
Uyuşturucu kullanımı tüm topluma zarar verir. Bulaşıcı bir şekilde yaygınlaşır. Kara para ve
mafya uyuşturucudan beslenir. İnsanlar sömürülür.
Sadece kimyasal maddeler bağımlılık yapar
İnsan her şeye bağımlı hale gelebilir. Sadece uyuşturucu ya da uyarıcı maddeler değil,
internet, kumar veya aşk bağımlılığı gelişebilir. Öte yandan doğadaki birçok madde de
kimyasaldır. Örneğin esrar içinde 421 adet kimyasal madde vardır.
Ben kontrol edebilirim
Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler bedende biyolojik etkinlik gösterirler. Nörotransmitter adı
verilen maddeleri etkileyerek sinir hücrelerinin yapısını değiştirir. Bu nedenle bir süre madde
kullandıktan sonra herkes elinde olmadan bağımlı hale gelebilir.
Sonuç olarak;
1- Güvenli bir madde ve güvenli bir kullanım şekli yoktur.
2- Kullanan herkes için bağımlı olma riski eşittir. İnsan vücuduna giren her maddeyi hücre
tanır ve hafızasına alır.
Hücresel öğrenme süreci denen bu durum herkes için geçerlidir.
3- Bağımlılığı engellemek ancak hiç başlamamak suretiyle kişinin elindedir.
4- Kişinin eğitimi, toplumsal konumu, gelir düzeyi vb. etmenler bireyin bağımlılık sürecini
etkilemez.
5- Bağımlılık yapıcı madde, yaşam düzeninizi değiştirir.