Kalp Sesleri - Dr. Onur Elmas

KALP SESLERİ
Kalp kontraksiyonu vücut yüzeyinde sesler oluşturur. Ses oluşturan olaylar; kalp
duvarlarını, kan damarları ve kapakçıkların hareketi, kan osilasyonları ve kan akımı türbülansını
içerir. Kalp sesleri göğüs duvarına kulağı koyarak veya steteskopla dinlenir. Kulak ve steteskopla
alınamayan sesler amplifiye edilebilir ve yazdırabilir. Kalp kapaklarının hareketi seslerin
oluşumunda en önemli faktördür. Bağ dokusunun artmasıyla kalp kapaklarının kalınlaşması ses
şiddetini artırır. Valvuler bozukluklar üfürüm (murmur) oluşturduğunda, hangi kapakta olduğu
sesin yerinden anlaşılır. Hekim steteskopu bir yerden ötekine dolaştırarak sesin nerede ve nasıl
duyulduğunu araştırır. Bir kalp siklusu sırasında dört ses meydana gelir. İlk ikisi kuvvetli ve
duyulabilir seslerdir. 3. ses bazen duyulabilir. 4. ses ise ancak özel aletlerle yazdırılabilir.
Birinci kalp sesi: Ventrikül sistolüyle başlar, 0.14-0.18 saniye devam eder. Tek ve
donuktur. A-V kapakların kapanması bu sesin oluşumunda en önemli faktördür. Kan kitlesi,
kalp duvarları, büyük damarların titreşmesi bu sesin oluşumuna iştirak eder. En iyi mitral
odak ve tricuspit odakta duyulur. A-V kapakları incelemede kullanılır, A-V kapak
fonksiyonları bozulduğu zaman 1. sesin özelliği de değişir. Normalde mitral kapak önce,
tricuspit kapak sonra kapandığı için 1. kalp sesinin iki komponenti vardır. Bu iki komponent
inspirasyon sırasında zamanlama olarak ayırt edilebilir ve birinci seste çiftleşme duyulur.
İkinci kalp sesi: Sistolün sonunda, diastolün izometrik gevşeme aşamasının
başlangıcında duyulur. Süresi 0.10 saniye kadardır. Birinci kalp sesine göre daha tizdir.
Başlıca sebebi semilunar kapakların kapanmasıdrr. Aort ve pulmoner odakta dinlenir. İkinci
kalp sesinin dinlenmesi semilunar kapakların fonksiyonlarını kontrole yardım eder. Özellikle
değişikliklere dayanılarak darlık ya da yetmezlik gibi tanılar konabilir. Aort kapağının
kapanması ile pulmoner kapağın kapanması arasındaki süre inspirasyon sırasında 2. Kalp
sesinin çîftleşmiş duyulabileceği kadar uzundur.
Üçüncü kalp sesi: Bazı alışık kulaklar tamamen normal kimselerde 2. sesten 0.12–
0.53 saniye sonra diğer seslere göre daha zayıf, fizyolojik 3. ses duyulabilir. Süresi 0.04
saniye kadardır. Üçüncü kalp sesi her zaman duyulmaz. 10–20 yaşlarındakilerde ve zayıf
gençlerde duyulabilir. Şahıs sol tarafına yatmışsa, fizik aktiviteden sonra dinlenme
yapılıyorsa, karına basınç yaparak ya da bacakları yukarı kaldırılarak venöz dönüş artırılmışsa
3. sesin duyulması kolaylaşabilir.
Üçüncü kalp sesinin sebebi, çabuk dolma safhasında hızla ventriküllere geçen kanın
ventrikül çeperinde titreşimler meydana getirmesidir.
Dördüncü kalp sesi: Ancak yazdırılabilir işitilemez.
MİTRAL ODAK: Göğüs ön duvarında mediokiavicular hattın solda 5. interkostal
aralığı kestiği yerde.
TRİCUSPİT ODAK: Prosessus ksipoideus üzerinde.
AORTA ODAĞI: Sağ 2. interkostal aralığın sternuma yakın kısmı.
PULMONER ODAK: Sol 2. interkostal aralığın sternuma yakın kısmı.
Fonokardiografî (kalp seslerinin yazdırılması): Düşük frekanslı sesleri alabilecek
nitelikte bir mikrofon, göğüs üzerine konacak olursa alınan sesleri bir amplifikatörden
geçirdikten sonra özel bir yazdırıcı ile yazdırmak mümkündür.
Aort odağı
Pulmoner odak
Trikuspid odağı
Mitral odak
Şekil 36: Kalp sesi dinleme odakları
DENEY RAPORU
Adı Soyadı:
No:
İmza:
1. Kalp üzerindeki dinleme odakları nelerdir, yazınız ve yerlerim belirtiniz.
Birinci kalp sesinin oluşum nedeni nedir?
2. Birinci kalp sesinin genel özelliklerini yazınız.
İkinci kalp sesinin oluşum nedeni nedir?
3. Ikinci kalp sesinin genel özelliklerini yazınız.
4. Birinci ve ikinci kalp seslerinin en iyi dinlendiği odakları yazınız.
Birinci ve ikinci kalp sesleri duyulduğu an, EKG'de hangi dalgalar mevcuttur?
5. Üçüncü ve dördüncü kalp seslerinin oluşum nedenlerini açıklayınız.