AKRİLONİTRİL POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN MODELLENMESİ

T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
ARAŞTIRMA FONU PROJESİ
KESİN RAPORU
AKRİLONİTRİL POLİMERİZASYON REAKTÖRÜNÜN
MODELLENMESİ
Proje Yürütücüsü : Prof. Dr. Rıdvan BERBER
Proje Numarası : 2000-07-05-007
Başlama Tarihi : Nisan 2000
Bitiş Tarihi : Kasım 2001
Rapor Tarihi : Kasım 2001
Ankara Üniversitesi Araştırma Fonu Müdürlüğü
Ankara - 2001
I.
Projenin Türkçe ve İngilizce Adı ve Özetleri
I.
1. Projenin Türkçe Adı
Akrilonitril Polimerizasyon Reaktörünün Modellenmesi
I.
2. Projenin İngilizce Adı
Modelling of an acrylonitrile polymerization reactor
I.
3. Özet
Poliakrilonitril (PAN), önemli bir tekstil elyafının temel yapısıdır. Çok değişken dünya pazar
koşulları
ve
sıkı
rekabet
ortamında
poliakrilonitril
üretiminin
istenen
yönde
gerçekleştirilebilmesi, reaktörün iyi kontrol edilmesine bağlıdır. Bu ise güvenilir bir matematik
modelin öncelikle ortaya çıkarılmasını ve benzetiminin yapılmasını gerektirir. Literatür
incelendiğinde akrilonitril polimerizasyonuna ilişkin bilgilerin çok kısıtlı olduğu ve özellikle
molekül ağırlığının öngörülmesi konusunda büyük eksikliklerin olduğu görülmektedir. Oysa
ürünün kalitesini belirleyen önemli parametrelerden bir tanesi ortalama molekül ağırlığı ve
bunun dağılımıdır.
Bu çalışma, daha önce önerilmiş bir kinetik mekanizma esas alınarak poliakrilonitril üretilen
reaktörler için literatüre dayalı kapsamlı bir model ortaya konmuş, modelin değişik koşullarda
yatışkın hal ve dinamik çözümleri çıkarılmıştır.
Modelin öngördüğü dönüşüm oranları ve
ağırlıkca ortalama molekül ağırlıkları literatürden alınan deneysel verilerle karşılaştırılarak
değerlendirilmiş; dönüşüm oranlarının çok iyi hesaplanabildiği fakat molekül ağırlıklarındaki
uyumun -genel eğilim iyi izlenmekle birlikte- yeterli olmadığı görülmüştür. Ortaya çıkarılan
verilerle, poliakrilonitril reaktörlerinin dinamik karakteristikleri aydınlatılmış durumdadır.
Polimerlerin molekül ağırlıklarının daha güvenli bir biçimde öngörülebilmesi için polimer
momentlerine dayalı yeni bir model oluşturulmuştur.
I.
4. Abstract
Polyacrylonitrile is one of the basic polymers for fiber applications. In acrylic fiber industry,
strong competition on worldwide scale underlines the need for an effective reactor control to
meet rapidly changing market expectations and consumer demands, which in turn can only be
accomplished by a good dynamic model and simulation. The available knowledge on the
acrylonitrile polymerization appears to be very limited, particularly with reference to the
prediction of average molecular weight, although average molecular weight and its distribution is
one of the important parameters determining the end-use properties of the product..
This work deals with rigorous dynamic modelling and simulation of acrylonitrile polymerization
reactors on a previously reported kinetics from literature. Steady state solutions and dynamic
simulation of the model have been obtained under varying conditions. Predicted conversion
ratios and weight average molecular weights have been compared to experimental literature data
and a good match was found with the conversion data. Theoretical weight-average molecular
weights, on the other hand, did not agree all that good with the experimental data although the
general trend was representative. The results indicate that the dynamic characteristics of
polyacrylonitrile reactors can be assessed in compliance with limited available industrial
observations.
In order to control the molecular weight of the polymer, a model state feedback control
algorithm, in both linear and nonlinear form, has been developed. Extensive simulation runs
reveal that the designed controllers can be used to control the weight-average molecular weight
of the polymer by manipulating the amount of bisulfite fed to the reactor. Particularly the
nonlinear control algorithm appears to be providing with a very effective control over a wide
range of operating conditions.
I.
Amaç ve Kapsam
Akrilonitril polimerizasyonu, genelde persülfat-bisülfat başlatıcılı olarak çözelti, sulu dispersiyon
ve emülsiyon şeklinde gerçekleştirilmektedir. Kinetiği, diğer polimerizasyon tepkimelerine göre
çok daha karmaşıkdır. Literatür incelendiğinde akrilonitril polimerizasyonuna ilişkin bilgilerin
son derece kısıtlı olduğu göze çarpmaktadır. Özellikle, molekül ağırlığının öngörülebilmesi
konusunda çok büyük eksiklikler vardır. Mevcut yöntemler deneysel ilişkileri kullanmaktadır ki
bunun çok sınırlı bir olanak olduğu açıktır. Polimerlerin molekül ağırlıklarının ölçümü için Jel
Permeasyon Kromatograf (GPC) kullanılır. Bu düzenek hem çok pahalıdır hem de kullanımı ve
bakımı büyük uzmanlık gerektirir. Türkiye’de üniversiteler, kamu ve özel sektör kuruluşları
dahil, sadece 3-4 tane GPC olduğunu ve bunlardan sadece iki tanesinin - o da sınırlı tek bir
amaca yönelik olarak - çalışır durumda olduğunu belirtmek bunun anlamını ortaya koymaktadır.
Deneysel zorluklar dikkate alındığında; çeşitli aktiflendirici ve katalizör beslemesi koşullarında
gerçekleştirilecek polimerizasyonlarda ürünün ortalama molekül ağırlığının ne olacağını
öngörmek büyük önem taşır, çünkü ürünün kalitesini belirleyen en önemli parametre ortalama
molekül ağırlığı ve bunun dağılım aralığıdır. Tekstil elyaflarının önemli bir özelliği de boya
gruplarının sayısı veya temel boya kabul özelliğidir. Bir modelin bu konuda da güvenilir
sonuçlar vermesi beklenir. Ancak literatürde şimdiye kadar rastlanabilmiş olan çok az sayıdaki
çalışmada bu alanda dikkate değer bilgi birikiminin olmadığı anlaşılmıştır.
Bu proje ile, akrilonitril polimerizasyonunda ürünün molekül ağırlığını sağlıklı olarak
öngören ve prosesin karakteristiklerini temsil eden güvenilir bir matematiksel model ortaya
çıkarılmaya çalışılmıştır. Böylece, prosesin istenilen koşullarda gerçekleştirilebilmesi ve
gelişen talepler doğrultusunda ürün özelliklerinde değişiklikler yapılabilmesi için kontrol
yönünde önemli bir adım atılmıştır.
Proje kapsamında şu inceleme ve araştırma basamakları yer almıştır:
•
Ayrıntılı literatür araştırması, kinetik mekanizmanın bulunması ve sabitlerin aranması
•
Kinetik modelin kurulması, yatışkın olmayan hal korunum denkliklerinin yazılması
•
Moment analizi tekniğiyle matematik modelin oluşturulması
•
Modelin yatışkın hal çözümü ve sonuçların literatür verileriyle karşılaştırılması
•
Modelin bilgisayar ortamında dinamik benzetimi
•
Sonuçların literatürden alınan deneysel verilerle karşılaştırılması
•
Modelin bir işletme noktası etrafında doğrusallaştırılması ve proses kontrol için
basitleştirilmiş model altyapısının oluşturulması
II.
Materyal ve Yöntem
Araştırma literatür taramasından sonra, matematik modelin oluşturulması, bilgisayar ortamında
yatışkın halde çözülmesi ve dinamik benzetimi şeklinde yürütülmüştür.
Modelin sayısal çözümü, araştırma grubunda mevcut bulunan MATLAB yazılım paketi
kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Dinamik benzetim ise MATLAB/SIMULINK ortamında
yapılmıştır.
III.
Analiz ve Bulgular
Proje için yapılan ön literatür araştırmasında akrilonitril polimerizasyonu için dinamik benzetim
çalışmasına raslanamamıştır. Mevcut çok az sayıdaki yayın sadece ‘yatışkın hal’ e yönelikdir.
Son yıllarda Çin’de (poliakrilonitril pazarındaki paylarına ve gelişmelere paralel olarak) bu
konuya eğilindiği anlaşılmaktadır fakat bu araştırmaların da ne kadar derine inebildiği belli
değildir [Pan vd. 1996, Hu vd. 1997]
Sayıca ve ağırlıkca ortalama molekül ağırlığını bulabilmek üzere polimer moment
fonksiyonlarının dinamik olarak tanımlanmalarının gerekeceği görülmüş, araştırmada izlenecek
yöntem belirlenmiştir. ‘Aktif’ ve ‘ölü’ polimerler için moment denkliklerinin kurulması bu
projenin en önemli kısmını oluşturmuştur. Projede uygulanan moment analizi tekniği, kinetiği iyi
bilinen ve göreceli olarak basit bazı polimerizasyon tepkimelerine uygulanmıştır [Jackson vd.
1973, Shirodkar ve Tsien 1986, Zabisky vd. 1992]. Fakat, literatüre göre farklı şekillerde
gerçekleştirilebileceği anlaşılan [Katz ve Saidel 1967]
bu tekniğin endüstriyel boyutda ve
sentetik lif üretimi amaçlı karmaşık bir polimerizasyon prosesi için ne sonuç vereceği
bilinmemektedir. Dolayısıyla, proje sonuçları akademik açıdan dikkate değer bir eksiği
kapatacak nitliktedir.
MATEMATİKSEL MODEL
Sulu dispersiyon polimerizasyonunun bir türü olan, persülfat-bisülfit başlatıcılı akrilonitril
polimerizasyonunun gerçekleştiği reaktörler sürekli tam karıştırmalı reaktörlerdir. Reaktöre,
monomer ve vinil asetat karışımı bir koldan, amonyum persülfat, sodyum metabisülfit, Fe+2
iyonu ve sülfirik asit karışımı ise diğerbir koldan beslenir. Üretilen polimer fazı reaktörün alt
kısmından alınmaktadır.
Reaktöre monomerle birlikte gönderilen vinil asetat nötral komonomerdir. Polimerizasyondaki
görevleri; akrilik kopolimerin ‘spinning’ çözeltisindeki çözünürlüğünü arttırmak, lifin
morfolojisini etkilemek ve boyanın life difüzyonunu arttırmaktır. Fe+2 iyonu esas katalizördür.
Sülfirik asit ise ortamın pH’ın ayarlar.
Akrilonitril polimerizasyonu, radikalik katılma polimerizasyonundaki gibi aşağıdaki adımlarda
gerçekleşir [2].
Başlama:
S2O8-2 + Fe+2
SO4-2 + SO4-* + Fe+3
HSO3- + Fe+3 HSO3* + Fe+2
S2O8-2 + HSO3- SO4-2 + SO4-* + HSO3*
…(1)
kd
I 2R*
…(2)
Eklenme: Eklenme adımında oluşan sülfat ve bisülfit radikallerine monomer katılmasıyla, son
grubu sülfit yada sülfat iyonu olan bir monomerli aktif radikaller elde edilir.
Büyüme: Büyüme adımında, eklenme adımında oluşan aktif radikallere monomer eklenmeye
devam eder. Böylece polimer zinciri büyür.
Sonlanma: Sonlanma tepkimeleri, büyümekte olan polimerik zincirlerin birbirleriyle verdiği
tepkimelerle aktifliklerini yitirerek, aktif olmayan polimer zincirlerine dönüştüğü adımdır.
Burada iki türlü sonlanma mekanizması dikkate alınmıştır:
a) Yeniden birleşme ile sonlanma: Yeniden birleşme ile sonlanmada, son grubu sülfit ya da
sülfat iyonu olan n monomerli aktif radikaller biraraya gelerek n+s monomerli farklı ilk ve
son gruplara sahip olan ölü polimerleri meydana getirirler.
b) Aktiflendiriciye transferle sonlanma: Aktiflendiriciye transferle sonlanmada ise son grubu
sülfat ve sülfit iyonu olan n monomerli aktif radikallere bisülfit iyonu katılarak farklı ilk ve
son gruplara sahip olan ölü polimerler ile birlikte sülfit radikali oluşur. Oluşan bu sülfit
radikali ortamdaki H+ iyonları ile tepkimeye girer ve bisülfit radikali meydana gelir.
Matematiksel modelin çıkarılması için şu varsayımlar yapılmıştır.
•
Polimerizasyon homojen yani tek fazdır ve izotermal yürür.
•
SO4-* ve HSO3* radikallerinin oluşum hızları aynıdır.
•
Bütün monomerli radikaller aynı hızda büyür (kp).
•
Bütün monomerli radikaller aynı hızda yeniden birleşme ile sonlanır (kr).
•
Bütün monomerli radikaller aynı hızda transferle sonlanır (ktr).
•
Tek transferle sonlanma aktiflendiriciye gerçekleşmektedir.
•
Reaktörde dallanma tepkimeleri yoktur ve karışma anlıktır.
•
5-6 kalma süresinden sonra denge oluşur.
•
Eklenme ve büyüme hızları aynıdır (ka=kp).
•
Bütün tepkimeler 2. mertebedendir.
LİTERATÜRE DAYALI ÖNCEKİ MODEL
Bu modelde akrilonitril polimerizasyon reaktöründe, akrilonitril monomerinden sırayla başlama,
eklenme, büyüme ve sonlanma polimerizasyon adımlarıyla polimer üretiminde gerçekleşen tüm
kimyasal tepkimeler ve yukarıdaki varsayımlar gözönünde tutularak korunum eşitlikleri
çıkarılmıştır. Modelin türetilişi ve ayrıntıları Atasoy [1] tarafından verilmiştir. Ağırlıkça ve
sayıca zincir uzunluğunu veren denklemler şöyledir [2]:
_
rn =
_
rw =
2k p [ M]
z(1 + 2 y )
k p [ M ][3 + 2 y]
z(1 + y)
2
Mn=Wm*rn
…(5)
Mw=Wm*rw
…(6)
YENİ MODEL
Bu çalışmayla ortaya çıkarılan yeni modelde moment türetme fonksiyonları [4] kullanılarak
sayıca ve ağırlıkça zincir uzunlukları elde edilmiştir.
Moment Türetme Fonksiyonları
Sayıca
∞
G (r , x) = ∑ r x Px
Canlı polimerler için;
x =1
∞
F (r , x) = ∑ r x M x
Ölü polimerler için;
x =1
∞
dP
dG
= ∑rx x
dt
dt
x =1
…(7)
∞
dM x
dF
= ∑rx
dt
dt
x =1
…(8)
Aktif ve ölü polimer momentleri şöyle tanımlanır.
Zn =
∂ n G (1, x)
∂r n
qn =
∂ n F (1, x)
∂r n
…(9)
Ağırlıkça
∞
Canlı polimerler için; Gˆ (r , x) = ∑ r xW x Px
x =1
∞
Ölü polimerler için;
Fˆ (r , x) = ∑ r xW x M x
x =1
∞
dP
dGˆ
= ∑ r xW x x
dt
dt
x =1
…(10)
∞
dM x
dFˆ
= ∑ r xW x
dt
dt
x =1
…(11)
Bu fonksiyonlardan yararlanarak, çok karmaşık ve uzun matematik işlemlerden sonra elde edilen
sayıca ve ağırlıkça momentler şöyledir:
[[
] [
]]
[[
] [
]]
[
]
dZ 0
Z
= k p [M ] SO4−* + HSO3* − k r Z 02 − k tr HSO3− Z 0 − 0
dt
θ
[
…(12)
]
dZ 1
Z
= k p [M ] SO4−* + HSO3* + k p [M ]Z 0 − k r Z 1 Z 0 − k tr HSO3− Z 1 − 1
dt
θ
…(13)
∂Z 2
Z
= 2k p [M ]Z 1 − 2 − k r Z 0 Z 2 − k tr [HSO3− ]Z 2
∂t
θ
…(14)
[
]
dq 0
q
1
= k tr HSO3− Z 0 − 0 + k r Z 02
dt
θ 2
…(15)
dq1
q
α
α
= k tr HSO3− Z 1 − 1 + k r
HSO3* Z 0 + k r
SO4−* Z 1
2
dt
θ
1−α
(1 − α )
[
]
[
]
[
[
]
…(16)
]

dq 2
q2
α 2  SO4−*
−
−*
2
Z
= k tr HSO3 Z 2 −
+ k r SO4
+


0
dt
θ
(1 − α ) 3  (1 − α )

[
]
[
+ kr
]


α
α
[
HSO3* ]3[HSO3* ]
+ Z2 
3
(1 − α )
(1 − α )


…(17)
Zˆ
dZˆ 0
= k p [M ] SO4−* + HSO3* W1 − 0 − k r Z 0 Zˆ 0 − k tr HSO3− Zˆ 0
dt
θ
[[
] [
]]
[
]
…(18)
dZˆ1
Zˆ
= k p [M ] SO4−* + HSO3* W + k p [M ]Zˆ 0 − 1 − k r Z 0 Zˆ1 − k tr HSO3− Zˆ1
dt
θ
…(19)
dZˆ 2
Zˆ
= 2k p [M ]Zˆ1 − 2 − k r Z 0 Zˆ 2 − k tr HSO3− Zˆ 2
dt
θ
…(20)
[[
] [
]]
[
[
]
]
[
]

dqˆ 0
qˆ
α  HSO3*
= k tr HSO3− Zˆ 0 − 0 + k rW
Z 0 + SO4−* Z 1 

dt
θ
1 − α  (1 − α )

[
]
[
[
]
…(21)
]

dqˆ1
qˆ1
α 2  SO4−*
−
−*
= k tr HSO3 WZ 2 − + k rW SO4
+ 2Z 0 
3 
dt
θ
(1 − α )  (1 − α )

[
]
[
]
[
+ k rW HSO3*
IV.
]α + Z 
] (1 −αα )  3([1HSO

−α )
*
3

3
2

…(22)
Sonuç ve Öneriler
Akrilonitril polimerizasyon reaktörünün matematiksel modeli oluşturulduktan sonra, bu modelin
yatışkın hal çözümü ve dinamik benzetimi MATLAB/SIMULINK ortamında yapılmıştır. Çözüm
için gerekli olan kinetik sabitler ve molekül ağırlıkları Çizelge 1 de verilmiştir. Sistemdeki ayar
değişkenlerinin ilk yatışkın hal değerleri şöyledir:
u(1)=[K2S2O8] 0.75 (%w b.o.m)
(katalist)
u(2)=[SO2]
(aktiflendirici)
0.25 (%w b.o.m)
Çizelge 1. Kinetik sabitler [2] ve molekül ağırlıkları
Sabitler
Değeri
Birimi
Kp
30000
L/(mol.s)
T
4500
S
Fe+2
6.10-7
mol/L
K1
50.7
L/(mol.s)
Ktr
6189
L/(mol.s)
Kr
8.82 108
L/(mol.s)
Wm
53
g/gmol
Su_mon
5
---
WSO2
64
g/gmol
WK2S2O8
270
g/gmol
Her iki model için hal değişkenleri ve ilk yatışkın hal değerleri Çizelge 2 de verilmiştir.
Çizelge 2. Hal değişkenleri ve ilk yatışkın hal değerleri
Önceki model için
Önceki model için ilk
Yeni model için
Yeni model için ilk
hal değişkenleri
yatışkın hal değerleri
hal değişkenleri
yatışkın hal değerleri
x0 (mol/L)
x0 (mol/L)
[M]
94.18.10-2
[M]
94.18 10-2
[SO4-*]
4.24.10-12
[Rn*]
0
[HSO3*]
18.48.10-12
[Qn*]
0
[R1*]
4.23.10-12
[HSO3-]
39.44 10-4
[Q1*]
18.45.10-12
[S2O8-2]
39.36 10-4
[Rn*]
0
[z0]
16 10-9
[Qn*]
0
[q0]
23.49 10-4
[HSO3-]
3.944.10-3
[q0h]
41.59
[S2O8-2]
3.936.10-3
[q1h]
2.22 105
0 ,9
0 ,8 5
0 ,8
C
0 ,7 5
0 ,7
0 ,6 5
0 ,6
Ö n c e ki m o d e l
Deney s el
Y eni model
0 ,5 5
0 ,5
0
10
20
30
Denem e no
Şekil 1. Önceki model [1] ve bu çalışmanın öngördüğü monomer dönüşümünün
literatürdeki deneysel verilerle [2] karşılaştırılması
600000
Ö nceki m odel
Yeni m odel
D eneysel
500000
Mw
400000
300000
200000
100000
0
0
5
10
15
20
25
30
D enem e no
Şekil 2. Önceki model [1] ve bu çalışmanın öngördüğü molekül ağırlığının
literatürdeki deneysel verilerle [2] karşılaştırılması
35
Mw
100,000
75,000
50,000
0
10000
20000
30000
40000
50000
zaman, s
Şekil 3. Önceki modelde [1] kataliste 10000. saniyede 0.75 (%w b.o.m)’lik
Mw
bir basamak etki verildiğinde polimerin molekül ağırlığının zamanla değişimi
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
0
10000
20000
30000
Z am an, s
40000
50000
Şekil 4. Yeni modelde kataliste 10000. saniyede 0.75 (%w b.o.m)’lik bir basamak
etki verildiğinde polimerin molekül ağırlığının zamanla değişimi
Sonuçlar, her iki modelin de monomer dönüşüm oranını, literatürdeki deneysel verilerle
karşılaştırıldığında iyi öngördüğünü ortaya çıkarmıştır (Şekil 1). Ancak, geliştirilen yeni modelin
öngördüğü ortalama molekül ağırlığı, ilk modele göre deneysel verilere çok daha yakındır (Şekil
2). Bu açıdan ilk modele göre çok daha iyi yaklaşım elde edilebilmiştir. Modellerin bir basamak
etkisi altında gösterdiği yanıtım süresi yaklaşık 4-5 saattir (Şekil 3-4). Endüstride benzer koşullar
altında molekül ağırlığındaki değişimin gözlenmesinin yaklaşık 8 saat aldığı bilinmektedir.
Reaktördeki ölü zaman ve reaktör sonrasındaki işlemler dikkate alınırsa bu sonuçların gerçek
değerlere yaklaştığı anlaşılmaktadır.
Geliştirilen model, poliakrilonitril yanında, benzer polimerizasyon reaktörlerinin dinamik
davranışını analizleyebilmek ve ürünün molekül ağırlığını sağlıklı olarak öngörebilmek için ümit
verici olarak gözükmektedir.
SEMBOLLER
α
AN
b.o.m
I
k1
ka
kd
kp
kr
ktr
M
Mx
Mn, w
Px
qn
r
rn, w
T
VA
Wn
x0
y
z
Zn
^
Büyüme olasılığı
Akrilonitril
100 kg monomer başına
Başlatıcı
Sülfat radikalinin oluşum hız sabiti, mol/(L.s)
Monomerli radikallerin eklenme hız sabiti, mol/(L.s)
Aktif radikallerin oluşum hız sabiti, mol/(L.s)
Monomerli radikallerin büyüme hız sabiti, mol/(L.s)
Monomerli radikallerin yeniden birleşme hız sabiti, mol/(L.s)
Monomerli radikallerin transferle sonlanma hız sabiti, mol/(L.s)
Monomer
Ölü polimer
Sayıca ve ağırlıkca ortalama molekül ağırlıkları, (kg/kgmol)
Canlı polimer
Ölü polimer momenti
Parametre
Sayıca ve ağırlıkca ortalama zincir uzunlukları
Kalma süresi, s
Vinil asetat
İlk grubu SO4-, son grubu SO3- olan ölü polimer
Hal değişkenlerinin yatışkın hal değerleri
k tr HS O 3−
=
z
[
(
]
[
][
= 2 k 1 k r Fe + 2 S 2 O 8− 2
Aktif polimer momenti
Ağırlıkca momentler
])
1
2
V.
Kaynaklar
1. Atasoy İ., Akrilonitril Polimerizasyon Reaktörünün Dinamik Modellenmesi konulu yüksek
lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2000.
2. S. Katz and G. M. Saidel, Moments of the size distribution in radical polymerization, AIChE
J. 1967, 13, 319-326.
3. R.A. Jackson, P.A. Small and K.S. Whiteley, Prediction of weight distributions in branched
polymers, J. Polymer Sci. 1973, 11, 1781-1809.
4. P.P. Shirodkar and G.O. Tsien, A mathematical model for the production of low density
polyethylene in a tubular reactor, Chem. Eng. Sci. 1986, 41, 1031-1038.
5. R.C.M. Zabisky, W.M. Chan, P.E. Gloor and A.E. Hamielec, A kinetic model for olefin
polymerization in high-pressure tubular reactors: A review and update, Polymer, 1992, 33,
2243-2261.
6. L. Pan, J. Ma , G. Zhao and Z. Zhang, Advanced process control for acrylonitrile
polymarization, Beijing Huagong Daxue Xuebao, Ziran Kexubean, 1996, 23, 31-36.
7. Q. Hu, Z. Chen, L. Shen and J. Zhu, Simulation training system for the whole process of the
acrylic plant, Jisuanji Yu Yingyong Huaxue, 1997, 14, 152-157.
8. Peebles, L. H., Journal of Applied Polymer Science, 17, 113-128, 1973.
9. Sacks, M.E., Lee, S.I. and Biesenberger, J.A., Effect of temperature variations on molecular
weight distributons: batch chain addition polymerization, Chemical Engineering Science, 28,
241-257, 1973.
VI.
Ekler
a) Mali Bilanço ve Açıklamaları
40 Adet KODAK boş CD
100.000.000 TL
1 Adet YAMAHA 8x8x24 CD Writer
148.000.00 TL
1 Adet 52 X SAMSUNG CD ROM
30.000.000 TL
3 Adet 2 tuşlu PS/2 mouse
6.844.500 TL
2 Adet HP 695C yazıcı için renkli kartuş
52.650.000 TL
2 Adet HP 695C yazıcı için siyah kartuş
52.650.000 TL
1 Adet LEXMARK Kartuş
60.000.000 TL
10 Adet KODAK boş CD
25.000.000 TL
6 Kutu disket
27.000.000 TL
b) Makine ve Teçhizatın Konumu ve İlerideki Kullanımına Dair Açıklamalar
c) Teknik ve Bilimsel Ayrıntılar (varsa Kesim III'de yer almayan analiz
ayrıntıları)
d) Sunumlar (bildiriler ve teknik raporlar)
UKMK-4 Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, ‘Akrilonitril Polimerizasyon
Reaktöründe Molekül Ağırlığını Öngörmek için Yeni Bir Dinamik Model’
EMCC, ‘Molecular Weight Control in Acrylonitrile Polimerization’
e) Yayınlar (hakemli bilimsel dergiler) ve tezler
Yüksek Lisans Tezi, ‘Akrilonitril Polimerizasyon Reaktörünün Dinamik Modellenmesi’