EĞİTSEL OYUN DERSİ 3.SUNUM DOÇ. DR. UMUT CANLI Beden Eğitiminde Eğitsel Oyun Beden eğitimi dersi hazırlık, ana ve bitiriş bölümünden oluşur. Bu bölümlerin hepsinde oyun kullanılabilir. Dersin hazırlık bölümünde eğitsel oyun Dersin başlangıcında eğitsel oyunlar yorucu olmamalı. Kolaydan zora doğru olmalı ve bütün öğrencilerle katılım göstermelidir. Beden eğitimi dersinde hazırlık bölümünde eğitsel oyunlar şu amaçla kullanılır: Eğitsel oyunlar yüksek aktiviteler için doğal bir ısınma aracıdır. Bireylerin fizyolojik olarak hareket yapmaya hazır olmalarını sağlar. Dersin hazırlık bölümünde eğitsel oyun Beden eğitimi dersinde hazırlık bölümünde eğitsel oyunlar şu amaçla kullanılır: Beden eğitimi dersi ana bölümlerindeki hareketler için ön hazırlığı oluşturur. Derse motivasyonlarını ve dikkatlerini artırır. Derse psikolojik olarak hazırlar. Dersin ana bölümünde (öğrenmeöğretme sürecinde) eğitsel oyun Dersin ana bölümünde ders konusu olan hareketlere ilişkin alıştırma olarak eğitsel oyun kullanılabilir. Burada amaç sportif becerileri üst düzeye çıkartmak için eğlenceli oyun içerisinde hareket formlarını öğrencilere öğretmektir. Öğrenciler oyunlar içerisinde eğlenirken sportif tekniğe uygun hareket formları sergilerler. Dersin ana bölümünde (öğrenmeöğretme sürecinde) eğitsel oyun Beden eğitiminde amaca ulaşmak için eğitsel oyunların bir araç olarak kullanılması, insanların bütün yeteneklerini sınayarak, onların motorik özelliklerinin niteliklerini mükemmelleştirmek için sadece şartları hazırlamak ile kalmaz, ayrıca onların seviyelerini de gösterirler. Dersin ana bölümünde (öğrenmeöğretme sürecinde) eğitsel oyun Oyunların bu özelliği de onları önemli kılmaktadır. Bu sebeple özellikle, küçük yaş gruplarının beden eğitimi dersinin tamamına yakınını eğitsel oyunlar oluşturmaktadır. Küçük yaş gruplarının beden eğitimi dersinde oyunların ağırlıklı olmasının bir sebebi de doğal hareketlere kolaylıkla bağlanabilmesidir. İleriki yaşlarda ise oyunların görevi yardımcı olmaktır. Dersin bitiriş bölümünde eğitsel oyun Dersin sonunda öğrencilerin yüksek kalp ritimlerini aşağılara çekmek için Organizmayı yavaşlatmak içi eğitsel oyun oynatılabilir. Dersin bitiriş bölümünde dinlenme, organizmayı soğutma ve esneklik çalışmaları için eğitsel oyunlar önemli eğitim araçlarıdır. Dersin bitiriş bölümünde eğitsel oyun Derste oyunlar dinlenme amacıyla üç sebepten dolayı dinlenme aracı olarak kullanılırlar: Gittikçe azalan yüklenme yoğunluğu ile aktif olarak dinlenme, toparlanma ve normale dönme Eğer dersin veya antrenmanın ana bölümünde egzersizle, oyun kullanılmadan çalışma yapılmışsa yapılan çalışmanın bitiriş safhasında oyunla pekiştirilmesi Dersin veya antrenmanın monotonluğunu ve sıkıcılığını gidermek, neşelenmek, bir sonraki çalışma için moral depolamak. Eğitsel oyun oynatma Eğitsel oyun oynatma; Planlama Eğitsel oyununun oynatılması Değerlendirme olmak üzere üç bölümden oluşur. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunun amacı ve oyun seçimi: Eğitsel oyunda en temel öğe amaçtır. Oyun seçilirken hangi amaca yönelik olduğu önceden saptanmalı ve amaç doğrultusunda oyun oynatılmalı. Seçilen oyun bizi ulaşmak istediğimiz hedefe kadar yaklaştırabilir? Sorusu göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır. Eğitsel oyun planlama Oyuncu seviyesi: Oyunu planlarken oyunu oynayacak grubun; yaşı, cinsiyeti, fiziki özellikleri, hareket yeteneği, zeka düzeyi göz önünde bulundurulmalıdır. Eğitsel oyun planlama Oyuncu seviyesi: Oyuncular, oyunu anlayıp uygulayabilmeli Oynarken zorlanmamalı Oyunda ne zaman ne yapması gerektiğine şaşırmamalıdırlar. Eğitsel oyun planlama Oyuncu seviyesi: Hareketli oyunlar, oynayanların seviyesine uygun hareketler içermelidir. Zira seviyenin üstünde zor hareketler oyuncular tarafından uygulanamayacağı gibi seviyenin altındaki basit hareketler de onlara sıkıcı gelecektir. Eğer engellilere oyun oynatılacaksa engellilerin engel seviyesi ve engel şekli bakımından değerlendirilmesi gerekir. Seviyeye uygun olmayan oyunlarda oyun amacına ulaşmayacaktır. Eğitsel oyun planlama Oyun alanı: Oyun alanının büyüklüğü zeminin yapısına, Oyunun amacına, Oyuncu seviyesine, Oyuncu sayısına ve oynanış şekline göre belirlenmelidir. Eğitsel oyun planlama Oyun alanı: Dikkat geliştirmeye yönelik bir oyunda oyuncuların ilgisini dağıtacak etkenlerden uzak bir alan tercih edilmelidir. Bazı durumlarda oyun oynatmak için profesyonel olarak hazırlanmış oyun alanları bulmak mümkün olmayabilir. Ya da oyun alanı tam anlamıyla oynatılacak oyun için uygun olmayabilir. Bu durumda lider var olan oyun alanının özelliklerine göre oyunda küçük değişiklikler yaparak mevcut alandan faydalanabilir. Eğitsel oyun planlama Oyun alanı: Oyun alanında oyuncuların yaşları, engelli ise engelli grupları oyunun amacı, oyun alanının özellikleri göz önünde bulundurularak gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Eğitsel oyun planlama Oyun alanı: Oyunlar için alınabilecek güvenlik tedbirleri şunlardır: Oyun alanı tehlikeli cisimlerden arındırılmalıdır. Zemin kaygan, ıslak olmamalı Koşu oyunlarında varış; direk, duvar gibi noktalardan uzak olmalı. Sağlık ve temizlik kurallarına uygun olmalı. Eğitsel oyun planlama Oyun alanı: Oyunlar için alınabilecek güvenlik tedbirleri şunlardır: Topla oynanan eğitsel oyunlarda topun duvardan kaçmaması için duvarlardan uzak bölgelerde oynatılmalıdır. Kaygan zemin, zemindeki sivri uçlu materyaller, yaralayıcı unsurlar ortadan kaldırılmalı. Oyuncuların birbirlerine zarar verebileceği aksesuarlar çıkarttırılmalı. Güvenlikle ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar açıklanmalı. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunda malzeme: Malzeme seçimi yaparken malzemelerin oyunun amacına uygun, oyunculara zarar vermeyecek, onların rahatlıkla kullanabileceği, seviyelerine uygun kullanılabilir olmasına dikkat edilmeli. Oyunda kullanılacak malzemeler oyunculara önceden tanıtılıp malzemelerin kullanım şekilleri, kullanım amaçları ve kullanım zamanları hakkında bilgi verilmeli gerekirse denetilmelidir. Özellikle engellilere yönelik malzemelerin kullanımı, oyunculara tanıtımı ve denetilmesi ayrıca önem arz etmektedir. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunda malzeme: Malzemeler dayanıklı olmalı, oyun esnasında kırılıp dökülmemeli. Kullanımı anlaşılır kolay ve seviyeye uygun olmalı. Aksi durumda malzeme kullanımı çabası oyunun önüne geçecektir ve oyunun amacına ulaşımını güçleştirecek dolayısıyla oyunun verimi düşecektir. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunda malzeme: Oyunda kullanılacak araç gereçler oyun alanına önceden yerleştirilmelidir. Oyunun özelliğine göre oyunun başında kura çekimi, eşleştirme, ebe seçimi vb. yapılacaksa ve oyunun sonunda da ceza oyunları oynatılacaksa bunlar içinde kullanılacak malzemeler önceden belirlenmelidir. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunda malzeme: Oyuncuların kendi kullanacakları malzemeler (ayakkabı, kıyafet gibi) sakatlıklara neden olmayacak ve diğer oyuncuları yaralamayacak özellikte olmalıdır. Malzemelerin seviyeye uygun olması önemlidir. Malzemelerin kullanışlı olması gerekir. Eğitsel oyun planlama Eğitsel oyunda malzeme: Pratik Muhafazası kolay Anlaşılır Seviyenin üstünde ağırlıkta olmamalı Dayanıklı olmalı Malzemeler, sağlık ve temizlik kurallarına uygun olmalı Malzemeler oyun alanı ile uyumlu olmalı, tam anlamıyla oyunu, oyunun amacını desteklemeli. Eğitsel oyun oynatma Oyunda amaç doğrultusunda yapılan planlamadan sonra oyun oynatma aşamasına geçilir. Oyun oynatabilmek için; oyun gruplarının oluşturulmasını, ebe seçim yöntemlerini, liderin özelliklerini, oyuna ödül ve cezayı yerleştirmeyi, oyunda çeşitlendirme ve uyarlamayı, oyun oynatırken dikkat edilmesi gereken hususları bilmek gerekir. Dip not: Cezalar amaç değildir, Oyuna heyecan katmak, disiplini sağlamak, öğrenciye başarı, galibiyet zevkini tattırmak için birlikte kararlaştırılıp kullanılacak bir sembolden ibarettir. Cezaların eğitsel değer taşımasına, elde edilen haz ve neşeyi kaybettirmemesine, Sonuçta kişinin fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimlerine kötü bir etkide bulunmamasına çok dikkat edilmelidir. Eğitsel oyun oynatma Grupların oluşturulması: Oyunu oynayacak gruplar yaş, sayı, cinsiyet, zeka, beceri, fiziksel özellik, kondisyon, hazır bulunuşluk düzeyleri bakımından denk olmalıdır. Grupların denkliği oyunda sporcunun kestirilememesini, dolayısı ile oyunların heyecan, dikkat, istekliliğinin artmasını ve sürekliliği sağlayacaktır. İstekli, heyecanlı oyuncular oyunun verimliliğini arttıracaktır. Eğitsel oyun oynatma Grupların belirlenmesi de amaç doğrultusunda yapılmalı Amaç psikomotor gelişimse, fiziksel olarak zayıf güçsüz ya da özel eğitime gereksinim duyan çocuklar varsa o zaman bir dengeleme yapılması gerekir. Grupların kendi güçlü ve güçsüz yönlerini analiz etmelerini, grupların birbirlerini tanımaları isteniyorsa gruplar rastgele oluşturulabilir. Rastlantısallık kişilerin grup içinde stratejilerini güçlendirir. Eğitsel oyun oynatma Her gruba başarısız olacağı tahmin edilen / bilinen ya da başarılı olacağı tahmin edilen / bilinen yetenekli, güçlü, becerikli, zeki vb. oyuncular eşit dağıtılmalıdır. Grupların denk olmadığı gözlendiğinde anında gerekli değişiklikler yapılarak grup denkliği sağlanmalı. Eğitsel oyun oynatma Gruplar oluşturulurken grupların denk olması ve gruptaki öğrenci sayısına dikkat edilmeli. Mümkün olduğu kadar grup sayısı fazla tutulmalı. Grup sayısı attıkça bir gruba düşen öğrenci sayısı azalacak dolayısıyla oyuncuların oyunu deneyimleme şansı, oyunda aktif olma süresi artacaktır. Gruplarda oyuncu eksik olduğunda diğer gruptan bir oyuncu eksiltmek doğru olmaz, eksik olan gruptan bir oyuncu iki tekrar yapabilir. Eğitsel oyun oynatma Gruplar oluşturulurken oyunun özelliğine göre bazı durumlarda kız ve erkekler ayrı olarak bazı durumlarda ise karma olarak gruplandırılırlar. Bunun nedeni insan gelişiminin bazı dönemlerinde kız ve erkeklerin gelişim özellikleri arasındaki farkın belirgin olmasıdır. Farkın belirgin olduğu bu dönemlerde, özellikle hareketli oyunlarda, oyunun özelliğine göre gruplar oluşturulurken cinsiyet göz önünde bulundurulmalıdır. Eğitsel oyun oynatma Gruplar oluşturulurken oyunlarda kendine güveni olmayan, fiziksel rahatsızlığı olan çocuklara güven kazanmaları bakımından farklı sorumluluklar verilebilir. Örneğin; hareketli bir oyuna katılamayacak derecede rahatsızlığı olan oyunculara hakemlik , oyunu başlatma, lidere yardım etme gibi görevler verilebilir. Eğitsel oyun oynatma Oyunda ödül ve ceza: Oyunlarda en büyük ödül, oyun sonunda başarılı olmaktır. Lider oyunun amacına ve yapısına göre, oyunda dikkat çekmek istediği davranışların gerçekleştirildiği yerlere ödüller yerleştirebilir ya da oyun sonunda oyunu kazananları alkışla, ünvanla, hediyeyle vb. şekillerde ödüllendirebilir. Eğitsel oyun oynatma Amaç doğrultusunda oyunda ödüllendirilecek hareket ve davranışlar gözden kaçırılmamalıdır. Ödül ertelenmemeli ve uygulanması gereken yerde hemen uygulanmalıdır. Oyuncular ödül kazanmak için bazen oyun kurallarını ihlal edebilirler, disiplini bozabilirler. Bu durumda oyunda disiplini sağlamak için oyun içerisinde veya sonunda cezalar yerleştirilir. Oyunun gelişigüzel oynanmasına engel olarak oyun kontrol altına alınır. Ayrıca oyuna heyecan katmak, amaca yönelik davranış, beceri vb. kazandırmak için ceza kullanılabilir. Eğitsel oyun oynatma Ödüllendirmede olduğu gibi cezada da cezalandırılacak tutum, beceri vb. görmezlikten gelinmemeli ve ceza hemen uygulanmalıdır. Cezalar ceza puanı, ceza hareketleri, ceza oyunları şeklinde uygulanabilir. Eğitsel oyun oynatma Cezalar oyun içerisindeki neşe ve haz duygusunu yok etmemeli, Oyuncuları rencide etmemeli, eğitsel değer taşımalıdır. Hatta bazı durumlarda cezalar özendiricide olabilir. Bu durumda bilerek ceza almak için düzeni bozmaya çalışan oyunculara dikkat edilmelidir. Eğitsel oyun oynatma Oyunda çeşitlendirme ve uyarlama: Bir oyunun oyun alanını, oyun kurallarını, oyunda kullanılan hareketleri vb. değiştirerek oyuna yeni bir amaç yüklenmesi ya da oyunun başka bir amaca yönelik oynanır duruma getirilmesine oyunda «uyarlama» denir. Bazı durumlarda şartlar ( oyun alanı, oyuncu seviyesi vb.) oyunu oynamaya müsait olmayabilir. Bu durumda başka oyunlardan uyarlamalar yapılarak oyun amaç ve şartlara göre oynanabilir hale getirilir. Uyarlamalarla yeni oyunlar elde edilerek öğretmenlerin, antrenörlerin, ebeveynlerin, liderlerin vb. oyun repertuvarlarıda genişletilmiş olur. Eğitsel oyun oynatma Oyunda uyarlama yapabilmek için oyunu çeşitlendirme ( bazı kaynaklarda varyasyon olarak geçmektedir.) becerisine sahip olmak önemlidir. Oyunun temel yapısını bozmadan oyunda yapılan değişikliklere «çeşitlendirme» denir. Çeşitlendirme oyunun temel yapısını bozmayan küçük değişikliklerdir. Oyunda ulaşılmak istenen hedefe basamak basamak ulaşmak gerekiyorsa ,oyuncuların dikkati dağılmışsa, oyuna heyecan katmak isteniyorsa çeşitlendirme yapılabilir. Çeşitlendirme basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru olmalıdır. Eğitsel oyun oynatma Oyunda yapılabilecek çeşitlendirmeler: Ebe ile oynan oyunlarda ebe sayısını arttırıp azaltma, Ebeleme yöntemini değiştirme, Ebeleme bölgesini sınırlandırma, Oyun alanını genişletip daraltma, Hareket metodunu değiştirme; koşma yerine tek ayak, çift ayak sıçramalar gibi, Oyunu eşlerle oynama ( iki oyuncu tek oyuncuymuş gibi hareket eder.) Eğitsel oyun oynatma İşaretle birlikte aniden yön değiştirme ( hareket yönünün tersine hareket etme) ve rol değiştirme (kaçanın kovalayan, kovalayanın da kaçan olması) koşu yoluna çeşitli hareketler ve engeller koyma. Hareketin tekrar sayısının değiştirilmesi. Topla oynanan oyunlarda top sayısının arttırılması gibi. Eğitsel oyun oynatma Oyun oynatırken dikkat edilmesi gereken hususlar: Oyuna başlarken; Grupların karıştırılmaması için değişik forma, kurdele vb. kullanılabilir. Gruplar oyun alanına oyunun yapısı ve amacına uygun yerleştirilmeli. Oyun alanında güvenlik önlemleri alınmalı. Alınan güvenlik önlemleri gerekirse açıklanmalı. Oyun alanındaki araç gereçler oyunu amacına, yapısına uygun olarak güvenlik tehlikesi oluşturmayacak şekilde önceden hazırlanıp oyun alanına yerleştirilmeli. Eğitsel oyun oynatma Oyun anlatılırken oyuncuların rahatça dinleyebilmeleri ve oyunu öğrenebilmeleri bakımından oyuncular oyun alanına göre bir düzene sokulmalı. Oyun oyunculara açık, net ve anlaşılır bir dille kısa cümlelerle anlatılmalı, uzun cümlelerle ve uzun süren açıklamalarla oyuncular sıkılmamalı, gerekirse oyuna yönelik ip uçları verilmeli. Oyun kuralları eksiksiz anlatılmalı. Oyun alanı ve kullanılacak araç gereç tanıtılmalı, gerekirse oyunculara önceden denetilmelidir. Eğitsel oyun oynatma Oyun sonunda kazananın nasıl belirleneceği açıklanmalıdır. Oyunda ebe varsa ebe seçimi yapılmalı. Oyundaki rollerin görevleri açıklanmalı( ebe, kaptan vs.). Gruplarla oynanan bir oyun ise oyuna hangi grubun başlayacağı tespit edilmeli. Oyundaki ödüller açıklanmalı. Oyundaki varsa cezalar, ceza puanı, ceza oyunu açıklanmalı. Oyunu başlatan işaret önceden tanıtılmalı (düdük, komut, ışık, bayrak vb.). Eğitsel oyun oynatma Deneme oyunu oynatılarak oyunun oynanmış şekli ve kuralları kavratılmalı. Deneme oyununun uzun tutulması oyuncuların oyun esnasında alacakları hazzı önceden almalarına neden olacaktır. Böylece asıl oyuna geçildiğinde oyuncular oyundan erken sıkılacaktır. Bu nedenle deneme oyunu, oyuncuların oyunu anlamalarını sağlayacak kadar oynatılmalı. Süre uzun tutulmamalı. Oyun anlatımı ve deneme oyunundan sonra «anlaşılmayan bir konu var mı?» sorusu sorulmalı. Oyun mümkün olan en kısa sürede başlatılmalı. Eğitsel oyun oynatma Oyun esnasında: Oyuncu sayısının fazla olduğu durumda oyun, herkesin katılımını sağlayacak şekilde dönüşümlü olarak oynatılmalı. Her oyuncunun aktif katılımı sağlanmalı. Varsa engelli oyuncularda güvenliklerini tehlikeye düşürmeyecek ve eksiklik duygusuna maruz kalmayacak şekilde oyuna mümkün olduğu kadar dahil edilmeye çalışılmalı. Oyuna katılmak istemeyen oyuncular zorlanmamalı teşvik edilmeli. Oyun kuralları her oyuncuya adil olarak uygulanmalı. Eğitsel oyun oynatma Oyuncuların verilen görevlerde, rollerde zorlandıkları tespit edildiğinde oyunda seviyeye uygun değişiklikler yapılmalı. Oyun dikkatli bir şekilde takip edilmeli, oyuncuların kurallara uyup uymadıkları kontrol edilmeli. Kural ihlallerine göz yumulmamalı. Gerekirse ceza uygulanmalı. Çocuklara oynatılan oyunlarda oyun liderinin( lider: oyunu oynatan kişi ) oyuna katılması oyuncuların oyundan zevk almasını sağlayacaktır. Eğitsel oyun oynatma Oyunlarda mümkün olduğu kadar eleme yöntemi kullanılmamalı, Yapılan hatalarda ceza puanı kullanılmalı. Eleme yönteminde oyuncular daha az oynama imkanı bulacaktır. Ceza puanı ise oyuncuların hepsinin oyuna katılımını sağlamak bakımından daha avantajlı olacaktır. Oyunda değerlendirme Oynatılan oyunun, planlama ve oynatılma sürecinde uyulması gereken hususlara uygunluğu, amaca ulaşma düzeyi, eğitsel değeri, oyuncular üzerindeki etkisi ve liderin oyunu oynatma becerisi bakımından eleştirilerek bir sonuca varılmasına «oyunun değerlendirilmesi» denir. Oyunda değerlendirme Eğitsel oyun çalışmalarının başarılı olabilmesi için mutlaka değerlendirmenin yapılması, hataların ve eksikliklerin düzeltilmesi gerekir. Ancak bu yapıldığında daha iyiye ulaşılabilir. Değerlendirme amaç doğrultusunda yapılmalıdır. Oynatılan oyunun planlanması oynatılması ne kadar iyi olursa olsun, oyun ne kadar iyi bilinirse bilinsin oyuna katılanlar değiştiği için, her defasında farklı reaksiyon gösterilebilir. Bu nedenle aynı oyun ve planı her uygulama sonucunda ayrıca değerlendirilmelidir. Eğitsel oyun oynatma Eğitsel oyunların değerlendirilmesi üç açıdan yapılmalıdır; Oyunun değerlendirilmesi Oyuncuların değerlendirilmesi Liderin değerlendirilmesi Eğitsel oyun oynatma Oyunun değerlendirilmesi: oyunun değerlendirilmesinde aşağıdaki sorulara cevap aranmalıdır: Oyun amaca uygun mu? Oyun amacına ulaştı mı? Oyun, oyuncu seviyesine uygun mu? Oyun alanı oyuna uygun mu? Oyun süresi amaca uygun mu? Oyunda kullanılan araç gereç oyuna uygun mu? Eğitsel oyun oynatma Oyunda kullanılan araç gereç amaca uygun mu? Oyunda kullanılan araç gereç oyuncu seviyesine uygun mu? Oyun oynayanlara zevk verdi mi? Oyun kuralları oyuncu seviyesine uygun mu? Oyunda gereksiz ya da eksik kural var mı? Eğitsel oyun oynatma Oyuncuların değerlendirilmesi: Oyuncuları değerlendirirken aşağıdaki sorulara cevap aranmalıdır: Oyunu anlayabildiler mi? Oyuncular kurallara uydu mu? Oyuncular lidere itiraz ettiler mi?( itirazlarında haklı olup olmadıklarının değerlendirilmesi). Oyuncular oyuna motive olabildiler mi? Oyunu ne kadar gerçekleştirebildiler?( uygulayabildiler ). Oyuncular takım arkadaşlarını teşvik ettiler mi? Eğitsel oyun oynatma Oyuncular beklenmeyen durumlara çözüm üretebildiler mi? Oyuncular ya da takımlar oyunda kendilerine avantaj sağlayacak durumları fark edip kullanabildiler mi? Oyuncular oyunun gidişatına göre taktik geliştirebildiler mi? Geliştirdikleri taktik oyunda etkili oldu mu? Oyunun sonucunu etkiledi mi? Kaybedenler kazananları tebrik etti mi? Kazanan kişi/takım neden kazandı? Kaybeden kişi / takım neden kaybetti? Eğitsel oyun oynatma Liderin değerlendirilmesi: Oyun sonunda lider değerlendirilirken aşağıdaki sorulara cevap aranmalıdır: Liderin anlatımı açık, net, anlaşılır ve etkili miydi? Lider adil miydi? Oyun şeçimini doğru yapmış mıydı? Ödül ve cezaları yerinde kullandı mı? Bütün oyuncuları aktif olarak oyuna dahil edebildi mi? Lider sabırlı mıydı? Lider hoşgörülü müydü? Eğitsel oyun oynatma Oyuncuları teşvik etti mi? Oyunda zayıf ve çekingen olanları cesaretlendirdi mi? Neşeli ve güler yüzlü müydü? Lider gerektiğinde oyuncuları takdir etti mi? Oyuncuları motive etti mi? Oyunda disiplini sağladı mı? Oyunda beklenmeyen durumlara çözüm bulabildi mi?
