EĞİTSEL REHBERLİK Yrd.Doç.Dr. İsmail Hakkı TOMAR Hasan Kalyoncu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitsel rehberliğin amaçları Öğrencinin • İstediği okulu seçmesi ve girmesi • Okuduğu okulda ders ve alan seçimi • Etkili ders çalışma yöntemlerini öğrenmesi • Uygun eğitim programlarının hazırlanması • Okul ve meslek hayatı arasında uygun ilişkinin sağlanması. Eğitsel Rehberliğin Kapsamı • • • • • Öğrenmeyi öğrenme Sınavlarda başarılı olma yöntemleri. Motivasyon Belleği etkili kullanma Öğrenme engellerinin tanınması ve aşılması • Karar verme ve seçim yapma Eğitsel Rehberliğin Yoğunlaştığı Alanlar • • • • • Uygun okul ve uygun alan, uygun sınıf Uyum sağlamanın hızlı ve sağlıklı olabilmesi Sorunların çözümüne En üst başarı seviyesine ulaşmak Etkili öğrenme ve verimli ders çalışma teknikleri konusunda yardım etme • Öğrencilerin okuma alışkanlığı geliştirme • Motivasyon Eğitsel Rehberlik Kapsamında Yapılan Etkinlikler • Eğitsel rehberlik kapsamında yapılan etkinliklerin genel amacı; bireylerin eğitim ortamlarından en yüksek düzeyde yararlanabilmelerini sağlamak ve akademik başarılarını arttırabilmektir. • Öğrencilerin ilgi, yetenek ve kişilik özelliklerine göre uygun okul, alan, ders ve eğitsel kol seçmelerine yardım etmek • Okulu ve çevrelerini tanımalarına ve uyum sağlamalarına yardım etmek Eğitsel Rehberlik Kapsamında Yapılan Etkinlikler • Öğrencilerin kendilerine uygun öğrenme stratejileri geliştirmesine, öğrenme engelleriyle baş etmesine, verimli ders çalışma alışkanlığı kazanmalarına yardımcı olmak • Başarıyı arttırıcı yollarını öğrenerek öğrenme güçlüklerinden kurtulmalarına yardımcı olmak • Yeteneklerinin altında ve üstünde başarı gösteren öğrencileri tespit etmek • Özel eğitime muhtaç öğrencileri tespit etmek Eğitsel Rehberlik Kapsamında Yapılan Etkinlikler • Üst eğitim kurumları hakkında bilgi vermek • Motivasyonu arttırıcı çalışmalar yapmak • Okuma alışkanlığı, not tutma becerisi, ders dinleme becerisi kazandırmak • Çalışma ortamı düzenleme becerisi kazandırmak • Ders araçlarını etkili kullanma becerisi kazandırmak • Akran danışmanlığı/rehberliği çalışmaları yapmak Psikolojik Danışmanların Yönetmeliğine Göre Görevleri • Eğitsel ve mesleki etkinlikleri planlar • Eğitsel, mesleki ve bireysel rehberlik için bireyi tanıma tekniklerini yürütür. • Eğitsel ve mesleki rehberlikte özel beceri gerektiren uygulamaları kendi yapar. • İlgi, yetenek ve akademik başarı konusunda branş ve sınıf öğretmenlerine bilgi verir. Eğitsel rehberlik ile ilgili özel alan yeterlilikleri-Öğretmenler için • • • • • • • Öğrenme stillerini belirleme Etkili çalışma becerilerini kazandırma Zamanı etkili kullanma becerisi kazandırma Sınav kaygısı ile baş etmeye yardımcı olma Çalışma ortamını düzenleme becerisi Okuma alışkanlığı kazandırma Ders araç gereçlerini etkili kullanma Eğitsel rehberlik ile ilgili özel alan yeterlilikleri-Öğretmenler için • • • • • • Çok boyutlu düşünme becerisi kazandırma Dikkat toplam egzersiz yaptırma Motivasyonu artırıcı çalışmalar yapma Ders dinleme becerisi kazandırma Not tutma becerisi kazandırma Kaynaştırma eğitimindeki öğrencilerin gelişimini izleme Sınıf Rehber Öğretmenlerin Görevleri • Sınıf rehberlik kapsamında eğitsel rehberlik etkinliklerini yürütür. • Rehber öğretmenle öğrenciler hakkında iş birliği yapar. Sınıf Rehber Öğretmenlerin Eğitsel Rehberlik İyi Bir Şekilde Yapabilmeleri İçin Sorması Gerekli Sorular • Öğrencilerin ilgi, yetenekleri geliştirmek için dersimde ne gibi hedefler belirledim • Sınıfımda öz yeteneği olan öğrencilere dönük o günkü dersimle ilgili hedefler belirledim. • Öğrenme güçlüğü çeken veya yavaş öğrenen öğrencilerime dönük ne gibi çalışmalar yapıyorum Öğrenme İçin Gerekli Şartlar • Empati • Bağdaşım • Koşulsuz saygı (Rogers) İnsancıl Eğitimin İlkeleri • İnsan tek ve temel bir güdüye sahiptir. • Davranış bozuklukları ve öğrenme güçlüklerinin temel nedeni bireyin kendisine ve çevresine olan güvensizliğin bir sonucudur. • Bireyin davranışlarını, bireyin kendi kişisel gerçeği ve algılama biçimi belirler. İnsancıl Eğitimin İlkeleri II • Kişisel geçeğin kaynağını bireyin “benlik” algısıdır. • “İnsanın davranışlarını belirleyen en önemli gerçek, onun kendisini algılayış biçimidir”. • “Bireye sağlanması zorunlu güvenli ortam, kendisi ile olan ilişkilerde “koşulsuz saygı”, “empatik anlayış”, “saydamlık” ve “dürüstlük” ilkelerine bağlı kalarak gerçekleştirilebilir. Bireyselleştirilmiş Öğretimin İlkeleri • Öğretmen öğrenme üzerinde öz, esas veya ortak temel üzerine odaklaşır. • Bireysel farklıklar dikkate alınır. • Öğretim ve değerlendirme bir bütün olarak algılar. • İçerik, süreç ve ürün unsurlarını bir bütün olarak algılar. • Öğrencilerin öğrenme sürecine aktif katılmalarını sağlar. Bireyselleştirilmiş Öğretimin İlkeleri • Öğrencilerle işbirliği yapar. • Öğrencilerin bireysel ve grup normları arasında denge kurar. • Aktif katılım ve dersi anlamalarını sağlar. • Dersin planlanmasında çeşitli öğrenme düzeylerini işe koşar. Öğrencilerin eğitsel kararlar vermeleri için neler gereklidir? • Kişisel yeterlilik • Öğrencilerin güdülenmesi • Etkili ve verimli ders çalışma yöntemleri • Öğrenmeyi öğrenme • Öğrenme stilleri • Zeka türleri Kişisel Yeterlilik • Farkındalığı artırma • Kendine güvenme, kendini değerli hissetme • Kişisel sorumluluk • Girişimcilik • Sosyal öz-yeterlilik • Empati • İletişim vb. Öğrencilerin Güdülenmesi • Güdü nedir: organizmayı harekete geçiren, yönlendiren ve organizmanın hareketini devam ettiren güçtür. Öğrenmeye karşı öğrencilerin tutumları • Başarıya odaklanma • Başarısızlıktan kaçınma • Başarısızlığı kabul etme Güdülenmiş davranışların temel özellikleri • İlgi duyma ve dikkat etmede süreklilik • Davranışın yapılması için çaba göstermeye ve gerekli zaman harcamaya isteklilik • Sonuca gitmekte istekli ve ısrarlı olma Güdülenme bireye ne gibi faydalar sağlar • Bireysel enerjiyi ve ilgiyi artırır. • Bireyi kesin hedeflere doğru yönlendirir ve bunlara ulaşmasını sağlar. • Etkinliklerde sorumluluk almasını ve istikrar sağlar. • Dikkatini artırır. Öğretmenin öğrencileri güdeleyebilmeleri için • Öğrencinin temel ihtiyaçlarını karşılar • Çalışmaları ve başarıları pekiştirilir. • Merak uyandırır ve araştırmaya yönelecek etkinliklere yer verir. • Öğrencinin yakın ve uzak hedeflerini belirler • Öğrencilerin kişilik özelliklerine ve kapasitesine göre problemler verir • Ders hedefleri belirlenmeli Etkili ve Verimli Ders Çalışma Yöntemleri • Fizyolojik hazırlık • Psikolojik hazırlık ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ ▫ Planlı çalışma Etkili okuma Dinleme Not tutma Özet çıkarma Motivasyon Sağlık ve beslenme Sınavlara hazırlanma Kütüphaneyi kullanma vb. Kalıcı Öğrenme Ortamı • • • • • • Okuma ortamı %10 İşitsel ortam %20 Görsel ortam %30 Görsel-işitsel %50 Öğrencinin sözlü ifadesi %70 Öğrencinin sözlü ifadesi ve yapması %90 Öğrenmeyi Öğrenme • Öğrenme stilleri ▫ Görsel ▫ İşitsel ▫ Kinestetik/Dokunsallık Zeka Türleri • • • • • • • • Sözel-Dilsel Zeka Matematiksel-Mantıksal Zeka Görsel-Uzaysal Zeka Müziksel-Ritmik Zeka Bedensel-Kinestetik Zeka Doğa Zekası Sosyal Zeka İçsel Zeka Öğretmen bu bilgileri nerelerde kullanabilinir • Eğitim faaliyetlerinde • Öğrencileri tanıma ve bu özelliklerine uygun eğitim faaliyetleri planlama • Görev alanlarını bilir, takım çalışması yapar • Başarıyı artırmada • Motive sağlamada • Disiplini sağlamada • Güdülemenin sağlayacağı faydaları anlatmada • Eğitsel kararları almada yardımcı olmada • Öğrenmeyi öğretmek Ders bitmiştir • SORULARINIZ????