Slayt 1 - Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü
advertisement
SUÇİÇEĞİ ve AŞI UYGULAMASI Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları Şb. Müd. 02.2013 Suçiçeği Virusu Enfeksiyonları • Varicella Zoster Virusu (VZV) Herpes ailesinden • Zarflı: Eter, deterjan, kuru hava ile etkisizleşir • Çocukluk çağı hastalığı: – Olguların %90’ı 13 yaşın altında, en sık 1-6 yaşta • Toplumun %10-20’si yaşamı boyunca 1 kez geçirir • 1 kez geçirenlerin %4’ünde 2. atak görülebilir • Primer enfeksiyonun ardından duysal nöron gangliyonlarında ömür boyu latent kalabilir. Virüsle organizmanın direnci arasındaki denge virüs lehine bozulursa zona görülür Epidemiyoloji • Çok bulaşıcı: Aynı odada 1 saat yeterli • İnkübasyon süresi: 10-20 gün (ort 14 gün) • Bulaştırıcılık: – Döküntüden 2 gün önce başlar: solunum yoluyla – Döküntüler kabuklanana dek sürer: temasla – Zonada daha azdır Suçiçeğinin seyri -12-22. gün -1-2. gün İnkübasyon Bulaşma 0.gün Prodrom Prodrom Döküntü başlangıcı başlangıcı 7. gün Döküntü ATEŞ BULAŞTIRICILIK Veziküllerin kabuklanması Patogenez • Üst solunum yolu mukozası veya konjonktiva teması ile alınır • Vücutta replikasyon sonrası kana karışır • Mononükleer hücrelerle deriye taşınır • Veziküller meydana gelir • Veziküldeki sıvı zamanla bulanıklaşır, patlar ya da reabsorbe olur, lezyonlar kabuklanır Klinik belirtiler-1 Prodromal dönem: – Ateş (döküntüden 1-2 gün önce) – Karın ağrısı – Baş ağrısı – Halsizlik, iştahsızlık – Öksürük, boğaz ağrısı Klinik belirtiler-2 Döküntü 3 aşamalı: – Kırmızı makül halinde başlayıp papüle dönüşür. – 1-2 saat içinde vezikül halini alır. – Vezikül sıvısı bulanıktır. – Gövdeden başlayıp, baş ve yüze yayılır. – Ekstremitede nadirdir, saçlı deride bulunur, mukozalarda görülür. – Döküntüler farkı evrededir. – Kaşıntılıdır. www.ecbt.org İmmun yetmezlikli kişilerde: * vezikül sayısı fazla, hemorajik olabilir, * geç iyileşir, visseral komplikasyonlar daha sık Komplikasyonlar • İkincil bakteriyel deri enfeksiyonları • A Grubu beta-hem. Streptokoklara bağlı selülit • Nekrotizan fasiit • Strep. Toksik Şok Sendromu • Sepsis • Kemik enf. Reye Sendromu: Enf. Sırasında salisilat kullanımıyla ilgili • • • • • • • • • • A. Serebellar ataksi Ensefalit: %0,1-0,2 Menenjit Transvers myelit Pnömoni: yetişkinde %4.550, %70’i ilk 3 günde Rabdomyoliz Myokardit Nefrit Kanama diatezi Hepatit Gebelikte tehlikeli • Gebelikte ağır: • Son trimesterde pnömoni, erke doğum, ölüm riski ↑ • Doğum öncesi 5 gün, doğum sonrası 48 saatte geçirilirse yenidoğan için de risk ↑ • İlk trimesterda geçirilirse konjenital anomaliye neden olabilir Hastalığın Klinik Biçimleri Primer enfeksiyon(Suçiçeği) Latent dönem Reaktivasyon Zoster sine herpete Zona Bağışıklık sistemi yeterli hastalarda Myelit Fokal vaskülopati Bağışıklık sistemi zayıf hastalarda Postherpetik nevralji Myelit Multifokal vaskülopati Zoster sine herpete: Döküntü olmaksızın ağrı (+) Postherpetik nevralji: Döküntü kaybolduktan sonra 6 haftadan uzun süren ağrı (+) Laboratuar tanı • Klinik örneklerden virüs izolasyonu • Kanda Varisella IgG antikor titresinde anlamlı artış olması • Kanda Varisella IgM antikorunun saptanması Suçiçeği: Tedavi Semptomatik tedavi Ateş: parasetamol Kaşıntı: Antihistaminik ilaçlar Antiviral tedavi (asiklovir) Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar Doğumdan 5 gün önce ya da 4 gün sonrası arasında suçiçeği başlayan annenin bebeğine Suçiçeği: Korunma AKTİF KORUNMA: Aşı 1 yaşından sonra <13 yaş Tek doz >13 yaş 2 doz: 4-8 hafta arayla Temastan sonraki ilk 72 saatte etkili Aşı sonrası hafif suçiçeği geçirilebilir: %1 PASİF KORUNMA: Varisella-zoster İmmunglobulin (VZIG): Temastan sonraki ilk 96 saatte etkili Kanser hastaları, yenidoğan ve gebelerde kullanılabilir SUÇİÇEĞİ AŞISININ ULUSAL AŞI TAKVİMİMİZE EKLENMESİ Aşı kime ve kaç doz yapılacak?* • 1 Ocak 2012 ve sonra doğanlara • 12. ayın sonunda • Tek doz *Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun 29.01.2013 tarih ve 9133 sayılı yazısı ile duyrulmuştur. Suçiçeği Aşı Uygulaması • Tek dozluk liyofilize toz içeren flakon ve çözücü içeren flakon veya enjektör şeklinde • Kullanıma hazırlık: – Çözücü, liyofilize içeren flakona eklenir – Yavaşça çalkalanıp karışması sağlanır – Bekletilmeden uygulanır • Kolun üst kısmında, deltoid kasa uyan bölgeye ya da uyluğun dış tarafına cilt altına-subkutan • 0,5 ml Aşı: Canlı virüs aşısı- 2 hatırlatma • Parenteral 2 canlı aşı aynı anda ya da en az 4 hafta ara ile • Canlı virüs aşıları tüberkülin deri testini bozabilir. Bu yüzden: • PPD uygulaması suçiçeği aşısıyla aynı anda ya da 4-6 hafta sonra yapılmalı Aşının Saklanması • • • • 2-8 ⁰ C’de: kesinlikle dondurulmamalı Buzdolabının orta/alt rafında Sulandırılmadan önce ışıktan korunmalı Kurumların buzdolabı gereksinimi gözden geçirilmeli: Çift kapılı-no-frost-geniş hacimli Genel Aşı Kontraendikasyonları • Bir aşıya karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, o aşının sonraki dozları için kesin kontraendikasyon oluşturur • Bir aşı bileşenine karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, bu maddeyi içeren bütün aşılar için kesin kontraendikasyon oluşturur • Ateşli veya ateşsiz ciddi hastalık durumunda izleyen hekime danışılmadan aşı uygulanmaz Aşıya Özel Durumlar Kesin Kontraendikasyonlar • Gebelik Suçiçeği aşısının uygulamasını takiben 1 ay gebelikten kaçınılmalı • 12 aydan küçük çocuklar • Neomisin veya jelatine karşı anafilaktik reaksiyon • Jeneralize malign hastalık, lösemi, lenfoma, konjenital immun yetmezlik ya da HIV nedeniyle immun cevabın bozulduğu durumlar • Kortikosteroidler, alkilleyici ajanlar, antimetabolitler veya radyasyon nedeniyle immun cevabın baskılandığı durumlar • Salisilat kullanımı Önlem Alınarak Aşı Yapılacak Durumlar • Orta derecede ya da ciddi akut hastalık • Yakın zamanda kan veya kan ürünü almış olma Aşı Yapıldıktan Sonra Dikkat Edilecek Durumlar • Kişi aşılamadan sonra 6 hafta boyunca duyarlı, yüksek risk taşıyan kişilerle yakın temastan kaçınmalı • Aşı uygulamasından sonra 6 hafta boyunca salisilat kullanımından kaçınmalı I II I I I II II III III I I I R I II İlköğretim 8.sınıf İlköğretim 1.sınıf 24. Ayın sonu 18. Ayın sonu 12. Ayın sonu 6.Ayın sonu 4.Ayın sonu 2.Ayın sonu 1.Ayın sonu Hep-B BCG DaBT-İPA-Hib KPA KKK DaBT-İPA OPA Td Hep-A Su çiçeği Doğumda Çocukluk Dönemi Aşı Takvimi III R R R II R Kaynaklar 1. Varisella zoster virus infeksiyonları (http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/36/869/11033.pdf) 2. Clinical features of varicella zoster virus infection of the nervous system (http://www.acnr.co.uk/pdfs/review1.pdf) 3. http://www.cdc.gov/chickenpox/hcp/index.html 4. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/va ricella.pdf 5. THSK’nın 29.01.2013 tarih ve 9133 sayılı yazısı
