5 - Guide

5. SINIF BİLGİSAYAR DERS PLÂNI
Genel Bilgi
Ders Adı: İlköğretim Seçmeli Bilgisayar Dersi
Ünite: Verilerimi Düzenliyorum
Seviye: 5. Sınıf
Kazanım:
4.1 Bir veritabanının temel özelliklerini açıklar.
Hedef:
 Veritabanının tablo, form, sorgu, kayıt, alan, veri türleri ve alan özellikleri
gibi kavramlarının ne olduğunu açıklar.
 Veritabanı programının diğer program türlerinden farkını ayırt eder.
(örneğin Excel vb.)
Bir Önceki Etkinlik:
3.3. Uygun teknikler kullanarak elektronik çizelge dosyaları oluşturur ve
kaydeder.
Bir Sonraki Etkinlik:
4.2. Kayıt formlarındaki bilginin alanlara bölündüğünü ve birkaç kayıt
formunun bir dosya oluşturduğunu fark eder.
Müfredat Tasarım Çeşidi: Web Tabanlı ve İçerik Tabanlı Müfredat
Öğrenci Özellikleri:
Web ve İçerik tabanlı olarak hazırlanan bu materyal bu dersi web ortamında
almaya yönelik öğrenciler için tasarlanmıştır. Dolayısıyla öğrenciler farklı
geçmiş bilgilere ve öğrenme yetilerine sahip bireylerdir. Ayrıca ders sınıf
ortamındaki kadar etkileşimli bir yapıya sahip olamayacağından dolayı,
anlama zorluğu yaşanacak uygulamalar mümkün olduğunca öğrenciye hitap
eder düzeyde olmalı ve 5. Sınıf müfredatı ile birebir örtüşmelidir. Tüm bunların
yanı sıra, öğrenciler konu anlatımında yapılan aktiviteleri kendi kendilerine,
kendi bilgisayarlarında yapacakları için verilen yönergeler de ayrıca
seviyelerine uygun ve tekrarlar da konuyu pekiştirmeye ana hatları iyice
kavratmaya yönelik olmalıdır. Öğrenciler internet adresleri ünitesini işlemiş ve
dolayısıyla internette arama yapma yetilerine sahip bireylerdir. Bu da konuyla
ilgili daha fazla araştırmak istedikleri durumlarda kendilerine yardımcı
olacaktır. Web tabanlı anlatımın getirdiği zorluklar, öğrencilerin konuyu günlük
hayatla ilişkilendirmelerini sağlayarak, buna uygun örneklerle destekleyerek,
kendilerini sınıf ortamında hissetmelerini sağlayacak etkileşimli uygulamalarla
giderilmeye çalışılmıştır. Öğrencilerin anlama düzeyi yaşları ve sınıfları itibariyle
oldukça yüksek ve kritik düşünme becerilerine sahip bireyler olduğundan
dolayı, içerik tabanlı müfredat kendi okuduklarını zihinlerinde hâlihazırdaki
şemalarla ilişkilendirmelerini sağlar. Soyut düşünme yetilerini kullanmalarıyla
birlikte bu müfredat tasarımından oldukça fazla yarar sağlayacaklarına
inanmakta, dolayısıyla da kazanımları bu şartlar altında süzüp, değerlendirip,
analiz tasarım, uygulama ve değerlendirme süreçlerini oluşturup ilgili konuyu
bu müfredat tasarımıyla işleyerek öğrencilerin kapsamlı bir şekilde
kavramalarını sağlamayı hedefliyoruz.
Konu Anlatımı:
Bu dersimizde Verilerimi Düzenliyorum ünitesinin ilk konusu olan veritabanının
temel özellikleri konusunu, temel özelliklerin neler olduğunu, veritabanının
çalışma prensibi ve günlük hayatta karşımıza çıktığı alanları inceleyeceğiz.
Öncelikle yeni duyduğumuz terimleri tanıyalım.
Veri: Olgu, kavram ya da komutlar›n iletişim, yorum ve işlem için elverişli
biçimli gösterimi,
Veri Taban: Düzenli bilgiler topluluğudur. Sistematik erişim imkânı olan,
yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler
bulunabilen bilgiler kümesidir.
Veritabanı, bilgileri düzenli bir şekilde depolamak, aranılan bir bilgiye kolaylıkla
ulaşılmasını sağlamak farklı formlarda bilgileri görüntülemek için kullanılan bir
sistemdir. Bir veri tabanında tablo, kayıt, alan, alanlardaki veri türleri ve alan
özellikleri vardır. Veri depolama, aradığı bilgilere ulaşma, tablo, form, sorgu vb.
oluşturma özellikleri ve bunların kullanımlarını bu ünitede kavrayacağız.
Aşağıda bazı hayvanlarla ilgili bilgiler verilmiştir, inceleyiniz.
Yengeçler, bacak yapıları nedeniyle yana doğru yürüyen
omurgasızlar. Kıskaç şeklini alacak şekilde özelleşmiş 2 ön üye ile
birlikte, toplam 10 bacakları bulunur. Yaklaşık 5000 farklı yengeç
türü olduğu tahmin ediliyor. Hermit yengeçleri, kabukları sert
olmadığı için, korunma amaçlı olarak diğer hayvanların eski
kabuklarını kullanan, ilginç yengeç türleridir. Yengeçlerin çoğu
okyanuslarda yaşıyor. Karada yaşayan en büyük yengeç türü
olan Birgus latro’nun boyu ise 75 cm'ye kadar çıkabiliyor. Tabii ki
bir yengecin boyu yaşına, yaşadığı ortama ve ortamdaki
besinin miktarı ile kalitesine de bağlı.
İsmi: Yengeç
Bacak sayısı: 10
Yandaki kayıt kartında üstteki bilgilerden elde
edilen veriler yer almaktadır.
Yaşadığı yer: Okyanus
Yedikleri: Balık
Ördek, hemen hemen bütün dünyanın sulak
bölgelerinde yaşayan, perde ayaklı su kuşlarına
verilen ad. Göl ve bataklık kenarlarını çok severler.
Hızlı akan nehir ve denizlerde yaşayanlar da
vardır. Beslenmesi kolay olduğundan, evcil birçok
soyları üretilmiştir. Ülkemizde ördekler, birçok ırkın
karışmasından elde edilen melez karışımıdır.
Yabancı ülkelerde, ıslah edilmiş Kampbel, Pekin,
Ruen gibi saf ırklar mevcuttur. Evcil ördekler,
yabani olan yeşilbaştan türemiştir. 2 bacaklıdır.
Sümüklü böcek, kurbağa larvaları ve küçük
balıkları da yutar. Gayet obur olduğundan, bazen
bir kurbağayı birden yutmaya çalışır. Denizlerde
yaşayan bazı türler, balık ve kabuklu deniz
hayvanları ile beslenirler.
İsmi: Ördek
Bacak sayısı: 2
Yaşadığı yer: Sulak yerler
Yedikleri: Sümüklü böcek,
kurbağa, balık
Yandaki kayıt kartında üstteki bilgilerden elde
edilen veriler yer almaktadır.
Çok yaygın olarak görülen, kırmızı kanatlı bir
böcektir. Uç uç böceği de denir. Büyük bir kısmı
renklidir. Üst kanatları kırmızı ya da sarı üzerine
siyah noktalı ya da tersi, yani siyah zemin üzerine
kırmızı ya da sarı desenlidir. Tropiklerde mavi ve
yeşil renklerine de rastlanır. Boyları yaklaşık 0,5 cm.
Olan bu familyaya ait hayvanların yarım küre
şeklinde görünen vücutları çok tipiktir. Nadiren
hafifçe oval olurlar. Ilık ve sıcak iklimlerde yaşarlar.
8 bacaklıdırlar. Yaprak bitkileriyle beslenirler.
İsmi: Uğur Böceği
Yandaki kayıt kartında üstteki bilgilerden elde
Bacak sayısı: 8
edilen veriler yer almaktadır.
Yaşadığı yer: Ilık ve sıcak yerler
Yedikleri: Yaprak bitkileri
Şimdi bu verileri veritabanı uygulamasında
tablo olarak görelim:
Veritabanı, yukarıda da gördüğünüz gibi ortak özelliğe sahip veriler
topluluğudur. Veritabanında veriler tablo, form, sorgu gibi ortamlarda
depolanır.
1. Bilgisayarda veritabanı oluşturulurken aşağıdaki sıra izlenir:
2. Veritabanında yer alacak kayıtlarla ilgili veri toplanması
3. Toplanan verilerle ilgili olarak veritabanında kayıtların oluşturulması
4. Kayıtların veritabanına girilmesi
Kayıt: Veri tabanında her sat›r bir kayıttır. Kayıt, bilgiler grubudur ve alanlardan
oluşur.
Alan: Veri tabanındaki her sütun bir alandır. Her alan belli bir türdeki veri
kümesidir. Örneğin, “Soyad” alanı , “Yaş” alanı gibi.
“ Havanın sıcaklığı 0 0 C dendiğinde bu bir veri. Hava çok soğuk
üşüyorum dendiğinde ise bu bir bilgidir.”
Olaylar ve gerçekler veridir. Verilerin taşıdığı anlam ise bilgidir.
Kayıt kartlarının veritabanındaki karşılığı Form dur.
Şimdi de gelecek derslerimizde kullanacağımız Access Veritabanının
diğer özelliklerinin tanımlarını öğrenelim.
• Tablolar: Veritabanının temel nesnesi tablolardır. Bilgilerin asıl tutulduğu yer tablodur.
Diğer veritabanı nesneleri bilgileri tablolardan alarak bilgi sunar. Bir veritabanında birden
çok tablo bulunabilir.
• Sorgular: Tablolardaki çok sayıda kayıt içerisinden istenilen kriterlere uyan kayıtları
seçerek görebilmek için oluşturulan bir nesnedir.
• Formlar: Tablolara doğrudan bilgi girişi yapmak daha zor ve sıkıcı olabilir. Formlar
tablolara bilgi girişini kolaylaştıran ve daha anlaşılır bir ekran görüntüsü ile çalışmayı
sağlayan nesnelerdir. Paket programlardaki kullanıcı ara yüzü olarak düşünülebilir.
• Raporlar: Tablolardaki bilgileri toplu halde kağıda dökebilmek için değişik şekillerde
sayfa tasarımları oluşturmak için kullanılır.
• Makrolar: Veritabanında birden çok adımdan oluşan bir işlemin bir seferde
yapılabilmesini sağlayan küçük program parçalarıdır.
• Modüller: Makrolar ile aynı amaca sahip olmakla birlikte Visual Basic programlama dili
komutları ile yazılan küçük program parçalarıdır.
Veritabanı uygulamaları günlük hayatta karşımıza süpermarketlerde,
mağazalarda aldığımız ürünlerin kod numarasıyla birlikte fiyatı son
kullanma tarihi vb. gibi bilgilerin karşımıza gelmesi durumlarında
görülebilir. Ayrıca kütüphanelerde her bir kitabın kayıt numarası, yazarı,
basım yılı, konusu vb gibi kayıtların tutulduğunu görürüz. Tüm bunlar en
çok kullanılan veritabanı örnekleridir.
Uygulama:
Uygulama bölümümüzde veri ve bilgiyi ayıt etmeye yönelik 5 tane örneğimiz
var. Hadi bakalım aşağıdaki cümlelerden hangileri veri, hangileri bilgi?
Dikkatlice sürükle bırak.
Arabada hız göstergesi 140 km yi gösteriyordu.
o Veri
Hava çok sıcak, serinletecek bir şeyler iyi olur.
o Bilgi
Okulun giriş saati 9.00 dır.
o Veri
Bu çiçekler çok güzel.
o Bilgi
Evimin 2 odası 1 salonu var, büyüklüğü ise 140 m2.
o Veri
Uygulama 2:Veritabanının genel özellikleri olan sorgu, rapor, form, tablo için
gördüğünüz resimlerdeki Veritabanı öğelerinin karşılarına isimlerini yerleştiriniz.
Veritabanının temel
nesnesidir. Bilgilerin asıl
tutulduğu yerdir. Diğer
veritabanı nesneleri
bilgileri bu öğeden alarak
bilgi sunar. Bir
veritabanında birden çok
bu öğe bulunabilir.
Tablo
Tablolardaki bilgileri
toplu halde kağıda
dökebilmek için değişik
şekillerde sayfa
tasarımları oluşturmak
için kullanılır.
Tablolardaki çok
sayıda kayıt
içerisinden istenilen
kriterlere uyan
kayıtları seçerek
görebilmek için
oluşturulan bir
nesnedir.
Tablolara doğrudan bilgi
girişi yapmak daha zor ve
sıkıcı olabilir. Tablolara bilgi
girişini kolaylaştıran ve daha
anlaşılır bir ekran görüntüsü
ile çalışmayı sağlayan
nesnelerdir. Paket
programlardaki kullanıcı ara
yüzü olarak düşünülebilir.
Rapor
Sorgu
Form
Değerlendirme
1. Aşağıdakilerden hangisi alan adı olamaz?
A. İsim
B. Yaş
C. Melike
D. Adres
2. Verilerin tutulduğu tablodaki satırlara ne ad verilir?
A. Alan
B. Form
C. Kayıt
D. Sorgu
3. Aşağıdakilerden hangisi Veritabanı tanımını tam olarak
karşılamaktadır.
A. Veritabanı bilgilere ulaştığımız hazır sistemlerdir, taşınamazlar.
B. Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir,
birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir.
C. Veri girişini sağlayan bunları sadece bir sisteme kayıt eden
uygulamalardır.
D. Veritabanı değiştirilemez verilerin kayıtlı olduğu, istenildiğinde gerekli
bilgiyi bulabileceğimiz uygulamalardır.
4. Aşağıdaki kayıtla ilgili tanımlardan hangisi yanlıştır?
A. Kayıtlar veritabanının tablolarında tutulur.
B. Veri tabanında her satır bir kayıttır.
C. Kayıt, bilgiler grubudur ve alanlardan oluşur.
D. Kayıtlar veritabanındaki değiştirilemez yapılardır.
5. Olaylar ve gerçekler …………., verilerin taşıdığı anlam ise …………..
dir. Cümlesinde boşluklara sırayla hangi kelimeler gelmelidir?
A. Veritabanı, form
B. Kayıt, alan
C. Veri, bilgi
D. Bilgi, kayıt
Referanslar:
http://www.hayvanlaralemi.net
http://www.hayvansehri.com
http://www.sanalkampus.org
http://tr.wikipedia.org
http://www.megabul.com/showthread.php?t=8405
http://www.geocities.com/guguz_58/ogrenme//lev_vygotsky.htm
Development and Learning (Dr. Ali Yıldırım, Dr Oya Güneri, Dr. Zeynep Hatipoğlu Sümer)