avrupa birliği`nde kişilerin serbest dolaşımı

İç in d e k ile r
S unuş...........................................................................................................................................................5
Ö nsöz...........................................................................................................................................................7
K ıs a ltm a la r............................................................................................................................................. 15
G iriş ...........................................................................................................................................................17
1. BÖLÜM:
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI
I. AVRUPA BİRLİĞİ VATAN D AŞLARININ SERBEST D O L A Ş IM I............................................. 23
A. Vatandaşlık Hakkı Olarak Serbest Dolaşım................................................................................26
1. Birlik Vatandaşlığı......................................................................................................................... 26
2. Birlik Vatandaşları ve Aile Bireyleri............................................................................................ 28
a. Aile Kavramı............................................................................................................................... 29
b. Üye Devletin Ülkesine Giriş........................................................................................................ 30
c. ikamet Hakkı............................................................................................................................... 31
d. Hakkın Son Bulması....................................................................................................................32
B. Ekonomik Amaçlı Serbest D olaşım .............................................................................................33
1. İşçiler.............................................................................................................................................. 34
2. Serbest Meslek Sahipleri ve iş Kuranlar.....................................................................................37
3. Hizmet Sunanlar ve Hizmet Alanlar.............................................................................................38
II. ÜÇÜNCÜ DEVLET VATAN D AŞLARININ SERBEST DOLAŞIM A K A T IL IM I......................40
A. Göçmenler.......................................................................................................................................43
1. Aile Birleşmeleri.......................................................................................................................... 44
2. Uzun Dönem İkamet İzni............................................................................................................. 46
3. Mavi Kart Uygulaması.................................................................................................................49
B. Uluslararası Koruma Altında O lanlar......................................................................................... 51
1. Mülteci ve İkincil Koruma Statüsünde Olanlar.........................................................................52
2. Sığınmacılar................................................................................................................................. 56
3. Geçici Koruma Statüsü Sahipleri...............................................................................................57
C. Ortaklık A nlaşm aları..................................................................................................................... 58
D. Türk Vatandaşlarının D urum u..................................................................................................... 61
1. Türk işçileri....................................................................................................................................62
2. İş Kurma ve Hizmet Sunmayı Amaçlayanlar............................................................................ 66
III. ORTAK SINIR DENETİM İ VE VİZE POLİTİKASI....................................................................... 74
A. İç Sınırların Olmadığı Bir Alan Yaratm ak................................................................................. 74
ee. Gizli Gözetim veya Özel Denetim..................................................................................................... 125
ff. El Koyma veya Delil Olarak Kullanma................................................................................................126
3. SIS'e Giriş Yetkisi.....................................................................................................................126
a. Yetkili D e vletle r...................................................................................................................................... 126
b. Yetkili M e rc ile r........................................................................................................................................127
4. Veri Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunması........................................................................129
a. Üye Devletlerin Denetimi ve Sorum lulukları.................................................................................... 130
aa. Denetim M ercileri..............................................................................................................................131
bb. Uygulanan Hukuk Kuralları............................................................................................................... 131
b. Veri Giriş Yetkisinin Sınırlı Olması...................................................................................................... 132
c. Veri Kopyalama Yasağı......................................................................................................................... 132
d. Veri Saklama S üresi.............................................................................................................................. 133
e. Kişilerin Başvuru Hakları.......................................................................................................................133
5. Veri Korumaya ilişkin Diğer İlgili Düzenlemeler.................................................................... 135
C. İkinci Nesil SİS (S IS(II))............................................................................................................137
1. Yasal Dayanağı ve Yapılanması...............................................................................................138
2. Uyarı Kategorileri......................................................................................................................140
a. Üçüncü Devlet Vatandaşlarına ilişkin U yarılar................................................................................141
aa. Veri Kategorileri................................................................................................................................. 141
aaa. Biometrik Verilerin Eklenmesi..........................................................................................141
bbb. Eksik Veri Yasağı........................................................................................................... 142
bb. Uyarı İşlenmesinin Kriterleri.............................................................................................................143
b. Diğer U yarılar..........................................................................................................................................145
3. Uyarılar Arası Bağlantı............................................................................................................. 145
4. Veri İşleme ve Erişim Hakkı..................................................................................................... 146
5. Verilerin Korunması ve Güvenliği.............................................................................................147
6. Kişilerin Başvuru Haklan..........................................................................................................150
IV. AVRUPA DIŞ SINIRLAR B İR İM İ (FRONTEX)........................................................................ 151
A. Yasal Dayanağı ve Y önetim i.....................................................................................................152
B. Faaliyet Gösterdiği Coğrafi A la n .............................................................................................. 153
C. Görevleri........................................................................................................................................153
D. Avrupa Sınır Muhafız T im le ri....................................................................................................156
E. Hukuki Sorum luluk...................................................................................................................... 158
F. Üçüncü Devletler ve Uluslararası Örgütler ile İşbirliğ i..........................................................160
V. DEĞERLENDİRME.......................................................................................................................... 161
3. BÖLÜM:
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE ORTAK VİZE UYGULAMALARI
I. YASAL ÇERÇEVE
165
1. İç Pazar'a Geçiş.............................................................................................................................74
2. Schengen Alanı.............................................................................................................................75
B. Adalet ve İçişleri'nde İş b irliğ i......................................................................................................78
C. AB Özgürlük Güvenlik ve Adalet A ia n ı.......................................................................................80
1. Alanın Oluşturulması....................................................................................................................80
2. Alanın Hayata Geçirilmesi ve 11 Eylül Saldırılarının Etkileri....................................................83
D. Anayasa'nın Yaklaşım ı................................................................................................................. 88
E. Lizbon Antlaşması ile Getirilen Yenilikler................................................................................... 90
2. BÖLÜM:
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE ORTAK DIŞ SINIR DENETİMLERİ
I. YASAL ÇERÇEVE.................................................................................................................................. 95
A. Schengen Sözleşmesi...................................................................................................................... 95
B. Schengen Sınırlar Kodu....................................................................................................................97
C. Diğer İlgili Düzenlemeler...................................................................................................................97
II. SINIR DENETİMLERDE İZLENEN STANDART VE USULLER.................................................99
A. Denetimlerin Tanım ve Kapsamı.................................................................................................. 99
B. Sınır Geçiş Noktaları.....................................................................................................................101
C. Üçüncü Devlet Vatandaşlarının Sınırlardan G e ç işi................................................................ 102
1. Sınır Geçiş Koşulları.....................................................................................................................102
2. Özel Uygulamalar......................................................................................................................... 103
3. Detaylı Denetimler.......................................................................................................................105
4. Seyahat Belgelerinin Damgalanması.........................................................................................107
D. Giriş Talebinin Reddi ve Başvuru Y o lla rı..................................................................................108
E. Denetimlerde Ortak Prensipler....................................................................................................111
III. SCHENGEN BİLGİ SİSTEMİ (SIS VE S IS (II))..........................................................................112
A. SIS'in Kuruluşu ve G eliştirilm esi...............................................................................................112
1. Tanımı ve İşlevi...........................................................................................................................112
2. Yenilenmesi: SIS'den SIS(ll)'ye.................................................................................................114
B. SIS’in Yapılanması ve İş le y iş i....................................................................................................116
1. Örgütlenme.................................................................................................................................. 116
2. SIS'e Bilgi Girişi...........................................................................................................................118
a. Veri Kategorileri.........................................................................................................................119
b. Uyarı Kategorileri...................................................................................................................... 120
aa. Üçüncü Devlet Vatandaşının Girişinin Reddi......................................................................... 121
bb. Suçluların İadesi Amacıyla Yakalama................................................................................... 123
cc. Kayıp veya Koruma Altına Alınması Gereken Kişiler.............................................................. 124
dd. Haklarında Mahkeme Celbi Çıkarılanlar................................................................................. 124
4. Veri Saklanması ve Değişimi................................................................................................... 212
C. Diğer Yetkili M ercilerin Erişim i................................................................................................ 212
D. Veri Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunm ası.......................................................................215
1. Veri Kullanım Sorumluluğu...................................................................................................... 215
2. Üçüncü Devletler ve Uluslararası Örgütler ile Veri Paylaşımı.............................................. 217
3. Veri Güvenliği............................................................................................................................ 218
4. Hakkında Veri İşlenen Kişilerin Başvuru Hakları.................................................................... 219
5. Denetim M ercileri.................................................................................................................... 220
IV. ÜÇÜNCÜ DEVLET VATAN D AŞLARININ Ç IKAR ILM AS I.................................................... 221
A. Üye Devletin Ülkesinde Kaçak Bulunm a...............................................................................226
B. Geri Dönüş Kararı......................................................................................................................226
1. Gönüllü Terk............................................................................................................................. 227
2. Çıkarılma...................................................................................................................................228
3. Giriş Yasağı...............................................................................................................................230
4. Hukuki Güvenceler ve Başvuru Yolları...................................................................................231
V. DEĞERLENDİRME..........................................................................................................................232
KAYN AK LAR ........................................................................................................................................ 237
Uluslararası Belgeler....................................................................................................................... 237
AB Düzenlemeleri............................................................................................................................237
Vize Kolaylaştırma Anlaşmaları.....................................................................................................249
Geri Kabul A nlaşm aları...................................................................................................................250
Ortaklık Anlaşmaları........................................................................................................................ 251
Kitaplar/Makaler/ Raporlar.............................................................................................................253
Internet Kaynakları...........................................................................................................................259
Adalet Divanı Kararları....................................................................................................................261
Kavram D izin i....................................................................................................................................... 265
A. Schengen Sözleşm esi.................................................................................................................... 165
B. Vize Kodu ve Uygulama A la n ı...................................................................................................... 168
II. ORTAK VİZE DÜZENLEMELERİ..................................................................................................... 173
A. Vize Tipleri.......................................................................................................................................173
B. Vize Verilmesinin Usul ve Ş a rtları..............................................................................................175
1. Vize Başvurusu.............................................................................................................................175
a. Yetkili Üye Devlet...................................................................................................................... 175
b. Başvuruyu Kabııl Etmeye ve İncelemeye Yetkili M erciler.......................................................177
c. Başvurularda Uygulanan Ortak Kurallar................................................................................... 178
d. Başvurularda Sunulacak Bilgi ve Belgeler................................................................................ 179
aa. Seyahat Belgesi.................................................................................................................... 180
bb. Başvuru Formu......................................................................................................................180
cc. Vize Bedeli............................................................................................................................ 181
dd. Biometrik Özellikler................................................................................................................182
ee. Sağlık Sigortası......................................................................................................................184
ff. Destekleyici Belgeler...............................................................................................................185
e. Vize Kolaylaştırma Anlaşmalarında Öngörülen Başvuru Koşullan...........................................187
2. Başvurunun Değerlendirilmesi...................................................................................................188
a. Ön inceleme.............................................................................................................................. 188
b. incelemede Ele Alınacak Hususlar............................................................................................188
c. Talebin Kabulü ve Vize Verilmesi..............................................................................................190
aa. Schengen Vizesi.....................................................................................................................191
aaa. Tek-girişli Vize.................................................................................................................. 191
bbb. İki-girişli Vize.................................................................................................................... 191
ccc. Çok-girişli Vize.................................................................................................................. 191
ddd. 15 Günlük Ek " L ü t u f " Süresi...............................................................................................194
Sınırlı Bölgesel Geçerli Vize....................................................................................................195
cc. Havaalanı Transit Vizesi.........................................................................................................195
d. Vize Talebinin Reddi.................................................................................................................. 196
e. İtiraz Hakkı..................................................................................................................................197
3. Vizede Değişiklik Yapılması.........................................................................................................198
a. Vize Süresinin Uzatılması...........................................................................................................198
b. Vizenin İptali ve Geçersiz Kılınması...........................................................................................199
4. Sınırlarda Vize Verilm esi............................................................................................................. 199
5. Başvurularda Üye Devletlerin Uyması Gereken Kuralar..........................................................201
III. VİZE BİLGİ SİSTEM İ (V IS ).............................................................................................................201
A. Sistem in Yapılanması ve İş le y iş i.............................................................................................. 206
B. Konsoloslukların VİS'e E rişim i....................................................................................................207
1. Veri Kategorileri........................................................................................................................... 207
2. VİS'e Veri G irişi............................................................................................................................ 208
3. VİS'ın Kullanımı............................................................................................................................ 211