B : 20 20.1! .1946 0 : 1

B : 20
20.1! .1946
muasır medeni köyler gibi köyleri yaratmak ve
'kurmaktır. (Alkışlar).
Aziz arkadaşlarımdan birisinin işaret ettiği
gibi köylerimizin daha çabuk zamanda daha
esaslı bir surette inkişafını sağlamak üzere
Köy Kanunu üzerindeki incelemelerimize devam
ediyoruz. Bununla beraber biraz evvel işaret et­
tiğimiz gibi, köylerimizin arzu ettiğimiz istika­
mette iyi çalışmalara, iyi kalkınmaya sevkedilmeleri için mahallî idareler tipinde bir bucak
teşkilâtı mevzuu üzerinde çalışmalarımız çok
ilerlemiş ve kanun tasarısı da hazırlanmıştır.
Son şeklini aldığı zaman bu da yüksek tasvibi­
nize arzolunacaktır.
Sayın arkadaşlar, Demokrat Parti Sözcüsü
arkadaşımızın, bütçemizin ilk tartışma gününde
ortaya attığı mevzulardan biri de şu idi; «Va­
tandaşların hususi idare ve belediyelere, köy büt­
çelerine ödemekte olduğu vergi ve resimlerle
sair vergi ve resimlerin ve mükellefiyetlerin
nelere baliğ olduğunun da bilinmesi keyfiyetidir»
Köy mevzuuna temas etmiş iken bu hususta ar­
kadaşlarıma bir fikir vermiş olayım.
Sayın arkadaşlarım; köy bütçelerinin nakdi
kısmına göre köylerde yaşıyan nüfusun her
biri başına isabet eden vergi miktarı, salma
miktarı yekûnu 312 kuruştur. Asker ailelerine
yardım ki, bu fevkalâde durumun zail olmasiyle
muhtemelen kalkmış olacaktır. Asker ailelerine
yardım kısmı da nüfus başına 8 kuruştur. Şuhalde köylerimizde nüfus basma isabet eden pa­
ra olarak salma miktarı yekûnu 320 - kuruştur.
Hernekadar imece kısmını da nazarı dikka­
te almak icabederse de Bu nihayet nakdi kısma
o-irmemekle beraber bu hususta da arkadaşlarıma
bir fikir verebilirim. Köylerimizin imece müd­
detleri her sene işe göre değişmekle beraber iş gü­
nün para kıymeti de az çok mütehavvildir.
Biz son seneye nazaran yapmış olduğumuz bir
hesapta nüfus başına imecenin para olarak kıy­
metlendirilmesi halinde 188 kuruş düşmektedir.
Yani bedeni mükellefiyette nüfus başına 188
kuruş kıymet alınmaktadır.
R E F Î K AHMET SEVENGlL (Tokad) —
Senede mi efendim?
IÇtŞLERÎ BAKANI ŞÜKRÜ SÜKMENSÜER (Devamla) — Evet. Senede.
Şimdi arkadaşlarım, belediyelere geliyorum.
Bütün memlekette 62 si il merkezinde, 407 il-
0:1
çelerde, 107 si bucak merkezlerinde, 34 de
köylerde olmak üzere 607 belediyemiz vardır. Bu
belediyelerin topunda çalışan ücretli ve maaş
alan memurların adedi 14 025 dir.
1923 senesinde belediyelerimizin topunun
bütçe yekûnu 4 095 188 lira idi. Belediyelerimi­
zin bir taraftan adedleri artmakta olmakla be­
raber bu miktar 1946 da 68 152 895 liralık bir
yükselişe mazhar olmuştur. Yapılan tecrübeler­
den ortalama tahsilat % 90 olduğuna göre yıl­
da en az 60 000 000 lira belediye hizmetlerine
harcanmış olmaktadır.
Sayın arkadaşlarım; medeni ihtiyaçların sür­
atle karşılanmasında meskûn yerlerdeki mahallî
idare hizmetlerinin büyük çapta geliştirilmesi
esas hedefimizdir. Eski devirlerden miras ola­
rak belediyelerimize su, elektrik, kanalizasyon,
mezbaha, çocuk bahçesi, dinlenme bahçeleri,
sopr alanları gibi medenî tesisler hemen hemen
hiç, intikal etmemiştir. Memlekette belediyelerin
ve köylerin bu tesislere olan ihtiyacı açıktır.
Çok para, çok emek ve bilgi istiyen bu istekleri
malî takatımızla mütenasip şekilde mümkün ol­
duğu kadar az zaman zarfında başarmak için
Yüksek Meclisin tasvibi ile bir iller Bankası te­
sis edilmiş ve takati dâhilinde bu işler için ça­
lışmağa başlamıştır.
Sayın arkadaşlarım, il­
ler Bankasının belediyelerimize su, harita, plân,
elektrik ve diğer kamu tesisleri için ikraz yoluy­
la yapmış olduğu yardım bugün onbir milyon
liraya varmış bulunmaktadır. Hükümet pro­
gramında işaret edildiği gibi iller Bankası yal­
nız kendi takatma istinat ederek değil, vatan­
daşları da memleketin kalkınması hareketine
iştirak etttimek için iller Bankasiyle, memleke­
tin muhtelif bölgelere ayırarak bu bölgelerde
kamu tesislerinin vücude getirilmesi için birlik­
ler yaparak hususi sermayeleri de belediyelere
yardımcı bir duruma sokmak kararındayız.
Esas itibariyle Büyük Meclisin kabul buyurdu­
ğu iller Bankası da buna müsait bir durumda­
dır. Bu çalışmalarımızın semere vereceği ümi­
dindeyiz. Ve eğer vatandaşların kendi bölgele­
rindeki medeni tesislerin vücuda gelmesi için
belediyelere yardım duyguları, ki buna çok
ümit varız, ileri gider ve bir taraftan plasman
arayan sermayeler mâkul ve meşru olan kârla­
rını almak suretiyle iller bankası ile teşriki me­
sai ederse su, elektrik, kanalizasyon ve sair
kamu tesislerinin daha kısa bir zamanda vucu-
— 337 —