T.C SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU

T.C
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği
TRANSFÜZYON MERKEZİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Kod: TRF.PR.03
Y. Tarihi: 15/08/2008
Sayfa No: 1/3
Rev. T: 12.07.2013
Rev. No: 02
1. AMAÇ
Transfüzyon Merkezi çalışmalarını tanımlamak
2. KAPSAM
Transfüzyon Merkezi ve çalışanlarını kapsar.
3.KISALTMALAR:
4.TANIMLAR
 Cross-match: Hasta kanı ile donörden alınan torba kanının uygun olup olmağını belirlemek
için yapılan test.
5.SORUMLULAR:
 Transfüzyon Merkezi çalışanları ve Sorumlu Uzman Hekim.
6. FAALİYET AKIŞI:
Transfüzyon Merkezi’nde, Türk Kızılayı Güney Marmara Bölge Kan Merkezi’nden kan ve kan
ürünleri temin edilerek depolanır. Hastalar için yapılan kan ve kan ürünü istemleri kan grubu ve
cross-match çalışılarak karşılanır.
Transfüzyon reaksiyonları takip edilerek geri bildirim yapılır.
6.1. Kan ve Kan Ürünlerinin Bölge Kan Merkezinden İstemleri,
6.1.1. Kan ürünü kullanım verileri göz önüne alınarak her kan ürünü için kritik stok
seviyeleri belirlenir.
6.1.2. Stokta yeterli kan ürünü bulundurulur ve yeterli kan ürünü yoksa kan grubu ve
sayıları belirtilmek suretiyle internet üzerinden kansistemkizilay.org.tr adresine giriş
yapılarak istem yapılır.
6.1.3. Stokta bulunmayan ve acil istem yapılması gereken kan ürünü ise aynı adrese girilip
“Acil İstem” kutucuğu tıklanarak istenir.
6.1.4. Gelen ürünlerin numara ve kan gruplarına dikkat edilerek bilgisayar ortamında stok
girişi yapılır.
6.2. Poliklinik ve Servislerden Gelen Test İstemleri :
6.2.1. Poliklinik/servislerden kan gruplama test istemleri laboratuvar barkodu yapıştırılmış
EDTA ‘lı tüpe alınmış 2 ml kan örneği ile yapılır. “Kan Grubu Çalışma Talimatı” ve
‘’Cross-match çalışma talimatı’’na göre testler yapılır ve sonuçlar otomasyon sistemine
kaydedilir.
6.2.2. Hasta örnekleri test çalışılıncaya kadar (1 saatten fazla bekleyecekse) +4oC ‘de
saklanır.
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ
BAŞHEKİM
Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR
T.C
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği
TRANSFÜZYON MERKEZİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Kod: TRF.PR.03
Y. Tarihi: 15/08/2008
Sayfa No: 1/3
Rev. T: 12.07.2013
Rev. No: 02
6.3. Ürünlerin İlgili Birime Transferi,
6.3.1. “Kan ve Kan Ürünleri İstek Formu” ile yapılan istemleri karşılamak için; hastadan
gelen numuneden “Kan Grubu Çalışma Talimatı”na göre kan grubuna bakılır.
6.3.2. Stokta aynı kan grubundan eritrosit süspansiyonu varsa “Cross-Match Çalışma
Talimatı”na göre cross-match yapılır.
6.3.3. Cross-match uygunsa bilgisayar ortamına kaydedilir.
6.3.4. Cross-match uygunsa otomasyon kaydı ile iki nüsha çıkarılan “Kan Bileşeni Transfer
ve Transfüzyon İzlem Formu”ndan birine aynı anda basılan barkodlardan biri
yapıştırılır. Diğer barkod da torbaya yapıştırılarak “Kan Bileşeni Transfer ve
Transfüzyon İzlem Formu” ile birlikte kan ürünü ısı yalıtımlı ve termometreli taşıma
kabında isteyen birime çıkış saati ve taşıma kabı ısı derecesi forma yazılarak
gönderilir.
6.3.5. Kan çıkış defterine de kaydı yapılır.
6.3.6. Hastadan gelen EDTA’lı kan örneği ve verilen torbanın hortum segmenti birbirine
iliştirilerek 1 hafta boyunca +4oC ‘de saklanır (olası reaksiyonlarda kontrol amacıyla).
Sonraki istemlerde cross-match bu örnekten yapılabilir. Gelen istem formu dosyalanır.
6.3.7. Kan grubu ve örnek doğrulaması sağlamak amacıyla; daha önce kan grubu
çalışılması için gönderilen kan örneği yerine hastadan yeni bir örnek alınarak crossmatch testi çalışılmalıdır.
6.3.8. Cross-match yapılmış kan ürünü 48 saat içinde kullanılmaz ise ve hasta bu arada 1-2
ünite kan almış ise bekleyen ürün yeni kan ürünü olarak değerlendirilir ve hastadan
alınan yeni bir örnek ile tekrar cross-match yapılarak verilmelidir.
6.3.9. Transfüzyon sonrası servislerden gelen “Kan Bileşeni Transfer ve Transfüzyon İzlem
Formu” dosyalanır ve herhangi bir reaksiyon olduğunda geri bildirim yapılır.
6.4. İade Edilen Ürünlerin İade Kabul Şartları,
6.4.1. Servislerde herhangi bir problem nedeniyle (torbada renk değişikliği, pıhtı, hemoliz,
hasarlı torba, transfüzyondan vazgeçilmesi vb.) kullanılmayan veya transfüzyonu
sonlandırılan (hemolitik reaksiyon vs.) kan ürünleri Transfüzyon Merkezi’ne iade
edilir.
6.4.2. Transfüzyon Merkezi’nden çıkış zamanı 30 dk.’yı geçmemiş ve uygun ısıda
saklanmış kan ürünü yeniden stoğa alınır. 30 dk’yı geçen ve/veya uygun ısıda saklanıp
saklanmadığı bilinmeyen, set takılmış olan tüm kan ürünleri imha edilir.
6.5. İmha Etme:
6.5.1. İade alınarak kullanıma uygun olmadığına karar verilen, miyadı dolan, dışarı sızıntı
yapan, delinmiş vb. olan kan ürünleri imha edilir.
6.5.2. Kanların içine 10 ml çamaşır suyu enjekte edilir, enjeksiyon sırasında kanla temas
etmemeye dikkat edilir ve tıbbi atığa atılır.
6.5.3. İmha edilen kanlar, imha tarihi, kan numarası, kan grubu, son kullanma tarihi ve
imha nedeni yazılarak bilgisayar ve tutanağa kaydedilir.
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ
BAŞHEKİM
Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR
T.C
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
Balıkesir İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Dursunbey Devlet Hastanesi Baştabipliği
TRANSFÜZYON MERKEZİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
Kod: TRF.PR.03
Y. Tarihi: 15/08/2008
Sayfa No: 1/3
Rev. T: 12.07.2013
Rev. No: 02
6.6. Kan ve/veya Kan Ürünü İle Meydana Gelen Transfüzyon Reaksiyonları
6.6.1. Ciddi olmayan reaksiyonlarda (hemolitik olmayan ateş, döküntü, eritem, kurdeşen
vb.) raporlar yıllık olarak Bölge Kan Merkezi ve Sağlık Bakanlığı’na bildirilir.
6.6.2. Ciddi reaksiyonlarda (kan bileşenine bağlı hemolitik reaksiyon, sepsis, akut akciğer
hasarı, gecikmiş hemoliz, GVH hastalığı, anfilaksi, transfüzyonla bulaşan enfeksiyon
hastalıkları) raporlar en kısa zaman da BKM’ye bildirilir. BKM tarafından yapılan
düzeltici-önleyici faaliyetler ve reaksiyon sonrası süreç Sağlık Bakanlığı’na bildirilir.
6.7. Malzeme ve Kit Temini :
6.7.1. İmmünhematolojik test kitleri yıllık olarak yapılan ihale ile alınır. Laboratuvar
ihtiyacı doğrultusunda peyderpey ilgili firmadan temin edilir.
6.7.2. Tıbbi sarf malzeme hastane eczanesinden temin edilir.
6.8. İstatistik :
6.8.1. Ay içerisinde verilen kan ürünü miktarı, gelecek aya devredilen kan ürünü miktarı,
bakılan kan grubu sayısı, bakılan cross-match sayısı, imha edilen kan ürünü sayısı,
Bölge Kan Merkezinden alınan kan ürünü sayısı belirlenerek istatistikleri yapılır.
6.8.2. Bu istatistik formlarından birer nüsha Sağlık Müdürlüğüne gönderilir. Birer nüshası
da transfüzyon merkezinde dosyalanır.
6.9. Güvenlik :
6.9.1. Tüm çalışanlar çalıştığı sürece eldiven, önlük ve gerektiğinde maske/gözlük
kullanmalıdır.
7.İLGİLİ DÖKÜMANLAR:
 Acil Kan İstem Formu
 Kan Grubu Çalışma Talimatı
 Cross-Macth Çalışma Talimatı
 Kan ve Kan Ürünleri İstek Formu
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
Uzm. Dr. Serkan PİRİNÇÇİ
BAŞHEKİM
Uzm. Dr. Haluk ÖZDEMİR