önsöz - Nobel Akademik Yayıncılık

ÖNSÖZ
Bu çalışma, ilgili derslerde yardımcı ders notu olarak kullanılması
amacıyla hazırlanmıştır. Kitabın içeriği, yalnızca kalkınma ve büyüme konusundaki temel bilgileri değil aynı zamanda kavram olarak iktisadın içeriğine
ilişkin birtakım önemli gördüğümüz bilgileri de kapsamaktadır. Vurgulanmalıdır ki, bu çalışmada kalkınmaya ve büyümeye ilişkin gerekli her konu yer almamaktadır. Örnek olarak, dış ticaret, nüfus, çevre ve finansal konular verilebilir. Bunları ve diğer konuları ilerleyen dönemlerde çalışmamıza ekleyeceğiz.
Diğer taraftan, çalışmamızdaki özellikle ilk iki bölümdeki bilgilerin Yeni Kalkınma’nın daha iyi anlaşılmasına imkân verecek bir çerçeve çizmesi bakımından önemli olduğunu düşünüyoruz.
Çalışmanın içeriği kısaca şöyledir: Birinci bölümde, kalkınma kavramı
ve kalkınma iktisadının geçmişteki ile günümüzdeki anlamları arasındaki farklılıklar açıklanmıştır. Bu bölümün sonunda, Yeni Kalkınma’nın iktisadi tasarım
anlamına geldiği vurgulanmıştır. İkinci bölümde ise iktisadi tasarıma ilişkin
temel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, iktisadın ve kalkınma tasarımının
Marshallgil, Keynesgil ve etik kökenleri sunulmuştur. Dördüncü bölümde, iktisadi büyümenin temel kavramları verildikten sonra beşinci bölümde, iktisadi
büyümede talep kısıtı açıklanmıştır. Altıncı bölümde, büyüme ile yakalama
kavramlarının farkı sunulduktan sonra yakalama sürecinde talep kısıtı, ortagelir tuzağı bağlamında açıklanmıştır. Yedinci bölümde ise yakalama sürecinde
doğrudan yabancı yatırımların rolü Findlay’in modeli kullanılarak gösterilmiştir. Son bölümde, kalkınma ve büyüme tasarımında altyapı sorununa, ulaştırma
çerçevesinde değinilmiştir.
Son olarak, bu kitabın önceki çalışmalarımıza dayandığını söylemek
gereklidir. İkinci bölüm, “İktisadi Tasarım, Devlet ve Kalkınma” (2016, Sonçağ
Yayınları); üçüncü bölüm, “Alfred Marshall, John Maynard Keynes ve ‘İktisat ile
iii
Etik’ İlişkisi” (2010, Ekonomik Yaklaşım Dergisi); dördüncü bölümün bir kısmı
“Türkiye’de Büyüme ve Sermayenin Reel Kullanıcı Maliyetinin Düşmesi Gerekliliği” (2017, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi); beşinci bölüm,
“Talep Kısıtlı Büyüme ve Türkiye” (2017, Nobel Yayınevi); altıncı bölüm, “Türkiye’de ve Dünyada Orta-Gelir Tuzağının Talep Yönlü Boyutuna İlişkin Bir Tartışma” (2014, Maliye Dergisi); yedinci bölüm, “Ekonomik Büyümede Yakalama
ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar” (2016, Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi); son bölüm ise “Büyüme, Kalkınma ve Ulaştırma Yatırımları” (2017, Nobel
Yayınevi) adlı çalışmalarımıza dayanmaktadır. Çalışmanın okuyuculara yararlı
olmasını dileriz.
Merter Mert
Gazi Üniversitesi, İ.İ.B.F., İktisat Bölümü
iv