www.biyolojiportali.com LENF DOLAŞIMI ve DOLAŞIM SİSTEMİ

LENF DOLAŞIMI ve DOLAŞIM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI
-Kılcal damarlardaki madde alışverişi esnasında doku sıvısına
c. Lenf düğümleri: Lenf damarlarının yoğun olarak
geçen küçük proteinler, akyuvarlar ve bazı maddeler kılcal
birleştikleri küçük fasulye şeklindeki şişkin oluşumlara lenf
kan damarlarına geri dönemez. İşte hücreler arası
düğümü denir. Lenf düğümleri en çok karın, kasık, boyun,
boşluklarda kalan bu doku sıvısının kan dolaşımına geri
koltuk altı, göğüs gibi bölgelerde bulunur. Örneğin
dönmesini sağlayan dolaşıma lenf dolaşımı denir.
Bademcikler, dalak, timus birer lenf düğümüdür.
Lenf Sisteminin görevleri:
-Lenf düğümleri vücuda giren mikroorganizmaları yok etmek
-Akyuvar üreterek vücudu mikroplara karşı korur.
için süzgeç görevi yapar. Akyuvar (lenfosit) üretir. Ağır
-İncebağırsaktan emilen yağ asitleri, gliserol ve A, D, E, K
enfeksiyonel rahatsızlıklarda lenf düğümlerinde şişme
vitaminlerini kan dolaşımına katma.
görülebilir.
-Doku arasına sızan fazla sıvı ve küçük proteinleri kan
DOLAŞIM SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI
dolaşımına katma. Böylece ödem oluşumunu engeller.
-Anemi (Kansızlık): Kan miktarının veya kandaki alyuvar
-Lenf sistemi; lenf sıvısı, lenf damarları ve lenf
sayısının normalden az olması durumudur. Başlıca nedenleri;
düğümlerinden oluşur. www.biyolojiportali.com
-Kan kaybı: Çeşitli sebeplerden kanama ile kanın azalması.
a. Lenf sıvısı (Akkan): İnsanda yaklaşık 1-2 litre kadardır.
-Yetersiz alyuvar üretimi: Demir, folik asit, eritropoetin
Kandan farklı olarak alyuvar ve birçok protein bulundurmaz,
hormonu, B12 vitamini yetersizliği nedeniyle yeterli
renksizdir. Damar dışında geç pıhtılaşır. Akyuvar bulunur.
hemoglobin dolayısı ile alyuvar üretilemez.
Bağışıklık sisteminde görev alırlar. Lenf sıvısını pompalayan
-Alyuvar yıkımının fazla oranda olması.
bir yapı yoktur. Onun için dolaşımı yaşadır.
-Orak hücre anemisi gibi kalıtsal faktörler,
b. Lenf damarları: Lenfi taşıyan damarlar, lenf kılcalları ve
-Lösemi (Kan Kanseri): Kandaki akyuvar sayısının kontrolsüz
lenf toplardamarlarıdır. Lenf atardamarı yoktur. Bunun için
artması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Lösemik hücrelerin
kanın akışı, toplardamarlarda doku ve organlardan kalbe
çoğalması kontrol altına alınmazsa vücut sıvısındaki besin
doğru tek yönlüdür.
maddelerini, amino asitleri, vitaminleri hızla tüketir. Protein
-Lenf kılcalları dokuların içine yayılmış, bir ucu kapalı çok ince kaybı ve kişinin enerjisinin azalması sonucu kişide hayati
damarlardır ve tek sıra epitelden yapılmış endotel tabakadan tehlike oluşturur.
oluşur. Geçirgenliği kan kılcallarından fazladır. Bu kılcallar
-Lösemi nedenleri henüz tam olarak aydınlatılmamıştır.
daha sonra lenf toplardamarlarına bağlanır.
Genetik yatkınlıklar, radyasyon, benzen ve türevleri (bali vs.),
-Lenf kılcalları ile kan kılcallarının ortak özellikleri;
böcek ilaçları gibi kimyasal maddeler, bazı kalıtsal hastalıklar
- Tek sıra epitelden yapılmış endotel tabakadan oluşmaları,
ve bazı viral hastalıkların hep birlikte lösemiye neden
-Madde geçişinin olmasıdır.
oldukları çalışmalarla gösterilmiştir.
-Bazı Lenf toplardamarları oldukça büyük çaplıdır ve
-Koroner Damar Rahatsızlıkları: Kalp damarları, pıhtı
içerisinde sıvının geri dönmesini önleyen tek yönlü
oluşumu veya başka nedenlerle kısmen ya da tamamen
kapakçıklar vardır.
tıkanabilir. Bu durumda kalp yeteri kadar beslenemediği ve
-Lenf sıvısının hareketi;
oksijensiz kaldığı için o bölgedeki kalp hücreleri ölebilir. Hücre
-İskelet kaslarının kasılması,
kaybıyla hasar gören kalp kası kasılma yeteneğini kaybederek
-Solunum sırasında göğüs kafesinde oluşan basınç farkı,
kalp krizine (enfarktüs) sebep olabilir. Enfarktüs, damar
-Lenf toplardamarlarının tek yöne açılan kapakçıkları,
tıkanıklığı olan kısmın ölümü demektir ve ileri durumlarda
-Kalbin üstündeki yapılarda yer çekimi kuvveti
kalbin durmasına yol açabilir. Tıkalı damarların ameliyatla
-Sağ kulakçığın gevşemesi ile oluşan emme kuvveti ile sağlanır (by-pass) açılarak tedavisi mümkündür.
-Lenf sıvısı vücutta iki yolla taşınarak kan dolaşımına katılır. -Kalp krizinin en önemli belirtisi göğüs kemiğinin arkasındaki
göğüs ağrısıdır, fakat özellikle diyabet hastalarında ve
1. YOL
2. YOL
yaşlılarda, bu ağrı çok belirsiz olabilir ya da hiç
hissedilmeyebilir (sessiz kalp krizi). Beraberinde sıklıkla soğuk
Bacaklardan ve bağırsaklardan
Başın ve göğsün
terleme, sıkıntı ve ölüm korkusu da vardır. Ayrıca nefes
sağ kısmı ile sağ
gelen lenf
darlığı, öksürük, baş dönmesi ve sersemleme, bayılma, mide
koldan toplanan
bulantısı ve kusma görülebilir. Hastaya zamanında müdahale
lenf
edilebilir ise tıkalı damarın açılması ile kalp kasının ölmesi
Lenf
Başın ve
önlenebilir. www.biyolojiportali.com
damarları
göğüsün sol
-Varis: Toplardamarların esnekliğini yitirerek genişlemesidir.
kısmı ile
Toplardamarlardaki genişlemeden dolayı kapaklar yeterince
Sağ lenfatik
sol koldan
kapanamaz ve dolaşım yavaşlar. Çok fazla ayakta duran
kanal
Peke sarnıcı
toplanan
insanların bacaklarında sıkça görülür. Özel çoraplarla ya da
lenf
ameliyatla tedavisi yapılabilir.
Göğüs lenf
-Lenfoma (Lenf Kanseri): Lenfatik yapılardaki normal
Sağ köprücük
kanalı
hücrelerin yerinde anormal şekil, ya da hızlı bölünme
altı
özellikleri olan hücrelerin ortaya çıkması ile gelişmektedir.
toplardamarı
Lenf düğümlerinin şişmesiyle kendini belli eder.
(Lenf, kana
Sol köprücük altı
-Lenfomanın belirtileri arasında en sık görülen boyunda,
karışır.)
toplardamarı
koltuk altında veya kasık bölgesinde rastlanan ağrısız
(Lenf, kana karışır.)
şişliklerdir. Ayrıca ateş, kilo kaybı, hâlsizlik, yorgunluk hissi,
gece terlemesi, iştahsızlık da diğer belirtiler arasındadır.
Üst ana toplardamar
-Fil hastalığı: İpliksi solucan larvalarının neden olduğu bir
hastalıktır. Fil hastalığının en önemli özelliği, lenf damarlarını
tıkayarak iltihaplanmaya yol açmasıdır. Bunun sonucunda
Sağ kulakçık
özellikle ayak ve bacaklarda aşırı şişme görülür.
www.biyolojiportali.com