hasan fırat simyadan kimyaya

HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
http://hasanfirat.com
SİMYA NEDİR ?
SİMYADAN KİMYAYA NASIL GEÇİLMİŞTİR?
KİMYANIN GELİŞİMİ NASILDIR ?
Bu dökümandaki bilgilerin kaynak gösterilmeden
yayınlanması yasaktır.
Kaynak göstermeyenler hakkında 5101 sayılı kanun gereği
yasal işlem başlatılacaktır. 
HASAN FIRAT
Öncesi-1600
Simya çağı
1600 sonrası
Tıp kimyası çağı
1600 sonrası
Filojiston çağı
1700-sonrası
KİMYA :
Nicel kimya çağı
SİMYADAN KİMYAYA
Batıl düşüncelerFilozof taşı ile maddeleri altına
dönüştürme çabası ve ölümsüzlük iksiri
Kimyasal maddeler eczacılıkta kullanılıp tedavi amaçlı bir
yöntem geliştirilmiştir(iyotrokimya)
Yanma süreci araştırılmıştır.Deney olmadığı için tam
açıklanamamıştır.
Deneysel bilime geçiş.
Maddenin özelliklerini,iç yapılarını,reaksiyonlarını ve meydana gelen enerji değişimlerini
inceleyen bilim dalıdır.
SİMYA :
İnsanlar geçmişte bazı maddelerin yararlarını keşfetmişlerdi. Örneğin barınma ihtiyacını ağaç
oyukları ya da kaya barınakları ile karşılarken, yaptıkları çanak çömlekte de yiyeceklerini
saklarlardı.
Süslenme malzemesi olarak kullanılan maddeler ise genellikle önce toz haline getirilir, daha
sonra da ceviz, zeytin, badem, susam ve gül yağıyla karıştırılarak kullanılırdı. Bunlara saç boyası
olarak kına, palmiye kırmızısı, parfüm olarak kullanılan karanfil, mür, sarısakız, özleri örnek
verilebilir.
Bazı bitkileri yaktıklarında güzel kokular yaydığını gözlemleyen eskiçağ insanları değişik bitkileri
yakarak koku elde etmeyi de öğrenmişlerdi.
Hint, Çin ve Grek metinlerde simya “sanat” ya da “faydalı değişim” örneğin, dönüşüm olarak
tanımlanır.
Simya Orta çağda Avrupa’ya Araplardan geçmiştir. Batıda alşimi (veya arschemia) olarak anılır.
Simyacıların çalışmaları kimyacılara ve kimyanın gelişmesine oldukça önemli katkıda
bulunmuştur.
Simya, kimyanın bilim öncesi bir şekli olup basit metallerin soy metallere (altına) dönüştürülmesi
ilmidir.
Ayrıca evrensel şifa ve ölümsüzlük iksiri gibi Orta çağ arayışlarıdır. Simyacının arayışı bilimsel
değil ruhsaldı.
Eski çağlarda dört ana elementin varlığına
inanma;Toprak,Su,Hava,Ateş.
Bu dört elementin farklı şekillerde bir araya
gelmesiyle farklı maddelerin oluştuğunu
kabul etmişlerdir.
Bu düşünceyi ilk olarak ileri süren Aristo’dur.
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 2
HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
Yakın zamanlara dek bilim tarihçileri simyayı ilkel kimya yani olgunlaşmamış bir bilim olarak
görmüşlerdir.
Simya döneminde bazı insanlar maddeleri altına dönüştürüp para kazanmak istemişlerdir. Bazı
insanlar ise ölümsüzlük iksirini bulup ölümü yenmeyi amaçlamışlardır. Ancak bunlar bilimsel
altyapısı olmayan deneme yanılma yoluyla gerçekleştirilmeye çalışan batıl düşüncelerden öteye
gidememiştir. Bu uğraşlara simya bununla uğraşanlara ise simyacı denilmiştir.
Simya ile ilk olarak Mezopotamya, Eski Mısır, İran, Hindistan ve Çin'de uğraşılmıştır
Yinede bu simya araştırmaları sonucunda barut gibi cam gibi boya ve esans gibi bazı maddeler
bulunmuştur.
Simyada Maddeler
Kıbrıs taşı
Şap
Kükürt
Kireç
Cıva
Tuz ruhu
Sülfirik asit
Altın
Kil
Simyacılarca Kullanım alanı
Su arıtımında
Boyacık, dericilik, kağıt
Sülfürik asit kağıt, boya, gübre gibi birçok maddenin üretiminde,
İnşaat, kimya endüstrisinde
Böcek öldürücü, pil yapımında
Kimya endüstrisinde,metalurji, petrokimya endüstrisinde
Gübre ve kimyasal madde üretiminde, Patlayıcılarda, boya -çelik sanayinde
Süs, ziynet eşyalarında,el yazmalarında kullanılmıştır.
Seramik-porselen yapımında kullanılır.
Kimyada Maddeler
Karbon
Silisyum
Magnezyum
Kükürt
Demir
Bakır
Çinko
Kalay
Arsenik
Krom
Gümuş
Helyum
İyot
Civa
Kimyacılarca Kullanım alanı
Elmas. grafit, odun kömürü. kok kömürü
Cam, çelik. optik araçları.
Amyant elbiseler
Kara barut, kirit. Lastik,gübre
Çelik, tel. levha, otomobil parçalan.
Çelik, tel. levha, otomobil parçalan.
iletken tel ve levha, pirinç, bronz vb. gibi alaşımlar.
Alaşımlarda,teneke imalinde,yiyecek maddelerinin saklandığı ince levhalar.
Saçma. cam, böcek ilaçları
Alaşım, boya
Alaşımlar, süs ve ev eşyaları, elektrolit, ayna ve fotoğraf filmi
Uçan balonlann doldurulması, daima lüpü.
Tuz kapısı, ilaç, mürekkep
Termometre. pil. dış dolgusu.
Simyanın kimya bilimine katkıları başlıkta incelenebilir.
1. Yeni kimyasal maddelerin (özellikle bazı karışımların) ilk defa elde edilmesi
2. Bugün laboratuvarda kullandığımız deney araç gereçlerinin ilk basit örneklerinin keşfedilip
kullanılması
3. Günümüzde kimya deneylerinde kullanılan bazı yöntemlerin ve en temel işlemlerin (damıtma,
kristallendirme v.s) kullanılması
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 3
HASAN FIRAT
Simyacılar yüzyıllar boyunca günümüzdeki
laboratuvarlarda halen kullanılan birçok
kimyasal metodu kullanmıştır.
Sabitleştirme
Damıtma
Çözme
Süblimleştirme
Yumuşatma
Mayalandırma
Süzerek dinleterek ayırma
Kavurma
Katılaştırma
Akıcılaştırma
SİMYACI
Aristotales
(MÖ. 542ö)
Ebu Bekir
El Razi
(864-923)
Ebu Musa
Cabir Bin
Hayyan
(721-815)
Roger
Bucon
(12141294)
SİMYADAN KİMYAYA
Binlerce yıl, simyacılar tarafından
kullanılan ve günümüzde element olduğu
kabul edilen maddelerden bazıları
C - Karbon
Ag - Gümüş
Si - Silisyum
Sn- Kalay
S - Kükürt
Sb - Antimon
Fe - Demir
Au - Altın
Cu - Bakır
Hg - Cıva
Zn - Çinko
Pb - Kurşun
ÇALIŞMALARI
Maddenin atomlu yapıda olduğunu söylemiştir.
Aristoya göre her şey toprakta doğup toprağa döner bu dönüş zinciri topraktan ateşe
ateşten havaya ve havadanda suya şeklindedir.
Zaten bu 4 maddeyi ana elementler olarak nitelemiştir.
Simyacıların değerli taşları elde etme çabalarına karşı çıkmıştır.
Etil alkolu elde etmiştir.
Deneney araçları keşfetmiştir.
Bir çok deney yapmıştır.
Damıtmayı tanımlamıştır.
İslam dünyasındaki simyacıların en üstünüdür.maddelerin zamanla olgunlaşıp
değerleneceğini sanmıştır.
Kimyayı spekülatif ve pratik olmak üzere ikiye ayırdı.
Metallerin dönüşeceğine inanmaktaydı.
1800 lü yıllara kadar deney diye bir şey yoktu ve deneme yanılma yollarıyla olaylar açıklanmaya
çalışılıyordu.Bu tarihten sonra deneyler geliştirildi.Kimya ve simya birbirinden deneyler sayesinde
ayrıldı.Batıl düşüncelerin yerini deneysel somut veriler aldı.
Bu geçiş için en iyi örnek “Boyle” dir.Yazdığı “Kuşkucu kimyacı” adlı kitabıyla simyacıların
düşünürleri olan Aristo görüşlerini çürüttü
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 4
HASAN FIRAT
KİMYACI
Robert Boyle
(1627-1691)
CARL
WİLHELM(17421764)
JOSEPH
PRİESTİY
(1733-1804)
Amedeo Avagadro
(1776-1856)
HENRY
CAVENDİSH
(1627-1691)
Antoine Laurent
Lavoisier
(1743-1794)
JOHN DALTON
(1766-1844)
J.J.Berzelius
(1775-1848)
SİMYADAN KİMYAYA
ÇALIŞMASI
Simyadan kimyaya geçişi sağlamıştır.
Element kavramını değiştirmiştir.
Basınç-hacim konusunu ortaya koymuştur.
Hidrojeni oksijenden ayırmıştır.
Klor elementini keşfetmiştir.
Grafitin karbon olduğunu kanıtlamıştır.Oksijen ve azotun keşfinde yer
almıştır.
Karbondioksit üzerine çalışmalar,araştırmalar ve oksijenin bulunmasına
katkıları ile bilinir.
HgO bileşiğinin ısıtılmasından bir gaz elde etti.
Filojison kavramına bağlı olan bilgin,çeşitli maddelerin normal havada orta
alevde yanarken bu gaz içinde şiddetle yanmasını hiç hiç flojiston taşımadığı
ile yorumlayarak,elde ettiği gaza flojistonsuz hava adını vermiştir.
İtalyan bilim adamıdır.
Avukattır.
Gazların miktar-hacim ilişkisini inceledi.
12 Gram karbon atomunun atom sayısını hesapladı.ve kendi adıyla bilinen
avagadro sayısını ortaya koydu.(6,022.10 23)
Sabit hacimler yasasını buldu.
Çok çeşitli alanlarda gerçekleştirdiği deneylerle,havanın bileşimi,hidrojenin
niteliği ve özellikleri bazı cisimlerin özgül ısıları,suyun bileşimi ve elektriğin
çeşitli özellikleri gibi konularda buluşlar yapmıştır.
Modern kimyanın babasıdır.
Kütlenin korunumu yasasını ortaya koymuştur.
Metal oksitlerin,metallerle oksijenin yaptığı birleşirkler olduğunu kanıtladı.
Yanma ve oksitlenmenin günümezdede geçerli olan açıklmasını yaparak
kimyada çığır açtı.
Keşfedilen oksijen ve hidrojen elementlerini adlandırdı.
İlk element listesini hazırladı.
Kapalı kaplarda yaptığı deneylerde kimyasal tepkimelerde kütlenin
değişmediğini kanıtladı.
İngiliz kimyager ve fizikçidir.
Atom teorisi ve renk körlüğü ile ilgili araştırmalar yaptı.
Kendi atom modelini yaptı.
Katlı oranlar yasasını geliştirdi.
Gazların özellikleriyle ilgili araştırmalar yaptı.
Elementlerin simgelenmesi yöntemini buldu. Bunları sisteme soktu.
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 5
HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
SORULAR
SORU 1:I. Hava
II. Su
III.Toprak
Yukarıdaki maddelerden hangileri Aristonun
element olarak tanımladığı günümüzde bileşik
SORU 4:Aşağıdakilerden hangisi simyagerlerin
kimya endistrisine yaptıkları katkılardan biri
değildir
A)Barutun keşfi
B)Esans üretimi
olduğu bilinen elementtir?
C)Boya üretimi
A)Yalnız I
D)Seramik ve cm üretimi
B)Yalnız II
E)Yapay ipek üretimi
C)Yalnız III
ÇÖZÜM:yapay ipek üretimi
D)I ve III
E)II ve III
ÇÖZÜM:Hava ve toprak karışım su ise bir
bileşiktir.
SORU 2 :Arap İslam simyacıları bitkilerin bazı
kısımlarını kullanarak aşağıdaki maddelerden
hangilerini elde etmek için uğraşmışlardır ?
A)ilaç B)tuz ruhu
C)glikoz D)sabun E)mumya
ÇÖZÜM:İlaç
SORU 3:Eski simyacılar aşağıda verilen
yöntemlerden hangilerini kullanmamışlardır ?
A)damıtma
SORU 5:Simyacıların hedefinde bazı metalleri
………… metaline dönüştürme vardı.
Yukarıdaki cümlede bulunan boşluğa
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bakır B) Altın C) Demir
D) Gümüş E) Bronz
ÇÖZÜM:altın
SORU 6: I. Damıtma
II. Kavurma
III. Mayalama
Yukarıda verilen laboratuvarda kullanılan
yöntemlerden hangileri simyanın kimyaya
B)süzme
mirasıdır?
C)elektrliz
A) Yalnız I B) Yalnız II C) YalnızIII
D)kristallenndirme
D)IveIII E)I,IIveIII
E)Kavurma
ÇÖZÜM:elektroliz simya çağında kullanılmamıştır.
http://hasanfirat.wordpress.com
ÇÖZÜM:HEPSİ
Sayfa 6
HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
SORU 7:Aşağıdakilerden hangisi hem simyacıların
SORU 10:Modern kimyanın gelişiminde Müslüman
hem de modern kimyacıların ortak amaçlarından
- Türk simyacılarının da büyük katkısı olumuştur.
biri olabilir?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kimyanın babası
A) Hayatın iksirini bulmak
sayılan Müslüman - Türk alimidir?
B) Değersiz metalleri altına çevirmek
A) Cabir bin Hayyan B) İbn-i Sina C) Dalton
C) Hayatı kolaylaştırıcı yeni maddeler bulmak
D) Lavosier E) Ebubekir el Razi
D) Toprak elementinin özelliklerini keşfetmek
ÇÖZÜM:Cabir bin Hayyan
E) Doğayı tahrip etmek
SORU 11: “Ben Aristoyum bana göre hava, su,
ÇÖZÜM:Hayatı kolaylaştırıcı yeni maddeler
ateş ve Toprak birer elementtir.”
bulmak
Yukarıda Aristo’nun bir konuşması verilmiştir.
SORU 8: İslamiyetin ilk asırlarında simyacılar
Buna göre,
bitkilerin kullanılması ve karıştırılması ile,
I. ilaç
II. Deterjan
III. Plastik
maddelerinden hangilerini elde etmişlerdir?
A) Yalnız I 8) Yalnız II C) Yalnız III
D)IveIIIE)I, IIve III
ÇÖZÜM:SADECE İLAÇ
SORU 9:Eski çağlardaki element tanımı ile
günümüz element tanımı farklıdır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Aristo’nun
I. Aristo’nun element düşüncesi deneysel
sonuçlara dayanmıyor.
II. Aristo doğru bir yaklaşım sergilemiştir.
III. Aristo’nun o zaman element dediği maddelerin
hepsi bugün birer bileşiktir.
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D)I ve III E)I,II ve III
ÇÖZÜM:A) Yalnız I
SORU 12:Robert Boyle ve Antoine Lavoisier
çalışmaları sonucu elementler için halen kullanılan
tanımı geliştirmişlerdir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu bilim
insanlarının element tanımına uyar?
element olarak kabul ettiği maddelerden biri
A) Toprak, su, hava ve ateş elementtir.
değildir?
B) Farklı tür elementlerin aynı tür atomları
A) Toprak B) Su C) Ateş
D) Hava E) Altın
ÇÖZÜM:ALTIN
olabilir.
C) Element atomları parçalanabilir.
D) Element tek tür atomlardan oluşan saf
maddelerdir.
E) Bir element aynı tür moleküllerden oluşur.
ÇÖZÜM:D
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 7
HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
SORU 13:Simyacılar için aşağıdakilerden hangisi
SORU 16:Aşağıdaki olaylardan hangisi kimyanın
yanlıştır?
gerçek bilimsel niteliğe kavuşmasında etkili
A) Yaptıkları çalışmalar kimya biliminin temelini
olmamıştır?
oluşturmuştur.
A) Terazinin 17. yüzyılda kullanılmaya başlanması
B) Tüm simyacılar hayalperesttir.
B) Suyun element olmadığının bulunması
C) Halen kullanılan birçok madde elde etmişlerdir.
C) Robert Boyle’nin bileşik ve karışımları ve
D) Değişik araçlar geliştirmişlerdir.
özelliklerini bulması
E) Hastalıkların tedavisinde kullanılan değişik
D) Doğadaki kimyasal maddelerin yararlarının
ilaçlar geliştirmişlerdir.
deneme-sınama ile keşfedilmesi
E) Lavoisierin kimyasal tepkimelerin prensipleri
ÇÖZÜM:B
üzerinde çalışmaları
SORU 14:İlk çağ simyacıları bakırdan kap-kacak
ÇÖZÜM:D
ve süsleme eşyaları yapmışlar fakat bakırın
SORU 17:Rönesans Dönemi simyacılarının element
yumuşak
kavramı ile ilgili yargıları,
bir maden olması nedeniyle bakırı saf olarak
I. Kimyasal element maddelerin parçalanmayan
kullanmamışlardır.
yapıtaşlarıdır.
I. kalay ile eriterek alaşımını yapmak,
II. bakır madenini kavurmak,
III. bakın, altına çevirmek
Bakırı sertletirmek için,
işlemlerinden hangilerini uygulamak onları
amaçlarına ulaştırmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) IIve III E)I, IIve III
ÇÖZÜM:A
SORU 15:Simyacıların arayışları ile ilgili,
I. Bilimsel değil ruhsaldır,
II. Ölümsüzlük iksiri Ab-ı Hayat’ı bulmaktır.
III. Tüm madenleri mükemmel addettikleri altına
II. Element bir özellik değil, kendisinden daha
basit elementlere ayrışmayan bir maddedir.
III. Doğada yalnız hava, su, toprak, ateş
elementleri vardır.
yukarıdakilerden hangileridir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D)I ve II E)II ve III
ÇÖZÜM:D
SORU 18:18. yüzyılda Helmont havanın tek
türden bir cisim olduğuna karşı çıkmış fakat
bileşenlerine de ayıramamıştır.Bunun nedeni,
I. gazları karışımlarından ayırarak toplamak için
elverişli deneysel düzeneklerin bulunmaması,
dönüştürmektir.
II. gazların o güne kadar bilinmeyen bir ruh olarak
verilenlerden hangileri doğrudur?
III. gaz karışımlarının patlayıcı olabileceği
A) YalnızI B) Yalnız II C)I ve II
açıklamalarından hangileri olabilir?
D) IIve III E) I,II veIII
ÇÖZÜM:HEPSİ
http://hasanfirat.wordpress.com
nitelendirilmesi,
düşüncesi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D)I ve III E)II ve III
ÇÖZÜM:A
Sayfa 8
HASAN FIRAT
SİMYADAN KİMYAYA
SORU 19:Priestley 1774 yılında kırmızı çökelek
adıyla bilinen maddeyi (HgO) ısıtarak
ayrıştırmıştır. Bu maddeden çıkan gazın içine
konan bir mumun daha şiddetle yanmasına neden
olduğunu gözlemlemiştir.
Priestley’in bulduğu bu gaz aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) Hidrojen
B) Oksijen
C)Azot
D) Karbon dioksit
E) Kükürt dioksit
ÇÖZÜM: B
SORU 20:Aşağıdakilerden hangisi eski çağ
insanlarının sınama-yanılma yoluyla yaptığı bir
keşif değildir?
a)sabun
b)mum
c)şap
d)bakır
e) elektrik
ÇÖZÜM:Elektrik insanların yeni dönem keşfidir.
SORU 21:Aşagıdakilerden hangisi ilk simyacıların
bildikleri elementlerden biri değildir?
a)altın b)kükürt c)civa d)uranyum e)bakır
ÇÖZÜM:Uranyum daha sonra
http://hasanfirat.wordpress.com
Sayfa 9