uluslararası ceza mahkemesi

MECLİS BÜLTENİ
ULUSLARARASI
CEZA M A H K E M E S İ
Yağmur
M
ahkemenin
Hollanda'nın
I
kentindedir.
j.:
merkezi
Lahey
Mahkeme'nin
ayrıca Demokratik
Kongo
Cumhuriyeti, Orta Afrika
Cumhuriyeti ve Çad'da
ofisleri
bulunmaktadır.
Mahkeme'nin
finansmanı,
en çok taraf devletlerin
ödemeleriyle
sağlanmaktadır.
ŞEN • Araştırma Merkezi MudûrluğûYasama
Uluslararası Ceza Mahkemesinin
(UCM ya da Mahkeme) ortaya
çıkmasına sebep olan ana fikir,
insanlığa karşı ağır suç işleyen kişilerin
mutlak surette cezalandırılmalarının
sağlanmasıdır. Her ne kadar
uluslararası toplum insan haklarını
koruyucu uluslararası ve bölgesel
sistemler oluşturduysa da milyonlarca
insan, soykırım, insanlığa karşı
suçlar, savaş suçları ve saldırı
suçlarının kurbanı olmuştur. Bu
suçların sorumlularını yargı önüne
çıkarabilmek ise çoğu zaman
mümkün olmamıştır. Cezasızlığın
önlenmesi daimi bir uluslararası
ceza mahkemesinin ana fikridir. Bu
ideal 15 Haziran - 17 Temmuz 1998
tarihleri arasında İtalya'nın Roma
kentinde düzenlenen Tam Yetkili
Temsilcilerden Oluşan Birleşmiş
Milletler Diplomatik Konferansı
(Roma Konferansı) sonucunda kabul
edilen Roma Statüsü uyarınca hayata
geçmiştir. Kuruluşunda uluslararası
hukukun genel ilkelerine ve devletlerin
hassasiyetlerine mümkün olduğunca
saygı gösteren Mahkeme, içtihadının
yerleşmesiyle birlikte dünya
politikasının akışını giderek etkileyecek
öneme ve potansiyele sahiptir.
Organlar ve İdare
Mahkemenin merkezi Hollanda'nın
Lahey kentindedir. Mahkeme'nin ayrıca
Demokratik Kongo Cumhuriyeti,
Orta Afrika Cumhuriyeti ve Çad'da
ofisleri bulunmaktadır. Mahkeme'nin
finansmanı, en çok taraf devletlerin
ödemeleriyle sağlanmaktadır. Millî
gelir ve nüfus gibi faktörlere dayanan
ödeme kapasitesi, bir taraf devletin
yapacağı katkının hesaplanmasında
esas alınmaktadır. Buna göre, 2010
itibariyle 90'dan fazla ülkeden 700
civarında kişinin çalıştığı Mahkeme'nin
bütçesi 104 milyon Avro'dur. Mahkeme
bütçesinin yarısından fazlası Avrupa
Birliği (AB) ülkeleri tarafından
karşılanmaktadır.
Mahkeme dört organdan oluşmaktadır:
Başkanlık, Daireler (Temyiz, Yargılama
ve On Yargılama), Savcılık Bürosu
ve Yazı İşleri Bürosu. Her ne kadar
Haber
Uzmanı
Statü'de Mahkeme'nin organları
arasında sayılmamış olsa da Taraf
Devletler Meclisi, Mahkeme'nin işleyişi
bakımından çok önemli yetkilere
sahiptir ve belirli aralıklarda toplanarak
Statü'de gerekli değişiklikleri yapmaya
yetkilidir. Mahkeme'nin resmî
dilleri Arapça, Çince, Fransızca,
İngilizce, İspanyolca ve Rusça'dır.
Mahkeme'nin çalışma dilleri, İngilizce
ve Fransızca'dır. Yargılama sırasındaki
bir işlemin taraflarının talebi üzerine
ve yeterli haklı nedenler bulunduğunda
İngilizce ve Fransızca dışındaki bir
dilin de bahse konu taraf veya devlet
tarafından kullanılması Mahkeme
tarafından kabul edilebilir.
Yargı Yetkisi
Mahkeme'nin konu bakımından
yargı yetkisi, soykırım suçu, insanlığa
karşı suçlar, savaş suçları ve saldırı
suçları gibi en habis eylemleri
içermektedir. Mahkeme'nin yargı
yetkisinin işlemesi sadece, taraf bir
devletin talebiyle veya Birleşmiş
Milletler Güvenlik Konseyi'nin bir
durumu Mahkeme'ye bildirmesiyle
veya Savcılık Bürosu'nun herhangi bir
birey veya tüzel kişilikten elde ettiği
bilgiler üzerine gerçekleştirdiği istem
sonucu başlatılmaktadır. Kişi, zaman
ve yer bakımından Mahkeme'nin yargı
yetkisi, belirli bir durum hakkında
kim tarafından Mahkeme'nin yargı
yetkisinin başlatılmasının talep
edildiğine göre değişmektedir.
Güvenlik Konseyi tarafından Mahkeme
önüne getirilen durumlarda, taraf
bir devletin ülkesinde veya onun
vatandaşları tarafından işlenmiş olması
ön koşulu aranmadığı için Statü'ye
taraf olsun veya olmasın herhangi bir
devletin ülkesinde işlenilen suçlarda
yargı yetkisi kullanılmaktadır.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin
yargı yetkisi, ceza hukukunun "suç
ve ceza yaratan kuralların geçmişe
yürütülmemesi" ve "yasallık" ilkelerini
esas alarak sadece geleceğe yöneliktir.
Mahkeme ancak, Statü'nün yürürlüğe
girdiği 1 Temmuz 2002 tarihinden