KONUMUZ NE?

KONUMUZ NE?
Kısa filmimizin konusu;
Taranabilir Kanserler (Rahim Ağzı, Meme ve Kalın Bağırsak Kanserleri)
ve
Tarama Merkezleri (KETEM, TSM).
Senden beklentimiz bu konuların bir ya da birkaçını kısa filminde işlemen ve
farkındalık yaratman. Yani, sen öyle kısa ve öyle güzel bir film çek ki, senin filmini
seyredenler kanser taramalarını yaptırsın, çevrelerindekileri de ikna etsin, onları da
tarama merkezlerine getirsin.
İstersen konuları biraz açalım ama umarız sen bununla kalmaz daha fazlasını
araştırır ve öğrenirsin.
Duyduğun, bildiğin pek çok kanser çeşidi vardır eminiz ama maalesef her
kanserin bazı yöntemler kullanılarak erken teşhis edilebilmesi için yürütülebilecek
tarama programları yok.
Tüm dünyada ve Türkiye’de tarama programları yürütülen 3 kanser var;
rahim ağzı (serviks), meme ve kalın bağırsak kanseri.
Bir de bu kanser taramalarının yapıldığı merkezler var; Kanser Erken Teşhis,
Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM).
Şimdi biraz bu taranabilir kanserlerden bahsedelim.
RAHİM AĞZI KANSERİ
Tüm dünyada kadınlarda kanser ölümlerinin en önde gelen nedenlerinden biri.
Nedeni, insan papilloma virüsü (HPV). Yaklaşık 100 HPV tipi mevcut. Çoğu düşük
riskli tipler olup rahim ağzı kanserine yol açma ihtimali, göz ardı edilebilecek kadar
küçük. Ancak yüksek riskli tipleri, rahim ağzı kanserine yol açabilen anormal
hücrelerin gelişmesine neden olabilmekte.
Rahim ağzı kanseri birdenbire değil, sonradan kansere dönüşecek olan bazı
kanser öncesi değişiklikleri takiben ve genellikle yıllar sonra oluşur. Bu yüzden
tarama programları erken teşhis için son derece önemli.
Bu kansere neden olan virüsün tayinine yönelik olarak 30-65 yaş aralığındaki
kadınlar için HPV-DNA testi ile ücretsiz olarak tarama yapılmakta ve her 5 yılda bir
tekrarlanması gerekmekte.
Bu tarama programı kapsamında alınan numuneler hafta başından itibaren
toplanıyor ve her Cuma Ankara’daki dünyanın en büyük Ulusal HPV Laboratuvarına
yollanıyor ve 10 gün içinde sonuç veriliyor. Ayrıca bu ileri teknoloji ile çalışan
laboratuvar, dünyanın gözdesi bir laboratuvar ve pek çok ülkeden ziyaretçileri geliyor.
[Yazar]
MEME KANSERİ
Meme kanseri tüm dünyada ve Türkiye’de kadınlar arasında en sık görülen ve
en yüksek sayıda ölüme neden olan kanser türü. Oysaki erken teşhis edilirse
% 90’lara yakın tedavi şansı var.
Tarama programı dahilinde 40-69 yaş aralığındaki kadınlara 2 yılda bir klinik
meme muayenesi yapılıyor ve mamografi çekiliyor. Böylelikle erken teşhis ve
dolayısıyla tedavi şansımız oluyor.
Bu tarama programı kapsamında ücretsiz olarak çekilen mamografiler, dijital
olarak Ankara Hacettepe Üniversitesindeki Ulusal Mamografi Raporlama Merkezine
yollanıyor. Orada birbirinden bağımsız iki ayrı radyoloji uzmanı çekilen filmi
değerlendiriyor ve ortak görüşleri raporlanıyor. Yok eğer aralarında görüş ayrılığı
olursa üçüncü bir radyoloji uzmanı tekrar değerlendirme yapıyor ve rapor ona göre
çıkıyor. Ayrıca bu son derece teknolojik ve hata payı düşük sonuçlandırma sistemi,
Türkiye’de sadece KETEM’lerde çekilen mamografiler için uygulanmakta.
KALIN BAĞIRSAK KANSERİ
Aslında bu kanser hakkında söylenebilecek tek bir cümle var o da; kalın
bağırsak kanserinin erken teşhis edilebilir değil, tamamen önlenebilir bir kanser
olduğu. Çoook basit, evde de uygulanabilecek bir testi var, adı; gaitada gizli kan
testi (GGT). Yiyeceklerden, kullanılan ilaçlardan etkilenmeyen, tekrarlanmasına
ihtiyaç duyulmayan çok basit uygulanılabilir bir test.
Bu basit teste ilave olarak, 50 yaşından itibaren 10 yılda bir kolonoskopi
yaptırılması önerilmekte.
Kalın bağırsak kanseri tarama programı 50-70 yaş aralığındaki kadınları ve
erkekleri kapsamakta. GGK testİ, bu yaş aralığındaki kişilere 2 yılda bir ücretsiz
olarak yapılmakta.
Pekiii...Bu taramalar nerelerde yapılıyor? Samsun’da 4 tane KETEM var.
(Artık KETEM’in açılımını biliyorsun değil mi?) Bunlar İlkadım, Atakum,
Çarşamba ve Bafra KETEM. Bir de her ilçede bir tane olmak üzere 17 tane
Toplum Sağlığı Merkezi var. İşte taramalar bu merkezlerde, bu konuda eğitim
almış kişilerce yapılıyor. Biz senin yerinde olsak bir ziyaret ederdik bu
merkezleri.
Buralarda yapılan tüm işlemlerin kalite kontrolü altında olduğunu ve
tamamen ÜCRETSİZ yapıldığını tekrar hatırlatıyor ve bir ortaokul öğrencimizin
çok beğendiğimiz bir sözüyle bitiriyoruz bu bölümü.
Kanser Uyanmadan Sen Uyan!
[Yazar]