belkide en zoru…bipolar hastaların uzun dönem tedavisi

BELKİDE EN ZORU…BİPOLAR
HASTALARIN UZUN DÖNEM TEDAVİSİ
OLCAY YAZICI
AÇIKLAMA: 2014-2017
• Araştırmacı: Yok
• Konuşmacı: Yok
• Danışman: Yok
“ZOR HASTA”: SAĞALTIMA DİRENÇ
•
•
•
•
Uzun dönem sağaltımda olası direnç evreleri?
Bunların biçimleri?
Olası nedenleri?
Çözüm yolları?
DİRENÇ BASAMAKLARI
1. BASAMAK: Koruma gereğinin reddi
2. BASAMAK: Süren sağaltımda uyumun
bozulma tehdidi
3. BASAMAK: Sağaltım uyumunun bozulması
4. BASAMAK: Uyum mükemmel ama nüksler
önlenemiyor
1. BASAMAK DİRENCİ
• Sorun: Hasta/aile BP tanısına/uzun dönem
tedavi gereğine inanmıyor.
• Direnç biçimi: Tedaviye başlamadı veya kısa
sürede kesti.
• Sonuç: Koruma yapılamıyor.
• Olası kaynaklar: Hasta ve/ya da ailenin kişilik
özelliği; tedavi tekniği.
OLASI ÇÖZÜMLER
•
•
•
•
•
Psiko-eğitim
Grafik çizim-yorum çalışması
Varsa “reddedilen” tedaviye seçenekler
Direnç durumunda psikoterapiye davet
İlaçsız izlemde kalma önerisi
OLGU
• 1955 doğumlu kadın, evli, iki çocuklu, lise
mezunu, ev hanımı.
• Aile öyküsü: Kızı ve oğlu “siklotimi” tanısıyla
tedavide.
• Hipertimik mizaç.
• Çocuklarındaki bipolarite tanısından daha
sonra, 45 yaşında ilk atak: D, AD ile kısa bir m.
1. BASAMAK DİRENÇ
2. BASAMAK DİRENCİ
• Sorun: Korumayla bir süredir iyi kalan hastada,
“artık ilaçsız da hastalanmayacağı” düşüncesi.
• Direnç biçimi: Kesim konusunu gündeme
getirme, kontrolları aksatma, ilaç yan
etkilerinden ya da ilaçla “normal
olmadığından” yakınma.
• Sonuç: Sağaltım uyumunun bozulma tehdidi.
• Olası kaynak: Hastanın kişilik özelliği; tedavi
tekniği.
OLASI ÇÖZÜMLER
• “Sinyaller” alındığında, yineleyici psiko-eğitim.
• İlaç yan etkisi vb “bozucu faktörleri” dikkate
alarak, tedaviyi optimize etmek.
• MKK vb eşlik eden sorunlara yönelik tedaviler.
• Kişilik sorunlarına yönelik psikoterapi
bağlantısı.
OLGU
3. BASAMAK DİRENCİ
• Sorun: Yerleşmiş ve başarılı görünen bir
tedavide sağaltım uyumunun bozulması.
• Direnç biçimi: Tedavi yönetiminin hastaya
geçmesi ya da tedavinin kesimi.
• Olası kaynaklar: Hastanın kişiliği, tedavi
tekniği.
OLASI ÇÖZÜMLER
• Açık kapı “danışman” rolü
• Sonuçlardan öğrenmesini bekleme
• Mümkünse psikoterapi ekleme
OLGU
4. BASAMAK DİRENCİ
• Sorun: Sağaltım uyumuna karşın
durdurulamayan nüksler.
• Sonuç: Hasta ve klinisyenin umutsuzluğa
çekilmesi, sağaltım uyumunun bozulma
tehdidi, tedavide “panik ve savrulma”.
• Olası kaynaklar: Hastalığın dirençli doğası,
tedavi tekniği.
OLASI ÇÖZÜMLER
•
•
•
•
•
Grafik analizi
Yeni stratejiler-Yaratıcılık
Bilgi verici denemeler
Hastayla paylaşım
Pes etmeme
OLGU
ÖNERİ
• Burada tartışılanların ayrıntıları ile,
tartışılmayan sorular ve yanıtları için,
Psikiyatride Güncel Dergisi’ne başvurmanızı
öneririm.