genetik kimliklendirme yoluyla babalık tayini
advertisement
GENETİK KİMLİKLENDİRME YOLUYLA BABALIK TAYİNİ Düzen Laboratuvarlar Grubu & ÖBM Özel Bilirkişilik Merkezi Belkıs Oruğ, PhD Kişiyi Kimliklendirmede 20. yüzyılın başında parmak izi, sonlarında ise DNA teknolojisi büyük bir devrim yaratmıştır. • Kimliklendirme/Paternity (babalık) tayini, gelişmiş ülkelerde, resmi kuruluşların yanısıra özel laboratuvarlarda da yapılmaktadır. Bu Oluşum Ne Sağlar? • Düzen laboratuvarlar grubu ve Özel bilirkişilik merkezi (ÖBM) ortak bir çalışmayla bu gelişmenin içinde yerini almıştır. • Babalık tayini yaptırmak isteyen kişilerin, mahkemeye başvurmaya gerek kalmadan söz konusu hizmeti alabilme olanakları doğmuştur. KİMLİK BİLGİ FORMU&PATERNITY KİTİ – DNA profilini çıkarabilmek için, – Kan lekesi, – Yanak epiteli, – Kıl, – Sperm v.b. kullanılabilir. DNA molekülü bazı özelliklere sahiptir ● ● ● Organizma var olduğu sürece bozulmadan sabit kalması Dölden döle aktarılırken miktarını ve yapısını değiştirmeden geçebilmesi Farklı bireylerde farklılık göstermesi DNA Profili Kişiye Ne Sağlar? – DNA molekülü canlının her türlü genetik özelliğini belirlemek için gerekli genetik bilgiyi içerir. – Her kişi kendisi için özel olan bir genetik profil ile doğar. – Tek yumurta ikizleri haricinde aynı DNA profiline sahip iki kişinin bulunması olanaksızdır. – DNA’ nın bu özelliğinden yararlanarak kişileri birbirinden ayırabiliriz. STR (Short Tandem Repeat) polimorfizmi ● ● İnsan genomunun yaklaşık %25’i tekrar eden dizinlerden oluşmuştur. Söz konusu dizinler Mendel kalıtım kurallarına uyarak bir kuşaktan diğerine aktarılırlar STR (Short Tandem Repeat) Polimorfizmi • STR dizilerinin sayıları kişiden kişiye çeşitlilik gösterir. • Bu çeşitlilik polimorfizme neden olur. • Bu bölgeler kişileştirme ve babalık tayininde kullanılan son derece değerli bölgelerdir. “Babalık Tayinin” Temel Prensibi ● ● Her insan sahip olduğu genetik materyalin yarısını annesinden diğer yarısını babasından alır. Anneden gelmeyen genlerin babadan geleceği hipotezine dayanılarak bir dizi genetik işarete bakılır. – Çocuğun bir geni mutlaka anneden geldiğine göre diğerinin OLASI babadan gelme olasılığı araştırılır. – Söz konusu gen için OLASI baba homozigot ise bu geni çocuğa verme olasılığı 1 dir. – Bu gen için baba heterozigot ise bu olasılık 0,5 dir. –Karşılaştırma sonucunda çocuk ve babanın DNA profilinin; – Uyuşmaması durumda % 100 bir dışlama, – Uyuşması durumunda baba olma olasılığı hesaplanır. Genellikle %99.999’ dur. BAŞVURU SIRASINDAKİ BİLGİ VE ÖNERİLER • Bilgi onay formlarında yer alan kimlik bilgilerinin teyidinin sağlanması, • Numune alım prosedürünün doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi, • Gerek DNA profil sonuçları gerek ise değerlendirme sonuçlarının gizlilik çerçevesinde sadece kişi/kuruma iletileceğinin bildirilmesine özen gösterilmelidir. •Türkiye’nin neresinde olursanız olun ÖBM ve Düzen Laboratuvarlar Grubu ve Dış Laboratuvarları aracılığı ile bize ulaşabilirsiniz.
