Zeybekçi: ABD-AB serbest ticarette anlaşırsa Türkiye yılda 10 milyar

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Zeybekçi: ABD-AB serbest ticarette anlaşırsa Türkiye yılda 10
milyar dolar kaybeder
By
AYŞEGÜL AKYARLI GÜVEN
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi AA
DEİK'te Ekonomi Bakanlığı'na bağlanan yeni oluşum iş dünyasında "Hükümet DEİK'e
müdahale mi ediyor?" tartışmalarını başlatırken Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, The
Wall Street Journal Türkiye'nin sorularını yanıtladı. Zeybekçi, telefonla verdiği röportajda
eski DEİK'te koordinasyon bakımından tıkanmalar yaşandığına dikkat çekerek "DEİK'te
Başkanın seçiminden başka bir dahlimiz olmayacak" dedi. Zeybekçi ayrıca AB ile ABD
arasında süren Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması (TTIP) ile ilgili olarak
"Türkiye, Meksika ve İsviçre ile birlikte docking (sürece dahil olabilecek rıhtımdaki ülke)
pozisyonuna girebilir. Görüşüyoruz" dedi. İşte Zeybekçi'nin sorularımıza verdiği cevaplar:
Dün DEİK ilk yönetim kurulu toplantısını yaptı. Yeni yapı çok tartışıldı. Şimdi ne
olacak?
Öncekinden çok daha farklı bir şekilde yönetim kurulunun tüm üyeleri başkan dahil tüm
üyelerini Genel Kurul belirleyecek. İcra Kurulu üyelerini de Yönetim Kurulu belirleyecek.
Yönetim Kurulu kendi içinden başkan yardımcılarını seçecek.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
İlgili Haberler


7 soruda Yeni DEİK'in perde arkası
Zeybekçi: Dolarda 2.15-25 aralığı istediğimiz bir aralık
Evet ama yönetmeliğe göre Yönetim Kurulu'nu Genel Kurul seçecekti. Şu an
oluşumda DEİK'in yeni icra kurulu belli. Bir seçim olmadı.
İlk seçici kurul Genel Kurul olacak. Bakanlık olarak bizim tek bir şeyimiz var: Seçilen
Yönetim Kurulu'nun 35 üyesi içinden bir tane başkan seçmek. Bunun dışında hiçbir
dahlimiz olmayan bir süreç başlattık. Tabii ilk oluşturmak da yönetmeliğimizde yazıldığı
gibi bu şekilde oldu. Yönetmelik yayınlanırken yönetim kurulu listesini de yayınlamış
olduk. Bu da ilk genel kurula kadar gidecek. İlk genel kurulu da, belki Kasım sonuna
kadar gerçekleştirmek istiyoruz.
“DEİK'te yeni yönetim kurulu ilk genel kurula kadar gidecek. İlk Genel Kurul'a seçim olacak”
—Nihat Zeybekçi-Ekonomi Bakanı
Yani Kasım ayında yapılacak genel kurulun ardından Yeni DEİK yoluna seçilmiş
yönetim kuruluyla devam edecek
İş konseyi başkanları, kurucular ve Genel Kurul üyeleriyle birlikte yaklaşık 220 civarında
üye ile oluşuyor. Üyeler kendi içinden yine seçim yapacaklar. Ama her alandan
belirlenmiş sayıda üye olacak. Örneğin iş konseyi başkanlarından 7, kuruculardan 7 kişi
diye o alanlarda temsil olacak. Temsilin en kılcal damarlara gitmesini sağlayıcı bir
düzenleme yapıldı. Yönetim Kurulu oluştururken bu şekilde seçecek.
Dün Türkiye'nin logo değişimi yapıldı. DEİK'in yapısının değiştirilmesi, yeni logo
faaliyetleri.. Yeni bir stratejik planı mı var hükümetin? Bütün bunları bir bütün
olarak mı görmeliyiz? Türkiye'nin dışarıda temsili bir stratejik plan çerçevesinde mi
gidiyor?
Ekonominin bütün dinamiklerinin, özel sektör tabii bunun başında geliyor, bütün
dinamiklerinin harekete geçtiği, içinde yer aldığı, bütün dinamiklerin aktif olarak kendini
içinde bulduğu bir süreç başladı. Türkiye'nin yeni logosunda dizayna renklere bakacak
olursak da bütün bunlar sivil toplumun bütün aktörlerinin, TÜSİAD, MÜSİAD, TOBB,
üniversiteler, herkesin içinde yer aldığı bir süreçle yapıldı. Bu tabii ki 2023'ün Türkiye'sini
anlatıyor. 2053'ün Türkiye'sini anlatıyor. 2071'in Türkiye'sine bizleri şu andan hazırlıyor.
Burada asıl sloganı sivil toplum kuruluşları yaptı. Belki biz de içinde yer almaya çalıştık
ama onların hazırladığı logoyu Türkiye uzun yıllar kullanacak. Sağlık sektörü de turizm
sektörü de kullanacak. Bir renk gördüğünüzde bütün dünyada Türkiye akla gelecek.
Bunu mesela Amerika çok başarılı bir şekilde paylaştı. Renk ve yıldız kombinasyonunu
çok başarılı bir şekilde figüre edince akla ilk gelen Amerika oluyor. Tabii Amerika yapıyor
biz de böyle yapalım diye değil. Biz farklıyız. Biz Türkiye'yiz. Bizim kültürümüz,
anlamımız, coğrafyamız, hitap ettiğimiz pazar farklı. DEİK ile bir araya gelmesiyle logo
başka bir anlam kazanıyor. Türkiye'yi pazarlamamız lazım. Bu devletin gayretleriyle
yapılacak bir iş değil. DEİK'i onun için yeniden düzenleme ihtiyacı oldu. DEİK'i çok daha
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
düzenli bir hale getirme ihtiyacı bundan doğdu. DEİK bazı alanlarda çok başarılı
hizmetler verdi ama bazı alanlarda tıkanıklık yaşandı.
“DEİK bazı alanlarda çok başarılı hizmetler vardı ama bazı alanlarda tıkanıklık yaşandı”
—Nihat Zeybekçi-Ekonomi Bakanı
Nerede tıkanıklık ve hangi alanda eleştirileriniz vardı?
Koordinasyon. Bizim hedef ülkelerimiz var mesela. Gittiğimiz hedef ülkelerde, ilgili
alanlarda, Cumhurbaşkanımızın ya da Başbakanımızın elde ettiği bir kazanımı alıp
götürüp sonlandıracak olan özel sektördür. Oradaki bir sektörle ilgili herhangi bir konuyu
devlet götürmeyecek ki! Onu özel sektör alıp götürecek. İşte orada bir tıkanıklık
yaşanıyordu. Görüşmeler çok güzel, anlaşmalar harika, fiiliyata, ürüne dönmesinde
sıkıntı yaşıyorduk. Veya tam tersi. Özel sektör bir yere gidiyor. Görüşmelerde bulunuyor.
O ülkede bazen bakanlarla, Başbakanlarla dile getirilen konuların Türkiye'ye geldiğinde
bir yönetmelik ya da kanuna dönüşmesinde bir sıkıntı oluyordu. Bunları ortadan
kaldırmak için yapılan bir düzenleme bu. DEİK'in yönetmeliğine bakınca önceki hali ile
bugünkü hali arasında bir müdahaleci anlayıştan çok çok çok daha uzaktır. Eskiden 25
yönetim kurulu üyesinin 13 tanesi belli bir merci tarafından belirlenirken şimdi hepsi genel
kurul tarafından belirlenir hale geldi.
“Yurtdışında görüşmeler çok güzel, anlaşmalar harika, fiiliyata, ürüne dönmesinde sıkıntı yaşıyorduk.”
—Nihat Zeybekçi-Ekonomi Bakanı
Tüm bunların yanı sıra DEİK'in içine siyaset girdiğine dair bir şüpheniz var mıydı?
Yok. Sadece bu sıkıntılardan bahsetmek lazım geçmişle ilgili. Bunun dışında tabii ki
siyaset her yerde olabilir. Bugün de içinde siyaset vardır. Bugün DEİK'in genel kurul
üyelerine bakacak olursak Ak Partilisi de CHP'lisi de MHP'lisi de görev alıyor olabilir.
Kur yükselişi devam ediyor. Size tepkiler geliyor mu özel sektörden?
Dolar kurunda 2.39 TL'yi geçen sene Ocak'ta gördükten sonra Türkiye'de biliyorsunuz
aşağı yönlü bir hareket oldu. Baktığımızda doların bir nebze artışı Euro karşısındaki
değer kazanmasından da kaynaklı. Diğer taraftan bizim söylediğimiz bir rakam vardı.
Türkiye'de ihracatı teşvik edici, gereksiz ithalatı engelleyici kur seviyesini biz 2.15-2.25
aralığı olarak görüyorduk. Dolayısıyla burada hala Türkiye için iyi seviyelerdeyiz.
Evet ama sınırına gelmiş durumda.
O seviyelerde görüyoruz. Bunu gördüğümüz zaman da 7-8 ay önceydi. Yılsonu
hedeflerine doğru da.. Artık benim özellikle kaçındığım şu. Şu saatte şu tarihte şöyle
olacak gibi şeyler söylemenin hiçbir faydası yok. Önemli olan ihracata dayalı büyüme.
İhracat olmamış olsaydı sıfır çekebileceğimiz bir dönemdi. Biz ihracata dayalı büyümeyi
hedef koyduk ve kurun bu halinden rahatsız değiliz.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
“Artık benim özellikle kaçındığım şu. Şu saatte şu tarihte şöyle olacak gibi şeyler söylemenin hiçbir faydası yok. Kurun bu halinden
rahatsız değiliz”
—Nihat Zeybekçi-Ekonomi Bakanı
Türkiye'de kriz dönemlerinde ithalat da ihracat da düşer. İthalat ihracattan da hızlı
düştüğü için ihracatın ithalatı karşılama oranında iyi bir değişim olur. Bu sene ihracat
artıyor, ithalat düşüyor. Birisi yüzde 6.5-7 oranında düşerken ötekisi aynı oranda artıyor.
Bu neden oldu? Bu senenin farkı ne?
İhracatı teşvik edecek, gereksiz ihracatı engelleyici etkisi olan kur. Türkiye olarak biz
burada çok başarılı bir trend yakaladık. Ekonomi Bakanlığı olarak biz gereksiz ithalatı
engelleyici kurdan gayrı da önlemler almaya başladık ve devam edeceğiz. Biz Gümrük
Birliği üyesi bir ülkeyiz ve Dünya Ticaret Örgütü kuralları çerçevesinde
yapabileceklerimizi en sonuna kadar yaparak Türk sanayicisini, Türkiye'deki üretimi,
üreterek büyümeyi, arzı artırarak enflasyonla mücadeleyi kalıcı bir şekilde
sağlayacağımıza inanıyoruz.
AB- ABD arasında bir ticaret anlaşması konusunda görüşmeler var. Eğer biz bu
görüşmeler içinde bulunmazsak Gümrük Birliği'ne bağlı bir ülke olarak bundan
olumsuz etkilenebiliriz. Buradaki durumumuz ne şu anda?
AB ile ABD arasında imzalanacak olan TTIP yürürlüğe girdiğinde, ki beklenti 2017'de
yürürlüğe girmesi, bizim de aynı yapının içinde olmamamız durumunda, eş zamanlı
olarak ABD ile bu anlaşmayı imzalamamamız durumunda bizim için Gümrük Birliği'ni
sürdürmek imkansız hale gelebilir.
“TTIP yürürlüğe girdiğinde ABD ile bu anlaşmayı imzalamamamız durumunda bizim için Gümrük Birliği'ni sürdürmek imkansız hale
gelebilir”
Bu durumda bizim Gümrük Birliği'nden çıkma ihtimalimiz olabilir mi?
Yok çıkarız demiyoruz. Öyle bir ihtimali asla gündeme getirmiyoruz. Ne yapıp ne edip bu
anlaşma içinde olmak zorundayız. Yaptığımız ilk çalışmaya göre biz anlaşmanın içinde
olmazsak yıllık 5-10 milyar dolar dış ticaret kaybımız olur. Ama o gün yaşanmaya
başlandığında kelimeleri doğru seçmek gerekirse bazı alanlarda bir istila haline
dönüşebileceğinden endişe ediyoruz. Onun için zaten sürdürülmesi imkansız hale
gelebilir diyoruz. Ama bunu AB ile yaptığımız görüşmelerde kayda geçirdik. AB de bizim
elimizde olan bu Gümrük Birliği anlaşmasıyla ilgili upgrade edilmesi ve bunun tekrar
düzenlenmesi, Türkiye'nin karar mekanizmalarında yer alması, ve Türkiye'nin AB ile
3'üncü ülkelerle imzalamış olduğu serbest ticaret anlaşmalarına otomatik olarak dahil
olması gibi çözümler önerdik. ABD tarafıyla da yaptığımız görüşmelerde ABD'nin
"Türkiye'nin durumunu anlıyoruz ama keşke AB ile aynı sepette gelseydi, bizim için hiçbir
problem yoktu" tavı var. Ama AB ile aynı sepette gelemediğiniz için aynı şekilde
görüşmelere devam edemiyoruz. Paralel bir serbest ticaret anlaşması görüşmesi
konusunda biz bastıyoruz. Orada en son geldiğimiz nokta da şu: Docking dedikleri, yani
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
rıhtımlama, ileride sürece dahil olma.. Bununla ilgili Türkiye, Meksika, İsviçre gibi 3-4
ülkenin böyle bir sürece dahil olması üzerinde konuşuyoruz. Burada Türkiye'nin olmazsa
olmazı dünyada oluşan ekonomi haritalarının içinde olmak. Türkiye olarak biz bu yeni
dönemde bu haritaların içinde olmalıyız. Dışında olmayı asla kabul edemeyiz. Bunu
ABD'ye de AB'ye de söylüyoruz.
“TTIP içinde olmazsak yıllık 5-10 milyar dolar dış ticaret kaybımız olur”
IŞİD bizim ihracatta öncelikli pazarlarımız konusunda neleri değiştirecek?
Mültecilerin maliyeti 4.5 milyar dolar. Bu bizi ekonomik olarak zorlamaya başladı
mı şu anda?
Ekonomik olarak bakınca iç piyasada böyle bir (mültecilerin) tüketimin olması, iç
döngüyle baktığımız zaman bu bizi zorlamaz pek. Tabii ki bütçe açıklar verir. Ama bizim
için önemli olan Irak'a, Suriye'ye ihracatımızdaki azalma. IŞİD'in oradaki 10-11 Haziran
ile başlayan süreçte bölge ihracatımıza olumsuz etkisi oldu. IŞİD'in hareketlenmesi
başladığında yüzde 46'ya kadar olan aylık kaybımız şimdi yüzde 20'lerin altına indi.
Ama o ihracat artışında Kızılay'ın yardımları çok etkili oldu. Reel ihracatta pek bir
artış gözükmüyor.
Bunları ihracat düşüşünü engelleyici birşey olarak göremeyiz ki.. Reel olarak bizim Irak'a
yaptığımız ihracatın yüzde 70'inin Bağdat ve Basra'ya olduğunu düşünürsek oraya
geçmede bir engel vardı. Geçemiyorduk. Şimdi açıldı. Oraya inişler başladı. Durumu da
şöyle görüyoruz biz. Iraklılar Türkiye'den alamayınca başka ülkelerden almadılar.
Ötelediler. Çok hızlı bir şekilde Türkiye'ye dönüşün olacağını önümüzdeki aylarda
görebiliriz diye düşünüyorum. Kaybettiğimiz oranı büyük oranda geri alırsak yıl sonu
hedefleri daha iyi olur diye düşünüyorum.
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com