HİPOTİROİDİ

HİPOTİROİDİ
Hashimoto Tiroiditi; Hipo aktif Tiroid; Tiroid
Hormon Azlığı;
Hipotiroidi tiroid hormonlarının azlığına bağlı hastalıktır.
Tiroid bezi yeterli hormon salgılayamaz. Tiroid hormonları
boyun ön tarafına bulunan tiroid bezinden salgılanır ve
metabolizmayı kontrol eder. Tiroid hormonlarının azalmasına
neden olan en sık hastalık Hashimoto hastalığıdır. Hashimoto
hastalığı tiroid bezinin iltihabıdır, vücut kendi dokusuna
savaş açar, tiroid bezi hormon üretemez hale gelir ve
hipotiroidi ortaya çıkar.
Hipotiroidi neden olur?
Hashimoto hastalığı,
İdiopatik tiroid atrofisi ( sebebi bilinmeyen bir
şekilde tiroid bezi çalışmayı durdurur) ,
İyot eksikliği: tiroid hormonları iyot ile yapılır iyot
eksikliğinde hormonlar yapılamaz ve hipotiroidi olur.
Günümüzde tuzlara iyot katıldığından nadir görülür,
Subakut tiroidit: viral enfeksiyonları takiben ortaya
çıkan tiroid iltihabıdır,
Tıbbi tedavilere bağlı hipotiroidi: boyun bölgesinin
ışınlanması yada tiroid bezinin cerrahi olarak
çıkarılması yada radyoaktif iyot tedavisi sonrası tiroid
bezi çalışmaz ve hipotiroidi ortaya çıkar.
İlaçlara bağlı hipotiroidi: bazı ilaçlar ( lityum,
iyot, alfa interferon, tioüre, amiodaron, interlökinler
vb. ) tiroid bezinin çalışmasını durdurur ve hipotiroidi
yapar.
Hipofiz bezi kanseri,
Tiroid kanseri ve tiroid enfeksiyonlarına bağlı hormon
yetmezlikleri görülebilir.
Hipotiroidi kimlerde görülür?
Tiroid hormon azlığı herkezde ve her yaşta ortaya çıkabilir.
En tehlikeli olanı doğumsal tiroid azlığıdır, zamanında tedavi
edilmezse ağır zeka geriliği ve gelişme geriliğine sebep olur.
İleri yaşlarda ortaya çıkan tiroid azlığı en sık
Yaş: hipotiroid ileri yaşlarda özellikle 65 yaş üstünde
sık görülür,
Cins: hipotiroidi kadınlarda erkeklerden daha sıktır,
Multiglandular otoimmun hastalıklar ile birlikte sık
görülür yani diyabet ve diğer hormon hastalıkları ile
sık görülür,
Ailede hipotiroidi olan kişilerde sık görülür,
Diğer otoimmün hastalıklar ile birlikte sık görülür
özellikle
Pernisiyöz anemi,
Tip 1 diyabet,
Paratiroid bezi hastalıkları,
Romatoid artrit,
Lupus ile birlikte tiroid hormon azlığı sık
görülür.
Hipotiroidi belirtileri nelerdir?
Hipotiroidi şikayetleri yıllar içinde yerleştiğinden tanı
koymak zordur. En sık görülen şikayetler:
Halsizlik,
Çabuk yorulma,
Takatsizlik,
Sürekli oturma yatma isteği,
Depresif ruh hali,
Sabah yorgun kalkma,
Gün içinde uyuklama,
Ödemli yüz,
Ciltte kuruluk,
Saç dökülmesi, saçlarda zayıflık ve kırılma,
El ve ayaklarda şişme,
Soğuğa tahammülsüzlük yazın bile hırka giyme,
Kilo alma,
Kabızlık,
Sürekli ağrı hissi,
Hafıza kaybı, hatırlama güçlüğü, unutkanlık,
Konsantrasyon güçlüğü,
Sinirli, kavgacı hal,
Görme bozukluğu,
Kısırlık ( hipotiroidi her iki cinste de önemli
kısırlık sebebidir),
Adet düzensizliği.
Hormon azlığı devam ederse
Kalp ritminde yavaşlama,
Soluk almada güçlük,
Vücut ısısında düşme,
Koma yada
görülebilir.
komaya
benzer
derin
uyku
hali,
Hipotiroidi tanısı nasıl konur:
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır
ancak kesin teşhis laboratuar testleri ile konur. Hipotiroid
idüşünülen her hastadan aşağıdki testler istenmelidir:
TSH ( Tiroid Stimulan Hormon),
T3 ( Triiodotrionin),
T4 (Tetraiodotrionin),
Free T3,
Free T4,
Tiroid otoantikorları
Anti TG
Anti TPO.
Tiroid sintigrafisi
yardımcı olur.
ve
tiroid
ultrasonu
ayırıcı
tanıda
Hipotiroidi nasıl tedavi edilir?
Tiroid
hormonu
saf
olarak
üretilmekte
ve
hastaların
tedavisinde kullanılmaktadır. Hashimoto hastalığının erken
dönemlerinde spesifik bir tedavi yoktur. Ancak hastaların
neredeyse tamamnında hipotiroidi gelişir. Hipotiroidi
tedavisinde levotiroksin yada triiodotrionin ile eksik olan
T3, T4 hormonu yerine konarak tedavi sağlanır.
Korunma:
Hipotiroididen korunmak için sıklıkla tiroid testleri
yapılmalıdır. Özellikle her doğan bebek için doğumda topuktan
kan alıp tirpoid hormonuna bakmak yasal bir zorunluluktur.
Ayrıca
50 yaşından itibaren her 5 yılda bir,
Eğer
Tip 1 diyabet,
Kısırlık ve
Bazı ilaçları kullananların hipotiroidi açısından
sık sık test edilmeleri gereklidir.
Referanslar:
1. The American Thyroid Association
http://www.thyroid.org/
2. Womens Health.gov
http://womenshealth.gov/
3. Canadian Institute for Health
http://www.cihi.ca/
4. Thyroid Foundation of Canada
http://www.thyroid.ca/
5. American Association of Clinical Endocrinologists. AACE
medical guidelines for clinical practice for the evaluation
and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism. Endocrine
Practice . 2002;8:457-469.
6. Braunwald E. Harrisons Principles of Internal Medicine.
15th ed. New York, NY: McGraw Hill; 2001.
7. Escobar-Morreale HF, Botella-Carretero JI, Escobar del Rey
F, et al. Treatment of hypothyroidism with combinations of
levothyroxine plus liothyronine. J Clin Endocrinol Metab .
2005;90:4946-4954.
8. Hypothyroidism. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated June 2008.
Accessed July 7, 2008
9. Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet .
2004;363:793-803.
10. Surks MI, Ortiz E, Daniels GH, et al. Subclinical thyroid
disease: scientific review and guidelines for diagnosis and
management JAMA . 2004;291:228-238