GECE KRAMPLARI Bacak krampları; Nocturnal Muscles Cramps; AgeRelated Cramps; Yaşa bağlı kramplar; Muscle Cramps; GECE KRAMPI NEDİR? Genellikle bacaklarda nadiren ayaklarda gece ortaya çıkan ağrılı kramplar dır. Kramplar gece, sabaha karşı ortaya çıkar ağrılıdır ve hastayı uyandırır. bırakmadan kendi kendine geçer. Genellikle bir hasar GECE KRAMPLARI NEDEN OLUR? Gece kramplarının sebebi tam olarak bilinmemektedir ancak sinir-kas ve kan akımı dengesizlikleri sebep olarak görülmektedir. GECE KRAMPLARINI NELERDİR? BAŞLATAN SEBEPLER Gece krampları daha çok • 50 yaş civarında, • Uzun süre oturarak çalışanlarda, • Uzun süre ayakta duranlarda, • Sert zeminde oturanlarda, • Gebelerde, • Düz taban, taban çökmesi, yürüme ve duruş bozukluğu olanlarda, • Alkoliklerde, • • • • Parkinson gibi bazı nörolojik hastalıklarda, Hipertansiyon ilaçları kullananlarda, Psikiyatrik sebeple ilaç kullananlarda, Diyabet hastalarında, • Tiroid hastalarında, • Aşırı terleyenlerde, • Hormon tedavisi görenlerde, • Kan sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum dengesizliklerinde, • Susuz kalanlarda ve idrar söktürücü kullananlarda sık görülür. GECE KRAMPLARININ BELİRTİSİ NELERDİR? Gece yada sabaha karşı ortaya çıkan ani, ağrılı bacak kasılmaları ve kramplar dır. Nadiren ayaklarda da kramp olur. HASTALIK NASIL TEŞHİS EDİLİR? Hasta şikayetleri tanı koydurur. Kan değerlerine bakılmalıdır. Özel bir muayene bulgusu yada laboratuvar testi yoktur. GECE KRAMPLARININ TEDAVİSİ VAR MI? Altta yatan bir sebep bulunursa buna yönelik tedavi verilebilir. Örneğin duruş yürüyüş bozuklukları yada taban çökmesi tespit edilirse ortopedik tedaviler önerilir. Uzun süre oturan yada sert zeminde oturan kişiler için fizik egzersizler, sürekli ayakta duranlar için oturarak istirahat etmek tedavi sağlayabilir. Altta yatan diyabet, hipertansiyon ve hormonsal sebeplere yönelik tedavi yapılmalıdır. Eğer bir sebep bulunamaz ise aşağıdaki önlemler uygulanabilir: • Kramp gelirse bacağın, ayağın gerilmesi, • Kramp olan bacağın üstünde ayakta durmak ve hafif hafif yürümek, • Kramp bölgesine sıcak yada soğuk tatbiki krampı azaltabilir , İlaç tedavisi: Gece kramplarının tedavisinde kullanılabilecek bir ilaç yoktur. Kinin’in krampları hafiflettiği ve atak sayısını azalttığına dair bilgiler bulunmaktadır ancak alerjik olduğu unutulmamalıdır. Çok ağır ve ağrılı vakalar da; • Kas gevşeticiler, • Kalsiyum kanal blokerleri, • Antikonvulsan ilaçlar denenebilir. ( epilepsi ilaçları) GECE KRAMPLARINDAN KORUNMANIN YOLU VAR MI? Evet aşağıdaki önlemler gece kramplarını azaltabilir; Gün içinde ve gece yatmadan önce bacakları germe egzersizleri yapmak, Düzenli olarak ayak ve bacak egzersizleri yapmak ( hafif koşu- yürüyüş gibi), Bol sıvı tüketmek, Konforlu ortopedik ayakkabılar kullanmak, gece krampları sıklığını azaltır. Referanslar : 1. http://www.familydoctor.org 2. http://www.orthoinfo.org 3. http://www.cfpc.ca 4. http://www.womenshealthmatters.ca 5. Allen RE, Kirby KA. Nocturnal leg cramps. Am Fam Physician. 2012;86(4):350-355. 6. Butler JV, Mulkerrin EC, et al. Nocturnal leg cramps in older people. Postgrad Med J. 2002;78:596-598. 7. Garrison SR, et al. The effect of magnesium infusion on rest cramps: Randomized controlled trial. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2011;66(6):661-666. 8. Nocturnal leg cramps. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated January 7, 2013. Accessed December 16, 2013. 9. 2/11/2011 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed: El-Tawil S, Musa T, et al. Quinine for muscle cramps. Cochrane Database Syst Rev. 2010;(12):CD005044. OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI Okul öncesi check-up programı okul çağı çocuklarının başarılarını ve öğrenme kabiliyetlerini etkileyebilecek en sık rastlanan problemlerinin arandığı sağlık taramasıdır. Bu programda öncelikle büyüme gelişmeyi ve öğrenme kapasitesini etkileyecek metabolizma bozuklukları aranır bu amaçla özellikle troid fonksiyonları, demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin, böbrek fonksiyonları ve karaciğer fonksiyonları testleri yapılır. Ayrıca dışkı mikroskopisi ve parazit araştırması yapılır. Bu araştırmalar dışında aşı ile önlenebilen hepatit A ve B taraması yapılarak aşı gereksinimi belirlenir. Bu laboratuar testlerinin yanında çocukların göz ve KBB muayenelerinden de geçirilmesi esastır. Okul öncesi sağlık taraması özellikle okula yeni başlayan çocuklar ile beklenmedik şekilde okul başarısı düşen veya beklenen okul başarısını gösteremeyen çocuklara yapılmalıdır. Okul öncesi Check Up programı aşağıdaki laboratuvar testlerini içerir. Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0 216 369 31 88 Testler: • TAM KAN SAYIMI • TAM İDRAR TAHLİLİ • DIŞKI MİKROSKOPİSİ • • • • • • • • • • • • • • • • • • KAN GURUBU TAYİNİ T3 T4 TSH KAN ŞEKERİ SERUM DEMİRİ TOTAL DEMİR BAĞLAMA KAPASİTESİ FERRİTİN SGOT SGPT ASO CRP RF ÜRE KREATİNİN ANTİ HAV TOTAL HBS AG ANTİ HBS TİROİD CHECK UP TARAMASI Tiroid hastalıkları sinsi seyirli hastalıklardır. Tiroid hastalıkları çocuk ve gençlerin büyüme ve gelişmesini çok etkiler. Özellikle okul başarısında düşme ve ergenlikte karşılaşılan psikolojik bozuklukların altında tiroid hastalıkları olabilir. Tiroid Check Up programı aşağıdaki laboratuvar testlerini içermektedir. Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0 216 369 31 88 Tiroid check up tarama testleri nelerdir? • • • • • • • Total T3, Total T4, Serbest T3, Serbest T4, TSH, Anti Tg, Anti TPO. SPOR CHECK-UP PROGRAMI SPOR CHECK-UP özellikle aşağıda sayılan risk faktörlerinin bir veya birkaçını taşıyan kişilerin spor veya bir egzersiz programına başlamadan önce metabolik, kardiak durumlarının tespitini, sarılık testlerini, kan sayımını, tiroid, böbrek ve karaciğer fonksiyon testlerini içerir. Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0 216 369 31 88 Spor için risk faktörleri nelerdir ? Kalp krizi geçirmiş kişiler, Kilolu kişiler, Sigara içenler, Ailede kalp hastalığı olan kişiler, Ailede CVA hastalığı olan ( felç, geçici felç ) kişiler, Kolesterol düzeyi yüksek erkekler, 40 yaşın üstü ve hiç spor yapmamış kişiler, Perimenapoz ve menapozda olan kadınlar , Kardiak ritm bozuklukları olanlar , Tiroid hastalığı olanlar, Diyabetik ler, Akciğer hastalığı olanlar, Hipertansif kişiler, Böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu olanlar, Kronik iltihabi hastalığı olanlar, Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olanlar, Kronik anemisi olan kişiler için spor öncesi yapılması önerilen chec up programıdır. Testler: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • AÇLIK KAN ŞEKERİ HEMOGRAM ( TAM KAN SAYIMI ) WBC RBC PLT HB HTC MCV MCH MCHC RDW TAM İDRAR TAHLİLİ ÜRE KREATİNİN SGOT SGPT SEDİMENTASYON TOTAL KOLESTEROL HDL KOLESTEROL LDL KOLESTEROL VLDL KOLESTEROL TRİGLİSERİD TSH ANTİ HAV IgM HBs AG ANTİ HCV EKG DETAYLI KADIN CHECK- UP Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi ( kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu, vücut insülin direnci, kan insülin seviyesi, böbrek fonksiyonları, karaciğer fonksiyonları, kan yağları ve kolesteroller in analizi, kalp fonksiyonları ve EKG, bağırsak gizli kanama taraması, dışkı mikroskobisi ve parazit taraması, kalsiyum miktarı, over ve meme kanseri ön taraması, hepatit B virüs taşıyıcılık ve aşı taraması, hepatit A taraması, tiroit fonksiyonları taramaları yapılmaktadır. Not: Ücret bilisi sadece telefonla verilebilmektedir 0216 369 31 88 Detaylı kadın Check testlerini kapsar. Up programı aşağıdaki Testler : • • • • • • • • • • • • TAM KAN SAYIMI ( HEMOGRAM ), SEDİMENTASYON, TAM İDRAR ANALİZİ, DIŞKIDA GİZLİ KAN, DIŞKI MİKROSKOPİSİ VE PARAZİT ARAŞTIRMASI, AÇLIK KAN ŞEKERİ, HBA1C ( 3 AYLIK KAN ŞEKERİ BİLANÇOSU ), HOMA – IR ( İNSULİN DİRENCİ ), İNSULİN, ÜRE, KREATİNİN, ÜRİK ASİT, laboratuvar • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Na, K, Cl ( ELEKTROLİTLER ), TOTAL KALSİYUM, SGOT ( AST ), SGPT ( ALT ), GGT ( GAMMA GLUTAMİL TRANSFERAZ ), LDH ( LAKTAT DEHİDROGENAZ ), ALP ( ALKALEN FOSFATAZ ), TOTAL KOLESTEROL, HDL KOLESTEROL, LDL KOLESTEROL, VLDL KOLESTEROL, TRİGLİSERİD, Ca 125 ( OVER KANSER TARAMASI ), Ca 15-3 ( MEME KANSER TARAMASI ), CRP, ROMATOİD FAKTÖR, HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ ), ANTİ HBs ( HEPATİT B ANTİKORU ), ANTİ HAV TOTAL ( HEPATİT A ANTİKORU ), TSH ( TROİD STİMULAN HORMON ), T3 (TRİİODOTRİONİN ), T4 ( TETRAİODO TRİONİN ), EKG ( ELEKTROKARDİOGRAFİ ). YENİ GENEL CHECK-UP Yeni genel check up programında : anemi ( kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, idrar tahlili ve açlık kan şekeri taraması, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının taraması, kan yağları ve kolesterol analizi, tiroid fonksiyonları taraması, kalp fonksiyonları, akciğer fonksiyonları ile hepatit A ve hepatit B taramaları yapılmaktadır. Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0 216 369 31 88 Testler: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • TAM KAN SAYIMI ( hemogram ) SEDİMENTASYON TAM İDRAR ANALİZİ AÇLIK KAN ŞEKERİ ÜRE KREATİNİN ÜRİK ASİT SGOT ( AST ) SGPT ( ALT ) TOTAL KOLESTEROL HDL KOLESTEROL LDL KOLESTEROL TRİGLİSERİD TSH ( TİROİD STİMULAN HORMON ) T3 ( TRİİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU ) T4 ( TETRAİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU ) HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ ) ANTİ HB s ( HEPATİT B ANTİKORU ) ANTİ HAV ( HEPATİT A ANTİKORU ) EKG ( ELEKTROKARDİOGRAM ) TİROİD HASTALIKLARI Çocuklarda büyüme, gelişme, zeka ve okul başarısını etkileyen en önemli hormon tiroid hormonlarıdır. Büyüklerde kilo problemleri, saç ve deri hastalıkları, psikiatrik bozukluklar, açıklanamayan kalp hastalıkları, cinsel güçsüzlük, uyku problemlerinin çoğundan tiroid hastalıkları sorumludur. Tiroid hastalıkları laboratuar testleriyle kolayca teşhis edilebilir. TİROİD HASTALIKLARI Hipertiroidi nedir? Hipertiroidi, tiroid bezinin normalden fazla çalışması sonucu kanda fazla miktarda tiroid hormonu bulunması anlamına gelir. Belirtileri çarpıntı, sinirlilik, terleme, kas zayıflığı, ellerde titreme, zayıflama, saç dökülmesi, kaşıntı, kısırlık, sık dışkılama, adet düzensizliği dir. Bu belirtilerin hepsi birden bir hastada olmaz, ancak biri veya birkaçı bir kişide mevcutsa hipertiroidi den şüphelenilebilir. Hipotiroidi nedir? Kanda normalden çok az miktarda tiroid hormonu bulunması durumudur. Bebeklerde de görülür ve erken tanınıp tedavi edilmezse fiziksel ve zihinsel geriliğe yol açar. Bu nedenle tüm bebeklere tarama testi uygulanmaktadır. Hipotiroidinin belirtileri yorgunluk hissi, üşüme, kendini sürekli uykulu hissetme, kalp hızında yavaşlama, hafıza zayıflaması, konsantrasyon güçlüğü, kas krampları, kilo alma, ses kısıklığı, saçlarda incelme ve dökülme, deride kuruma ve kabalaşma, depresyon,a det düzensizliği, göğüslerden süt gelmesi, kısırlık dır. Hipertiroidi veya hipotiroidi tanısı nasıl konur? Troid hastalıklarının teşhisi laboratuar testleriyle kolayca konur. TİROİD CHECK-UP I NEDİR? Tiroid bezinin çalışmasını ve foknksiyonlarını gösteren kan testleridir. T3, T4, TSH, Serbest T3, Serbest T4 hormonTestleri ve kronik tiroid hastalıklarının göstergeleri olan Anti-Tg, Anti-TPO ve TRAb testleri yapılarak tüm troid fonksiyonları ortaya konur OTOİMMÜN HASTALIKLAR Autoimmune disorders Otoimmün hastalıklar vücudun kendi dokusuna saldırması sonucu ortaya çıkan hastalıklardır. 80 den fazla otoimmün hastalık vardır. Otoimmün hastalıkların faktörleri: sebebi, sıklığı, risk Normal immün sistem vücudu yabancı maddelerden, mikroplardan korumak amacıyla antikor denilen silahları yapar. Bu silahları lökositler aracılığıyla üretir ve kullanır. Antikorlar bakteriler, virüsler, toksik maddeler, kanser hücreleri, diğer cins canlı dokularına karşı üretilir. İmmün sistem tarafından üretilen antikorlar yabancı maddeleri ortadan kaldırır, onları zararsız hale getirir. Otoimmün hastalıklarda immün sistem normal doku ile zararlı olanlar arasına ayrım yapamaz ve kendi dokusuna savaş açar, antikor üretir, dokusuna zarar verir, hastalığa sebep olur. Bu hastalıklara otoimmün hastalıklar denir. Bu hiper sensitivite reaksiyonları alerjik reaksiyonlara benzer. Alerjik reaksiyonlarda vücut dışarıdan gelen ve görmemesi gereken maddeye aşırı reaksiyon verir. Otoimmün hastalıklarda da vücut görmemesi gereken kendi dokusuna aşırı reaksiyon vererek hastalığa yol açar. Vücudun kendi dokusuna reaksiyon vermesini neyin başlattığı tam olarak bilinmemektedir. Bir teoriye göre bazı viral bakteriyel enfeksiyonlar otoimmün hastalıkları başlatmaktadır. Bazı ilaçların hastalığı başlattığı da ileri sürülmüştür. Otoimmün hastalıklar: Birtakım dokulara savaş açarak vücutta o dokuların bulunduğu yerlerde iltihaplanmalara yol açar, Bazı organların aşırı büyümesine yol açabilir, Organ fonksiyonunu ve çalışmasını bozabilir. Otoimmün hastalıklar bir veya daha fazla organ ve sistemi tutabilir. Otoimmün hastalıklardan en çok etkilenen dokular: Damarlar, Konnektif dokular ( destek dokuları), Endokrin bezler; Tiroid bezi, Pankreas, Eklemler, Kaslar, Kan hücreleri, Deri dir. Bazı hastalarda aynı anda biden fazla otoimmün hastalık görülür. En sık görülen otoimmün hastalıklar: Addison hastalığı ( böbrek üstü bezi yetmezliği), Celiak hastalığı ( Çölyak ), Dermatomyozit, Graves hastalığı (hipotiroidi), Hasimoto hastalığı ( hipertiroidi), Multipl skleroz, Myastenia gravis, Pernisiyöz anemi, Reaktif artrit, Romatoid artrit, Sjogren sendromu, Sistemik lupus eritematozus, Tip I diyabet. Otoimmün hastalıkların belirtileri nelerdir? Hastalığın çeşidine göre şikayetler farklılaşır. Genel olarak bütün otoimmün hastalıklarda Halsizlik, Yorgunluk, Çabuk yorulma, Ateş, Genel hastalık hali görülür. Otoimmün hastalıklar nasıl teşhis edilir? Hasta şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı olur. Kesin teşhis laboratuar incelemeleri ile konur. Otoimmün hastalık şüphesinde aşağıdaki laboratuar testler istenir: Anti Nükleer Antikor testleri ( ANA paneli ), Otoantikor testleri, ENA profili Tam kan sayımı, CRP, Sedimantasyon. Otoimmün hastalıkların tedavisi: Otoimmün hastalıkların tedavisinde amaç: Şikayetlerin giderilmesi, Otoimmün reaksiyonun dindirilmesi, Vücut direncinin arttırılması hedeflenir. Hastalığa ve şikayetlere yönelik tedavi planlanır. Eksikliklerin yerine konması gerekir, tiroid hastalıklarında tiroid hormonu, diyabette insülin, vit B12 vb. kan tablosunu bozan otoimmün hastalıklar kan nakli gerektirebilir. Kas eklem kemik hastalıklarına neden olan otoimmün hastalıklarda fizik tedavi gerekebilir. Otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar immün sistemi baskılamaya, reaksiyonu durdurmaya yönelik ilaçlardır. Bu ilaçlara immün süpresif ilaçlar denir ve vücudun savunmasını da bozarlar. Bu amaçla en çok kullanılan ilaçlar kortizonlu ilaçlardır ( kortikosteroid ilaçlar ). Otoimmün hastalıklar tehlikeli midir? Otoimmün hastalıklar kendi kendine geçen geçici hastalıklar değillerdir. Birçok otoimmün hastalık kronik tir. Tedavi ile kaybolmaz kontrol altına alınırlar. Şikayetler zaman zaman alevlenebilir. Şikayetlerin artmaya başladığı alevlenme dönemleri vardır. Otoimmün hastalığın çeşidine göre komplikasyonlar ortaya çıkar. Hem hastalık hem de tedavi amacıyla kullanılan ilaçlar komplikasyon ayol açabilir. Özellikle immün süpresif ilaçların neden olduğu enfeksiyonların tedavisi zor olabilir. Otoimmün hastalıkları başlatan sebepler tam olarak bilinmemektedir. Hastalıklardan bilinen bir korunma yöntemi yoktur. Referanslar: 1. Goronzy JJ, Weyand CM. The innate and adaptive immune systems. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;2007: chap 42. 2. Siegel RM, Lipsky PE. Autoimmunity. In: Firestein GS, Budd RC, Harris Ed, et al, eds. Kelley’s Textbook of Rheumatology. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2009:chap 15 KONJENİTAL HİPOTİROİDİ Doğumsal Hipotiroidi; Kretenizm; Konjenital hipotiroidi doğuştan tiroid hormonunun az olmasıdır. Tiroid bezi boyun ön tarafında bulunur ve tiroid hormonunu yapar. Tiroid hormonu vücudumuzun çalışması için son derece gerekli bir hormondur. Özellikle bebek ve çocukluk döneminde büyüme, beyin gelişimi, metabolizma gelişimi tiroid hormonlarının kontrolu altındadır. Doğumsal olarak tiroid hormonlarının az olması yada olmaması çok ciddi gelişim anormalliklerine neden olur. Eksiklik doğumdan hemen sonra fark edilmez ve tedavi edilmez ise kalıcı beyin hasarları, zeka ve gelişme gerilikleri ortaya çıkar. Bu bebekler anne karnında annenin tiroid hormonuyla normal kilo ve boya ulaşırlar, ancak doğumdan sonra hormon eksikliği ortaya çıkar ve gelişme ciddi şekilde aksar. Doğumsal hipotiroidi neden olur? Birçoğunda neden tam olarak ortaya çıkarılamaz ancak en sık sebep tiroid gelişiminde ortaya çıkan anormalliklerdir. Bu hastalığın küçük bir kısmı ise genetiktir. Diğer nadir rastlanan sebepler ise: Hamilelik sırasında radyoaktif iyot almak, Hamilelik sırasında kullanılan ilaçlar, Annede görülen otoimmun hastalıklar, Hamilelikte aşırı iyot kullanımı, Metabolik aksaklıklar, olarak sayılabilir. 40 haftadan görülebilir. önce doğan bebeklerde geçici hipotirodi Doğumsal hipotiroidi belirtileri nelerdir? Şikayetlerin ortaya çıkması zaman alır. Hormonun eksikliği çocuk büyüdükçe ortaya çıkar ve zamanla ağırlaşır. En sık görülen bulgular: Yüzde ödem, şişme, Kaba yüz hatları, Donuk bakışlar, Kaba büyük ve ağıza sığmayan dil, Beslenme güçlüğü, Kabızlık yada az dışkılama, Uzamış sarılık, Kısa boy, Şiş ve dışarı taşmış göbek deliği, Uykuya meyil, çok uyuma, düşük aktivite, Nadir ağlama ve boğuk ağlama, Zayıf kuru saçlar, düşük saç çizgisi, Düşük kas tonusu, bırakınca yere yapışan ekstremiteler, Soğuk doluk deri, Guatr ( büyümüş tiroid bezi ), Doğumsal anormali ( özellikle kalp kapak anormallikleri), Vücut sıcaklığında düşme, Nabızda düşüklük, El, ayak ve genital organlarda şişme, ödem dir. Doğumsal Hipotiroidi nasıl teşhis edilir? Doğumsal hipotirodi erken dönemde teşhis edilmez ise kalıcı büyüme gelişme ve zeka problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle her yeni doğan bebeğin topuğundan kan alınarak incelenmesi gerekir. Eğer hastanede doğum yapılmamış ise durum sağlık ocağı tarafından test edilmelidir. Doğumsal hipotiroidi den şüphelenildiğinde aşağıdaki testler yapılmalıdır: T4 ( Tiroid hormonu), TSH ( Tiroid Stimülan Hormon), Tiroid sintigrafisi ( doğumsal hipotiroidi nin nedenini ve tedaviye cevabını izlemek amacıyla) testleri istenir. Doğumsal hipotiroidi teşhisi koymak zor değildir. Ancak geç kalmak çocukta derin ve düzelmeyen izler bırakır. Doğumsal hipotiroidi tedavisi: Erken dönemde yakalandığı zaman hastalık hemen hiç iz bırakmadan tedavi edilebilir. Tedavide tiroid hormonları verilir. Hastalık beyin ve nörolojik sistem gelişiminden önce tedavi edilmelidir. Tedavi edilmez ise kalıcı zeka ve gelişim anormallikleri ortaya çıkar. Tedavide kullanılan hormon ilaçları tablet olarak her gün ağızdan verilir. İlaçlar alındıktan sonra yarım saat birşey yenmemelidir. İlaçlar başlandıktan sonra hormon düzeyleri sıklıkla kontrol edilmeli ve doz ayarlanmalıdır. Hormon seviyesi normal limitlerde tutulduğu sürece hastalığa bağlı hiçbir etki ve komplikasyon görülmez. Doğumsal hipotiroidi den korunma: Hastalıktan korunmanın bilinen ve kesin bir yolu yoktur, ancak annenin riskli davranışlardan uzak durması tavsiye edilir: 1- Anne hamilelik öncesinde ve sırasında radyoaktif iyot kullanmamalıdır, 2- Anne hamilelik sırasında antiseptik olarak iyodin ve iyot içeren ilaçlar kullanmamalıdır, 3- Anne hamilelik sırasında yeterli dozda iyot almalı ancak aşırı dozda iyot almamalıdır. Her çocuk doğduktan sonra topuk kanından test edilmelidir. Doğumsal hipotiroidi erken teşhis ve tedavi ile iz bırakmaz, tedavi edilmezse kalıcı zeka gerilikleri anormallikleri olur. Refernaslar: 1- Genetics Home Reference http://ghr.nlm.nih.gov/ 2- American Medical Association http://www.ama-assn.org/ 3- Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/ 4- Thyroid Foundation of Canada http://www.thyroid.ca/ ve gelişim 5- Bongers-Schokking JJ, Koot HM, Wiersma D. Influence of timing and dose of thyroid hormone replacement on the development in infants with congenital hypothyroidism. J Ped . 2000;136:292-297. 6- Castanet M, Polak M, Leger J. Familial forms of thyroid dysgenesis. Endocr Dev . 2007;10:15-28. 7- DynaMed Editorial Team. Congenital hypothyroidism. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated November 30, 2009. 8- Gruters A, Krude H, Biebermann H. Molecular genetic defects in congenital hypothyroidism. Europ J Endocr . 2004;151:39-44. 9- LeFranchi SH, Austin J. How should we be treating children with congenital hypothyroidism. J Pediatr Endocrinol Metab . 2007;20:559-78. 10- Thyroid Foundation of America. Congenital hypothyroidism. Thyroid Foundation of America website. Available at: http://www.tsh.org/disorders/pregnancy/newborns.html . 11- Update of newborn screening and therapy for congenital hypothyroidism. American Academy of Pediatrics. Pediatrics . 2006;117:2290-2303 HİPOTİROİDİ Hashimoto Tiroiditi; Hipo aktif Tiroid; Tiroid Hormon Azlığı; Hipotiroidi tiroid hormonlarının azlığına bağlı hastalıktır. Tiroid bezi yeterli hormon salgılayamaz. Tiroid hormonları boyun ön tarafına bulunan tiroid bezinden salgılanır ve metabolizmayı kontrol eder. Tiroid hormonlarının azalmasına neden olan en sık hastalık Hashimoto hastalığıdır. Hashimoto hastalığı tiroid bezinin iltihabıdır, vücut kendi dokusuna savaş açar, tiroid bezi hormon üretemez hale gelir ve hipotiroidi ortaya çıkar. Hipotiroidi neden olur? Hashimoto hastalığı, İdiopatik tiroid atrofisi ( sebebi bilinmeyen bir şekilde tiroid bezi çalışmayı durdurur) , İyot eksikliği: tiroid hormonları iyot ile yapılır iyot eksikliğinde hormonlar yapılamaz ve hipotiroidi olur. Günümüzde tuzlara iyot katıldığından nadir görülür, Subakut tiroidit: viral enfeksiyonları takiben ortaya çıkan tiroid iltihabıdır, Tıbbi tedavilere bağlı hipotiroidi: boyun bölgesinin ışınlanması yada tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması yada radyoaktif iyot tedavisi sonrası tiroid bezi çalışmaz ve hipotiroidi ortaya çıkar. İlaçlara bağlı hipotiroidi: bazı ilaçlar ( lityum, iyot, alfa interferon, tioüre, amiodaron, interlökinler vb. ) tiroid bezinin çalışmasını durdurur ve hipotiroidi yapar. Hipofiz bezi kanseri, Tiroid kanseri ve tiroid enfeksiyonlarına bağlı hormon yetmezlikleri görülebilir. Hipotiroidi kimlerde görülür? Tiroid hormon azlığı herkezde ve her yaşta ortaya çıkabilir. En tehlikeli olanı doğumsal tiroid azlığıdır, zamanında tedavi edilmezse ağır zeka geriliği ve gelişme geriliğine sebep olur. İleri yaşlarda ortaya çıkan tiroid azlığı en sık Yaş: hipotiroid ileri yaşlarda özellikle 65 yaş üstünde sık görülür, Cins: hipotiroidi kadınlarda erkeklerden daha sıktır, Multiglandular otoimmun hastalıklar ile birlikte sık görülür yani diyabet ve diğer hormon hastalıkları ile sık görülür, Ailede hipotiroidi olan kişilerde sık görülür, Diğer otoimmün hastalıklar ile birlikte sık görülür özellikle Pernisiyöz anemi, Tip 1 diyabet, Paratiroid bezi hastalıkları, Romatoid artrit, Lupus ile birlikte tiroid hormon azlığı sık görülür. Hipotiroidi belirtileri nelerdir? Hipotiroidi şikayetleri yıllar içinde yerleştiğinden tanı koymak zordur. En sık görülen şikayetler: Halsizlik, Çabuk yorulma, Takatsizlik, Sürekli oturma yatma isteği, Depresif ruh hali, Sabah yorgun kalkma, Gün içinde uyuklama, Ödemli yüz, Ciltte kuruluk, Saç dökülmesi, saçlarda zayıflık ve kırılma, El ve ayaklarda şişme, Soğuğa tahammülsüzlük yazın bile hırka giyme, Kilo alma, Kabızlık, Sürekli ağrı hissi, Hafıza kaybı, hatırlama güçlüğü, unutkanlık, Konsantrasyon güçlüğü, Sinirli, kavgacı hal, Görme bozukluğu, Kısırlık ( hipotiroidi her iki cinste de önemli kısırlık sebebidir), Adet düzensizliği. Hormon azlığı devam ederse Kalp ritminde yavaşlama, Soluk almada güçlük, Vücut ısısında düşme, Koma yada komaya benzer görülebilir. derin uyku hali, Hipotiroidi tanısı nasıl konur: Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır ancak kesin teşhis laboratuar testleri ile konur. Hipotiroid idüşünülen her hastadan aşağıdki testler istenmelidir: TSH ( Tiroid Stimulan Hormon), T3 ( Triiodotrionin), T4 (Tetraiodotrionin), Free T3, Free T4, Tiroid otoantikorları Anti TG Anti TPO. Tiroid sintigrafisi yardımcı olur. ve tiroid ultrasonu ayırıcı tanıda Hipotiroidi nasıl tedavi edilir? Tiroid hormonu saf olarak üretilmekte ve hastaların tedavisinde kullanılmaktadır. Hashimoto hastalığının erken dönemlerinde spesifik bir tedavi yoktur. Ancak hastaların neredeyse tamamnında hipotiroidi gelişir. Hipotiroidi tedavisinde levotiroksin yada triiodotrionin ile eksik olan T3, T4 hormonu yerine konarak tedavi sağlanır. Korunma: Hipotiroididen korunmak için sıklıkla tiroid testleri yapılmalıdır. Özellikle her doğan bebek için doğumda topuktan kan alıp tirpoid hormonuna bakmak yasal bir zorunluluktur. Ayrıca 50 yaşından itibaren her 5 yılda bir, Eğer Tip 1 diyabet, Kısırlık ve Bazı ilaçları kullananların hipotiroidi açısından sık sık test edilmeleri gereklidir. Referanslar: 1. The American Thyroid Association http://www.thyroid.org/ 2. Womens Health.gov http://womenshealth.gov/ 3. Canadian Institute for Health http://www.cihi.ca/ 4. Thyroid Foundation of Canada http://www.thyroid.ca/ 5. American Association of Clinical Endocrinologists. AACE medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism. Endocrine Practice . 2002;8:457-469. 6. Braunwald E. Harrisons Principles of Internal Medicine. 15th ed. New York, NY: McGraw Hill; 2001. 7. Escobar-Morreale HF, Botella-Carretero JI, Escobar del Rey F, et al. Treatment of hypothyroidism with combinations of levothyroxine plus liothyronine. J Clin Endocrinol Metab . 2005;90:4946-4954. 8. Hypothyroidism. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated June 2008. Accessed July 7, 2008 9. Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet . 2004;363:793-803. 10. Surks MI, Ortiz E, Daniels GH, et al. Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines for diagnosis and management JAMA . 2004;291:228-238