Günlük Bülten 09 Ekim 2014

Günlük Bülten
09 Ekim 2014
PİYASALAR
 Döviz Piyasası
 Bayram tatili sonrası Kobani nedeniyle çeşitli illerde düzenlenen protestoların iç piyasada tedirginlik yaratmasıyla yükselerek
başlayan USD/TL kuru gün içinde maksimum 2,2942 seviyesini gördü. Yurtiçinde ayrıca Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın basın
toplantısı ile sunumunu yaptığı Orta Vadeli Plan'ın (OVP) detayları izlendi. Kur, FOMC tutanakları sonrası 2,2879 seviyesinden
kademeli olarak 2,2607 seviyesine kadar geriledi.
31 Ara 13
7 Eki 14
8 Eki 14
Günlük
Değişim
Yıl Sonuna
Göre Değişim
$/TL
2,1482
2,2750
2,2618
-0,6%
5,3%
€/TL
2,9529
2,8829
2,8804
-0,1%
-2,5%
Sepet*
2,5515
2,5782
2,5710
-0,3%
0,8%
€/$
1,3743
1,2669
1,2734
0,5%
-7,3%
$/Yen
105,31
108,03
108,08
0,0%
2,6%
80,04
85,67
85,30
-0,4%
6,6%
$ Endeks
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
$/TL
2,6
2,4
2,2
2
1,8
1,6
1,4
1,2
Kaynak: Bloomberg
1
Oca 13
May 13
€/$
Sepet
2,5710
2,2618
1,2734
Eyl 13
Oca 14
May 14
Eyl 14
--- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması
* (0,5$+0,5€)
 Haftanın üçüncü gününde makro veri açısından zayıflık ön plana çıkarken; FOMC toplantı tutanaklarından çıkacak detaylar
beklendi. Tarım dışı istihdam verisi sonrası EUR/USD paritesi sert gerilemişti. Dün ise paritenin FOMC öncesi bir düzeltme
hareketine maruz kaldığı görüldü. 2015'de FOMC'de oy hakkı bulunacak olan Chicago FED Başkanı Evans'ın, faiz artırımından önce
sürdürülebilir büyüme için daha fazla kanıt görmeleri gerektiğinin altını çizmesi, para politikasını erken sıkılaştırmaktan
kaçınmaları gerektiğini belirtmesi nispeten parite tarafına olumlu yansıdı. FOMC tutanaklarında güçlenen Dolar’ın ABD ihracatına
engel teşkil edebileceğinin dile getirilmesiyle parite 1,2653 seviyesinden 1,2755 seviyesine kadar yükseldi. Bugün FED
üyelerinden Tarullo, Lacker, Fisher ve Williams'ın konuşmaları izlenecektir.
 Tarım dışı istihdam verisi sonrası önemli değer kayıplarına uğrayan para birimlerinin FOMC öncesi bir miktar toparlandığı
görüldü. Gece saatlerinde Dolar endeksindeki değer kaybına paralel kazanımlarını genişleten para birimlerinde günün en çok
değer kazananı Güney Afrika Randı oldu. Tutanaklarda üyelerin değerli kurdan rahatsız olduğu ve yüksek kurun ABD büyümesine,
enflasyonuna ve ihracatına engel olabileceği ifade edilmesiyle CBOE Volatilite endeksi (VIX) jeopolitik risklere rağmen geriledi.
 Emtia Piyasası
 Düşük seviyelerden gelen alımlarla toparlanmaya çalışan altın jeopolitik risklerin önemini koruduğu bugünlerde güvenli liman
amacıyla alımlara maruz kaldı ve günü %1 artıda sonlandırdı. FOMC tutanakları sonrası altın ons başına USD 1.224 seviyesine
kadar yükseldi.
 Dün ABD’de açıklanan stok verilerinin beklentilerin üstünde gelmesinin ardından WTI petrol aşağı yönlü hareket etti. Brent
petrol ise IMF'nin global bazda ekonomik büyüme tahminini düşürmesinin ardından USD 90,6 seviyesinden bir miktar toparlansa
da günü ekside sonlandırdı. Dolar’ın, FED'in faiz oranlarını artırmayı erteleyebileceği olasılığıyla düşüş kaydetmesi petrol
2.000
130
fiyatlarına destek sağlayabilir.
Altın ($/Ons)
Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
1.900
31 Ara 13
Altın($/Ons)
Petrol(Brent)
Gümüş($/Ons)
1.202
110,8
19,5
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
7 Eki 14
1.209
92,1
17,2
8 Eki 14
1.221
91,4
17,4
125
Günlük
Yıl Sonuna 1.800
Değişim Göre Değişim 1.700
1,0%
-0,8%
1,1%
1,6%
1.600
-17,5%
1.500
-10,8%
118,72
120
115
91,4
1.693
1.221
1.400
105
100
1.300
1.200
110
95
90
Kaynak: Bloomberg
1.100
Oca 13
85
May 13
Eyl 13
Oca 14
May 14
Eyl 14
1
Günlük Bülten
09 Ekim 2014
 Faiz Piyasası
Top. Piyasa Hacmi
13
 Kurban Bayramı tatili sonrasındaki ilk işlem gününe %9,72
seviyesinden açılan 2 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi, TL’deki
değer kayıplarının öğle saatlerinde artmasıyla birlikte %9,89
seviyesine kadar yükselse de öğleden sonra piyasalara hakim
olan görece sakin havanın etkisiyle günü %9,86 seviyesinden
sonlandırdı. Bono piyasası bugüne TL’deki kazançlara paralel
pozitif başlayabilir.
 TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 45,7 milyar TL
düzeyine gerilerken; bu rakamın 44,5 milyar TL’lik kısmı
%8,25’ten haftalık repo fonlamasından, 0,1 milyar TL’lik kısmı
%11,25’ten kotasyondan, 1,1 milyar TL’lik kısmı %10,75’ten
piyasa yapıcılığı imkanından oluştu ve ortalama fonlama maliyeti
%8,32 düzeyine geriledi.
7 Eki 14
8 Eki 14
Gösterge Tahvil*
10,10
9,69
9,86
0,17
-0,24
USD Libor( 3 aylık)
0,25
0,23
0,23
0,00
-0,02
EUR Libor( 3 aylık)
0,27
0,05
0,05
0,00
-0,22
O/N İMKB Repo
7,60
10,46
10,36
-0,10
2,76
Eurobond 2030*
6,91
5,32
5,23
-0,09
-1,68
4.500
Göst. Faizi (Sol Eks,*)
4.000
1.280
10
3.500
3.000
9
2.500
8
2.000
7
1.500
6
1.000
5
500
4
0
113
Milyon TL
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort)
TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
May 12
* bi l eşi k fa i z
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg
%9,86
11
Günlük
Yıl Sonuna
Değişim Göre Değişim
31 Ara 13
5.000
Göst. Tahvilin Hacmi
12
%8,32
Ağırlıklı Fonlama Faizi
Eyl 12
Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Oca 13 May 13
Eyl 13
Oca 14 May 14
Eyl 14
Kaynak: TCMB
 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 201 seviyesine
yükselirken; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %5,23 seviyesine geriledi.
 Borsalar
 Borsa İstanbul jeopolitik endişelerle %2'ye yakın kayıpla 72.944 puandan kapandı. Türkiye piyasalarının tatil olduğu dönemde
Avrupa'dan gelen zayıf veriler ve IMF'nin küresel büyüme tahminlerini aşağı çekmesi de hisse senetleri üzerinde baskı yarattı.
 ABD'de New York borsasında endeksler FOMC tutanaklarının ardından günü artışla tamamladı. Asya borsaları ABD Merkez
Bankası tutanaklarının küresel ekonomiye dair aşağı yönlü risklere ve Dolar’ın gücüne dair endişelere işaret etmesinin ardından
bugün yükseldi.
31 Ara 13
7 Eki 14
8 Eki 14
Günlük
Değişim
Yıl Sonuna
Göre Değişim
8.000
98.000
İşlem Hacmi (milyon TL)
7.000
93.000
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
72.944
88.000
BIST-100
67.802
74.384
72.944
-1,9%
7,6%
6.000
BIST-30
82.448
90.708
89.029
-1,9%
8,0%
5.000
78.000
Sanayi
62.349
71.080
69.568
-2,1%
11,6%
4.000
73.000
Hizmetler
50.656
52.716
51.276
-2,7%
1,2%
68.000
Mali
90.498
99.487
97.939
-1,6%
8,2%
3.000
Bankalar Endeksi
122.226
134.714
133.016
-1,3%
8,8%
Dow Jones
16.577
16.719
16.994
1,6%
2,5%
1.000
S&P 500
1.848
1.935
1.969
1,7%
6,5%
0
DAX
9.552
9.086
8.995
-1,0%
-5,8%
Oca.13
Nikkei 225
16.291
15.784
15.596
-1,2%
-4,3%
Bovespa
51.507
57.436
57.058
-0,7%
10,8%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
83.000
63.000
2.000
58.000
53.000
48.000
May.13
Eyl.13
Oca.14
May.14
Eyl.14
Kaynak: Reuters
2
Günlük Bülten
09 Ekim 2014
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
 Yeni OVP'de temel öncelik enflasyonla mücadele olurken, enflasyon ve büyüme tahminlerinde revizyonlar yapıldı.
 Merkez Bankası Türkiye'de dengeli büyümenin ve sermaye akımlarının sürekliliğini desteklemek amacıyla, döviz depo
piyasasında bir hafta vadeli borçlanma faizlerini aşağı çekti.
 Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası verilerine göre, eylül ayında altın ithalatı bir önceki aya göre 5
kattan fazla yükselerek 12,6 ton seviyesinde gerçekleşti. Türkiye'nin ağustos ayında gerçekleştirdiği altın ithalatı 2,02 ton
düzeyindeydi.
 Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz
kuru endeksi (REK) eylül ayında 109,41'e yükseldi.
 Dünya Bankası ile Türkiye arasındaki ülke işbirliği stratejisi (CPS) programının geçerliliği bir yıl uzatılırken, finansman paketinin
büyüklüğü de USD 2 milyara kadar artırılarak USD 6,45 milyara yükseltildi.
 ECB Başkan Yardımcısı Vitor Constancio, son destek önlemleriyle bankanın yeni bir politika evresini benimsediğini söyledi ve
ECB'nin bilançosunu "önemli ölçüde daha yüksek seviyelere" doğru yönelteceklerini vaat etti.
 Polonya Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan ile beklentilerin (25 bp) üzerinde indirerek %2,5'ten %2'ye düşürdü.
 Çin Merkez Bankası'nın mortgage kurallarını gevşetmesine karşın Çin'de konut satışları %14 geriledi.
 Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Haruhiko Kuroda, BoJ’un ek bir parasal genişlemeye gitmek için “oldukça fazla
seçeneğinin” olduğunu söyleyerek bankanın %2’lik enflasyon hedefini yakalamak için politikasında gerekirse düzenlemeler
yapacağını belirtti.
 Avustralya’da işsizlik eylül ayında %6,1 olarak açıklandı.
 Chicago FED Başkanı Evans, faiz artırımı çağrılarından oldukça rahatsız olduğunu söyledi.
 ABD Merkez Bankası FED 16-17 Eylül tarihinde gerçekleşen toplantının tutanaklarını yayımladı.
Hükümet, makroekonomik öngörülerini içeren Orta Vadeli Program'da (OVP), global piyasalardaki koşulların yanı sıra gıda
fiyatları ve TL kurundaki değer kaybı nedeniyle enflasyon beklentilerini yukarı çekerken, büyüme beklentilerini aşağı yönde
şekilde revize etti ve bundan sonraki önceliğinin enflasyonla mücadele olduğunu açıkladı. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın
yanı sıra, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Çalışma Bakanı Faruk Çelik, Sanayi Bakanı Fikri Işık ve
Gümrük Bakanı Nurettin Canikli'nin ortak açıkladığı 2015-2017 dönemi makroekonomik öngörülerini içeren OVP'de, geçen yılki
OVP'de 2014 sonu için %5,3 olan enflasyon öngörüsü %9,4'e revize edildi; 2015 için %5 olan tahmin ise %6,3 oldu. TCMB'nin de
%7,6 seviyesinde bulunan 2014 yıl sonu enflasyon öngörüsünü, bu ay sonunda açıklanacak enflasyon raporunda OVP'ye paralel
seviyeye revize etmesi bekleniyor. Geçen yıldan farklı olarak, OVP'de temel öncelik sırasında ilk sırayı cari açık yerine enflasyonun
aldığını vurgulayan Babacan, "Enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam etmenin ardından, cari açık ikinci, ama önemli bir
önceliğimiz; üçüncüsü ise belki zaman alacak olan ama olmazsa olmaz yapısal reformlara hız vererek Türkiye'nin potansiyel
büyümesini arttırmak" dedi. OVP'de 2014 ve 2015 için büyüme rakamları da sırasıyla %4'ten %3,3'e ve %5'ten %4'e revize edildi.
Cari açığın GSYH'ye oranında ise aşağı yönlü revizyona gidildi; bu yıl sonu için %6,4 olan tahmini %5,7'ye, 2015 sonu için %5,9 olan
tahmini ise %5,4'e çekildi.
Enflasyon ve cari açıkla mücadele ederken temel politikanın sıkı maliye politikasını sürdürmek olacağını kaydeden Babacan,
"Türkiye 2014'te elde ettiği rakamları, büyümeyi, Gezi, 17 Aralık, Rusya-Ukrayna, Irak-Suriye gibi zor bir konjonktürde
gerçekleştirdi" diye konuştu. Bölgede yaşanan gelişmelerin ekonomiye etkileri, bütçeye doğuracağı yükler konusunda da
değerlendirmeleri sorulan bakanlar, Savunma Sanayi Fonu'nda yüksek miktarda birikmiş nakit bulunduğunu, 2015 bütçesinde
güvenlikle ilgili harcamalarda özel bir artış öngörülmediğini belirttiler. Gelecek dönemde, özelleştirme uygulamaları kapsamında,
devam eden taşınmaz, liman ve termik santral özelleştirmelerinin yanı sıra, Haydarpaşa projesi, at yarışları, İGDAŞ, Vakıfbank gibi
varlıklarla ilgili çalışmaların gündeme gelmesi bekleniyor.
3
Günlük Bülten
09 Ekim 2014
Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz
kuru endeksi (REK) eylül ayında 109,41'e yükseldi. TCMB tarafından endeksin ağustos ayı için revize değeri 109,34 olarak
açıklandı. REK ocak ayında 101,74 ile Haziran 2006'dan bu yana en düşük değerini aldıktan sonra mayısta ise 110,15 ile Kasım
2013'ten bu yana en yüksek değeri aldı. Reel efektif döviz kuru endeksleri Türkiye'nin fiyat düzeyinin dış ticaret yaptığı ülkelerin
fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı geometrik ortalaması alınarak hesaplanıyor. Denklemde reel efektif kurun artışı TL'nin reel
olarak değer kazandığını, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının arttığını gösteriyor.
140
TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)
120
109,41
TL'nin reel
olarak değer
kazanması
100
80
Kaynak: TCMB
TL'nin reel
olarak değer
kaybetmesi
Merkez Bankası Türkiye'de dengeli büyümenin ve sermaye akımlarının sürekliliğini desteklemek amacıyla, döviz depo
piyasasında bir hafta vadeli borçlanma faizlerini aşağı çekti. TCMB'den yapılan yazılı açıklamaya göre bir hafta vadeli döviz depo
faiz oranı Dolar için %10'dan %7,5'e, Euro için %10'dan %6,5'e indirildi. Açıklamada, "Önümüzdeki aylarda gerçekleşmesi
beklenen küresel para politikalarının normalleşme sürecinde Türkiye'de dengeli büyümenin ve sermaye akımlarının sürekliliğini
desteklemek amacıyla, döviz depo piyasasında bankalara tanınan borçlanma limitleri çerçevesinde TCMB'den alabilecekleri döviz
depolarının faiz oranları gözden geçirilmiştir" denildi. Kararın 9 Ekim'den itibaren geçerli olacağı belirtilen açıklamada, "Bankaların
döviz ve efektif piyasalarında toplam USD 10,8 milyar işlem yapma limitleri bulunmaktadır. Bu limitler bankaların bilanço
büyüklüklerinde ve TCMB rezervlerinde görülen artış dikkate alınarak, 10 Aralık 2014 tarihinde düzenlenecek '2015 Yılı Para ve
Kur Politikası' basın toplantısında güncellenecektir" denildi.
ABD Merkez Bankası FED 16-17 Eylül tarihinde gerçekleşen toplantının tutanaklarını yayımladı. Tutanakta FED yetkilileri küresel
ekonomideki yavaşlama ve güçlenen Dolar’ın ABD ekonomisine potansiyel risk oluşturduğunu belirtti. Yetkililerden bazıları,
“yabancı ekonomilerdeki büyümenin tahminlerden zayıf kalması ile ABD büyümesinin beklentilerden ağır ilerleyeceği” görüşünde
fikir birliği sağladılar. Tutanakta Avrupa ekonomisindeki durağanlık ve düşük enflasyonun doların daha da yükselmesine neden
olabileceği ifade edilirken, bu durumun ABD ihracatına engel teşkil edebileceği ve fiyat artışlarının sınırlanmasına yol açabileceği
vurgulandı.
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) geçtiğimiz ay varlık alım programının ekim ayında sona ermesinin ardından faiz oranlarının
“kayda değer bir süre” daha sıfıra yakın seviyede tutulacağı açıklamasını yinelemişti. Tutanakta bazı yetkililerin mevcut sözlü
yönlendirmeyi risk yönetim değerlendirmeleri ışığında uygun bulduğu belirtilirken, bu durum komitenin hedeflere ulaşılması
yönünde istikrarlı bir ilerleme sürecinin oluşmasını bekleyerek hata yapılmasını engellemeye çalıştığına işaret ediyor. Diğer
yandan FED’in 16-17 Eylül toplantı tutanağında mevcut sözlü yönlendirmedeki ‘kayda değer süre’ ifadesinin veriye odaklı bir
durum olmasından ziyade bir taahhüt olarak yanlış anlaşılabileceği endişelerinin artığı vurgulandı. Bazı FED yetkilileri ise 'kayda
değer süre' ifadesinin kullanılmaktan vazgeçilmesinin yeni ekonomik verilere tepki verebilmek için daha fazla esneklik
sağlayacağını belirtti. Dallas FED Başkanı Richard Fisher ile Philadelphia FED Başkanı Charles Plosser FOMC’nin eylül ayındaki
toplantısında alınan karara karşı oy kullanmıştı. FED bir sonraki toplantısını 28-29 Ekim'de gerçekleştirecek.
4
Günlük Bülten
09 Ekim 2014
Chicago FED Başkanı Evans, faiz artırımı çağrılarından oldukça rahatsız olduğunu belirtti. FED'in faiz artırımından önce
sürdürülebilir büyüme konusunda daha fazla kanıt görmeye ihtiyacı olduğunu kaydeden Evans, ''Para politikasını erken
sıkılaştırmaktan kaçınmalıyız'' dedi. İstihdam piyasası kaynaklarının kapasitenin altında kullanımının hala ciddi seviye olduğunu
bildiren Evans, istihdam piyasasının toparlandığını ancak daha fazla kazanıma ihtiyaç olduğunu belirtti. Evans, ''Gelecek 18 ayda
GSYH büyük olasılıkla %3'ün üzerinde büyüyecek. Enflasyon gelecek 3 yılda %2'ye geri dönecek'' değerlendirmesinde bulundu.
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçinde Hazine nakit dengesi açıklanırken; Almanya cari işlemler dengesi, İngiltere BOE faiz kararı, Fransa dış ticaret dengesi,
ABD işsizlik maaş başvuruları ile toptan eşya stokları izlenecektir.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız
müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında
değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz,
dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
5