M. Meclisi B : 54 sınmasında, ulaştırmacı kuruluşlarda tedbîr

M. Meclisi
B : 54
sınmasında, ulaştırmacı kuruluşlarda tedbîr alına­
maması sebebiyle problemler doğmakta, yatırımlar
aksamaktadır. Yerli imal edilen malzemenin yokluğu,
azlığı ve zamanında tam olarak üretici kuruluşlara
verilememesi yatırımları aksatmaktadır.
Sayın milletvekilleri, dikkat» edilirse, dikkat buyurulursa, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından sa­
yılan problemlerin önemli bir bölümü kamu kuruluş­
larının çalışmasından, daha doğrusu çalışmamasından
kaynaklanmaktadır ve gelecek yıllarda ülke üstüne
serilecek karanlığın sebebi olmaktadır. Hükümet, ka­
mu kuruluşlarına dayanan bir iktisadi stratejiye, bir
kalkınma stratejisine önem verirken nasıl olur da ka­
mu kuruluşlarını böylesine dağınık, perişan, yetersiz,
en hayati projeleri frenleyen bir yapıda tutabilir?
1978 programına göre, Eylül sonu itibariyle Yeni
Çatalağzı Termik Santralındaki % 1, nükleer elek­
trik santralında % 4,5, Orhaneli Termik Santralındaki
% 0,9 fiziki gerçekleşmelerin sebdbini sormuyoruz;
sadece, bu geri kalmaların sebebini Hükümetin bilip
bilmediğini öğrenmek istiyoruz.
Sayın milletvekilleri, bu Hükümetin yatırımlar ko­
nusunda günahlar hanesine yazılacak en ağır hatası
ve mesuliyeti dış ticaretimizin yapısında ortaya çık­
maktadır. Buhranı sanayi tesislerinin çalışma kapa­
sitesini daraltarak aşabileceğini zannetme yanlışlığı
Hükümeti çok yanlış bir yola götürmüş ve gördüğü­
nüz gibi, kamu kesimine ait kuruluşlar dahi parçasızlıktan, araçsızlıktan, yakıtsızlıktan görevlerini ya­
pamaz hale gelmişlerdir. -Şimdi 1978 ihracatında, 1977 ihracatına göre bir
artış meydana gelmiştir. Doğrudur; ama doğru olan
bir diğer husus da vardır, bu artış, bizim hükümet
olduğumuz dönemde, 1978 yılında gerçekleşecek 750
milyon dolar tarım ürünü satış bağlantısının sonucu­
dur. Bu bağlantıyı biz yaptık, Hükümet takip etti.
Aziz arkadaşlarım, sanayi ürün ihracatındaysa
maalesef % 28 civarında gerileme vardır ve toplam
ihracat içinde pay .% 30'un altına inmiştir.
Şimdi bakınız, hükümet yatırım maddeleri ithala­
tında % 40, tüketim maddeleri ithalatında (/c 40
civarında azaltma yapıyor; makine teçhizatını %
35'in üzerinde, inşaat malzemeleri ithalatını % 45'in
üzerinde sınırlandırıyor, geriletiyor. Şimdi bu anor­
mal ve ülke ekonomisini altüst etmeye yetecek ya­
pıyla, dış ticaret açığını azalttık diyebiliyor.
Değerli kardeşlerim, devlet yatırımları duruyor,
enerji yatırımları duruyor, özel sektör duruyor ve siz
ithalatın bünyesinde ekonominin çalışabilmesi için
16
2 . 1979
O : 2
zaruri olan maddeleri getirmiyorsunuz, sonra «Biz
dış ticaret açığını azalttık», diyorsunuz. Bu en azın­
dan insanların kendisini aldatması demektir. Hükü­
met etme sanatı yönünden insanların kendini aldatmalarıysa yalnız kendilerine değil; bütün ülkeye za­
rar veren bir noksanlıktır.
Değerli arkadaşlarım, 1978 bütçe görüşmeleri sıra­
sında takip edecekleri para ve maliye politikalarıyla,
ekonomiye çekidüzen vermeyi ve ekonominin canlılı­
ğını hedef almayı hükümet vaat etmişti. Bu hüküme­
tin para ve maliye politikalarının esası, Dördüncü
Beş Yıllık Planda ve 1978 yılı programında ifadesini
buluyor.
Planın para politikası 724 ncü maddesinde, maliye
politikası 753 ncü maddesinde ve programda para
politikası 733 ncü madde de ifade ediliyor.
Şimdi bu politikaları okuduğumuz zaman, 1978
yılı program döneminde para ve kredi politikasının
öngörülen üretim ve yatırım düzeyinin gereklerini
giderek fiyat istikrarını sağlama amacını gözeterek
karşılanması; konjonktür gelişmelerini dikkate ala­
rak diğer ekonomik ve sosyal politikalarla uyumlu
olarak yürütülmesi esas olacaktır.
Bu prensibi şimdi özellikle iktidar kanadı kendi
vicdanında cevaplandırmalıdır. Fiyat istikrarı sağlan­
mış mıdır, konjonktür gelişmeleri dikkate alınmış mı­
dır? Ekonomik ve sosyal politikalarla, uyumlu bir
para politikası tespit edilmiş midir? Maliye politika­
sıysa, Dördüncü Plan döneminde uygulanacak maliye
politikasının amacı, uzun dönemde, planın öngördüğü
kaynak artışlarını sağlamak, ekonomik
etkinlikleri
planın önceliklerine göre yönlendirerek gelir dağılımı­
nı iyileştirmek; kısa dönemdeyse ekonominin genel
dengesini korumaktır.
Değerli arkadaşlarım, üzülerek ifade edelim, bir
yıllık uygulama genel dengenin tepeıtaklak edilmesi
olmuştur.
Para politikasına gelince : Diyor ki plan «Parasal
arz ve talep dengemizin korunması amacıyla, para
arzı büyüklüğünü ree^mal ve hizmet artışı, ekonomik
paralaşma gerekleriyle yapısal nedenlerden, ya da
doğrudan doğruya maliyet artışlarından kaynaklanan
fiyat artışlarıyla uyumlu bir düzeyde tutmak esas
olacaktır.»
Şimdi soruyorum Sayın Maliye Bakanına; hangi
tedbirinizle arz ve talep dengesini korudunuz? Han­
gi tedbirinizle talebi karşılayacak arz sağlayabildi­
niz? Hangi tedbirinizle reel para artışına imkân ve­
rebildiniz?
78 —