Danışma Meclîsi B : 112 2 . 6 . 1983 O : 1 türlü sanat

Danışma Meclîsi
B : 112
türlü sanat müesseselerinin tesis ve faaliyetleri bele­
diyenin müsaadesine tabidir. Açılacak bütün gayri
sıhhat müesseselerinin Hıfzıssıhha Kanununun icap­
larına ve Kanunun neşir olunan müesseseleri sınıf­
lan cetvelindeki vasıflarına göre muamele yapılmak
üzere evvela kurulacakları yerleri belediyeye tasdik
ettirmek ve bu yerde çalışmalarında bir mahzur bu­
lunmadığı anlaşıldıktan sonra belediyece gösterilecek
sıhhî ve fennî şartlara göre inşa ve tesiste bulunabi­
leceklerdir» diyor. Yine madde devam ediyor ve
daha sonraki fıkralarında bir yerinde, «Sanat mües­
seselerinin faaliyetlerinden hâsıl olan duman, koku,
gaz ve toz gibi intişarlar gerek müessese içinde ça­
lışanlar ve gerekse civarda yaşayanları rahatsız et­
meyecek surette fennin emrettiği bütün tedbirler alı­
narak izale edilecektir» diyor ve bu şartları yerine ge­
tirmeyenlerin faaliyetlerine müsaade edilmeyeceğini
söylüyor. Yani, böyle bir durum ortaya çıktığı zaman
faaliyetini durdurma yetkisini Yönetmelik Belediyeye
vermektedir.
Bu demek ki, Kanun Tasarısında düzenlenen ve
mülkî amirlere ve Çevre Müsteşarlığına verilen yet­
kiyle belediyelere tanınmış olan yetki arasında bir
çatışmanın örneğini vermektedir. Bu birinci örnek.
2 . 6 . 1983
O :1
ruluşa veya şu makama yetki verip işin içinden çık­
mamız mümkün değildir. İleride uygulamada çok bü­
yük çatışmalar doğabilir. Nitekim, bunun örnekleri
belediyelerle Turizm Bakanlığı arasında görülmüştür
ve Danıştay'a pek çok dava açılmıştır. Belediye «Ben
yetkiliyim» diye denetlemiştir, Turizm Bakanlığı «Ben
yetkiliyim» diye denetlemiştir, aradaki yetki çatış­
ması Danıştaya kadar gelmiştir. Bu yetki sorununun
bu vesileyle gerek Komisyonumuz, gerekse Hükümet
tarafından açıklanmasında yarar olduğunu düşündü­
ğüm için söz aldım.
Saygılar sunarım.
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Tan.
Sayın Tutum, sorunuzu sorarsanız hem Sayın
Tan'a hem size Komisyon cevap versin.
CAHİT TUTUM — Sayın Başkanım;
Bu maddede Hükümet tasarısıyla Komisyon değiş­
tirgesi arasında önemli bir fark vardır, bir sistem de­
ğişikliğidir. Bu değişikliği kısmen nereden kaynaklan­
dığını tahmin edebiliyorum; ama bunun doğuracağı
bazı sorunları da dile getirmek istiyorum. O da şu­
dur :
J7 nci maddede kirlenmeye yol açan faaliyetlerin
kısmen veya tamamen durdurulmasını mahallin en
büyük mülkî amirinden istenebileceğine aittir. Yani
Müsteşarlık böyle bir istekte bulunabilecek idi. Şim­
di «İstek» sözcüğü kaldırılmış, Çevre Müsteşarlığı
kendiliğinden karar alacak ve bu kararı mülkî idare
amirliğine tebliğ edecek, bildirecek, mülkî idare amir­
liği de bunu infaz edecek.
ikinci örneği vermek istiyorum:
Yine 19 Nisan 1983 tarihli Resmî Gazetede ya­
yımlanmış olan Turizm Yatırım İşletme ve Kuruluş­
larının Denetimi Hakkında Yönetmelik. Bunun 18
inci maddesi diyor ki, «Sağlık ve çevre kirliliği ile
ilgili denetimler, görevli kamu kurum ve kuruluşla­
rının tabip ve sağlık elemanlarınca yapılır, ilgili mer­
Şimdi burada iki sorun var :
cilerin bu konularda yapacakları denetimlerin
Bir/, Çevre Müsteşarlığı bu kararı nasıl alacaktır?..
raporlarından bir nüshası Bakanlığa gönderilir.»
Başka bir deyişle karar verme ne zaman tekemmül
(Yani Kültür ve Turizm Bakanlığına gönderilir) Ay­
edecektir?.. Başbakanın onayıyla veya Devlet Baka­
rıca, işletme denetimleri sırasında, yine tasarının mad­
nının onayıyla mı kesinleşecektir bu karar?.. Çün­
desinde, «İnsan ve çevre sağlığıyla mal ve can güven­
kü
aleyhte açılacak tazminat davalarında büyük bir
liği sağlanmasına, müşterinin haklarının korunmasına
ihtimalle husumet Başbakanlığa tevcih edileceğine
yönelik tedbirler incelenir.» Denetim sırasında Tu­
göre, Çevre Müsteşarlığının hükmî şahsiyeti olmadığı­
rizm Bakanlığı tarafından. 26 ncı maddesi : «... ve bu
na göre, o zaman doğrudan doğruya bu kararın alın­
raporlarda ceza uygulamasının önerilmesi halinde
ması
davada husumetin tevcih edileceği Başbakanlık
Kanunun 37 nci maddesinin c/2 fıkrası uyarınca dü­
mıdır
ve bu karar Devlet Bakanının onayında mı ke­
zenlenen yönetmelik doğrultusunda işlem yapılır.»
sinleşmektedir?..
Devlet Bakanı onayında kesinleşediyor. Yani Turizm Bakanlığının bu konuda ceza ver­
çekse, bu noktanın açıklığa kavuşturulması gerekmek­
me yetkisini tanımaktadır.
tedir.
Sayın üyeler;
îkinci nokta :
Bunları sizlere arz etmemdeki amaç, kabul ettiği­
Burada kararın uygulanmasını mahallin en büyük
miz tasarıda getirilen yetki düzeninin mevcut yürür­
mülkî
amirinden isteyecektir. Bu isteğin de yerine ge­
lükteki mevzuatta tanınmış olan yetkiler açısından dik- l
katle incelenmesi gerektiğidir. Kanunda biz şu ku- j tirilmesi mülkî idare amirlikçe yapılacaktır. Ancak
— 380