1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya Doğal Polimerlerin İlaç Salım Sistemleri Olarak Kullanımının Değerlendirilmesi Pelin Alpay, A. Alev Karagözler Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, AYDIN [email protected] İlaç salım sistemleri belirlenen süre içerisinde ilacın kontrollü oranda salınmasını sağlamak amacıyla tasarlanmış sistemlerdir. Bu sistemlerin uygulanmasıyla sağlanan başlıca yararlar: • İlacın plazma düzeyinin istenilen süre istenilen değerde tutulabilmesi, • İlaç alım sıklığının ayarlanması, • Sisteme yüklenen total ilaç miktarının alışılagelmiş dozlara göre daha az olması, • İlacın toksik veya yan etkilerinin ortadan kaldırılabilmesi veya azaltılması, • In vivo yarılanma ömrü kısa olan ilaçların parçalanmasının önlenebilmesidir. İlaç salım sistem olarak polimer veya polimer karışımları, lipidler, makromoleküller ve amaca uygun başka maddeler kullanılabilir. Polimerler kimyasal, fiziksel ve mekanik özellikleri sayesinde bu görevi en iyi şekilde yerine getirebilen yapılardır. İlaç salım sistemlerinde kullanılan polimerler doğal veya sentetik olabilir. Doğal polimerlerin sentetik polimerlere göre: • Kolay hazırlanabilir olmaları, • Pahalı olmamaları, • Toksik olmamaları, • Metabolize olabilmeleri gibi üstünlükleri vardır. Doğal polimerlerin ilaç salım sistemlerinde matris olarak kullanılmasına yönelik çalışmalar, proteinler (kollojen, jelatin ve albumin), polisakkaritler (nişasta, dekstran, inulin, selüloz, aljinat) üzerine yoğunlaşmıştır [1-2] . Yüzde otuzaltılık pazar payı ile kabuklu deniz canlılarının kabuklarından elde edilen kitosan ilaç salım sistemlerinde en çok kullanılan doğal polimerdir. Kitosanı % 17 ile Leuconostoc mesenteroides bakteri kültüründen elde edilen dekstran, % 14 ile kahverengi alglerin bazı türlerinin hücre duvarlarından elde edilen aljinat ve % 12’lik oranla kollajenin geri dönüşümsüz hidrolizi ile elde edilen jelatin takip etmektedir. Bu çalışmada doğal polimerlerin ilaç salım sistemi olarak kullanımı irdelenmiştir. Kaynaklar: 1. Sunna Ç. ADÜ FBE Yüksek Lisans Tezi, pp 15, 24, 2012. 2. Sam T., Fokkens J.G., “The expanding role of drug delivery system in modern health care”, pp 6, The Netherlands, 1998. KimyaKongreleri.org