uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
EKONOMİ BAKANLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Aralık 2016
TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2016 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
1
-2016 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2016 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
5
-2016 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Tablo-2:
Tablo-3:
Tablo-4:
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2016 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2016Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2016 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2015-2016 Ekim)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2015-2016)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2015-2016)
1
2
2
3
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere
Göre Dağılımı - (2015-2016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2015-2016)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2016
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2015 – 2016)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2011
– 2016 Ekim)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2016 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
2016 Yılı Ekim ayında 889 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2016 Aylık*
(Milyon $)
Ocak Şubat
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim
744
415
1.017
435
693
872
889
1.208
900
889
390
149
573
104
367
476
439
461
327
225
Yatırım
456
155
575
388
369
536
442
563
343
278
Tasfiye
66
6
2
284
2
60
3
102
16
53
-17
-45
58
137
48
131
120
326
183
114
371
311
386
194
278
265
330
421
390
550
Sermaye
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade
edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
1
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2016 Ekim
ayında 278 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2016 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve YarıMotorlu
, Römork
Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
0
2
127
42
0
46
0
4
1
34
8
2
15
2
33
28
5
212
22
456
0
0
46
1
13
6
0
2
4
20
7
3
24
44
12
6
0
0
13
155
8
5
125
61
3
10
18
8
6
19
219
47
23
3
87
51
1
0
6
575
0
9
68
14
0
1
2
14
1
36
9
7
29
9
62
8
167
0
20
388
15
2
197
79
6
13
0
13
1
85
15
33
8
3
0
42
2
25
27
369
1
0
99
6
0
58
0
0
1
34
21
17
5
0
31
336
1
15
10
536
0
5
104
23
4
0
0
53
8
16
84
31
55
16
55
78
3
0
11
442
0
1
106
4
0
0
0
22
1
79
6
2
5
0
54
348
11
2
28
563
0
7
100
1
0
9
0
26
1
63
6
101
9
0
73
23
3
2
19
343
Ekim
0
0
54
1
2
5
0
24
2
20
29
8
78
4
62
30
1
2
10
278
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
278 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 175 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye
Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2016 Aylık
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
363
6
106
5
367
27
121
18
297
67
182
56
213
4
228
74
162
31
175
65
29
0
243
46
21
18
1
0
14
0
0
78
45
12
33
33
0
456
4
3
12
14
12
56
1
0
27
0
0
16
2
2
0
14
5
155
206
0
44
66
2
22
7
0
10
0
0
191
167
75
91
24
0
575
5
1
19
23
20
35
178
0
12
0
0
77
60
18
42
17
0
388
3
11
63
54
3
96
1
0
10
0
1
60
11
4
7
49
0
369
46
0
22
16
1
41
272
0
14
9
0
59
53
22
31
6
0
536
3
29
54
26
2
95
17
0
93
27
0
92
49
2
47
43
0
442
2
0
17
120
0
15
2
0
125
0
1
207
187
1
186
20
0
563
47
8
9
11
6
50
1
0
6
0
0
174
77
3
74
97
0
343
2
19
35
26
4
24
12
0
13
10
0
68
59
8
51
9
0
278
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 8,1
milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo - 4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2016 yılında
toplam 4,1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2015 -2016/Ekim)
(Milyon $)
Ocak-Ekim
2015
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Sermaye
Yatırım
Tasfiye
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
14.462
9.860
8.062
3.511
-44,3
-64,4
10.208
4.105
-59,8
348
1.067
594
1.055
70,7
-1,1
3.535
3.496
-1,1
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
%Değişim
2016
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde 4,1 milyar ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım
girişinin 1 milyar doları imalat sektöründen, 950 milyon doları ise mali aracı kuruluşların
faaliyetleri sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2015-2016/Ekim)
(Milyon $)
Ocak-Ekim
Sektörler
2015
Tarım, Avcılık , Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve YarıRömork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
2016
29
24
198
3.942
944
413
306
16
116
31
1.026
232
28
148
20
166
140
26
2.007
1.201
100
470
8
571
3.286
141
55
207
10.208
406
404
251
251
81
469
950
194
258
166
4.105
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde nakit sermaye girişinin % 54’ü AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere
Göre Dağılımı (2015-2016/Ekim)
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak-Ekim
2015
2016
5.355
164
56
143
1.078
384
2.214
353
347
71
518
402
148
3.382
948
0
1.566
0
11
2.328
1.220
423
793
1.108
0
10.208
71
452
492
0
324
46
2
1.022
710
147
562
312
5
4.105
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
4
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2016 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
2016 Yılı Ekim ayında 434 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 7 adet
yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015-2016 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2015
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
Yeni
430
399
494
414
471
474
373
488
385
454
448
466
5.296
İştirak
16
19
29
14
22
12
14
19
14
23
19
20
221
Şube
Toplam
455
426
527
434
499
499
394
508
402
485
476
497
5.602
9
8
4
6
6
13
7
1
3
8
9
11
85
Yeni
553
516
507
478
485
483
256
415
311
429
--4.433
2016/Ekim
İştirak
Şube
17
6
10
7
19
7
12
10
21
17
17
6
15
9
15
3
10
5
7
5
----143
75
Toplam
576
533
533
500
523
506
280
433
326
441
--4.651
% Değişim
26,6
25,1
1,1
15,2
4,8
1,4
-28,9
-14,8
-18,9
-9,1
----
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2016 yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
2016 Yılı Ekim ayı sonu itibariyle 4.508 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 143 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2015 - 2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Ekim
2015
Yeni
% Değişim
2016
4.382
4.433
1,2
İştirak
182
143
-21,4
Şube
65
75
15,4
4.629
4.651
0,5
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
2
5
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde; 4.651 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile ulaştırma,
haberleşme ve depolama hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9).
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 143 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştiraki gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
50 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe ve 19 adedi gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri
sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2015-2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
2015
Sektörler
<50.000$
50.000$ 200.000$
11
8
98
2
20
7
7
3
59
12
119
487
20
89
2
122
32
3
3
24
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
33
14
312
11
41
21
16
16
207
134
330
1.770
88
470
8
787
262
Toplam
4.208
1.000
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S.
Makine
Teçhizat
İmalatı
Motorlu
Kara ve
Taşıtı
, Römork,Yarı-Römork
İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
2016/Ekim
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
16
2
78
2
15
5
3
3
50
18
106
411
11
76
5
102
38
2
2
16
2
1
2
25
7
43
12
254
7
46
20
15
11
155
76
315
1.485
104
368
7
639
190
4
3
17
18
21
15
79
1
12
7
30
7
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
491
2.404
113
589
17
964
308
12
4
21
57
2
15
1
20
8
1
1
2
1
11
10
15
50
2
14
5
19
8
65
19
365
9
64
27
22
15
228
108
457
2.003
119
473
18
780
244
191
203
5.602
3.493
863
152
143
4.651
1
3
2
1
17
12
27
68
4
18
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
6
0
1
30
2
2
5
3
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Ekim döneminde kurulan 4.651 adet uluslararası sermayeli şirketin 2.673
adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 955 adedi AB ülkeleri, 313 adedi ise diğer Asya ülkeleri ortaklı
şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı (2015 - 2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
2015
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
966
355
97
109
67
338
290
268
46
127
105
22
17
2.201
276
17
4.208
148
52
23
22
9
42
49
60
2
14
11
3
2
654
67
4
1.000
2016/Ekim
200.000$>500.000$
500.000$
54
14
7
7
6
20
12
13
0
4
3
1
2
91
15
0
191
93
14
23
14
9
33
16
3
0
7
6
1
2
53
20
9
203
Toplam
1.261
435
150
152
91
433
367
344
48
152
125
27
23
2.999
378
30
5.602
<50.000$
751
270
71
62
35
313
177
189
48
101
74
27
9
1.936
257
25
3.493
50.000$ 200.000$
103
42
12
8
7
34
27
48
9
16
10
6
3
619
34
4
863
200.000$>500.000$
500.000$
38
12
3
6
5
12
13
12
1
5
3
2
0
73
10
0
152
63
16
17
5
5
20
6
4
1
4
4
0
3
45
12
5
143
Toplam
955
340
103
81
52
379
223
253
59
126
91
35
15
2.673
313
34
4.651
Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2016 Yılı Ekim ayı sonu itibariyle 45.681 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 6.629 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 52.310 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirket Sayısı)
Yıl
1954-2010 ( Birikimli )
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
19.673
4657
641
24.971
2011
3.600
627
97
4.324
2012
3.604
572
87
4.263
2013
3.491
205
93
3.789
2014
4.428
204
78
4.710
2015
5.296
221
85
5.602
2016/Ekim
4.433
143
75
4.651
44.525
6.629
1.156
52.310
Genel Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
7
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.310 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri,
içecek ve tütün imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı (2015 - 2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Ekim
Sektörler
2015
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
38
21
396
14
55
33
21
16
257
146
419
1.965
95
478
14
801
256
4.629
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8
2016
65
19
365
9
64
27
22
15
228
108
457
2.003
119
473
18
780
244
4.651
19542016/Ekim
Toplam
741
734
6.572
574
673
705
539
316
3.765
1.388
4.676
19.251
2.286
5.075
418
8.486
2.683
52.310
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.310 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 21.591 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.829 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.991 adet) ve Hollanda (2.696 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
(2015-2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
19542016/Ekim
Ocak- Ekim
Ülkeler
2015
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
2016
1.103
380
123
130
86
384
292
317
136
111
25
17
2.434
307
75
11
221
23
4.629
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
9
Toplam
955
340
103
81
52
379
223
312
126
91
35
15
2.673
313
67
7
239
34
4.651
21.591
6.829
2.696
2.991
1.369
7.706
4.964
1.974
2.082
1.722
360
259
17.179
3.752
827
288
2.637
509
52.310
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.310 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
31.734 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (4.914 adet), Ankara
(2.897 adet) ve İzmir (2.402 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin
Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
İl
Şirket Sayısı
(1954-2016/Ekim)
İSTANBUL
31.734
ANTALYA
4.914
ANKARA
2.897
İZMİR
2.402
MERSİN
1.670
MUĞLA
1.607
GAZİANTEP
1.132
HATAY
696
BURSA
675
AYDIN
640
Diğer
3.943
Toplam
52.310
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 31.734 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (12.244 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (5.397 adet) ve
imalat sanayi (3.982 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı
(1954-2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
220
321
3.982
281
468
476
325
133
2.299
826
2.349
12.244
943
3.256
360
5.397
131
32
289
59
29
38
45
20
258
70
763
1.011
647
641
10
1.075
1.836
31.734
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
10
İzmir
Muğla
32
131
339
28
11
25
39
11
225
231
315
889
90
147
16
479
86
63
449
39
8
29
13
2
198
91
177
868
83
182
11
282
27
7
64
6
4
1
2
0
51
6
225
184
289
240
7
510
245
228
110
48
4.914
2.897
2.402
1.607
Ankara
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2016 Ekim ayında Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 17 adet
proje kapsamında yaklaşık 75 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2016 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 179 adede, belge kapsamındaki
yatırımların tutarı ise 3.919,2 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16).
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik
Belgeleri -2016 Aylık
Ocak
Belge Adedi
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
13
14
19
24
12
26
18
26
10
17
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
20,7
349,2
61,0
136,1
1.234,8
540,4
512,5
946,2
43,3
75,0
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
62,3
1.028,8
176,2
386,4
3.629,0
1.577,4
1.522,1
2.806,1
128,5
228,5
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
179 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 123 adedi imalat, 27 adedi enerji, 24 adedi hizmetler, 3
adedi madencilik ve 2 adedi tarım, avcılık ve ormancılık sektörlerinde düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)*
(Milyon $)
2012
2011
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
2013
2014
2015
Ocak- Ekim
2015
2016
16.182
13.284
12.384
12.523
17.067
14.462
8.062
Sermaye
14.145
10.126
9.310
8.315
11.708
9.860
3.511
Yatırım
16.136
10.759
9.878
8.576
12.072
10.208
4.105
Tasfiye
1.991
633
568
261
364
348
594
24
522
25
-113
1.203
1.067
1.055
2.013
2.636
3.049
4.321
4.156
3.535
3.496
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Ocak- Ekim
2011
2012
2013
2014
2015
2015
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
32
43
47
61
146
188
717
365
3.599
4.519
2.209
2.731
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
650
2.201
400
Tekstil Ürünleri İmalatı
149
376
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
348
579
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
31
2016
29
24
198
31
4.224
3.942
1.026
449
983
944
232
60
137
433
413
28
272
491
338
306
148
207
76
32
5
4
34
16
20
464
143
607
918
142
116
166
93
121
97
78
147
140
26
1.819
1.067
768
654
2.147
2.007
406
4.295
773
1.831
1.134
1.338
1.201
404
İnşaat
301
1.427
178
232
106
100
251
Toptan ve Perakende Ticaret,
707
221
377
1.136
598
470
251
Oteller ve Lokantalar
122
16
59
24
12
8
81
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
221
130
364
594
1.524
571
469
5.883
2.084
3.415
1.470
3.516
3.286
950
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
300
173
128
227
171
141
194
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
232
546
106
202
58
55
258
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
298
639
447
400
287
207
166
16.136
10.759
9.878
8.576
12.072
10.208
4.105
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve Yarı-Römork
Motorlu
, Römork
İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak- Ekim
2011
11.494
664
2.419
1.000
1.424
906
111
4.970
1.093
0
1.401
21
62
2.056
1.559
196
1.359
497
9
16.136
2012
7.303
491
1.519
86
1.381
2.044
154
1.628
622
0
439
32
20
2.337
1.593
940
653
744
6
10.759
2013
2014
5.284
1.968
657
217
918
300
148
1.076
1.128
221
326
16
1
2.899
2.286
880
1.406
613
3
9.878
5.275
601
31
281
2.016
1.051
488
807
1.041
42
334
0
0
1.884
1.336
364
954
548
0
8.576
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
2015
7.010
351
80
164
1.184
585
180
4.466
966
0
1.619
0
11
2.466
1.319
461
850
1.147
0
12.072
2015
2016
5.355
164
56
143
1.078
384
148
3.382
948
0
1.566
0
11
2.328
1.220
423
793
1.108
0
10.208
2.214
353
347
71
518
402
71
452
492
0
324
46
2
1.022
710
147
562
312
5
4.105
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015 - 2016/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul
Kiralama
veve
İş Kişisel
Faaliyetleri
Diğer Toplumsal,
Sosyal
Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
2015
2016/Ekim
Yeni
İştirak
Şube
44
23
445
15
62
34
28
18
288
165
478
2.256
111
562
14
910
288
2
3
13
0
2
1
0
2
8
8
9
118
1
20
3
31
13
5.296
221
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
16
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
1
0
6
0
0
1
0
0
5
6
4
30
1
7
0
23
7
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
491
2.404
113
589
17
964
308
63
18
353
9
63
27
21
15
218
101
448
1.891
119
449
15
748
228
1
1
7
0
1
0
0
0
6
6
5
75
0
19
3
15
11
1
0
5
0
0
0
1
0
4
1
4
37
0
5
0
17
5
65
19
365
9
64
27
22
15
228
108
457
2.003
119
473
18
780
244
85
5.602
4.433
143
75
4.651
Toplam
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
1954-2010
Ocak- Ekim
2011
2012
2013
2014
2015
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2015
2016
19542016/Ekim
Toplam
397
526
4.258
457
436
464
358
233
2.310
532
2.299
7.618
1.679
2.193
286
3.902
1.281
69
101
457
44
32
56
38
15
272
136
431
1.524
98
480
32
786
210
54
20
323
20
19
36
28
12
208
150
336
1.889
94
439
28
693
237
39
24
323
16
18
37
28
11
213
142
306
1.639
83
394
25
643
171
70
18
382
13
40
49
37
10
233
141
356
2.174
100
507
12
718
232
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
491
2.404
113
589
17
964
308
38
21
396
14
55
33
21
16
257
146
419
1.965
95
478
14
801
256
65
19
365
9
64
27
22
15
228
108
457
2.003
119
473
18
780
244
741
734
6.572
574
673
705
539
316
3.765
1.388
4.676
19.251
2.286
5.075
418
8.486
2.683
24.971
4.324
4.263
3.789
4.710
5.602
4.629
4.651
52.310
17
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
Ocak- Ekim
1954-2010
2011
2012
2013
2014
2015
2015
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
13.437
4.187
1.784
2.100
801
4.565
2.829
475
1.219
1.035
184
138
4.803
1.777
388
168
1.221
293
24.971
1.750
589
183
185
114
679
447
131
187
159
28
20
1.419
333
53
16
264
37
4.324
1.537
485
173
170
107
602
420
151
151
114
37
21
1.640
304
55
29
220
39
4.263
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
18
1.352
417
158
164
103
510
345
207
136
107
29
24
1.375
319
72
29
218
31
3.789
1.299
376
145
139
101
538
333
306
111
91
20
18
2.270
328
97
25
206
45
4.710
1.261
435
150
152
91
433
367
392
152
125
27
23
2.999
378
95
14
269
30
5.602
1.103
380
123
130
86
384
292
317
136
111
25
17
2.434
307
75
11
221
23
4.629
2016
955
340
103
81
52
379
223
312
126
91
35
15
2.673
313
67
7
239
34
4.651
19542016/Ekim
Toplam
21.591
6.829
2.696
2.991
1.369
7.706
4.964
1.974
2.082
1.722
360
259
17.179
3.752
827
288
2.637
509
52.310
Aralık 2016
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2011-2016/Ekim)
2011
Belge Adedi
2012
2013
2014
2015
2016/Ekim
193
223
234
252
226
179
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
4.953,4
4.494,3
8.162,1
5.502,5
12.247,1
3.919,2
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
8.324,3
8.091,6
15.570,8
11.923,9
33.384,4
11.545,4
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
19