uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
EKONOMİ BAKANLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Aralık 2015
TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2015 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
1
-2015 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2015 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
5
-2015 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Tablo-2:
Tablo-3:
Tablo-4:
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2015 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2015 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2015 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2014-2015 Ekim)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2014-2015)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2014-2015)
1
2
2
3
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2014-2015 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2014-2015)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere
Göre Dağılımı - (2014-2015)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2014-2015)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20142015)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20142015)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2015
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2014 – 2015)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri - (2010
– 2015 Ekim)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2015 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
2015 Yılı Ekim ayında 820 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2015 Aylık*
(Milyon $)
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
1.657
1.041
904
590
1.149
1.096
3.385
Sermaye
1.419
633
661
206
490
620
Yatırım
1.508
638
687
257
643
623
Tasfiye
89
5
26
51
153
3
-19
189
-46
132
284
45
37
38
40
64
257
219
289
252
375
431
291
415
377
450
Ocak
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
1.991
791
820
3.057
1.538
374
306
3.059
1.538
381
318
2
0
7
12
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
1
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2015 Ekim
ayında 318 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2015 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve YarıMotorlu
, Römork
Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
Şubat
1
163
80
16
4
33
1
1
12
13
735
20
12
1
334
112
34
2
14
1.508
Mart
0
0
117
58
12
8
0
9
8
22
188
0
130
1
25
136
1
7
33
638
Nisan
3
1
138
112
1
3
0
2
14
6
184
8
131
1
0
89
103
6
23
687
Mayıs
0
19
116
67
8
3
3
6
17
12
2
11
35
1
0
45
0
7
21
257
1
0
121
45
21
7
0
4
30
14
166
4
18
1
0
257
0
26
49
643
Haziran
0
2
455
24
350
11
1
24
30
15
2
1
13
1
0
134
0
2
13
623
Temmuz
0
6
770
635
4
78
0
17
4
32
3
19
23
1
9
2.200
0
0
28
3.059
Ağustos
Eylül
Ekim
20
2
1.353
17
1
9
1
0
7
1.318
43
9
21
1
0
68
0
0
21
1.538
0
1
80
27
1
8
10
3
17
14
6
0
12
1
0
262
0
5
14
381
1
0
234
41
9
90
0
50
30
14
6
0
17
1
0
32
0
0
27
318
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
318 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 190 milyon dolarlık bölümü AB Ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2015 Aylık
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
319
21
374
18
439
39
170
34
234
26
214
35
2.906
20
152
27
329
23
190
20
12
4
221
8
14
39
761
0
1
0
0
427
89
5
84
338
0
1.508
2
67
115
61
4
107
24
0
13
0
0
227
46
16
30
181
0
638
2
1
128
115
13
141
35
0
24
0
0
189
182
7
175
7
0
687
2
16
38
17
10
53
14
0
22
0
0
51
13
12
1
38
0
257
2
0
71
43
39
53
12
0
13
0
0
384
8
7
1
376
0
643
5
2
13
18
12
129
16
0
3
0
0
390
364
359
1
26
0
623
7
22
52
23
16
2.766
5
0
60
0
0
88
17
15
2
71
0
3.059
10
1
37
33
21
23
29
0
1.304
0
0
53
10
9
1
43
0
1.538
2
4
258
4
7
31
2
0
16
0
0
34
8
7
1
26
0
381
2
24
38
69
10
27
50
0
6
0
0
72
32
31
1
40
0
318
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2015 yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 13.424
milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo - 4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2015 yılında
toplam 9.652 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2014 -2015/Ekim)*
(Milyon $)
Ocak-Ekim
%Değişim
2014
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
2015
10.340
13.424
29,8
Sermaye
6.895
9.304
34,9
Yatırım
Tasfiye
7.024
129
9.652
348
37,4
169,8
-170
764
549,4
3.615
3.356
-7,2
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde 9.652 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan
yatırım girişinin 3,5 milyar doları imalat sektöründen, 3,3 milyar doları ise mali aracı kuruluşların
faaliyetleri sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2014-2015/Ekim)
(Milyon $)
Ocak-Ekim
Sektörler
2014
Tarım, Avcılık , Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve YarıRömork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
2015
56
361
2.425
536
126
453
4
749
26
194
3.464
1.042
411
250
16
116
108
169
449
1.317
139
799
18
132
1.114
98
186
379
7.024
1.460
1.335
72
412
10
368
3.335
138
55
243
9.652
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde nakit sermaye girişinin % 55’i AB Ülkeleri, %20’si ise
Asya ülkeleri kaynaklıdır (Tablo 6).
Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere
Göre Dağılımı (2014-2015/Ekim)
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak-Ekim
2014
2015
4.467
568
46
95
1.904
871
471
512
1.004
42
169
0
0
1.342
969
168
785
373
0
7.024
5.327
263
46
141
971
391
146
3.369
948
0
1.462
0
0
1.915
769
468
297
1.146
0
9.652
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
4
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2015 Yılı Ekim Ayı Gelişmeleri
2015 Yılı Ekim ayında 285 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 15 adet
yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2014-2015 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2014
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
Yeni
395
362
369
354
367
396
340
303
380
349
432
376
4.423
İştirak
10
20
11
15
18
14
13
11
19
20
19
25
195
Şube
Toplam
411
389
389
377
389
414
360
320
406
374
455
406
4.690
6
7
9
8
4
4
7
6
7
5
4
5
72
Yeni
413
394
491
412
454
470
351
457
213
280
--3.935
2015/Ekim
İştirak
Şube
15
6
17
8
27
3
12
6
19
5
11
13
14
6
17
1
11
0
15
5
----158
53
Toplam
434
419
521
430
478
494
371
475
224
300
--4.146
% Değişim
5,6
7,7
33,9
14,1
22,9
19,3
3,1
48,4
-44,8
-19,8
----
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2015 yılı Ocak-Ekim Dönemi Gelişmeleri
2015 Yılı Ekim ayı sonu itibariyle 3.988 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 158 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2014 - 2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Ekim
2014
Yeni
% Değişim
2015
3.615
3.935
8,9
İştirak
151
158
4,6
Şube
63
53
-15,9
3.829
4.146
8,3
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
2
5
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde; 4.146 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul ile ulaştırma, haberleşme ve depolama
hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9).
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 123 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştiraki gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
49 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe ve 20 adedi gayrimenkul sektöründe faaliyette
bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2014-2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
<50.000$
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
50.000$ 200.000$
11
3
2
26
1
4
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
35
15
73
417
21
75
1
83
36
2
2
17
9
25
116
6
12
3
33
6
Toplam
3.458
800
241
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
İmalatı
Teçhizat
Makine
B.Y.S.
, Römork,Yarı-Römork
Taşıtı
Kara ve
Motorlu
İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
68
5
8
11
9
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
6
200.000$ 500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
4
1
30
1
2
2
5
4
16
17
14
73
4
12
4
21
11
70
18
373
12
38
49
35
10
229
140
356
2.175
102
501
12
711
232
23
12
227
9
33
19
9
10
147
96
261
1.312
67
343
6
590
207
8
6
73
1
14
5
5
2
46
9
92
357
18
63
1
78
18
3
2
21
17
1
2
2
1
3
3
16
12
22
54
3
13
22
4
10
9
11
49
1
7
5
20
4
34
20
338
10
49
29
19
12
219
126
386
1.772
89
426
12
710
233
191
4.690
3.144
723
156
123
4.146
200.000$ >500.000$
500.000$
52
15
249
5
24
36
19
4
161
99
244
1.569
71
402
4
574
179
Madencilik ve Taşocakçılığı
2015/Ekim
2014
Sektörler
>500.000$
0
Toplam
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2015 yılı Ocak-Ekim döneminde kurulan 4.146 adet uluslararası sermayeli şirketin 2.182
adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 991 adedi AB ülkeleri, 261 adedi ise Diğer Avrupa Ülkeleri
ortaklı şirketlerdir (Tablo 10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı (2014 - 2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
2014
Ülkeler
<50.000$
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
1.005
286
102
115
71
431
266
180
50
92
73
19
14
1.579
237
35
3.458
50.000$ 200.000$
134
52
12
8
11
51
31
49
4
11
11
0
1
515
53
2
800
2015/Ekim
200.000$>500.000$
500.000$
64
23
12
4
7
18
10
19
0
2
2
0
2
121
22
1
241
95
17
15
10
9
44
18
2
0
7
6
1
1
51
16
1
191
Toplam
1.298
378
141
137
98
544
325
250
54
112
92
20
18
2.266
328
39
4.690
<50.000$
50.000$ 200.000$
773
273
80
83
53
284
209
206
34
98
80
18
11
1.601
201
11
3.144
116
38
19
18
8
33
31
41
2
9
8
1
1
474
46
3
723
200.000$>500.000$
500.000$
44
13
4
6
5
16
12
12
0
3
2
1
1
72
12
0
156
58
9
12
10
6
21
9
1
0
5
4
1
2
35
11
2
123
Toplam
991
333
115
117
72
354
261
260
36
115
94
21
15
2.182
270
16
4.146
Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2015 Yılı Ekim ayı sonu itibariyle 39.806 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 6.445 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 46.251 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirket Sayısı)
Yıl
1954-2009 ( Birikimli )
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
17.070
4161
559
21.790
2010
2.648
519
81
3.248
2011
3.611
628
94
4.333
2012
3.608
574
82
4.264
2013
3.483
210
87
3.780
2014
4.423
195
72
4.690
2015/Ekim
3.935
158
53
4.146
38.778
6.445
1.028
46.251
Genel Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
7
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
46.251 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı, gıda ürünleri,
içecek ve tütün imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı (2014 - 2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Ekim
1954-2015/Ekim
Sektörler
2014
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
55
12
288
8
28
41
30
8
173
115
287
1.784
86
428
11
578
185
3.829
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8
2015
34
20
338
10
49
29
19
12
219
126
386
1.772
89
426
12
710
233
4.146
Toplam
665
708
6.076
560
589
673
505
288
3.461
1.229
4.131
16.627
2.154
4.437
396
7.467
2.361
46.251
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
46.251 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 20.429 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.399 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.890 adet) ve Hollanda (2.564 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
(2014-2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Ekim
Ülkeler
2014
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
1954-2015/Ekim
2015
1.072
309
116
119
82
446
270
238
94
79
15
12
1.838
271
77
23
171
34
3.829
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
9
Toplam
991
333
115
117
72
354
261
296
115
94
21
15
2.182
270
68
10
192
16
4.146
20.429
6.399
2.564
2.890
1.292
7.284
4.636
1.560
1.920
1.601
319
234
13.687
3.333
732
276
2.325
452
46.251
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
46.251 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
27.882 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (4.649 adet), Ankara
(2.652 adet) ve İzmir (2.209 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin
Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
İl
Şirket Sayısı
(1954-2015/Ekim)
İSTANBUL
27.882
ANTALYA
4.649
ANKARA
2.652
İZMİR
2.209
MUĞLA
1.565
MERSİN
1.298
GAZİANTEP
784
BURSA
639
AYDIN
614
HATAY
487
Diğer
3.472
Toplam
46.251
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 27.882 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (10.751 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (4.636 adet) ve
imalat sanayi (3.673 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
Ankara
İzmir
Muğla
208
304
3.673
278
406
456
309
124
2.100
731
1.976
10.751
118
32
281
39
7
29
12
1
193
62
739
910
28
130
322
26
10
24
36
10
216
215
295
793
76
60
431
59
28
37
42
19
246
77
166
794
26
8
64
6
4
1
2
0
51
6
222
160
847
2.816
341
4.636
1.599
632
594
10
1.040
231
88
135
15
431
200
81
156
10
256
102
287
228
7
510
47
27.882
4.649
2.652
2.209
1.565
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
10
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2015 Ekim ayında Ekonomi Bakanlığı tarafından uluslararası sermayeli firmalar için
düzenlenen 12 adet yatırım teşvik belgesi kapsamında yaklaşık 202,8 milyon ABD doları tutarında
yatırım yapılması öngörülmüştür. Böylece 2015 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 185
adede, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 13.013,1 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo
16).
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2015 Aylık
Şubat
Ocak
Belge Adedi
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
Ekim
24
26
18
13
20
26
18
11
17
12
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
10.280,1
541,9
272,8
524,2
311,7
219,2
144,5
274,1
241,8
202,8
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
24.023,7
1.335,4
707,3
1.391,8
826,4
593,5
390,7
783,2
728,8
581,6
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
185 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 120 adedi imalat, 37 adedi hizmetler, 18 adedi elektrik,
gaz ve su, 3 adedi tarım ve ormancılık, 7 adedi ise madencilik ve taşocakçılığı sektörlerinde
düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)*
(Milyon $)
2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
2011
2012
2013
2014
Ocak- Ekim
2014
2015
9.099
16.176
13.282
12.457
12.749
10.340
13.424
Sermaye
6.221
14.146
10.126
9.298
8.623
6.895
9.304
Yatırım
6.256
16.137
10.759
9.866
8.884
7.024
9.652
Tasfiye
35
1.991
633
568
261
129
348
384
17
520
110
-195
-170
764
2.494
2.013
2.636
3.049
4.321
3.615
3.356
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Ocak- Ekim
2010
2011
2012
2013
2014
2014
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
81
32
43
47
Madencilik ve Taşocakçılığı
136
146
213
242
İmalat Sanayii
924
3.597
4.343
2.207
124
650
2.201
94
148
120
348
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
61
2015
56
26
361
194
2.894
2.425
3.464
400
558
536
1.042
376
60
139
126
411
579
272
486
453
250
364
64
76
32
5
4
4
16
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve Yarı-Römork
Motorlu
, Römork
İmalatı
177
464
143
607
918
749
116
38
93
121
97
124
108
169
Diğer İmalat
307
1.818
891
766
665
449
1.460
1.827
4.295
924
2.370
1.586
1.317
1.335
İnşaat
310
301
1.427
178
232
139
72
Toptan ve Perakende Ticaret,
435
709
221
377
1.165
799
412
Oteller ve Lokantalar
113
122
16
59
23
18
10
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
183
222
130
300
142
132
368
1.621
5.883
2.084
3.415
1.535
1.114
3.335
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
241
300
173
128
226
98
138
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
112
232
546
106
200
186
55
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
273
298
639
437
456
379
243
6.256
16.137
10.759
9.866
8.884
7.024
9.652
Elektrik, Gaz ve Su
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak- Ekim
2010
4.737
597
1.584
623
486
245
25
1.177
202
0
323
55
6
928
473
388
45
455
5
6.256
2011
11.495
665
2.418
999
1.425
906
111
4.971
1.093
0
1.403
20
62
2.055
1.558
195
1.359
497
9
16.137
2012
2013
7.303
491
1.519
86
1.381
2.044
154
1.628
622
0
439
32
20
2.337
1.593
940
653
744
6
10.759
5.272
1.968
647
217
918
300
146
1.076
1.128
221
326
16
1
2.899
2.286
880
1.406
613
3
9.866
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
2014
5.517
693
50
280
2.017
1.049
490
938
1.054
42
325
0
0
1.946
1.407
425
964
539
0
8.884
2014
2015
4.467
568
46
95
1.904
871
471
512
1.004
42
169
0
0
1.342
969
168
785
373
0
7.024
5.327
263
46
141
971
391
146
3.369
948
0
1.462
0
0
1.915
769
468
297
1.146
0
9.652
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2014 - 2015/Ekim)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul
Kiralama
veve
İş Kişisel
Faaliyetleri
Diğer
Toplumsal,
Sosyal
Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
2014
2015/Ekim
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
64
17
346
12
35
47
33
8
211
128
342
2.057
99
464
9
678
219
5
1
18
0
3
1
2
2
10
11
12
82
3
29
3
24
7
1
0
9
0
0
1
0
0
8
1
2
36
0
8
0
9
6
70
18
373
12
38
49
35
10
229
140
356
2.175
102
501
12
711
232
30
17
322
10
47
27
19
12
207
120
376
1.668
89
408
11
675
219
3
3
11
0
2
1
0
0
8
6
8
83
0
14
1
20
9
1
0
5
0
0
1
0
0
4
0
2
21
0
4
0
15
5
34
20
338
10
49
29
19
12
219
126
386
1.772
89
426
12
710
233
4.423
195
72
4.690
3.935
158
53
4.146
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
16
Toplam
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Ocak- Ekim
1954-2009
2010
2011
2012
2013
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
1954-2015/Ekim
2014
2014
2015
Toplam
337
445
3.845
393
412
416
330
222
2.072
416
1.999
6.531
1.550
1.869
273
3.418
1.107
61
81
421
64
22
49
28
9
249
118
314
1.096
138
327
14
508
170
69
101
460
45
32
57
38
15
273
136
432
1.526
99
481
32
788
209
55
20
322
20
19
36
28
10
209
149
335
1.892
93
441
28
692
237
39
23
317
16
17
37
27
10
210
144
309
1.635
83
392
25
640
173
70
18
373
12
38
49
35
10
229
140
356
2.175
102
501
12
711
232
55
12
288
8
28
41
30
8
173
115
287
1.784
86
428
11
578
185
34
20
338
10
49
29
19
12
219
126
386
1.772
89
426
12
710
233
665
708
6.076
560
589
673
505
288
3.461
1.229
4.131
16.627
2.154
4.437
396
7.467
2.361
21.790
3.248
4.333
4.264
3.780
4.690
3.829
4.146
46.251
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
17
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2009
Ocak- Ekim
2010
2011
2012
2013
2014
2014
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
12.108
3.743
1.622
1.967
711
4.065
2.434
377
1.088
936
152
123
3.887
1.516
346
150
1.020
257
21.790
1.395
453
173
150
91
528
402
97
132
100
32
14
912
262
41
18
203
34
3.248
1.751
591
183
184
112
681
447
131
188
160
28
20
1.425
334
53
16
265
37
4.333
1.535
484
172
173
107
599
421
151
151
114
37
19
1.644
304
55
29
220
39
4.264
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
18
1.351
417
158
162
101
513
346
204
134
105
29
25
1.371
319
73
28
218
30
3.780
1.298
378
141
137
98
544
325
304
112
92
20
18
2.266
328
96
25
207
39
4.690
1.072
309
116
119
82
446
270
238
94
79
15
12
1.838
271
77
23
171
34
3.829
2015
991
333
115
117
72
354
261
296
115
94
21
15
2.182
270
68
10
192
16
4.146
19542015/Ekim
Toplam
20.429
6.399
2.564
2.890
1.292
7.284
4.636
1.560
1.920
1.601
319
234
13.687
3.333
732
276
2.325
452
46.251
Aralık 2015
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2010-2015/Ekim)
2010
Belge Adedi
2011
2012
2013
2014
2015/Ekim
198
199
228
235
253
185
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
4.730,0
5.069,5
4.625,4
7.738,4
5.327,3
13.013,1
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
7.122,5
8.519,5
8.327,5
14.762,5
11.544,3
31.362,4
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
19