uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
EKONOMİ BAKANLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Ocak 2017
TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri
1
-2016 Yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri
5
-2016 Yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Tablo-2:
Tablo-3:
Tablo-4:
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2016 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2016Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2016 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2015-2016 Kasım)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2015-2016)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2015-2016)
1
2
2
3
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere
Göre Dağılımı - (2015-2016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2015-2016)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2016
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2015 – 2016)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2011
– 2016 Kasım)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri
2016 Yılı Kasım ayında 683 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2016 Aylık*
(Milyon $)
Ocak Şubat
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım
744
417
1.017
458
693
870
889
1.207
898
889
683
390
149
573
104
367
476
439
460
327
225
281
Yatırım
456
155
575
388
369
536
442
562
343
278
285
Tasfiye
66
6
2
284
2
60
3
102
16
53
4
-17
-43
58
160
48
129
120
326
181
114
52
371
311
386
194
278
265
330
421
390
550
350
Sermaye
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade
edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
1
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2016 Kasım
ayında 285 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2016 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve YarıMotorlu
, Römork
Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
0
2
127
42
0
46
0
4
1
34
8
2
15
2
33
28
5
212
22
456
0
0
46
1
13
6
0
2
4
20
7
3
24
44
12
6
0
0
13
155
8
5
125
61
3
10
18
8
6
19
219
47
23
3
87
51
1
0
6
575
0
9
68
14
0
1
2
14
1
36
9
7
29
9
62
8
167
0
20
388
15
2
197
79
6
13
0
13
1
85
15
33
8
3
0
42
2
25
27
369
1
0
99
6
0
58
0
0
1
34
21
17
5
0
31
336
1
15
10
536
0
5
104
23
4
0
0
53
8
16
84
31
55
16
55
78
3
0
11
442
0
1
105
3
0
0
0
22
1
79
6
2
5
0
54
348
11
2
28
562
0
7
100
1
0
9
0
26
1
63
6
101
9
0
73
23
3
2
19
343
Ekim
Kasım
0
0
54
1
2
5
0
24
2
20
29
8
78
4
62
30
1
2
10
278
2
0
67
3
11
1
1
30
5
16
33
29
8
55
59
19
2
1
10
285
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
285 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 168 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye
Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2016 Aylık
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım
363
6
106
5
367
27
121
18
297
67
182
56
213
4
227
73
162
31
175
65
168
43
29
0
243
46
21
18
1
0
14
0
0
78
45
12
33
33
0
456
4
3
12
14
12
56
1
0
27
0
0
16
2
2
0
14
0
150
206
0
44
66
2
22
7
0
10
0
0
191
167
75
91
24
0
575
5
1
19
23
20
35
178
0
12
0
0
77
60
18
42
17
0
388
3
11
63
54
3
96
1
0
10
0
1
60
11
4
7
49
0
369
46
0
22
16
1
41
272
0
14
9
0
59
53
22
31
6
0
536
3
29
54
26
2
95
17
0
93
27
0
92
49
2
47
43
0
442
2
0
17
120
0
15
2
0
125
0
1
207
187
1
186
20
0
562
47
8
9
11
6
50
1
0
6
0
0
174
77
3
74
97
0
343
2
19
35
26
4
24
12
0
13
10
0
68
59
8
51
9
0
278
2
0
42
41
4
36
3
0
13
9
0
92
71
4
67
21
0
285
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 8,8
milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo - 4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2016 yılında
toplam 4,4 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2015 -2016/Kasım)
(Milyon $)
Ocak-Kasım
2015
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Sermaye
Yatırım
Tasfiye
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
15.246
10.277
8.765
3.791
-42,5
-63,1
10.625
4.389
-58,7
348
1.087
598
1.128
71,8
3,8
3.882
3.846
-0,9
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
%Değişim
2016
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde 4,4 milyar ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım
girişinin 1,1 milyar doları imalat sektöründen, 969 milyon doları ise mali aracı kuruluşların
faaliyetleri sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2015-2016/Kasım)
(Milyon $)
Ocak-Kasım
Sektörler
2015
Tarım, Avcılık , Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve YarıRömork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
2016
30
26
199
4.087
973
416
323
34
121
31
1.092
234
39
149
21
196
142
31
2.078
1.329
103
558
8
571
3.320
141
58
221
10.625
422
437
280
259
136
528
969
196
259
176
4.389
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde nakit sermaye girişinin % 54’ü AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere
Göre Dağılımı (2015-2016/Kasım)
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak-Kasım
2015
2016
5.709
335
66
160
1.130
448
151
3.419
962
0
1.588
0
11
2.355
1.230
433
793
1.125
0
10.625
2.381
395
349
71
560
443
75
488
495
0
337
55
2
1.114
781
151
629
333
5
4.389
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
4
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2016 Yılı Kasım Ayı Gelişmeleri
2016 Yılı Kasım ayında 483 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 24
adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015-2016 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2015
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
Yeni
429
399
494
414
471
474
373
488
384
454
448
467
5.295
İştirak
17
19
28
14
22
12
14
19
14
23
19
20
221
Şube
Toplam
455
426
526
434
499
499
394
508
401
485
476
498
5.601
9
8
4
6
6
13
7
1
3
8
9
11
85
Yeni
552
516
505
478
486
485
256
415
311
432
476
-4.912
2016/Kasım
İştirak
Şube
17
6
10
7
20
7
12
10
21
17
18
6
16
9
17
3
15
5
7
5
24
7
--177
82
Toplam
575
533
532
500
524
509
281
435
331
444
507
-5.171
% Değişim
26,4
25,1
1,1
15,2
5,0
2,0
-28,7
-14,4
-17,5
-8,5
6,5
---
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2016 yılı Ocak-Kasım Dönemi Gelişmeleri
2016 Yılı Kasım ayı sonu itibariyle 4.994 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 177 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir
(Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2015 - 2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Kasım
2015
Yeni
% Değişim
2016
4.828
4.912
1,7
İştirak
201
177
-11,9
Şube
74
82
10,8
5.103
5.171
1,3
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
2
5
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde; 5.171 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile inşaat
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9).
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 160 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştiraki gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
55 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe ve 23 adedi gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri
sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2015-2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
<50.000$
50.000$ 200.000$
11
8
99
2
20
7
7
3
60
12
118
487
20
89
2
122
32
3
3
23
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
33
14
312
11
41
21
16
16
207
134
331
1.768
88
469
8
786
262
Toplam
4.205
1.000
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı, Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
2016/Kasım
2015
Sektörler
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
17
2
86
2
16
6
4
5
53
20
116
450
11
80
5
108
40
2
2
17
2
1
2
25
7
51
12
276
8
51
21
15
11
170
83
363
1.673
110
407
7
714
217
4
3
17
18
21
16
79
1
12
7
30
7
47
26
465
15
64
36
29
20
301
179
492
2.402
113
589
17
963
308
12
4
25
63
2
16
1
20
8
1
1
2
1
12
11
16
55
2
14
6
23
12
74
19
396
10
70
29
23
17
247
118
520
2.241
125
517
19
865
277
191
205
5.601
3.913
935
163
160
5.171
1
3
2
1
16
12
27
68
4
19
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
6
0
1
31
2
2
5
4
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Ocak-Kasım döneminde kurulan 5.171 adet uluslararası sermayeli şirketin 2.969
adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 1.031 adedi AB ülkeleri, 344 adedi ise diğer Asya ülkeleri ortaklı
şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı (2015 - 2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
2016/Kasım
2015
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
966
354
99
108
67
338
290
268
46
127
105
22
17
2.199
275
17
4.205
148
52
22
23
9
42
48
60
2
14
11
3
2
655
67
4
1.000
200.000$>500.000$
500.000$
54
14
7
7
6
20
13
13
0
4
3
1
2
89
16
0
191
95
15
23
14
9
34
16
3
0
7
6
1
2
53
20
9
205
Toplam
1.263
435
151
152
91
434
367
344
48
152
125
27
23
2.996
378
30
5.601
<50.000$
806
295
78
66
37
330
222
227
54
108
79
29
9
2.176
283
28
3.913
50.000$ 200.000$
112
45
13
9
8
37
29
56
10
18
12
6
4
667
35
4
935
200.000$>500.000$
500.000$
42
14
3
6
5
14
13
13
1
5
3
2
0
76
13
0
163
71
18
18
7
5
23
7
4
1
6
6
0
3
50
13
5
160
Toplam
1.031
372
112
88
55
404
271
300
66
137
100
37
16
2.969
344
37
5.171
Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2016 Yılı Kasım ayı sonu itibariyle 46.149 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 6.655 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 52.804 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirket Sayısı)
Yıl
1954-2010 ( Birikimli )
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
19.666
4652
641
24.959
2011
3.598
626
97
4.321
2012
3.600
571
87
4.258
2013
3.489
205
93
3.787
2014
4.426
203
78
4.707
2015
5.295
221
85
5.601
2016/Kasım
4.912
177
82
5.171
44.986
6.655
1.163
52.804
Genel Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
7
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.804 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri,
içecek ve tütün imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı (2015 - 2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Kasım
Sektörler
2015
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
40
22
431
15
58
36
26
17
279
158
452
2.198
104
541
16
861
280
5.103
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8
2016
74
19
396
10
70
29
23
17
247
118
520
2.241
125
517
19
865
277
5.171
19542016/Kasım
Toplam
749
733
6.599
575
679
707
540
318
3.780
1.397
4.739
19.478
2.290
5.116
419
8.570
2.714
52.804
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.804 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 21.653 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.856 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.995 adet) ve Hollanda (2.703 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
(2015-2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
19542016/Kasım
Ocak- Kasım
Ülkeler
2015
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
2016
1.183
412
135
142
87
407
338
355
143
118
25
20
2.699
340
84
12
244
25
5.103
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
9
Toplam
1.031
372
112
88
55
404
271
366
137
100
37
16
2.969
344
73
10
261
37
5.171
21.653
6.856
2.703
2.995
1.370
7.729
5.013
2.028
2.093
1.731
362
259
17.465
3.781
832
291
2.658
512
52.804
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
52.804 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
32.064 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (4.943 adet), Ankara
(2.915 adet) ve İzmir (2.418 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin
Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
Şirket Sayısı
(1954-2016/Kasım)
İl
İSTANBUL
32.064
ANTALYA
4.943
ANKARA
2.915
İZMİR
2.418
MERSİN
1.692
MUĞLA
1.612
GAZİANTEP
1.151
HATAY
718
BURSA
676
AYDIN
646
Diğer
3.969
Toplam
52.804
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 32.064 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (12.386 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (5.461 adet) ve
imalat sanayi (4.003 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı
(1954-2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
226
321
4.003
282
473
478
325
135
2.310
829
2.387
12.386
948
3.283
361
5.461
131
32
288
39
8
29
13
2
197
70
768
1.027
646
644
10
1.081
Ankara
32
131
339
28
11
25
39
11
225
234
317
894
90
150
16
480
İzmir
87
63
448
59
29
38
45
20
257
92
180
877
83
182
11
284
Mersin
46
20
164
25
13
19
13
10
84
14
131
945
34
177
0
130
1.859
246
232
111
31
32.064
4.943
2.915
2.418
1.692
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
10
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2016 Kasım ayında Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 29 adet
proje kapsamında yaklaşık 161 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2016 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 208 adede, belge kapsamındaki
yatırımların tutarı ise 10.296,5 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16).
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik
Belgeleri -2016 Aylık
Ocak
Belge Adedi
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım
13
14
19
24
12
26
19
26
10
16
29
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
20,7
349,2
61,5
136,1
1.234,8
551,9
6.744,4
946,2
43,3
47,4
161,0
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
62,3
1.028,8
177,7
386,4
3.629,0
1.611,0
20.030,8
2.806,1
128,5
145,9
529,4
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
208 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 145 adedi imalat, 29 adedi hizmetler, 28 adedi enerji, 3
adedi madencilik ve 3 adedi tarım, avcılık ve ormancılık sektörlerinde düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)*
(Milyon $)
2012
2011
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
2013
2014
2015
Ocak- Kasım
2015
2016
16.182
13.284
12.384
12.523
17.067
15.246
8.765
Sermaye
14.145
10.126
9.310
8.315
11.708
10.277
3.791
Yatırım
16.136
10.759
9.878
8.576
12.072
10.625
4.389
Tasfiye
1.991
633
568
261
364
348
598
24
522
25
-113
1.203
1.087
1.128
2.013
2.636
3.049
4.321
4.156
3.882
3.846
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Ocak- Kasım
2011
2012
2013
2014
2015
2015
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
32
43
47
61
146
188
717
365
3.599
4.519
2.209
2.731
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
650
2.201
400
Tekstil Ürünleri İmalatı
149
376
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
348
579
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
31
2016
30
26
199
31
4.225
4.087
1.092
449
983
973
234
60
137
433
416
39
272
491
340
323
149
207
76
32
5
4
34
34
21
464
143
607
918
142
121
196
93
121
97
78
147
142
31
1.819
1.067
768
654
2.146
2.078
422
4.295
773
1.831
1.134
1.338
1.329
437
İnşaat
301
1.427
178
232
106
103
280
Toptan ve Perakende Ticaret,
707
221
377
1.136
598
558
259
Oteller ve Lokantalar
122
16
59
24
11
8
136
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
221
130
364
594
1.524
571
528
5.883
2.084
3.415
1.470
3.516
3.320
969
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
300
173
128
227
171
141
196
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
232
546
106
202
58
58
259
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
298
639
447
400
287
221
176
16.136
10.759
9.878
8.576
12.072
10.625
4.389
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve Yarı-Römork
Motorlu
, Römork
İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak- Kasım
2011
11.494
664
2.419
1.000
1.424
906
111
4.970
1.093
0
1.401
21
62
2.056
1.559
196
1.359
497
9
16.136
2012
7.303
491
1.519
86
1.381
2.044
154
1.628
622
0
439
32
20
2.337
1.593
940
653
744
6
10.759
2013
2014
5.284
1.968
657
217
918
300
148
1.076
1.128
221
326
16
1
2.899
2.286
880
1.406
613
3
9.878
5.275
601
31
281
2.016
1.051
488
807
1.041
42
334
0
0
1.884
1.336
364
954
548
0
8.576
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
2015
7.011
352
80
164
1.184
585
180
4.466
966
0
1.619
0
11
2.465
1.318
461
850
1.147
0
12.072
2015
2016
5.709
335
66
160
1.130
448
151
3.419
962
0
1.588
0
11
2.355
1.230
433
793
1.125
0
10.625
2.381
395
349
71
560
443
75
488
495
0
337
55
2
1.114
781
151
629
333
5
4.389
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015 - 2016/Kasım)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
2016/Kasım
2015
Yeni
İştirak
Şube
44
23
446
15
62
34
29
18
288
165
478
2.255
111
562
14
909
2
3
13
0
2
1
0
2
8
8
10
117
1
20
3
31
288
5.295
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
1
0
6
0
0
1
0
0
5
6
4
30
1
7
0
23
47
26
465
15
64
36
29
20
301
179
492
2.402
113
589
17
963
72
18
383
10
69
29
22
17
236
109
506
2.110
125
491
15
828
1
1
8
0
1
0
0
0
7
8
9
90
0
21
4
19
1
0
5
0
0
0
1
0
4
1
5
41
0
5
0
18
74
19
396
10
70
29
23
17
247
118
520
2.241
125
517
19
865
13
7
308
255
16
6
277
221
85
5.601
4.912
177
82
5.171
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
16
Toplam
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Ocak- Kasım
1954-2010
2011
2012
2013
2014
2015
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2015
2016
19542016/Kasım
Toplam
396
526
4.255
457
436
464
357
233
2.308
532
2.299
7.611
1.678
2.192
286
3.903
1.281
69
101
456
44
32
56
38
15
271
136
431
1.523
98
480
32
785
210
54
20
322
20
19
36
28
12
207
150
336
1.888
93
438
28
693
236
39
24
323
16
18
37
28
11
213
141
305
1.639
83
394
25
643
171
70
17
382
13
40
49
37
10
233
141
356
2.174
100
506
12
718
231
47
26
465
15
64
36
29
20
301
179
492
2.402
113
589
17
963
308
40
22
431
15
58
36
26
17
279
158
452
2.198
104
541
16
861
280
74
19
396
10
70
29
23
17
247
118
520
2.241
125
517
19
865
277
749
733
6.599
575
679
707
540
318
3.780
1.397
4.739
19.478
2.290
5.116
419
8.570
2.714
24.959
4.321
4.258
3.787
4.707
5.601
5.103
5.171
52.804
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
17
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
Ocak- Kasım
1954-2010
2011
2012
2013
2014
2015
2015
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
13.427
4.185
1.781
2.099
799
4.563
2.830
475
1.219
1.035
184
138
4.800
1.777
388
168
1.221
293
24.959
1.747
588
183
185
113
678
447
131
188
160
28
20
1.418
333
53
16
264
37
4.321
1.536
484
173
170
107
602
420
151
151
114
37
20
1.638
303
55
29
219
39
4.258
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
18
1.352
416
158
164
104
510
345
207
135
106
29
24
1.374
319
72
29
218
31
3.787
1.297
376
145
137
101
538
333
306
111
91
20
18
2.270
327
96
25
206
45
4.707
1.263
435
151
152
91
434
367
392
152
125
27
23
2.996
378
95
14
269
30
5.601
1.183
412
135
142
87
407
338
355
143
118
25
20
2.699
340
84
12
244
25
5.103
2016
1.031
372
112
88
55
404
271
366
137
100
37
16
2.969
344
73
10
261
37
5.171
19542016/Kasım
Toplam
21.653
6.856
2.703
2.995
1.370
7.729
5.013
2.028
2.093
1.731
362
259
17.465
3.781
832
291
2.658
512
52.804
Ocak 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2011-2016/Kasım)
2011
Belge Adedi
2012
2013
2014
2016/Kasım
2015
193
223
233
251
227
208
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
4.895,9
4.500,7
7.993,3
5.500,8
12.402,8
10.296,5
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
8.227,7
8.103,0
15.248,7
11.920,3
33.808,8
30.536,0
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
19