T. B. M. M. B: 5 yat endekslerini gösteriyor, bazen Dev let İstatistik

T. B. M. M.
B: 5
yat endekslerini gösteriyor, bazen Dev­
let İstatistik Enstitüsünün rakamları ifa­
de ediliyor. Tabiî bunların hepsi, hakika­
ten önemli rakamlardır, hepsi önemli bi­
rer mukayese göstergesidir; ama, biz hü­
kümet olarak, Devlet İstatistik Enstitüsü­
nün toptan eşya fiyat endeksini kullanıyo­
ruz. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı­
nın ve ticaret odalarının takip ettikleri
tüketici endeksleri ve toptan eşya fiyat
endeksleri, 1939larda tespit edilmiş, An­
kara ve istanbul'da yaşayan bazı ailele­
rin tüketim eğilimlerini gösteren birta­
kım endekslerdir. iBunllar, istanbul'da 70,
Ankara'da 27 ailenin tüketim miktarla­
rının değerlendirildiği anketler neticesin­
de, istanbul'da 81 ve Ankara'da 83 mad­
deyi kapsayan endekslerdim Şimdi, 1939'
ların, 1940'ların şartları ile, ailelerin har­
cama trentleri ile, bugünün şartları ve
harcama trentleri birbirlerinden çok fark­
lıdır, bunu kabul1 etmek lazım.
.Devlet İstatistik Enstitüsü endeksleri
ise, bugün itibariyle, 1422 maddenin fiya­
tının, 939 değişik firma, kuruluş ve kişiler
.tarafından takip edilmesi suretiyle yapı­
lan bir endekslemedir; bugünün şartlarını
daha geniş, kapsamlı bir şekilde kavra­
maktadır. Hazine ve Dış Ticaret Müste­
şarlığının takip ettiği endeksler, öyle zan­
nediyorum ki, önümüzdeki yıllar içinde
kulanılmaktan vazgeçilecektir; belki sa­
dece birer referans mahiyetinde değer ta­
şıyacaklardır.
Değerli konuşmacılarımızdan birisi,
«Türkiye yüzde 6 kalkınmış, enflasyon
yüzde 20 artmış, bu olamaz» diye ifade
ettiler.
Değerli arkadaşlarım, saygıdeğer mil­
letvekilleri, şu enflasyon konusuna ve
kalkınma rakamına isterseniz çok kısa
olarak bir kere daha bakalım.
— 238
29 . 12 . 1987
O: 1
1980 yılının ocak ayında yapılan ope­
rasyonlarla, hakikaten, üç rakamlı olarak
telaffuz edilmeye başlananı enflasyon, sü­
ratli bir şekilde düşüş göstermiş ve 1980
yılından sonra bu rakam, hatta yüzde
20'li rakamlara kadar düşmüştür; ancak,
daha sonra, belki, 1983 yılında alınması
gereken bazı önlemlerin, bazı tedbirlerin
tzamanıridaı alınımaması medeniyle, yılın so­
nuna doğru bir artış eğilimine girmiştir.
Bu artış eğilimini, 6 Kasım tarihinde ya­
pılacak olan genel seçimler de hızlandır­
mış ve Türkiye, 1984 yılında, artan bir
enflasyonla işe başlamıştır. 1983 yılında
yüzde 40'larda seyreden enflasyon, işte
bu nedenledir ki, 1984 yılında da artan
bir şekilde devam etmiş ve enflasyonun
hızı ancak 1984 yılının ortalarında kesileb itmiştir. Yavaş yavaş düşüşe geçen
enflasyon, her şeye rağmen, 1984 yılında
yüzde 50'nin üzerinde gerçekleşmiştir.
Enflasyona baktığımızda, 1985 yılında ra­
kamın yüzde 38,2; 1986 yılında da yüzde
24,6 olarak oluştuğunu tespit ediyoruz.
1986 yılı, aynı zamanda son on yılın en
yüksek kalkınma hızının da elde edildi­
ği yıldır; bu yıldaki kalkınma hızı yüzde
8'dir.
Şimdi, 1987 yılının enflasyonu ve kal­
kınma hızı çok değişik şekillerde tartışı­
labilir. Devlet istatistik Enstitüsünün
ikinci tahminlerine göre, kalkınma hızı
6,5'in üzerinde, 6,8'ler civarında teşekkül
etmektedir. Enflasyon ise, maalesef yüz­
de 20'ler gibi: değil; fakat yüzde 40'lar
istikametinde bir gelişme göstermektedir.
Kasım sonu itibariyle toptan eşya fiyat
endeksi yüzde 35,7'dir.
Değişik endekslere, değişik rakamlara
bakabilirsiniz. Benim kullandığım rakam­
lar hep, Devlet istatistik Enstitüsünün
toptan eşya fiyat endeksi rakamlarıdır.
Yeri geldiği zaman, Hazine ve Dış Tica-