biz mi anlatamadık, yoksa yanlış mı anlaşıl dı?

T. B. M. M.
B : 39
kcmtöan -biz mi anlatamadık, yoksa yanlış mı anlaşıl­
dı? Tamamen ters olarak dile getkildi, bu ciddî ko­
nular - o şekilde ifade etmek istemiyorum ama - sap­
tırılarak Yüce Meclise intikal ettirildi. (Bir değil beş
altı, tane örnek var. Ben yalnız bir tanesini şurada di­
le getirmekle iktifa edeceğim.
İ l . 12 .1984
Ö : 2
hatta bunun bir müddet sonra birleştirilmesi düşü­
nülebilir. Fiyat endeksleriyle alakalı, Devlet İstatistik
Enstitüsü bir cakam versin, diğerlerini hiç alamayahm
denilebilir. Fakat birçok değerlendirmeler, geçmiş
yıllardan itibaren Ticaret (Bakanlığının ve şimdi( de
Dtş Ticaret Müsteşarlığının istatistiklerine göre ya­
pılmaktadır. Biz bunu belirti bir noktada kestiğimiz
zaman, bir takım rahatsızlıklar ortaya çıkar, hatta
geçmişse ait serileri temin etmemiz mümkün olmaz.
Onun için belirli bir müddet daha Devlet İstatistik '
Enstitüsünün islatistikleriyle birlikte diğer istatistik­
lerin de devam etmesi kaçınrlmaz bir zorunluluktur.
Bir bakıma da bunu normal kabul etmemiz ve bu
şekilde de devam şarttır kanaatini taşıyorum.
< Sayın Başbakan konuşmalarında kasım ayı fiyat
endeksleri hakkında iki endeks söyledi; doğrudur.
Sayın Başbakan, İstanbul Ticaret 'Odası ve Hazine ve
•Dış Ticaret Müsteşarlığmın rakamlarını niçin söyle­
di? Zabıtlarda var; «Kasım ayı istatistiği ve diğerle­
ri ortaya çıkmadığı için, elimizde olan rakamlar Ha­
zine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ve bir de İstanbul
Ticaret Odasının istatistikleri olduğu için onları ve­
Saym grup Jözcülerinden bir tanesi, millî gelirin
riyorum» dedi. Şimdi Sayın grup sözcüsü, «Efendim,
1984 yılmda yüzde 5)6 olduğunu söyledi, bu nispet
'Sayın Başbakan dahi, İstanbul Ticaret Odasının ista­
• 5,7'dir, ikinci tahmin Sgö'dır. Devlet İstatistik Ensti­
tistik! neticelerini alıyor, Hazinenin ve Dış Ticaret
tüsü şimdiye kadar üç defa tahmin yapmıştır. İlk tah­
Müsteşarlığının alıyor, Devletin bir numaralı mües- '
min yüzde 5,7, ikinci tahmin yüzde 5,6, son tahmini
sesesi, Devlet İstatistik Enstitüsünün rakamlarına iti­
de yüzde 5,7'dir. Bunlarda millî gelir artışını, bir
bar etmiyor» diyor.
carî fiyatlarla ve bir jde sabit fiyatlarla alır. Kullandı­
Hadisenin 'bu şekle intikal ettirerek Yüce IMeclise
ğı deflatör burada bahsedilen şekilde yüzde 40 değil­
getirilmemesini, bu şekilde tefsir edilerek hadiselerin
dir. 'Mesela ziraat için alınan fiyat artışı yüzde 533'
çarptınlmamasmı ve bu şekilde ifade edilmemesini
tur, yüzde 60 olanlar da vardır, ortalaması yüzde
bilhassa tekrar ederek, sayın konuşmacıların tenkit
46,4rtür. Devlet İstatistik Enstitüsünün kendi istatis­
ettikleri konulara geçeceğim.;
tiğidir, ki bundan evvel bütün millî gelir hesapların­
Devlet İstatistik Enstitüsünün 'hakikaten istatistik! da da bunu kullanıyor, kullandığı deflatör budur,
yüzde 40 değildir ve bu hesaba göre geçmiş yıllarda
rakamlarının bazıları - özellikle fiyatlarla alakalı ko­
da bu şekilde ölçülmektedir. Zaten biz bir konuyu
nularda - yenidir. Hatta 1981 ve 1982 yıllarındaki is­
her sene değiştirenleyiz, geçmiş yıllarda uygulanan
tatistiklerin de toptan eşya ve Türkiye çapmda tüke­
sisteme aynen devam etmek zorundasınız, bu bir fi­
tici endeksleri kullanmaya başlamıştır. Bu itibarla
kir edinebilmeniz için. (Bunu değiştirdiğinizde, o de­
bunlardan alınan bazlarla, İstanbul Ticaret Odasının
ğiştirdiğiniz sene için gerçeği ifade etmemiş olacaksı­
hatta Hazine ve Dış Ticaret 'Müsteşarlığının uygula­
nız.
Eğer bunda bir yanlışlık varsa, kendi içinde bü­
makta olduğu toptan eşya ve tüketici geçinme endektün seneler aynı esaslara göre devam ettiği için, bize
leri birbirinden farklıdır. Farklı olduğu içindir ki, de­
istatistik yine*bir fikir verebilir.
ğişik neticelerin çıkması da normaldir, ©en bir iki
örnek vereceğim!: Mesela, İstatistik Enstitüsünün fi­
Devlet İstatistik Enstitüsünün neşriyatlarında bir­
yat endeksleri yöntemi şöyledir: Toptan eşya fiyat­
çok eksiklerin olduğu söylendi. Hakikaten Devlet İs­
ları için 1981 yılı 100 olarak kabul edilmiş olup 63ö
tatistik Enstitüsünün istatistik konusuna aldığı bir­
madde grubundan 1 42(2 maddeyi kapsamakta ve
çok konular vardır; konut konusunda yeni ilave ettik­
2 600 fiyat kullanılmaktadır. Bu fiyatlar da işyerleri
leri binaların sayımı ve değerlendirilmeleri gübi. Di­
ve bilhassa borsalardaki; pazarlardaki fiyatlar alın­
ğer konularda da yeni ilaveler konulmuştur ve gittik­
mak suretiyle takip edilmektedir; demek ki, başlan­
çe/de geliftirimektedir. Devlet İstatistik Enstitüsünün
gıç yılı 1981 'dir. Tüketici fiyatları endeksi Türkiye bu yayınlarının ilgili bütün yerlere duyurulması, da­
çapmda 1979 yılı 100 kabul edilmek suretiyle ortala­
ğıtılması ve bunlarm kullanılması hakikaten faydalı
ma 256 maddeyi kapsar ve bu endeks de Türkiye çaolur. Devlet İstatistik Enstitüsü bu yayınlarını Pkn
pmda takip edilir.
ve Bütçe Komisyonundaki bütün üyelere dağıtmıştır
ve milletvekillerine de bunların temimi suretiyle de
Şimdi, Hazine ve Drş Ticaret Müsfceş&rliğınm is­
bu bilgilerin herkes tarafından kullanriabilme imkântatistiği çok eski senelere dayanır ve hakikaten ilk
lanmn da saklanacağını tahmin ediyoruz,
aksak bizde uygulanmaya konulan istatistiktir ve
— 349 —