C. Senatosu B : 32 7 . 2 . 1967 O : 1 öngöranez, yeni
advertisement
C. Senatosu B : 32 öngöranez, yeni kunnuşlsarın biran evvel faali­ yete geçmesini öngörmez. Ayrıca ondan daha önemli Ulaştırma Bakanlığının vazifelerini, fonksiyonunu günün ihtiyaçları içerisinde tâ­ yin eden ve tekmil ulaştırma hizmetlerini bu Bakanlık bünyesinde hem koordinatörlük bakı­ mından, hem takip ıbakımnııdan, talepçisi ol­ ma bakıımımıdan, yatırımların plânlı şekilde realize edilmesini temin bakımından bu Bakanlı­ ğın fonksiyonunu tesirli şekilde icra etmesini mümkün kılacak bir kanun olarak hazırlan­ mıştır. Muhterem arkadaşlarım, zarar eden müessese­ leri bünyesinde toplıyan bir bakanlığın elbette ki çok ağır tenkidlere muhatabolması tabiîdir. Ancak bir tarafta bu tenkidlerin ağırlığı bir mânevi ezgi halinde müesseselerin üzerine çökerken, diğer taraftan hakşinas bir tavsif ile, tasvir ile müesseselerin hangi şartlar içeri­ sinde bulunduğunu ifade etmek de bir kadirşi­ naslık olacaktır, bir zaruret olacaktır. Devlet Demiryolları, grup sözcüleri arkadaş­ larımız, C.H.P. Grupu Sayın Sözcüsü, A.P. Grupu Sayın Sözcüsü ve değerli senatör arka­ daşlarımız tarafından üzerinde konuşma yapı­ lan, çok durulan müesseselerden birisidir. Dev­ let Demiryoları öteden beri klâsik tarzda tenkid edilmektedir. Bugün müşahedemiz bu ten­ kidlerin bir tekrarı yapılmıştır. Devlet Demir­ yollarının zarar sebebi personelin fazlalığından ileri gelmiştir. Bu iddia öteden beri ortaya atı­ lır. Halbuki mesele üzerine eğildiğimiz zaman Devlet Demiryollarında çalışan personelin aded itibariyle çok fazla olmadığı kendiliğinden teza­ hür eder. Yabancı memleketlerle mukayese edersek, Devlet Demiryollarında çalışan personel fazla değildir. Ancak şu vardır : Personel kali­ fiye değildir. Yüksek tahsilli, tecrübeli eleman bakımından noksandır, aded itibariyle fazla de­ ğildir. Bir kere mevcut şebekenin vaziyetini na­ zarı itibara alırsanız, bunun tamiri el emeği istiyen, büjiik ölçüde emek istiyen, mesai istiyen bir konuyu karşımıza çıkarmaktadır. Hiç şüp­ hesiz bu işçi emeğiyle olacaktır. O halde Devlet Demiryolları fazla miktarda işçiyi bünyesinde bu­ lundurmak zorundadır. Keza Edirne'den Kars'a kadar memleketin bir ucundan bir ucuna 9 bin küsur kilometrelik hat­ tın bakımı, gözetimi, işletilmesi geniş ölçüde per­ 7 . 2 . 1967 O :1 sonelin bünyede kalmasını zaruri kılmaktadır. Bir başka zaruret, geçmiş yıllardan intikal et­ miş olan personeli burada derhal tasfiyeye tabi tutamayız. Sosyal bir problemle karşı karşıyayız. Bunun üzerinde durduk arkadaşlar; norm kadrolar tesbit edilmiştir. 60 yaşından yukarı bir kısım personel emekliye sevk edilmiştir. Fa­ kat bir sene sonra bunların bir kısmı Danıştay karariyle tekrar gelmişlerdir. Yine tamamen çalış­ ma kabiliyetini kaybetmiş, işletmeye yararlı olmıyan personel üzerinde durulmuş, bunların bir kısmı teşkilâtın dışına atılmış; şebeke dışı, hizmet dışı bırakılmış. Ama bir bakıyorsunuz ertesi günü üç tane yavrusunu eline almıştır ve Bakanlığımızın kapısına gelmiştir. Ekmek meselesiyle karşı karşıyadır vatandaş. Binaen­ aleyh, personelin azaltılması, müesseselerin bir­ an evvel kârlı hale getirilmesi meselesini burada mücerret ifade ederken en mühim mesele olan sosyal meseleyi bir tarafa itip atamayız. Rız­ kını o kapıya bağlamıştır, geleceğini o kapıya bağlamıştır; yeni iş sahaları açıp vatandaşa ye­ ni iş imkânları göstermedikçe mücerret Dev­ let Demiryollarını kâra geçirmek maksadiyle yıllardır bu müessseden ekmek yiyenleri bir an­ da tasfiye etmek mümkün değildir. Hükümet olarak, Bakanlık olarak böyle bir görüşe hiçbir zaman itibar etmiyeceğiz. Değerli arkadaşlarım, 1965 yılında memur ve hizmetli olarak 27 320 kişi var. Devlet Demiryolarmda personler sayısı 1966 yılında 27 606 olmuştur. Yani artış 280. Bir işletmede bir yılda artan memur ve hizmetli adedi 200 küsur. Bu­ nun sebebi, genç elemanlarla bünyeyi takviye etmek zarureti, teknik elemanlarla bünyeyi tak­ viye etmek zarureti sadece bir yıl içerisinde bu cüzi artışı ortaya koymuştur. İkinci konu, işçi meselesi, 26 679 işçisi vardı, 1965 senesinde Devlet Demirvollarının. Bu sene 28 320 görülüyor. Bu, büvük bir artış. Bunu ben arkadaşlarıma sordum. Bunun cevabı şu­ dur arkadaşlar : Geçmiş senelerde Devlet Demir­ yollarında iki türlü işçi çalışırdı; bir daimî işçi, bir muvakkat işçi. Bu muvakkat işçiler 4 bin ci­ varında idi. 15 senedir, 20 senedir Devlet De­ miryolları bünyesinde çalışır, adı muvakkat işçi­ dir. Nasıl yapılıyor; kadroda gösterilmiyor, yıl­ başına 15 gün kala idareden irtibatı kesilir, yıl­ başından bir hafta sonra tekrar idarede vazife — 1022 —
