Slayt 1 - WordPress.com

AĞIR METALLER
 Ağır metallerin kaynakları kayalar ve minerallerdir.
Mineraller 2’ye ayrılır.
Sekonder mineraller (kayalar) ve primer mineraller
(volkanik minerallerdir.)
Topraktaki ağır metaller; Cu, Cr, Co, Au, Ag, As, Sb, Hg, Pb,
Ni, Mo, Mn, Sn, Se, U, V, W, Zn, Se, Tl.
Hidrosfer ve atmosferdeki ağır metaller; Cu, Cd, Zn, Pb
• Toksik ağır metaller yüzyılımızın en büyük sorunlarından
biridir.
HİPOETERMİ !!
Kurşun kaynakları
• Motorlu
yaydığı
•
evimize
•
•
•
•
•
•
•
•
•
araçların
egzoz gazları
Kurşun borularla
ulaştırılan sular
Kalıcı rujlar
Vinil okul çantaları
Ders araçları,
Duvar boyaları
Tekstil boyaları
Oyuncaklar
İçme suları
Döküm demir
Pimapenler
• Kirli hava
• Porselen veya çelikten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
yapılmış banyo küvetleri
Piller
Konserve gıdalar
Kimyasal gübreler
Toz
Endüstriyel bölgelerde yetişmiş
gıdalar
Saç boyaları
Kurşunlu cam
Böcek öldürücüler
Sigara dumanı
Cıva kaynakları











Egzoz gazları ve kirli hava
Böcek ilaçları
Amalgam diş dolguları
İçme suları
Keçe
Kulak ve burun damlaları
Bazı aşılar (karma aşı, hepatit
B, HiB, grip)
Kan
grubu
uyuşmazlığını
önleyen ilaçlar (Rhogam)
Kontakt lens solüsyonları
Petrol ürünleri
Musluk
suyu













Çamaşır yumuşatıcıları
Deniz ürünleri
Talk pudrası
Kosmetikler (maskara)
Ahşap koruyucuları
Yer cilaları ve parlatıcıları
Piller
Cıvalı idrar söktürücüleri
Elektrikli aletler
Patlayıcılar
Fluoresan lambalar
Boyalar
Tarım ilaçları
Alüminyum kaynakları
• Pişirme kapları
• Gıda katkıları
• Folyolar
• Rujlar
• İçme suları
• Konserve
• Antiasitler (mide ilaçları)
• Aşılar (Hepatit A, HPV)
•
• Deodorantlar
•
•
•
edilmiş
asidik
yiyecekler
Bazı ishal ilaçları
Bazı hemoroit ilaçları
İşlenmiş bazı peynirler
Tamponlu aspirin
Arsenik kaynakları
 Kirli hava
 İşlenmiş et ürünleri
 Böcek öldürücüler
 İçme suyu
 Tahta koruyucuları
 Tarım ilaçları
 İşlenmiş bazı metaller
 Deniz ürünleri
 Özel cam ürünleri
Kadmiyum Kaynakları
 Sigara dumanı
 Böcek öldürücüler
 Kirli hava
 Karayollarındaki tozlar
 Kadmiyumlu
topraklarda
meyve ve
yetişen bazı
sebzeler
 Böbrek, karaciğer, tavuk gibi
et ürünleri
 Nikel-kadmiyumlu piller
 Boyalar
 Fosfatlı gübreler
Nikel kaynakları











Elektrik düğmeleri
Aydınlatma gereçleri
Seramik
Soğuk saç perması
Yemek pişirme kapları
Kozmetik ürünler
Metal paralar
Diş malzemeleri
Bazı çikolatalar
Margarinler
Endüstriyel
alanların
yakınında üretilmiş gıda
ürünleri












Saç spreyleri
Endüstriyel atıklar
Süs eşyaları
Metal rafinerileri
Metal eşyalar
Nikel-kadmiyum piller
Ortodonti malzemeleri
Şampuanlar
Musluk suyu
Fermuarlar
Sigara dumanı
Kakao
Çeşitli kaynaklardan cıva emilimi
 8 amalgam dolgu: 10-120 μg/gün
 Deniz ürünleri: 2.3 μg/gün
 Diğer yiyecekler, hava, su: 0.3 μg/gün
 Aşılar
World Health Organization. Environmental Health Criteria. 118, Inorganic Mercury
(Friber I, ed) WHO Geneva 1991.
Aşılardaki cıva miktarı
Yıl
Aşı
1980 ortaları
1980 sonları
1990 başları
Karma (DTP)
Menenjit (HiB)
(Hepatit B)
Kızamık
Kızamık-kızamıkcık
Kabakulak
Çocuk felci
Grip aşısı 25μg cıva içermekte ve her yıl yapılmaktadır.
Günümüzde birçok aşının içindeki cıva çıkartılmıştır.
Cıva miktarı
4X25=100 μg
4X25=100 μg
3X12.5= 37.5 μg
İçermiyor
İçermiyor
İçermiyor
----------------237.5 μg
 Cıva ile temas öncesi nöronlar (sinir
hücreleri)>
 Cıva ile temas sırasında nöronlar >
 Cıva ile temas 30 dakika sonrası
nöronların tahrip olması >
Radyoaktif cıva ile diş dolgusu yapıldıktan 29 gün sonra
civanın koyun vücudundaki yayılımının sintigrafik görünümü
Dental "silver" tooth fillings: a source of mercury exposure revealed by whole-body image scan and tissue analysis
Hahn, LJ, Kloiber R, Vimy MJ, Takahashi Y & Lorscheider FL FASEB J 3 1989 2641-6
Not: Bu test İst. Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsünde yapımaktadır.
Toksik maddelerin biyokimyasal ve
klinik etkileri
Toksik maddelerin biyokimyasal etkileri










Hücre zarını hasara uğratır
Serbest radikal aktivitesini arttırır.
Kükürtlü enzimlerin üretimini düşürür.
Enzimleri okside eder.
Beyin ve sinir sistemini olumsuz etkiler.
Sindirim sisteminin florasını ve geçirgenliği olumsuz etkiler
Bağışıklık sistemi olumsuz etkiler
Proteinleri denatüre eder
Kanserojendir.
Mineral ve vitamin eksikliklerine yol açar.
Toksik maddelerin klinik etkileri
 Kansızlık
 Kronik yorgunluk
 Kanser
 Doğumsal anomaliler
 Beyin hasarı
 Gelişme geriliği
 Hormonal bozukluklar
 Depresyon
 Hiperaktivite
 Konsantrasyon eksikliği
 Otizm
 Karaciğer yetersizliği
 Bağışıklık yetersizliği
 Sinir ve kas hastalıkları
 Alerji
 Egzama
 Kalp hastalıkları
bulguları
 Hazımsızlık
 Felçler
ve
deri
tahriş
Niçin Çocuklar Zehirli/Tehlikeli Maddelere
Özellikle Daha Hassastır?
 Çünkü, çocuklar vücut ağırlıklarına oranla gelişmiş insanlardan daha fazla
yer, içer ve nefes alır.
 Çocuklar önce böcek öldürücüler veya diğer kimyasal maddelerle maruz
kalmış zemin veya yer döşemelerinde daha fazla zaman harcamaktadır.
 Çocuklar aynı zamanda daha çok el-ağız transferi yaparlar.
 Çocuklar 5 yaşına kadar, besinler yoluyla yaşam süreleri boyunca alacakları
toksik maddelerin yarısını alırlar.
 Bazı toksinlerin küçük tek
dozunun
kritik
gelişme
evresinde
alınması
öğrenmeden üreme sorununa
kadar
kalıcı
gelişim
bozukluklarına
sebep
olmaktadır.
çok toksinler vücut
yağlarında biyolojik olarak
birikir ve anneden çocuğa
emzirme
ile
geçebilir.
 Bir
Çevresel zararlılar/Genetik yatkınlık
 Aynı çevresel zararlıya (ağır metal, toksin, enfeksiyon vb)
maruz kalmasına rağmen her kişide ağır toksik tablonun
görülmemesi tek gen polimorfizmleri ile açıklanabilir.
 Gen polimorfizminde gen yapısı normaldir fakat kalitesi
bozuktur ve idare ettiği enzim tembel çalışır.
Toksik










belirtilere yatkınlık sağlayan
polimorfizmleri
MTHFR- Metilen Tetrahidrofolat Redüktaz
COMT- Katekolamin O- Metiltransferaz
MTRR/MTR- Metionin Sentaz ve Metionin Sentaz Redüktaz
BHMT-Betain Homosistein Metiltransferaz
TCII-Transcobalamin
GABRB3- GABA Reseptorü
ADA - Adenozin Deaminaz
Mutant UBE3A (ubiquitin ligaz)
CPOX-Korproporfirin Oksidaz
PON1-Paroksonaz
gen
Beslenme ile ağır metaller ve diğer kimyasal
toksinlerin vücuttan uzaklaştırılması
Taş devri diyeti
Yararlı bağırsak mikropları
ekşiyen yoğurt, turşu vb)
Glütatyon düzeyinin yükseltilmesi
(metilB12, foli(ni)k asit, B6 vitamini,
(kefir, trimetilglisin, n-asetilsistein, glütatyon,
selenyum)
Kabızlığın engellenmesi ve günde 2-3 Kükürtten zengin yiyecekler (sarımsak,
kez dışkıya çıkılması (magnezyum, soğan, pırasa, lahana, karnabahar,
brokoli vb) içerdiği kükürt ile cıvayı
yeşil yapraklılar, kefir, yoğurt)
uzaklaştırır
Askorbik asit: 100mg/kg
Magnezyum sülfat banyoları.
Klorofilli
yiyecekler
(Klorella,
Spirulina, Mavi-yeşil alg, Buğday çimi,
Arpa çimi, deniz börülcesi)
Toksinlerden korunmanın yolları I

Hiçbir şekilde tatlandırıcı ve tatlandırıcı içeren ‘light’ hafif
yiyecek ve içecek tüketmeyin.

Katkı maddesi ilave edilmiş, paketlenmiş gıdaları yemeyin.

Bol taze sebze ve meyve yiyin

Her sebze ve meyveyi mevsiminde yiyin.
Toksinlerden korunmanın yolları II
 Yeterli omega-3 alın; ayçiçeği, mısır, soya, pamuk ve margarin gibi
yağları diyetinizden çıkartın. Bunların yerine zeytinyağı ve doğal
hayvani yağları (tereyağı, iç yağı ve kuyruk yağı) yiyin.
 Kefir, yoğurt, turşu, sirke, nar ekşisi ve boza gibi probiyotiklerden
(faydalı mikroplar) zengin gıdalarla beslenin.
 Özgür dolaşan hayvanların etini, sütünü ve yumurtasını yiyin.
 İçtiğiniz suyun ayrıntılı analizini öğrenin. Bu özellikleri olmayan
suyu tüketmeyin.
 Suların eskiden olduğu gibi cam damacana ve şişelerde satılması için
mücadele edin.
Toksinlerden korunmanın yolları III
 Pastörize sütlerden mümkün olduğunca kaçının. UHT’li kutu
sütü tüketmeyin.
 Mümkünse mandıra sütü, yoksa günlük şişe sütü tüketin.
 Küflenmiş gıdaları yemeyin.
 Beyazlatılmış un mamüllerini tüketmeyin.
 Şampuan,
deterjan, parlatıcılardan toksin içermeyenleri
kullanın, bunların yerine doğal ve eski seçenekleri kullanın.
Toksinlerden korunmanın yolları IV
 Pencerelerinizi sık sık açın, ahşap çerçeveleri ‘pen’lerle
değiştirmeyin.
 Evinizin duvarlarını, su bazlı boyalarla, en iyisi kireç boya ile
boyayın
 Lavabolarınızı pompa ile açın
 Klorla beyazlatılmış kağıt ürünlerini (peçete, tuvalet kağıdı,
çocuk bezi, mendil, süt ve meşrubat kartonu vb) kullanmayın.
 Çocuklarınıza flor tableti vermeyin ve eğer yutacaklarsa florlu
macun kullandırtmayın.
 Amalgam diş dolgusu yaptırmayın.
Toksinlerden korunmanın yolları V
 Yiyeceklerinizin büyük bir bölümünü çiğ olarak tüketin. Eğer
pişirecekseniz yavaş pişirme şekillerini (buğulama, güveç vb)
tercih edin.
 Teflon, aluminyum ve kalaysız bakır kaplar kullanmayın.
 Sıcak yemeklerin alüminyum folyo ve streç ile temas etmesine
izin vermeyin.
 Kızartmalardan ve tütsülerden mümkün olduğunca kaçının.
 Mikrodalga fırın yerine turbo fırın kullanın.
Evde kullanılabilecek doğal temizleyiciler ve
ağartıcılar





Beyaz sirke: temizleyici
Hidrojen peroksit: ağartıcı
Limon suyu: temizleyici
Yemek sodası: temizleyici
Arap sabunu: temizleyici
• Sünger taşı: kir çıkartıcı
• Boraks: dezenfektan
• Trisodyumfosfat:
temizleyici
• Sodyum perborat: Ağartıcı
• Çamaşır sodası: temizleyici
FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ OLARAK NELER
BİLMELİYİZ?
İnsan olarak hepsini bilmemiz lazım…
Seneye bu vakit öğrencilerimize proje etkinlikleri yaptırabiliriz.
Mesela toprak analizi, çöp analizi ve ya bitki analizi….