TBMM B: 66 25.2.2010 ( Gaziantep Milletvekili Sayın Akif EKİNCİ

TBMM
B: 66
25.2.2010
Gaziantep Milletvekili Sayın Akif EKİNCİ tarafından verilen "Kirlilikten etkilenen
deniz ürünlerinin insan sağlığına etkilerine ilişkin" 7/11314 sayılı yazılı soru Önergesinin
cevabıdır:
(
Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi tarafından Hacettepe Üniversitesi'ne
yaptırılan araştırmanın sonucu Marmara ve Karadeniz'de tutulan balıklar ile midye, kalamar,
karides gibi diğer deniz canlılarında "ağır metal" bulunduğunu ortaya koymuştur.
Bu denizlerimizde yaşayan ve sanayi atıklarıyla beslenen deniz canlılarını tüketen
vatandaşlarımızın karaciğer kanseri ve böbrek yetmezliği gibi risklerle karşı karşıya oldukları
bilim adamları tarafından ifade edilmektedir.
Hormonlu sebze ve meyveler, genetiği değiştirilmiş gıdalar nedeniyle neyle
besleneceği, ne tüketeceği konusunda alternatifi azalan vatandaşlarımız, deniz ürünlerinde
ortaya çıkan ve kansere yol açan ağır metal bulguları sonucu iyice çıkmaza girmiştir.
Konuyla ilgili olarak;
SORU 1- Ülkemizde bir yılda ortalama kaç vatandaşımız kansere yakalanmaktadır?
Bu vakalardan ne kadarı ağır metal içeren balıkların tüketilmesi sonucu meydana gelmiştir.
CEVAP 1- Ülkemizde bir yılda ortalama 150.000 vatandaşımız kansere
yakalanmaktadır. Kansere yol açan en önemli etken sigara olup kanser vakalarının üçte
ikisinden sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Bununla beraber başta kötü beslenme olmak
üzere diğer bazı çevresel etkenler de kanser oluşmasında rol oynayabilmektedir.
Sözü edilen çalışma bir risk analizi çalışmasıdır ve deniz ürünlerinde değişik oranlarda
ağır metallere rastlanılmıştır, ö n veriler tek başına anlam ifade etmemektedir. Çalışma devam
etmekte olup risk analizleri yapıldığında sonuçlar tüm bilim camiası, konunun paydaştan ve
kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Risk analiz çalışmaları belirli bir gıda ile ilgili oluşabilecek kanser sayısını veremez
çünkü buradaki ilişki sigara gibi doğrudan bir ilişki değildir.
SORU 2- Marmara ve Karadeniz'de yaşayan ve tüketilen balıklardan hangileri insan
hayatını tehlikeye sokacak yükte metal taşımaktadır?
SORU 3- Ağır metal taşıyan balık ve deniz ürünleri konusunda halkımızı uyarmak ve
bilgilendirmek için yürüttüğünüz somut bir çalışma var mıdır?
SORU 4- Yapılan araştırma, kontrolsüz bir şekilde doğaya bırakılan sanayi atıklarının
normalde insan sağlığı için çok önemli faydalan bulunan deniz mahsullerini birer ölüm
makinesi haline getirdiğini göstermektedir. Bu anlamda araştırma sonuçlarını ilgili kurumlarla
paylaşıp, sanayi atıklarının kontrolü ve denizlerimizin temizlenmesi ile ilgili koordineli bir
çalışma yapmayı planlıyor musunuz?
CEVAPLAR 2, 3 ve 4- Balıklarda cıva, kadmiyum, krom, kurşun, nikel ve benzeri
ağır metaller bulunabilir.
Sanayi tesislerinden kaynaklanan atıkların "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına
İlişkin Yönetmelikte" belirtilen yetkili makamlar tarafından denetlenmesi gerekmektedir.
IARC (The International Agency For Research On Cancer) Ajansınca hazırlanan
belgelere göre, nikel, kadmiyum ve krom; insanlar için teyit edilmiş kanserojen (Grup 1
confirmed human carcinogen); kurşun ve cıva ise muhtemel kanserojen (Group 2B: Possibly
carcinogenic to humans) listesinde yer almaktadır. Ancak bu maddelerin insan sağlığı üzerine
etkileri alman miktara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Konuya gösterilen ilgiye teşekkür ederim.
-293-