1-7 HAZİRAN İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ HAFTASI İYOT HAFTASI Bir toplumun gelişmişliği ve kalkınmışlığı ne olursa olsun anne ve çocuk sağlığına yönelik hizmetler her zaman özel önem ve önceliğe sahip olmuştur. İyot eksikliği önlenebilir zeka geriliğinin en önde gelen nedenlerinden biridir ve kişiye anne karnından başlayarak tüm yaşamı boyunca olumsuz olarak etkileyen bir hastalıklar bütünüdür. İyot yetersizliğinin en olumsuz ve yıkıcı etkilerinin gözlendiği risk grupları; doğurganlık çağındaki kadınlar, gebeler, bebekler ve çocuklardır. Bebek ve çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği, zeka düzeyinin akranlarına göre en az 13.5 puan daha düşük olması, öğrenme yeteneği ve okul başarısında azalma, gebelerde düşük ve ölü doğum riskinde artma ve her yaşta guatr, iyot yetersizliğinin oluşturduğu önemli sağlık problemlerinden sadece birkaçıdır. Bu nedenle ülkemizde uygulamakta olduğumuz sağlıkta dönüşüm programında ana ve çocuk sağlığı öncelikli konularımız arasında yer almakta olup, anne ve çocuk sağlığının korunması ve kalitesinin arttırılması amacıyla pek çok program yürütülmektedir. Yürütülmekte olan çalışmalardan biri ülkemiz için önemli bir halk sağlığı sorunu olan iyot yetersizliği hastalıkları ve bu hastalıkların yol açtığı sağlık problemlerinin önlenmesidir. Bu amaçla tüm dünyada iyot yetersizliğinin önlenmesi için ülkemizin de içinde bulunduğu birçok devlet özel programlar başlatmıştır. Sağlık Bakanlığımız 1994 yılında UNICEF ile işbirliğinde ‘’İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı’’ başlatmıştır. Güvenli, ucuz ve etkili bir yol olan iyotlu tuz kullanımı çok uzun bir süredir dünyada bilinen ve yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ülkemizde 1968 yılında başlayan tuzun iyotlanması çalışmaları, 1994 yılında başlayan ulusal ‘’İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı’’ ile hız kazanmıştır. Eğitim, yasal düzenleme, bilgilendirme, bilinçlendirme, izleme ve denetimler ile iyotlu tuz kullanımında artış görülmüştür. Ancak, İyot yetersizliği hastalıkları ülkemiz için önemli bir halk sağlığı sorunu olarak devam etmektedir. Bu nedenle İyodun önemini topluma daha çarpıcı ve etkili yöntemlerle aktarmak, ülkemizde iyotlu tuz kullanımını tüm topluma yaygınlaştırmak, toplum bilinci oluşturmak, konuyu gündeme getirmek amacı ile 1-7 Haziran tarihleri arası ‘’İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi Haftası’’ olarak belirlenmiştir. İYOT EKSİKLİĞİNDE OLUŞAN SAĞLIK SORUNLARI Anne Karnında ve Bebeklikte Çocukluk ve Gençlikte Yetişkinlerde Düşük Guatr Guatr Ölü doğum Kısa boyluluk Verim düşüklüğü Bebek ölümü Zihnin yetersiz çalışması Tiroid kanser riskinde artma Sağırlık Öğrenme yetersizliği Dilsizlik Algılama güçlüğü Cücelik Zekâ geriliği Doğum anomalileri