“SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN AZ VE İYOTLU TUZ TÜKETİN” 1 -7 HAZİRAN İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ HAFTASI Ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olan iyot yetersizliği hastalıklarının önlenmesine yönelik olarak, 1994 yılından beri Bakanlığımız; UNICEF’in işbirliğinde “İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı”nı yürütmektedir. Toplumun iyotlu tuz kullanımı ve saklama koşulları hakkında bilinçlendirilmesi amacıyla da Haziran ayının ilk haftası “İyot Yetersizlikleri Haftası” olarak belirlenmiştir. İyot, insan vücudunda çok az bulunan, yiyecekler ve içtiğimiz su ile aldığımız, normal büyüme ve gelişme için gerekli temel maddelerden biridir. İyot büyümeyi ve gelişmeyi sağlayan, başta beyin olmak üzere temel organların düzenli çalışmasını sağlayan, vücut ısısını ve enerjisini kontrol eden hormonların yapılması için gereklidir. İyot eksikliği, önlenebilir zekâ geriliğinin en önde gelen nedenlerinden biridir. İyot yetersizliği hastalıkları olarak tanımlanan hastalıkların başında Guatr gelmektedir. Guatr, tiroid bezinin büyümesidir. En sık karşılaşılan tiroid bezi büyüme nedeni iyot eksikliğidir. İyot yetersiz alındığında, tiroid bezi hormon yapmak için iyotu kullanamamakta, hormon vücutta eksik kalmaktadır. Hormon eksikliği sonucunda beyinden gelen uyarılarla tiroid bezi büyütülerek daha fazla hormon üretilmeye çalışılmakta, böylece guatr ortaya çıkmaktadır. Gebelik sırasında ortaya çıkan iyot yetersizliği anne karnındaki bebeğin hem beyin hem de bedensel gelişimini olumsuz etkilemekte, düşüklere, ölü doğumlara ve bebeğin özürlü doğmasına neden olmaktadır. Cücelik ve zekâ geriliği de iyot yetersizliğinin arasındadır. Çocukluk yetersizliği beden ve ve bozukluklara da yol yol açtığı en önemli olumsuzluklar ve gençlik döneminde karşılaşılan iyot zihin fonksiyonlarında dengesizliklere açmaktadır. Tükettiğimiz besinlerle yeterli iyot alamadığımız için, iyotun dışarıdan alınması gerekmektedir. İyotu yeterli olarak almanın en uygun, en ucuz, teknik olarak en kolay ve en yaygın yöntemi sofrada “iyotlu tuz” kullanılmasıdır. İyotlu tuz kullanmak hem sağlıklı, hem ucuzdur. Günlük kullandığınız miktardaki tuzu iyotlu kullanarak vücudun iyot ihtiyacı giderilebilir. İyot, ısı ve güneş ışığına duyarlı olduğu için kullandığımız iyotlu tuz, güneş ve ışıktan korunmalıdır. Bunun için koyu renkli tuzluklar seçilmeli ve yemeklerin tuzu atılmalıdır. pişmeden Uzm.Dr.Mustafa Nuri CEYHAN Halk Sağlığı Müdürü önce değil, piştikten sonra