haftanın ekonomik görünümü - İstanbul Kültür Üniversitesi

EKONOMİK GÖRÜNÜM
Haftalık Ekonomi Bülteni
İktisat Bölümü|EKOMER
2-8 KASIM 2015/17
GEÇEN HAFTADAN...
Yurtiçi Gelişmeler
Reel Kesim Güven Endeksi Açıklandı
2015 yılı Ekim ayında Reel Kesim Güven
Endeksi (RKGE), bir önceki aya göre 1,4
puan artarak 100,5 seviyesinde gerçekleşti.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait
. yayılma endeksleri incelendiğinde; gelecek
üç aydaki ihracat sipariş miktarı, sabit
sermaye yatırım harcaması, gelecek üç
aydaki üretim miktarı ve mevcut mamul mal
stoku miktarı endeksi artış yönünde
etkilerken, son üç aydaki toplam sipariş
miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam
miktarı ve mevcut toplam sipariş miktarına
ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış
yönünde etkilemiştir. (TCMB)
Kaynak: TCMB
Kapasite Kullanım Oranı Açıklandı
2015 yılı Ekim ayında imalat sanayi
genelinde kapasite kullanım oranı, bir
önceki aya göre 0,4 puan azalarak yüzde
75,5
seviyesinde
gerçekleşti.
Mal
gruplarına göre kapasite kullanım oranları
değerlendirildiğinde gıda ve içecekler,
dayanıklı tüketim malları ve dayanıksız
tüketim mallarında artış görülürken, ara
mallar ve yatırım mallarında azalış olduğu
görülmektedir. (TCMB)
Kaynak: TCMB
1
Ekonomik Güven Endeksi Yayımlandı
Ekonomik güven endeksi Ekim ayında bir
önceki aya göre %13 oranında artarak
72,13
değerinden
81,48
değerine
yükseldi. Ekonomik güven endeksindeki
artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi),
perakende ticaret sektörü ve hizmet
sektörü güven endekslerindeki artışlardan
kaynaklandı. (TÜİK )
Kaynak: TÜİK
Geçtiğimiz hafta açıklanan temel makroekonomik veriler, ekonominin içinde
bulunduğu reel durum ile beklentilerin birbirinden ayrıldığını ve Haziran seçimi
sonrası gelişen belirsizliklerin azalışı yönündeki beklentilerin hâkimiyetini
artırdığını göstermiştir.
Dış Ticaret İstatistikleri, Eylül 2015 Açıklandı
Mevsim
ve
takvim
etkilerinden
arındırılmış seriye göre; 2015 Eylül
ayında bir önceki aya göre ihracat
%5,1, ithalat %2,7 artış gösterdi.
Takvim etkilerinden arındırılmış seriye
göre ise; 2015 yılı Eylül ayında önceki
yılın aynı ayına göre ihracat %2,9,
ithalat %14,8 ise azaldı. (TÜİK)
Kaynak: TÜİK
III. Çeyrek Turizm Gelirlerinde Düşüş
Turizm geliri Temmuz, Ağustos ve Eylül
aylarından oluşan III. çeyrekte bir önceki
yılın aynı çeyreğine göre %4,4 azalarak
12 milyar 294 milyon 189 bin $ oldu.
Turizm gelirinin (cep telefonu dolaşım
ve marina hizmet harcamaları hariç)
%80,9’u
yabancı
ziyaretçilerden,
%19,1’i ise yurt dışında ikamet eden
vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.
Kaynak: TÜİK
2
Yurtdışı Gelişmeler
İngiltere 3.Çeyrek Büyüme Oranı Yayımlandı
İngiltere ekonomisi 2015 yılının 3.çeyreğinde yüzde 0,5 oranında büyüyerek, bir önceki dönem
gerçekleşen yüzde 0,7’lik büyümenin gerisinde kaldı. İnşaat sektöründen gelen son 3 yılın en düşük
verileri ve imalat sektöründeki durgunluk, ekonomideki daralmanın nedeni olarak görülmektedir.
(http://tr.tradingeconomics.com/)
ABD Tüketici Güven Endeksi Açıklandı
ABD tüketici güven endeksi Ekim ayında tahminlerden daha az artış gösterdi. Michigan Üniversitesi’nin
açıkladığı nihai güven endeksi, Eylül ayındaki seviyesi olan 87,2’den 90’a yükseldi. Bloomberg’in
anketine katılan 58 ekonomistin tahminleri 90,1 ile 95 arasında gerçekleşmişti.
Fed Faiz Oranını Değiştirmedi
Fed'in 2 gün süren toplantısının ardından yapılan açıklamada “Bir sonraki toplantıda faiz artışının
uygun olup olmadığını belirlemek için maksimum istihdam ve %2'lik enflasyon hedeflerine ne kadar
ulaşıldığına dair gelişmelere bakılacak” ifadesine yer verildi. Fed, Eylül ayı toplantı metninde yer alan
“küresel ekonomi ve finansal gelişmeler ekonomik aktiviteyi bir şekilde olumsuz etkileyebilir” ifadesini
bu metinden çıkardı. Fed faiz kararını 1'e karşı 9 oyla aldı. Fed’in son toplantı kararıyla birlikte faiz
artırımı kararının 2016 yılı ilk çeyreğine kalma ihtimali de yükseldi.
Almanya İşsizlik Oranının Düşüklüğünde de Lider
Almanya'da ekim ayında mevsimsellikten arındırılmış işsiz sayısı beklentilerin üzerinde, 5 bin azalarak
2 milyon 788 bin oldu. Avrupa'nın lokomotif ülkesi Almanya'da mevsimsellikten arındırılmış işsizlik
oranı ise yüzde 6,4 ile Almanya'nın birleşmesinden bu yana ölçülen tarihi düşük seviyesini korudu.
Federal İş Ajansı Başkanı Frank-Jürgen Weise, konuya ilişkin açıklamasında, iş gücü piyasasının
olumlu yönde gelişmeye devam ettiğini belirtti. Weise, "Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik ve eksik iş
gücü hafif azaldı. İşçi talebi yeniden arttı" bilgilerini de paylaştı. (AA)
Japonya’da Kalıcı Durgunluk
Japonya hane halkı harcamalarında yıllık ve aylık bazda düşüş yaşanırken, çekirdek tüfe de yüzde -0,2
açıklanarak beklentilerin altında kaldı. Japonya eylül ayı işsizlik oranında herhangi bir değişiklik
yaşanmadı. Ayrıca Japonya merkez bankası açıkladığı raporda para politikasında herhangi bir
değişikliğe gitmeme kararı aldığını açıkladı.
BU HAFTANIN EKONOMİK GÜNDEMİ
1 Kasım seçimlerinin tek partili hükümet sonucunu doğurması ile bu haftanın ekonomik beklentilerinde
hızlı bir iyileşmeyi beraberinde getirmesi beklenmektedir. Önümüzdeki birkaç haftanın da benzer bir
iyimserlik ile geçmesi beklenebilir. Beklentilerdeki iyileşmenin ekonomik verilerle desteklenmesi ise
ancak gelecek yıl ortasını bulabilir. Bu hafta Salı günü açıklanacak enflasyon verisi Orta Vadeli
Program ve Merkez Bankası yılsonu tahminlerinde güncelleme ihtiyacını gündeme getirebilir.
3
HAFTANIN YORUMU
Doç.Dr. Sinan Alçın
[email protected]
Pariteler
Pariteler
DOLAR/TL
İstikrar ve Belirsizlik
0,27▲
Önceki
Değ(%)
Fiyat 1,1006 -0,02▼
EUR/USD
1,1004
hafta fiyatı
USD/JPY
DOLAR/TL 120,62
2,9154 121,52
2,911-0,74▼
0,15▲
GBP/USD
EURO/TL 1,5427
3,2091,5337
0,27▲
3,20030,59▲
EURO/TL
2015 Haziran seçimleri sonrasında şekillenen belirsizlik ortamı, ekonomi politikalarının
da ya tümden askıya alınması (kamuda atamaların durdurulması, harcamacı kurumların
bütçe öngörülerini taslak halde bırakması gibi) ya da etkenliklerinin azaltılması sonucunu
doğurdu. Aradan geçen beş aylık sürede, ekonomik beklentilerdeki belirsizlik ağırlıklı
olarak siyasal alandaki gerilim ve çatışma ortamından beslendi. Ekonominin içinde
bulunduğu yapısal daralma eğilimi de büyük ölçüde “istikrar ve belirsizlik” algılarıyla
ilişkilendirildi.
***
Siyasal alanda olduğu gibi ekonomik alanda da adım atılan “kaos ortamının” 1 Kasım
seçimleriyle birlikte dağılabileceği beklentisi, özellikle piyasalarda son birkaç haftada
sıcak rüzgarların esmesine neden oldu. 1 Kasım seçimlerinden tek partili iktidar sonucu
çıkmasıyla birlikte bu “iyimserlik” ortamının kısa vadede de devam edeceğini
söyleyebiliriz.
Ekonomide beklentiler ekonomik aktörlerin kararlarında önemli bir etkiye sahiptir. Ancak
son kertede belirleyici olan ekonominin içinde bulunduğu yapısal durumdur. 1 Kasım
seçimleri ile birlikte meselenin “beklentiler” kısmı istikrara kavuşturulmuş olsa da yapısal
durumun ne yöne doğru evrileceği belirsizliğini korumaktadır.
***
Yeni meclis ve potansiyel hükümeti bekleyen en önemli yapısal ekonomik sorunlar;
yüksek işsizlik, yükseliş eğilimdeki enflasyon, sanayide durgunluk, dış ticaret hacmindeki
istikrarlı daralma, tasarruf oranının yetersizliği, özel kesim kısa vadeli dış borçları ve
olumsuz seyreden uluslararası ekonomik konjonktürdür.
İşte böylesi bir görünüm içerisinde belirsizliğin nerede bittiği, istikrarın nerede başladığı
karmaşık hale gelmektedir.
3,209
3,2003
EUR/JPY
-0,76▼
EUR/USD 132,74
1,1004133,75
1,1006
-0,02▼
USD/CHF
0,9879
1,01▲
0,978
USD/JPY
120,62
121,52 -0,74▼
GBP/USD
1,5427
1,5337 0,59▲
EUR/JPY
132,74 133,75 -0,76▼
Hisse Senedi Piyasaları
USD/CHF
0,9879 0,978
1,01▲
Önceki
hafta Değ(%)
seviyesi
Hisse Senedi Piyasaları
BIST 100
79.409
80.125 -0,89▼
Seviye
Önceki
98.470
-0,26▼
hafta Değ(%)
Önceki
Seviye
seviyesi
hafta
Değ(%)
Seviye
BIST 100
79.409 seviyesi
80.125
-0,89▼
S&P
50030 2.079,36
BIST
98.213 2.075,15
98.4700,2▲
-0,26▼
Önceki
Nikkei
19.083,10 18.825,30 1,37▲
hafta
Değ(%)
Seviye47.596,59 -3,63▼
BOVESPA 45.868,82
seviyesi
Shanghai
S&P 500 3.661,98
2.079,36 3.661,98
2.075,15 0,2▲
300
Nikkei
19.083,10 4.923,64
18.825,30
1,37▲
CAC
Paris 4.897,66
-0,53▼
BOVESPA 45.868,82 47.596,59 -3,63▼
Shanghai
3.661,98
3.661,98
300
CAC Paris 4.897,66
4.923,64 -0,53▼
BIST 30
***
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
2,9154
2,911 0,15▲
Fiyat
98.213
-
-
Emtia
Emtia
Önceki
Değ(%)
hafta fiyatı
Önceki
ALTIN ONS 1.142,07
Değ(%)
Fiyat 1,164,25 -1,91▼
hafta fiyatı
HAM
46,40
44,71 3,78▲
ALTIN ONS 1.142,07
-1,91▼
1,164,25
PETROL
HAM
46,40
44,71 3,78▲
BAKIR
95,85
95,85
PETROL
Fiyat
Haftanın Veri Takvimi
03.11.2015
10:00
Enflasyon Oranı (Ekim) – Türkiye
04.11.2015
07:00
Tüketici Güven Endeksi (Ekim) – Japonya
04.11.2015
15:30
Dış Ticaret Dengesi (Eylül) – ABD
05.11.2015
09:00
Fabrika Siparişleri (Eylül) – Almanya
05.11.2015
12:00
Konut Satışları (Eylül) – Avro Bölgesi
06.11.2015
09:00
Sanayi Üretimi (Eylül) – Almanya
06.11.2015
10:00
Konut Satışları (Eylül) – Türkiye
-
BAKIR
BRENT
95,85
49,41
95,85
2,83▲
48,05
-
BRENT
GUMÜŞ
49,41
15,55
2,83▲
48,05
5,1▲
14,79
GUMÜŞ
15,55
14,79 5,1▲
Ekonomik Görünüm Haftalık Ekonomi Bülteni, TC İstanbul Kültür Üniversitesi, İktisat Bölümü ve Ekonomik ve Finansal Araştırmalar Merkezi
(EKOMER) tarafından hazırlanmaktadır. Bültende yer alan değerlendirmeler herhangi bir yatırım önerisi olmayıp görüş niteliğindedir.
4
Yayın Koordinatörü: Doç.Dr. Sinan Alçın
Editörler: Ar.Gör. Zehra Atik, Ar.Gör. Derya Zayim, Ar.Gör. Ady. Tuğba Aynacı
Yayın Kurulu: Prof.Dr. Durmuş Dündar, Prof.Dr. Zafer Tunca, Yrd.Doç.Dr.Nebile Korucu Gümüşoğlu,
Öğr.Gör.Dr. Deniz Dereli, Öğr.Gör. Raif Bakova, Ar.Gör. Özgür Atılgan, Ar.Gör. Ady. Deniz Çolak
İletişim: [email protected]