tuz gölü yeraltı doğal gaz depolama projesġ
advertisement
Public Disclosure Authorized E4152v4 Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized TUZ GÖLÜ YERALTI DOĞAL GAZ DEPOLAMA PROJESĠ 0 ..-..-.. Onay Ġçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.ġ. D 28-02-13 Ġnceleme Ġçin Gönderilen A.S.Y / B.E. Z.H.G. M.ġ. C 28-12-12 Ġnceleme Ġçin Gönderilen B.K. / B.E. Z.H.G. M.ġ. B 11-12-12 Disiplinler Arası Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.ġ. A 10-12-12 Disiplin Ġçi Denetim B.K. / B.E. Z.H.G. M.ġ. C.A./H.A. ĠMZA Rev.No. Tarih Tanımlama Hazırlayan Kontrol Eden ORJĠNALĠNĠ HAZIRLAYAN Onaylayan BOTAS Public Disclosure Authorized KATILIMCILAR BOTAS BORU HATLARI ĠLE PETROL TAġIMA A.ġ. Doküman BaĢlığı TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Doküman No. Orj. Kod Dok. Cinsi Disip. Kodu Ġlgi Alanı Ser. No. CNR PLN ENM EMP 13/001 Rev. No. D Toplam Sayfa (Ekler Hariç) 41 BOTAġ BORU HATLARI ĠLE PETROL TAġIMA A.ġ. TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRE YÖNETĠM PLANI ÇINAR MÜHENDĠSLĠK MÜġAVĠRLĠK A.ġ. ÖVEÇLER HUZUR MAHALLESĠ 1139. SOKAK ÇINAR APT. NO: 6/3 06460 ÖVEÇLER / ANKARA Telefon : 0 (312) 472 38 39 (pbx) Faks : 0 (312) 472 39 33 Web : www.cinarmuhendislik.com e-posta : [email protected] 2013 / ANKARA TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD ĠÇĠNDEKĠLER TABLOLAR ........................................................................................................................... Ġ KISALTMALAR .................................................................................................................... ĠĠ 1. ETKĠ AZALTMA PLANI .................................................................................................... 1 ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ............................................................................................... 1 ĠġLETME .....................................................................................................................15 DEVREDEN ÇIKARMA ...............................................................................................17 2. ĠZLEME PLANI ................................................................................................................19 3. KURUMSAL DÜZENLEMELER ......................................................................................31 4. YEREL HALK VE PROJEDEN ETKĠLENEN TARAFLAR ĠLE ĠSTĠġARE .......................33 5. EKLER .............................................................................................................................39 TABLOLAR TABLO 3.1. ORGANĠZASYON ġEMASI .........................................................................32 TABLO 5.1.1. EVSEL ATIKSU DEġARJ STANDARTLARI ................................................39 TABLO 5.3.1. ĠNġAAT SAHALARI ĠÇĠN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ LĠMĠT DEĞERLERĠ .......39 TABLO 5.3.2. ENDÜSTRĠYEL TESĠSLER ĠÇĠN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ LĠMĠT DEĞERLERĠ ...............................................................................................40 i TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD KISALTMALAR ÇġB : Çevre ve ġehircilik Bakanlığı ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme ÇYP : Çevre Yönetim Planı BOTAġ : BOTAġ Boru Hatları ile Petrol TaĢıma A.ġ. BOĠ : Biyolojik Oksijen Ġhtiyacı KOĠ : Kimyasal Oksijen Ġhtiyacı AKM : Askıda Katı Madde dB :Desibel Bkz. :Bakınız ii TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD 1. ETKĠ AZALTMA PLANI Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Kazı ÇalıĢması BORU HATTI VE YERÜSTÜ TESĠSLERĠ Su Sağlama Tuzlu Su DeĢarjı Doğal Gaz BranĢman Hattı Kazı, malzeme depolanması, taĢıma ve transfer sonucu toz oluĢumu. Kazı malzemesi çukur, hendek dolgusu ve alan yenilemesi için tekrar kullanılacaktır. Dolgu malzemesi her günün sonunda yerine konulacak ve gece boyunca herhangi ibr güvenlik tehlikesi olmaması için açık çukur ve hendek olmaması sağlanacaktır. Arazi ön hazırlık ve inĢaat çalıĢmaları sırasında sıyrılan bitkisel ise toprak sahalarda depolanacak (yağıĢ nedeniyle toprak kaybına karĢı geotextile veya membran ile örtülerle örtülerek) ve peyzaj bütünlüğünü sağlayacak Ģekilde serilerek topografyaya uygun hale getirilecektir. Hafriyat malzemesi rüzgar ve yağmurdan korunacaktır (örneğin naylon örtüler kullanarak ve bağlayıcı maddeleri ile sıkıĢtırılarak) Hafriyat malzemesi taĢıyan tüm vasıtaların üstleri branda ile örtülecektir. TaĢıtların asfaltlanmamıĢ yollardaki hızları 30 km/saat‟le sınırlandırılacaktır. Toza maruz kalan tüm açık alanlar (örneğin yollar) düzenli olarak su ile nemlendirilecektir (özellikle sıcak, kuru, rüzgarlı hava koĢullarında). SAYFA 1 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ ġantiye Sahasında Katı Atık OluĢumu ġantiye Sahasında Atıksu OluĢumu Evsel katı atıklar toplanıp en yakın Belediyenin lisanslı Katı Atık Bertaraf Sahası‟nda bertaraf edilecektir. ĠnĢaat atıkları toplanıp en yakım belediyenin lisansı depolama sahasında bertaraf edilecektir. Evsel atıksular toplanıp Ģantiye paket arıtma tesisine gönderilecektir. Endüstriyel atıksu oluĢmayacaktır. Çesitli yıkama suları (sadece akm, yağ ve gres içerenler) ayrı bir hatla toplanacaktır. AKM, yağ ve gresin giderilmesinden sonra yeĢil alanların sulanmasında kullanılacaktır. Hidrotest suları (askıda katı madde ve iri parçacık ihtiva ederler) en yakındaki su kütlesine desarj edilecektir. Makine ve araç yağ değiĢimi sonrasında oluĢan atık ve kullanılmıĢ yağlar sahada ayrı olarak uygun Ģekilde depolanacak ve ÇġB tarafından lisanslandırılmıĢ firmalara verilecektir. SAYFA 2 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Saha Hazırlama ve ĠnĢaat Aktiviteleri Nedeniyle OluĢan Gürültü ve TitreĢim. TaĢıma 1 ĠnĢaat aktiviteleri sırasında patlayıcı kullanılmayacaktır. Kullanılması gerektiğinde bölge halkı 5 gün önceden bilgilendirilecektir. Gürültü oluĢturan çalıĢmalar 07:00 – 19:00 arasında gerçekleĢtirilecektir. ÇalıĢma günlerinde 19:00‟dan sonra ve resmi tatillerde, gerekli önlemler alınarak gürültüye sebepl olmayan proje çalıĢmaları yürütülecektir. Personel gürültüye karĢı özel baĢlık, kulaklık veya kulak tıkacı kullanacaktır. ĠnĢaat faaliyetleri süresince, iĢçilerin maruz kalabilecekleri maksimum gürültü seviyesine (1) ulaĢılmayacaktır. Gerekmedikçe ve BOTAġ tarafından onay verilmedikçe eriĢim yolları açılmayacaktır. Genel olarak mevcut eriĢim yolları kullanılacaktır. Ġlgili doküman; ĠĢçi Sağlığı ve ĠĢ Güvenliği Kanunu ve Gürültü Seviyeleri SAYFA 3 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Etki Azaltma Etki Azaltma Önlemi Konu Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ BERN Konvansiyonu ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı‟na göre korunan ve hassas olarak nitelendirilen türlerin bulunması halinde bu türlerin koruma yönetimi Bern Konvansiyonu kararlarına göre hassas bir Saha Düzenlemeleri Nedeniyle Flora Üzerine Etkiler Ģekilde yapılacaktır. Bu türlerin tohumları toplanarak benzer habitatlara taĢınacak veya botanik bahçelerinde (Bölüm C‟de verildiği gibi Ġzleme Firmasının denetimi altında) dıĢ alanlara ve üniversitelerin kontrolü altındaki yetiĢtirme alanlarına taĢınacaktır. Saha civarındaki bu türler açık bir Ģekilde iĢaretlenmiĢ, temizlenmiĢ ve kökleri çıkarılmıĢ olacaktır. Alandan alınacak bitkiler, genetik kirlenmeden korunmak için aynı yaĢam alanı özelliklerine sahip ve inĢaat koridorunun (boru hattı, EĠH, eriĢim yolları, vb.) yakınındaki alanlara taĢınacaktır. ĠnĢaat çalıĢmaları inĢĢaat sınırı içinde yapılacaktır. SAYFA 4 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Fauna Üzerine Olacak Etkiler. Merkezi Av Komisyon kararları uygulanacaktır. (Eklere bakınız) ĠnĢaat çalıĢmaları inĢĢaat sınırı içinde yapılacaktır. Nadir bulunan ve tehlike altında olan türlere ulusal ve uluslararası yönetmeliklere ve antlaĢma hükümlerine göre koruma yönetimi uygulanacaktır. ĠnĢaat faaliyetleri göçmen kuĢların sahaya yerleĢmediği zamanlarda (Mart – Temmuz arası) yapılacaktır. Bu alana giren 15 km „lik tuzlu su deĢarj hattı ile ilgili çalıĢmalar yılın geri kalan aylarında yapılacaktır. ĠnĢaat faaliyetlerinin izlemek için yüklenici tarafından fauna uzmanı istihdam edilecektir. Fauna uzmanı, gözlenen etkilerin giderilmesi ve kabul edilebilir seviyelere getirilmesi için çalıĢmalar yapacak ve Ġzleme Firması ile iletiĢim halinde olarak bilgi verecektir. Önerilen herhangi bir etki azaltma çalıĢması, izleme firması, yüklenici ve yüklenici fauna uzmanının karĢılıklı anlaĢarak ortak kanaate varması sonucu gerçekleĢtirilecektir. Detalar eklerde verilmiĢtir. SAYFA 5 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Sağlık Emniyet Riskleri Olabilecek iĢ kazaları ve tehlikeli durumlara karĢı sahaya uyarı iĢaretleri yerleĢtirilecektir. ĠĢçiler tarafından, ĠĢ Güvenliği ve ĠĢçi Sağlığı Kanunu‟na göre (30.06.2012 tarihli, 28339 sayılı Resmi Gazete) gerekli ekipmanlar (kırılmaz iĢ gözlüğü, koruyucu iĢ ayakkabısı, vb.) kullanılacaktır. Alan tel örgü ile çevrilecek ve inĢaat sahasına giriĢ çıkıĢlar korunaklı veya kilitli olacaktır. Tel örgü üzerinde özellikle çocukları olmak üzere yöre halkın tehlikeli sahalara karĢı uyaracak tehlike uyarı iĢaretleri olacaktır. Acil durum müdahale planları oluĢturulacak ve gerekli eğitimler verilecektir. (ĠnĢaat çalıĢmaları baĢlamadan önce detaylı bir Ģekilde yüklenici tarafından hazırlanacak ve BOTAġ tarafından onaylanacaktır.) SAYFA 6 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Patlayıcı/Tehlikeli ve Toksik Malzemelerin Kullanımı Dreajlar (Yerüstü Tesisleri için) Kültürel ve Doğal Varlıklara Etkiler Olası patlayıcı maddeler uygun Ģekilde etiketlenmiĢ, kilitli konteynırlar içinde muhafaza edilecektir. ĠĢ makinelerinde kullanılacak olan yakıtlar iĢletme izinleri olan onaylı firmalardan satın alınacaktır. Eğer depolama gerekirse, yakıt ve tehlikeli sıvılar sızmayı önleyici beton, vb. havuzlarında içine yerleĢtirilmiĢ tanklarda depolancaktır. Tank üzerinde uyarı iĢaretleri olacaktır. ĠnĢaat alanında drenaj sistemleri binaların temel seviyesinde, ızgara kanalları ve menholleri ile bilirkte inĢa edilecektir. ĠnĢaat faaliyetleri bir arkeolog tarafından sürekli izlenecektir. Olası arkeolojik kalıntı tespitinde Türk Prosedürleri takip edilip uygulanacaktır. Turkish procedures will be followed in case archaeological remains are found by chance (Ör: Müzeye haber verilip çalıĢma durdurulacaktır, müze yetkililerinin kararlarına göre hareket edilecektir. ) SAYFA 7 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Etki Azaltma Önlemi Konu Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ ENERJĠ ĠLETĠM HATLARI (EĠH), ERĠġĠM YOLLARI VE POMPA ĠSTASYONLARI, TATLI SU DEPOLAMA TANKLARI Kazı ÇalıĢmaları Kazı, malzeme depolanması, taĢıma ve transfer sonucu toz oluĢumu. Kazı malzemesi çukur, hendek dolgusu ve alan yenilemesi için tekrar kullanılacaktır. Dolgu malzemesi her günün sonunda yerine konulacak ve gece boyunca herhangi ibr güvenlik tehlikesi olmaması için açık çukur ve hendek olmaması sağlanacaktır. Arazi ön hazırlık ve inĢaat çalıĢmaları sırasında sıyrılan bitkisel ise toprak sahalarda depolanacak (yağıĢ nedeniyle toprak kaybına karĢı geotextile veya membran ile örtülerle örtülerek) ve peyzaj bütünlüğünü sağlayacak Ģekilde serilerek topografyaya uygun hale getirilecektir. Hafriyat malzemesi rüzgar ve yağmurdan korunacaktır (örneğin naylon örtüler kullanarak ve bağlayıcı maddeleri ile sıkıĢtırılarak) Hafriyat malzemesi taĢıyan tüm vasıtaların üstleri branda ile örtülecektir. TaĢıtların asfaltlanmamıĢ yollardaki hızları 30 km/saat‟le sınırlandırılacaktır. Toza maruz kalan tüm açık alanlar (örneğin yollar) düzenli olarak su ile nemlendirilecektir (özellikle sıcak, kuru, rüzgarlı hava koĢullarında). SAYFA 8 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Etki Azaltma Etki Azaltma Önlemi Konu Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Direklerin inĢaat aĢamasında, direk ayaklarının hafriyat çalıĢmalarında; üst örtü toprağı, düzgün Ģekilde yapısı bozulmadan sıyrılacak ve direk ayak kenarlarına depolanacaktır. BERN Konvansiyonu ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı‟na göre nitelendirilen korunan türlerin ve hassas bulunması olarak halinde bu türlerin koruma yönetimi Bern Konvansiyonu Saha Düzenlemeleri Nedeniyle Flora Üzerine Etkiler kararlarına göre hassas bir Ģekilde yapılacaktır. Bu türlerin tohumları toplanarak benzer habitatlara taĢınacak veya botanik bahçelerinde (Bölüm C‟de verildiği gibi Ġzleme Firmasının denetimi altında) dıĢ alanlara ve üniversitelerin kontrolü altındaki yetiĢtirme alanlarına taĢınacaktır. Saha civarındaki bu türler açık bir Ģekilde iĢaretlenmiĢ, temizlenmiĢ ve kökleri çıkarılmıĢ olacaktır. Alandan alınacak bitkiler, genetik kirlenmeden korunmak için aynı yaĢam alanı özelliklerine sahip ve inĢaat koridorunun (boru hattı, EĠH, eriĢim yolları, vb.) yakınındaki alanlara taĢınacaktır. SAYFA 9 / 41 Yüklenici ĠnĢaat Süresince BOTAġ ĠĢletme Süresince Minör BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Fauna Üzerine Olacak Etkiler Merkezi Av Komisyon kararları uygulanacaktır. (Eklere bakınız) ĠnĢaat çalıĢmaları inĢĢaat sınırı içinde yapılacaktır. Nadir bulunan ve tehlike altında olan türlere ulusal ve uluslararası yönetmeliklere ve antlaĢma hükümlerine göre koruma yönetimi uygulanacaktır. ĠnĢaat faaliyetleri göçmen kuĢların sahaya yerleĢmediği zamanlarda (Mart – Temmuz arası) yapılacaktır. Bu alana giren 15 km „lik tuzlu su deĢarj hattı ile ilgili çalıĢmalar yılın geri kalan aylarında yapılacaktır. ĠnĢaat faaliyetlerinin izlemek için yüklenici tarafından fauna uzmanı istihdam edilecektir. Fauna uzmanı, gözlenen etkilerin giderilmesi ve kabul edilebilir seviyelere getirilmesi için çalıĢmalar yapacak ve Ġzleme Firması ile iletiĢim halinde olarak bilgi verecektir. Önerilen herhangi bir etki azaltma çalıĢması, izleme firması, yüklenici ve yüklenici fauna uzmanının karĢılıklı anlaĢarak ortak kanaate varması sonucu gerçekleĢtirilecektir. SAYFA 10 / 41 Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Etki Azaltma Etki Azaltma Önlemi Konu Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Atık OluĢumu SONDAJ FAALĠYETLERĠ Evsel katı atıklar toplanıp Sultanhanı Belediyesi Katı Atık Depolama Alanı‟na bertaraf edilecektir. Enerji iletim hattı güzergahında katı atıkları TEDAġ tarafından yapılan bakım ve tamir çalıĢmaları sonucunda oluĢur. Hasar görmüĢ parçalar bakım süresince yenileri ile değiĢtirilecektir. Eski parçalar hurda olarak depolanacak ve lisanslı firmalara verilecektir. Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Minör Yüklenici ĠnĢaat Süresince Petrol türevli ve yağ gibi atıkların sudan ayrılması için jeomembran ile uygun Ģekilde inĢa edilmiĢ atıksu havuzunun giriĢ kanalı önüne yağ tutucu yerleĢtirilecektir. Yağ ve Yağlı Atıksular gresin sunda ayrılmasından sonra bu atıklar ÇġB tarafından verilecek ve lisanslandırılmıĢ temizlenmiĢ sular firmalara analizleri yapıldıktan sonra yeĢil alanların sulamasında kullanılacaktır. SAYFA 11 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Etki Azaltma Etki Azaltma Önlemi Konu Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ Sondaj boyunca uygun formasyona ulaĢana Sondaj Çamurunun Sızması Nedeniyle Yeraltı Suyuna Olacak Etkiler kadar sondaj deliğinin dıĢ kalıbı beton ile kaplanacaktır. Sondaj çalıĢmaları bu beton kalıp içinde Minör Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince Minor Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince yürütülecektir. Sadece su bazlı bentonit kil kullanılacak ve sondaj çamuru herhangi bir toksik malzeme içermeyecektir. Çamur çukurları, formasyon atıklarının ve sondaj çamurlarının toplandığı geçici depolama alanına aktarılacak ve bu atıklar Formasyon Atıkları ve Sondaj Çamurları katılaĢtırma (kurutma) iĢlemi tamamlandıktan sonra lisanslı firmalar tarafından kaldırılacaktır. Sondaj Alanı ve çamur çukurlarının etrafı tel örgü ile çevrilecek, giriĢi kilitlenecektir. GiriĢ kısmına uyarı iĢaretleri konulacaktır. SAYFA 12 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ ERĠTME ĠġLEMLERĠ Tuzlu Su Çökeltme Tankı Çamuru Tuzlu Su DeĢarjının Göl Su Kalitesi Üzerine Etkileri Tuzlu Su DeĢarjının Göl Yüzeyi Üzerine Etkileri Katı partiküller (200 m) çökeltme tankında toplanacaktır. Çamur 15 günde bir manuel olarak temizlenip, mobil konteynırlara aktarılacak ve yönetmelikleri uygun alanlarda bertaraf edilecektir. DeĢarj noktası; ekolojik karakter, tarımsal çalıĢmalar ve tuz üretimi açısından herhangi bir faaliyetin yapılmadığı, kullanılmayan, çorak bir alandadır. (Resmi haritalar ve saha çalıĢmaları esas alınmıĢtır.) DeĢarj suyunun bir kısmının eritme iĢlemi tamamlandıktan sonra bu çorak alanda kalacağı tahmin edilmektedir. Bunun geçerliliğini araĢtırmak için deĢarj iĢlemi sürekli kontrol edilecektir. Tuzlu su deĢarjının sürekli buharlaĢma ve kuraklılık tehdidi altındaki Tuz Gölü üzerinde olumlu etkileri olabileceği düĢünülebilir. Bununla birlikte tuzlu su direk Tuz Gölü‟ne deĢarj edilmeyecektir. Bu sebeple göl yüzeyi üzerinde herhangi bir olumsuz etki beklenmemektedir. SAYFA 13 / 41 Minör Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince Minör Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince Minör Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠNġAAT FAALĠYETLERĠ DeĢarj Noktasının Tuz Gölü Kurak Alanına Etkileri Gürültü (Pompa, kompresörler, vb.) Yangın DeĢarj noktası; ekolojik karakter, tarımsal çalıĢmalar ve tuz üretimi açısından herhangi bir faaliyetin yapılmadığı, kullanılmayan, çorak bir alanda bulunduğundan ve oluĢacak tuzlu su karakterinin (anyon ve katyon dengesi bakımından) deĢarj alanı ile aynı karakterde olması dolayısıyla, tuzlu su deĢarjının alanın mevcut karakterine olumsuz bir etkisi olması beklenmemektedir. DeĢarj suyunun eritme iĢlemleri süresince bu çorak alanda birikeceği tahmin edilmektedir. DeĢarj birikintisi ve çorak alan bu tahminlerin geçerliliğini görmek için torak ve su uzmanları tarafından sürekli izlenecektir. Soğutma fanlarının giriĢ ve çıkıĢlarına susturucu yerleĢtirilecektir. DüĢük ses yayan motor, pompa ve kompresörler satın alınacaktır. Gerektiğinde araç transferleri sadece gündüz gerçekleĢtirilecek Ģekilde sınırlandırılacaktır Gürültü seviyeleri Türk Standartlarına (Ekte verilmiĢtir.) uygun olacaktır. Yangın koruma sistemleri sahada mevcut olacaktır. (Yangına karĢı sahada, ısı, duman ve aleve duyarlı yangın dedektörleri, otomatik olmayan yangın söndürme sistemleri bulunacaktır.) SAYFA 14 / 41 Minör Yüklenici Sondaj Faaliyetleri Süresince Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠġLETME Kazalar ve Sabotaj Sağlık ve Güvenlik Basınç, sıcaklık ve akıĢ debisi gibi parametreler kaverna ve hat üzerinde bazı yerlerde (Sondaj baĢında ve hatta ait vanalarda) sürekli olarak izlenecektir. Anormal durumlar (Ör: ani baĢınç düĢmesi) yetkililere rapor edilecektir. Ani basınç düĢmelerine karĢı hat üzerinde bulunan vanalar otomatik olarak kapanacak Ģekilde hassas olacaktır. Saha güvenliği Çevreyi Koruma Ġlk yardım Yangınla mücadele Sağlık ve ĠĢ Güvenliği Risk değerlendirmesi konularında personele eğitim verilecektir. SAYFA 15 / 41 Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi ĠġLETME Sızıntı ve Patlama (Boru Hattında) Acil Durumlar Atık OluĢumu Doğal gaz sızıntısı olması durumunda (TutuĢma ve patlama olasılığı bulunan birikmiĢ gaz bulutu), alan uluslararası en iyi pratiklere göre derhal havalandırılacak (Ör: Havalandırma fanları, parlamasız motorlar) BOTAġ, gaz depolanmasına baĢlamadan önce mülki amirleri ve belediye yetkililerini bilgilendirecek ve acil müdahale planlarını onlarla paylaĢacaktır. (ÇED Raporu, Bölüm 8.2.2) Evsel katı atıklar toplanıp Sultanhanı Belediyesi Katı Atık Depolama Alanında bertaraf edilecektir. Atıksular kanalizasyon sistemi ile toplanıp paket atıksu arıtma tesisine gönderilecektir. ArıtılmıĢ atıksular yeĢil alanların sulaması için kullanılacaktır. SAYFA 16 / 41 Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi DEVREDEN ÇIKARMA Saha Restorasyonu Tüm yerüstü tesisleri kaldırılacaktır. Tehlikeli pozisyonda bulunan tüm kullanılmıĢ alanlar temizlenecektir. DepolanmıĢ gazı çekilen tüm kavernalar su doldurularak bırakılacaktır. Kırılma olasılığına karĢı kavernalar dolu Ģekilde kapatılacak ve ağzı tıkaç malzemesi ve beton ile dolrurulacaktır. TerkedilmiĢ boru hatları doldurulup mühürlenecektir. Tüm çukurlar, arklar ve yerüstü tesislerinin kaldırılması sonrasında oluĢan diğer yerüstü oyukları doldurulacaktır. (ÇED Raporu, Bölüm 6). SAYFA 17 / 41 Minör BOTAġ Devreden Çıkarma Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Konu Etki Azaltma Önlemi Etki Azaltma Maliyeti Sorumluluk BaĢlama Tarihi DEVREDEN ÇIKARMA . Saha Restorasyonu Kaverna ve sondajların kapatılması, Petrol Kanunu‟nun 12(c) fıkrası ve Karada Petrol Araması ve Üretim Faaliyetleri Kaynaklanan Kirliliğin Kontrolü ĠliĢkin Yönetmeliğin (28 Aralık 1995 tarihinde Petrol ĠĢleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan) 27. maddesi tarafından çıkarılan bir zorunluluktur Minör BOTAġ Devreden Çıkarma Süresince (Kapatma iĢlemini takip eden 60 gün içinde.) BOTAġ Devreden Çıkarma Süresince Bu yönetmeliğe göre, sondaj kuyusu ile ilgili kapatma raporu onaylanması için Petrol ĠĢleri Genel Müdürlüğü‟ne sunulacaktır. Dolgu ve düzenleme çalıĢmalarından sonra peyzaj programına göre proje sahasında rekreasyon çalıĢmaları baĢlatılacaktır. Rehabilitasyon ÇalıĢmaları Minör Saha çevresindeki bitki örtüsü ile uyumlu ağaçlandırma, vb. çalıĢmalar yapılacaktır. SAYFA 18 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD 2. ĠZLEME PLANI Safha Boru Hattı ve Yerüstü Tesislerinin ĠnĢaatı Ġzlenecek Parametre Üst Toprak Depolaması Kazı malzemesinin depolanması ve bertarafı Kanal Dolgusunun Günlük Olarak Yapılması Kazı Malzemesi TaĢıyan Araçların Üstünün Kapatılması Parametrenin Ġzleneceği Yer Yüklenici tarafından belirlenip ve kullanımı için BOTAġ tarafından onaylanmıĢ üst toprak depolama alanı Yerüstü tesislerinde ve boru hattı güzergâhı boyunca dizayn edilmiĢ bertaraf alanları Kanal Alanı Yüklenin yapıldığı faaliyet alanları sınırlarında Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Görsel ĠnĢaat Süresince Haftalık Olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Görsel ĠnĢaat Süresince Haftalık Olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Görsel Günlük Minör Çevresel Ġzleme Firması Görsel Rastgele, Fakat Ortalama ĠnĢaat Süresince Haftalık Olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması SAYFA 19 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Parametrenin Ġzleneceği Yer Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı ĠnĢaat Süresince Haftalık Olarak Sıcak, Kuru Ve Rüzgarlı Havalarda Daha Sık (Haftada 2-3 kez) BaĢlangıçta Haftada Bir Kez, Initially Once A Week, Uygunsa Aylık Olarak Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Toz Seviyesi Kazı, malzeme depolama ve taĢıma alanlarında Görsel Katı Atık (Toplama, depolama ve bertaraf) ġantiye alanı içinde (katı atık depolama alanında) Görsel Evsel Atıksu Yönetimi Laboratuvar ve Atıksu Arıtma Tesisinde (Atıksu arıtma tesisinin deĢarj suyu çıkıĢında) Sızıntılar Görsel Olarak (Ani Seviye DüĢüĢü) Haftalık Minör Çevresel Ġzleme Firması Yıkama Suyu Yönetimi AKM, yağ and gress Yıkama suyu arıtma alanının çıkıĢında (AKM, yağ ve gress giderimi için) AKM için Gravimetrik analiz Yağ ve gress için hekzan çözünürlük testi Haftalık Uygunsa Aylık Minör Çevresel Ġzleme Firması SAYFA 20 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Parametrenin Ġzleneceği Yer Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Görsel Hidrotest suyu bertarafı (DeĢarj öncesi AKM ve diğer iri maddeler çökeltilip ayrıĢtırılarak) DeĢarj öncesi hidrotest suyunun toplandığı tankta Atık/KullanılmıĢ yağın toplanması ve bertarafı Atık Yağ Konteynerlerinde (Ya da ayrı olarak toplanıp ÇġB tarafından lisanslı firma tarafından alındığında) Gürültü Seviyesi dBA Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Boru hattı güzergahı ve yerüstü tesisleri inĢaat alanları boyunca (Fiziksel ve Kimyasal Analiz Gerekli Değil) DeĢarj Öncesi Görsel Haftada Bir Kez Firma almadan sertifikayı / lisans tarihini kontrol et. Gürültü ölçüm cihazı ve ölçümlendirme metotları ile gürültü ölçümü (sabit, yavaĢ, değiĢken gürültü ve anlık gürültü) Aynı zamanda ses basınç seviyesi (SBS) ölçümü Büyük ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ve Eğer Bölgesel ġikâyet Varsa. SAYFA 21 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Sağlık ve Emniyet ĠĢçiler tarafından gürültüye karĢı ekipmanların kullanılması Uyarı ĠĢaretleri ÇalıĢanların güvenlik ekipmanları Güvenlik kurallarına uyum (saha güvenliği, kazı, iskele ve ağır araçlar, etc.) ÇalıĢma sahası emniyeti (tel örgü, giriĢler ve çıkıĢların kontrol altında tutulması, özellikle çocuklar olmak üzere bölgesel halkı tehlikelere veya açık çukurlara karĢı uyaran tehlike uyarı iĢaretleri olması ) Parametrenin Ġzleneceği Yer ÇalıĢma Sahası içinde ve sahaya girmeden önce Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Görsel Rastgele Fakat Ortalama Haftada Bir Kez. Eğer Ġhlal Gözlenirse Daha Sık. Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince SAYFA 22 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Parametrenin Ġzleneceği Yer Patlayıcı malzemelerin depolanması (kilitli konteynırlarda) Depolama Alanı Yakıt ve tehlikeli akıĢkanların depolanması Depolama Tankı (Sızdırmaz yüzeyli bant içinde bulunan uygun Ģekilde dizayn edilmiĢ tankların içinde) Yakıt Alımı (Lisanslı Firmalardan) Tanka dolum yapılmadan önce Yerüstü tesis alanlarının drenajı ve saha içi yolların geçirgenliği Tesislerin Alanı Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Görsel Görsel Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Rastgele Fakat Ortalama Haftada Bir Kez. Eğer Ġhlal Gözlenirse Daha Sık. Depolama Tesislerinin Ġlk Kullanımından Önce Sızıntı Ġçin Aylık Kontrol Görsel (Sertifikayı Kontrol Et) Saha GiriĢinde Görsel Tesislerin Saha Hazırlama ve ĠnĢaatı Süresince (Yağmurlu Havalarda Kontrol Et.) SAYFA 23 / 41 Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Koruma Altındaki Flora Koruma altındaki fauna, kıĢlama ve göçmen kuĢlar için inĢaat dönemleri Parametrenin Ġzleneceği Yer Boru hattı boyunca ve yerüstü tesisleri alanında Boru hattı boyunca ve yerüstü tesisleri alanında Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Ekoloji uzmanı tarafından görsel izleme, kayıt ve raporlarma (BOTAġ tarafından onaylanacak) ĠnĢaat faaliyetleri süresince haftalık olarak (Eğer gerekli ise BOTAġ‟ın kararı ile daha sık) Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Ekoloji uzmanı tarafından görsel izleme, kayıt ve raporlarma (BOTAġ tarafından onaylanacak) ĠnĢaat faaliyetleri süresince haftalık olarak (Eğer gerekli ise BOTAġ‟ın kararı ile daha sık) Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince SAYFA 24 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Enerji Ġletim Hatları, EriĢim Yolları, Pompa Ġstasyonları ve Su Depo Tankları ĠnĢaat Alanları Ġzlenecek Parametre Kazı malzemesinin depolanması ve bertarafı Gürültü Seviyesi dBA Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Enerji Ġletim Hatları, EriĢim Yolları, Pompa Ġstasyonları ve Su Depo Tankları ĠnĢaat Alanları güzergâhı boyunca dizayn edilmiĢ bertaraf alanları Görsel ĠnĢaat Süresince Haftalık Olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Enerji Ġletim Hatları, EriĢim Yolları, Pompa Ġstasyonları ve Su Depo Tankları ĠnĢaat Alanları güzergâhı boyunca Gürültü ölçüm cihazı ve ölçümlendirme metotları ile gürültü ölçümü (sabit, yavaĢ, değiĢken gürültü ve anlık gürültü) Aynı zamanda ses basınç seviyesi (SBS) ölçümü Büyük ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ve Eğer Bölgesel ġikâyet Varsa. Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Parametrenin Ġzleneceği Yer SAYFA 25 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Koruma Altındaki Flora Koruma altındaki fauna, kıĢlama ve göçmen kuĢlar için inĢaat dönemleri Sondaj Faaliyetleri Yağlı atıksuyun toplanması ve depolanması Yağlı atıksuyun lisanslı firmalar tarafından uzaklaĢtırılması Parametrenin Ġzleneceği Yer Enerji Ġletim Hatları, EriĢim Yolları, Pompa Ġstasyonları ve Su Depo Tankları ĠnĢaat Alanları güzergâhı boyunca Enerji Ġletim Hatları, EriĢim Yolları, Pompa Ġstasyonları ve Su Depo Tankları ĠnĢaat Alanları güzergâhı boyunca Atıksu Havuzu (Hat ve yağ tutucunun uygun çalıĢtığı) Tesis alanı Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Ekoloji uzmanı tarafından görsel izleme, kayıt ve raporlarma (BOTAġ tarafından onaylanacak) ĠnĢaat faaliyetleri süresince haftalık olarak (Eğer gerekli ise BOTAġ‟ın kararı ile daha sık) Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince ĠnĢaat faaliyetleri süresince haftalık olarak (Eğer gerekli ise BOTAġ‟ın kararı ile daha sık) Minör Çevresel Ġzleme Firması ĠnĢaat Faaliyetleri Süresince Görsel Haftalık veya sorun gözlendiyse günlük olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması Sondaj Faaliyetleri Süresince Görsel ĠnĢaat faaliyetleri öncesinde bertaraf planına göre belirlenecek Minör Çevresel Ġzleme Firması Sondaj Faaliyetleri Süresince Ekoloji uzmanı tarafından görsel izleme, kayıt ve raporlarma (BOTAġ tarafından onaylanacak) SAYFA 26 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Parametrenin Ġzleneceği Yer Sondaj çamuru sızıntılarına karĢı muhafaza kullanımı Sondaj Alanı Formasyon atıkları ve sondaj çamuru depolama ve uzaklaĢtırma. Sızıntılar için çamur havuzu Çamur havuzu alanına controllü giriĢ Lisanslı firma tarafından bertaraf Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Hızlı bir düĢüĢ olup olmadığını görmek için sondaj muhafazası basınç izlemesi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Sondaj faaliyeti boyunca sürekli olarak Minör Çevresel Ġzleme Firması ve Sondaj Faaliyeti ve sondaj suyu basıncını her kim izliyorsa Sondaj Faaliyetleri Süresince Haftalık Minör Çevresel Ġzleme Firması Sondaj Faaliyetleri Süresince Görsel Sertifikayı Kontrol Et Firma baĢlamadan önce lisans tarihini kontrol et. SAYFA 27 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Eritme ĠĢlemleri Ġzlenecek Parametre Tuzlu su kalitesi, alınan su kalitesi, (tuz içeriği, pH, ağır metaller) Parametrenin Ġzleneceği Yer Difüzör alanında Tuz Gölü (tuzlu su deĢarjı) ölçümler difüzörün su geliĢ ve su akıĢ yönünde ve her iki tarafında olacaktır. Ölçümler tuzlu su deĢarj birikintisini karakterize etmek ve zaman göre nasıl dağılımı olup verimsiz alanda ne kadar kalacağını karĢılaĢtırmak için yapılacaktır. DeĢarj Noktasında (Tuz Gölü‟nün Kurak Alanı) DeĢarj Noktası DeĢarj Suyu Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Aylık Minör Çevresel Ġzleme Firması Eritme Faaliyetleri Süresince Minör Çevresel Ġzleme Firması Eritme Faaliyetleri Süresince Ġletkenlik Ölçer pH metre Atomic Adsorbsiyon – Kilit parametreler – Verimsiz bölgeye gelen suyun karĢılaĢtırılması. Kurak alandan alınacak toprak numunelerinin analizleri yapılacaktır. DeĢarj suyunun elektrik iletkenliği, tuzluluk ve anyon-katyon parametlerine göre analizleri yapılacaktır. SAYFA 28 / 41 Haftalık BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha ĠĢletme Ġzlenecek Parametre Kompresör Ġstasyonlarından Kaynaklanan Gürültü Evsel Atıksular Parametrenin Ġzleneceği Yer Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Proje sahalarındaki kompresör istasyonları YerleĢim alanlarının yakınları Gürültü ölçüm cihazı ve ölçümlendirme metotları ile gürültü ölçümü (sabit, yavaĢ, değiĢken gürültü ve anlık gürültü) Aynı zamanda ses basınç seviyesi (SBS) ölçümü Operasyonun baĢlangıcında ölçüm ve sonrasında yerel halktan gelen herhangi bir Ģikayet geldiğinde ölçüm Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Ġlk olarak haftalık iĢletme deĢarj parametrelerinin resmi deĢarj izinlerine ulaĢıp stabil hale gelmesinden sonra aylık olarak Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Atıksu arıtma tesisi çıkıĢı Temel kalite parametreleri (pH, BOD, AKM) ile çıkıĢ suyu analizleri SAYFA 29 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Safha Ġzlenecek Parametre Parametrenin Ġzleneceği Yer Yangın Koruma Sistemi Yerüstü Tesisleri Alanında Sızıntı ve Patlama Gaz depolama alanı, yerüstü tesisleri Parametrenin Nasıl Ġzleneceği / Ġzleme Ekipmanının Tipi Parametrenin Ölçüleceği Zaman Sıklığı Maliyet Sorumluluk BaĢlangıç Tarihi Görsel ve düzenli programlı tatbikatlarla Ġlk olarak aylık problem gözlenmedi ise 3 aylık periyotlarda Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince Metan dedektörleri Sürekli Minör BOTAġ ĠĢletme Süresince SAYFA 30 / 41 BitiĢ Tarihi TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD 3. KURUMSAL DÜZENLEMELER Organizasyonun Genel Ġncelemesi Etkili bir koordinasyon sağlamak için, BOTAġ, ĠnĢaat Yüklenicileri BOTAġ tarafından tutulacak bağımsız bir Çevresel Ġzleme Firması (ÇINAR Mühendislik MüĢavirlik A.ġ.) T.C. Çevre ve ġehircilik Bakanlığı (ÇġB), ÇġB‟nın ÇED Ġzleme ve Çevre Denetimi Bölümü ve ilgili birimleri, teknik ve idari konularda iĢbirliği içinde çalıĢmalıdır. BOTAġ ve Yüklenicilerin sorumlu grupları ve bilgi akıĢı Organizasyon Tablosu‟nda verilmiĢtir (Tablo 3.1). Bu Çevre Yönetim Planı referans alınarak (ÇYP), izleme ve kontrol, proje uygulamaları boyunca çevresel etkilerin azaltılmasında kritik önem taĢır. BOTAġ Yönetimi (bkz. organizasyon Ģeması) ile birlikte inĢaat faaliyetlerinden sorumlu birim, yüklenici tarafından gerçekleĢtirilen tüm inĢaat faaliyetlerinin ÇYP‟ye uygun Ģekilde olmasını sağlayacaktır. Bunun için BOTAġ, yüklenicinin saha faaliyetlerini ve performansını düzenli olarak denetçiler aracılığıyla izleyip değerlendirecektir. Yeraltı Depolama Müdürü ile direk bağlı BOTAġ Çevre Mühendisi izleme faaliyetlerinin koordinasyonu ve denetlemesinden sorumlu olacaktır. Aynı zamanda BOTAġ bağımsız bir denetim programını Çevresel Ġzleme Firması vasıtasıyla yürütecek ve izleme firması yüklenicinin saha faaliyetlerini denetleyecek ve doğrudan BOTAġ‟a rapor edecektir. Roller ve Sorumluluklar BOTAġ‟ın Yüklenicileri inĢaat faaliyetleri sırasında ÇYP‟nin uygulanmasını kabul ederek, ÇYP‟nında belirtilen tüm önlemlerin uygulanmasından sorumlu olacaktır. Yüklenicilerin projenin çevresel standartları ve ÇYP‟na uygun olarak faaliyetlerini sürdürmesi gerekmektedir. Bunu gerçekleĢtirmek için, BOTAġ‟ın Yüklencileri düzenli iç denetimler ve denetim programı dahil olmak üzere bir oto-kontrol/izleme mekanizması belirleyecek ve kendi yönetim planını oluĢturacak olup, bu plan inĢaat faaliyetleri öncesinde ÇYP‟na uygunluk açısından BOTAġ tarafından incelenecek ve BOTAġ‟ın onayına tabi olacaktır. BOTAġ Yüklenicileri, tam zamanlı bir “Çevre Mühendisi” görevlendirerek, izleme planı bazında, ilgili dönem içinde tamamlanan iĢlerin detayını, ölçümlerin ve denetimlerin sonuçlarını ve sahada karĢılaĢılan problemlerin yönetimini gösteren ilerleme raporlarını haftalık olarak hazırlayacak ve BOTAġ‟ın Çevre Mühendisi ile doğrudan bağlantıda olacaktır. Bu ilerleme raporları aynı zamanda bir sonraki dönem için bir çalıĢma çizelgesi de içerecektir. SAYFA 31 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Tablo.3.1. Organizasyon ġeması BOTAġ YÖNETĠMĠ Genel Müdür Genel Müdür Yardımcısı Mühendislik ve SözleĢmeler Daire BaĢkanı Yeraltı Depolama Müdürü Çevre Mühendisi Çevre Ġzleme Firması Çevre Sorumlusu Yüklenici (ler)’nin bağımsız olarak denetimi Çevre Ġzleme Firması‟nın Sahadaki Çevre Grubu Yüklenicinin Çevre Sorumlusu Yüklenicinin Sahadaki Çevre Grubu BOTAġ, Yüklenicilerin faaliyetlerinin bağımsız bir kanaldan da denetlenmesi ve izlenmesi için bağımsız Çevre Ġzleme Firması tutacaktır. Çevre Ġzleme Firması, Yüklenici tarafından hazırlanan ve sunulan haftalık raporları haftalık olarak inceleyip yorumlayacak, Ģantiye sahalarını denetleyecek, projenin çevresel performansını ve Yüklenicinin sahadaki faaliyetlerini gözden geçirecek, ÇYP‟nda belirtildiği Ģekilde çevresel kontrol analizlerini ve veri toplamayı gerçekleĢtirecek ve bulguları haftalık bazda Yüklenicinin Çevre Mühendisine bildirecek ve BOTAġ‟ın Çevre Mühendisine rapor olarak verecektir. Bu raporlar sahada karĢılaĢılan çevresel problemleri, koruma önlemlerindeki eksiklikleri ve çözüm önerilerinin detaylarını içerecektir. Söz konusu tavsiye edilen önlemlerin inĢaat programını etkileyecek olması veya paraya tekabül etmesi halinde rapor edilen problemlerin çözülmesi ve yüklenicinin rapor edilen yetersizliklerinin düzeltilmesinin sorumluluğu BOTAġ onayını gerektirebilir. Çevre Ġzleme Firması bu çalıĢmalara saha ziyaretleri ve çevresel kontrol analizlerini eklemeli ve sahada karĢılaĢılan sorunlar için çözümler sunmalıdır. SAYFA 32 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Çevre Ġzleme Firmasının haftalık ve aylık raporları, incelenmek ve onaylanmak üzere, toplanan verileri ve analizleri değerlendirecek, ihtiyaç duyulduğunda inĢaat ve iĢletme faaliyetleri sırasında doğrulama ziyaretleri gerçekleĢtirecek ve gerektiğinde faaliyetlerin ve tavsiye edilen aktivitelerin özetini içeren aylık nihai raporları hazırlayacak olan BOTAġ‟ın Çevre Mühendisine sunulacaktır. Önemli bir aktivite gerektiğinde (inĢaatının durdurulması veya para ihtiyacı gibi), BOTAġ yönetimi bilgilendirilecektir. Denetim ve kontroller sırasında belirlenen ÇYP‟na uygunluk ve uygunsuzluk, Çevre Ġzleme Firması tarafından kaydedilecek ve hemen BOTAġ‟a bildirilecektir. BOTAġ yönetimi bu durumda gerekli önlemleri alacak, Yüklenicinin ÇYP‟ye uymaması durumunda faaliyetleri durduracak ve düzeltici faaliyetleri yapacaktır. BOTAġ, üç aylık dönemlerde Dünya Bankasına, gerçekleĢtirilen faaliyet ve alınan önlemleri ve hatta projenin ilerlemesini anlatan Özet Rapor sunacaktır. Ġzleme prosesi, ÇġB‟nın katkısını içermelidir. Çevre Ġzleme Firması, inĢaat faaliyetleri sırasında, istenen zaman dönemlerinde ve formatta periyodik olarak ÇġB‟na raporlama yapacaktır. 2872 sayılı Çevre Kanunu yasal çerçevesinde, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan ÇED Yönetmeliği 18. Maddesi gereğince, çevresel izleme ve denetimler, proje için uygun görülüp atanan konunun hakimi mühendis ve uzmanlar tarafından Çevre ve ġehircilik Bakanlığı‟ndan ÇED Olumlu Kararı almıĢ projenin inĢaat, iĢletme ve iĢletme sonrası dönemlerinde yapılacak ve bu hükümlere proje kapsamında da uyulacaktır. Bu bakımdan, Nihai ÇED Raporu kapsamında yapılan uygulamalar hazırlanacak bir raporla, Çevre ve ġehircilik Bakanlığı‟na 6 aylık dönemlerde sunulacaktır. Projenin iĢletme safhasında, BOTAġ‟ın iĢletmeden sorumlu olacak birimi, faaliyetlerin izlenmesinden ve raporlamadan tamamen sorumlu olacaktır. Bu aĢamada BOTAġ ya inĢaat safhasında izlemeyi gerçekleĢtiren Çevre Ġzleme Firması ile çalıĢmaya devam edecek ya da izleme planının iĢletme safhasında belirtildiği Ģekilde gerekli ölçümleri yapmak ve ölçüm sonuçlarını BOTAġ‟a raporlamak üzere baĢka bir firma tutacaktır (zaman bazında ödeme temelinde). Projenin iĢletmesinden sorumlu bölümün Çevre Mühendisi bu sonuçları inceleyip değerlendirecek ve önerilen faaliyetleri içeren üç aylık raporu BOTAġ yönetimine hazırlayacaktır. 4. YEREL HALK VE PROJEDEN ETKĠLENEN TARAFLAR ĠLE ĠSTĠġARE Proje değiĢiklikleri hakkında ÇED sürecinden sonra halkı bilgilendirmek için Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi kapsamında 2 farklı Halk Katılım Toplantısı yapılmıĢtır. Ġlk Halk katılım toplantısı Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu‟ndan 27.03.2003 tarihinde yapılmıĢtır. Ġkinci Halk Katılım Toplantısı Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu ve Ağaçören Belediyesi Toplantı Salonu‟nda 24.03.2005 tarihinde yapılmıĢtır. Bununla birlikte ÇED II. Ek Raporu kapsamında son Halk Katılım Toplantısı, bölge halkını proje değiĢiklikleri ve süreci hakkında SAYFA 33 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD bilgilendirmek için sondaj alanına en yakın ilçe olan Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu‟nda 01.02.2013 tarihinde yapılmıĢtır. Konu, tarih, saat, yer, katılımcılar, vb. bilgileri içeren toplantı tutanakları aĢağıda verilmiĢtir. PROJEDEN ETKĠLENEN TARAFLAR ĠLE ĠSTĠġARE DUYURU Toplantı duyurusu Sultanhanı Belediyesi tarafından toplantıdan önceki hafta boyunca (ġubat, 01-02) birkaç defa hoparlörle anons edilmiĢtir. Toplantı Tarihi 01.02.2013, 15:00 Yer Sultanhanı Belediyesi Toplantı Salonu Katılımcılar - Arsa Emlak ve KamulaĢtırma Dairesi BaĢkan Yardımcısı Süleyman Lala - Konya Ofis Temsilcisi Zübeyir Dönmez - Avukat Ġlayda YanarateĢ - Harita Mühendisi ġule Karatatar Çiçek - Yerel Halk (28 kiĢi, Ekte verilmiĢtir.) Toplantı Programı/Zamanlaması Halk Katılım Toplantısı saat 15:00 da Sultanhani Belediyesi Toplantı Salonu‟nda gerçekleĢtirildi. BOTAġ Temsilcileri, katılımcılara projenin önemi hakkında kısaca bilgi verdi. Toplantı boyunca aĢağıda listelenen konular görüĢüldü; - Arazi edinimi, sosyal ve çevresel konular - Fiyat belirleme komisyonu ve fiyatların belirlenmesi - AnlaĢma/AnlaĢmazlık Raporu - Mahkeme süreci - Arazi sahiplerinin paralarını alacakları tarih ve para alma koĢulları - Mirasçı belgeleri ve mirasçılar ile ilgili sorunlar - Arazi ediniminin yasal süreci SAYFA 34 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Sunumun Kısa Özeti: - Arazi edinim prosedürü - Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi‟nin olası çevresel etkilerinin minimize edilmesi kapsamında etki azaltma ve izleme planlarını içeren bir Çevre Yönetim Planı hazırlanmıĢtır. BOTAġ yönetimi ile birlikte Yeraltı Gaz Depolama Dairesi, alt yükleniciler dahil olmak üzere yüklenici tarafından gerçekleĢtirilen tüm inĢaat faaliyetlerinin ÇYP‟ye uygun Ģekilde olmasını sağlayacaktır. Bunu baĢarmak için BOTAġ, yüklenicinin saha faaliyetlerini ve performansını düzenli olarak denetçiler ve danıĢman firma (ÇINAR Mühendislik MüĢavirlik ve Proje Hizmetleri Ltd. ġti. Türkiye) aracılığıyla izleyip değerlendirecektir. Yerel Halk Tarafından Sorulan Sorular ve Cevaplar: Soru 1: Mülkiyet uzmanları nasıl seçiliyor ve uzmanlar arazi fiyatını nasıl belirliyor? Cevap: BOTAŞ fiyat belirleme komisyonu arazi değeri belirlenmesi konusunda eğitimli, BOTAŞ’ta deneyimi olan ve kendi alanında uzman kişilerden oluşmaktadır Ziraat Mühendisleri Odası ve Değer Belirleme Uzmanları her yıl mahkeme heyeti tarafından görevlendirilir. Soru 2: Uzun süreli irtifak hakkı için arazi kullanım kısıtlamaları nelerdir? Cevap: Her türlü tarım arazisine izin verilir; sadece dikilmiş ağaç ve binalara izin verilmemektedir. Soru 3: Arazi edinimi ve uzun süreli irtifak hakkı fiyatları neden farklıdır? Cevap: Arazi edinimi bütün alanın kullanımı içindir, bununla birlikte uzun dönem irtifak hakkı dikili ağaç ve kurulu binalar için kısıtlı olup arazi sahibi arazisini tarımsal faaliyetler için kullanabilir. Soru 4: Enerji Ġletim Hattı (EĠH) altındaki alanların tarımsal faaliyetler için kullanılması uygun mudur? Cevap: EİH inşaatının tamamlanmasından sonra alan tarımsal kullanım için uygun olacaktır. Bu direk alanlarını içermez. Soru 5: Sulama kanalları etkilenecek mi? Cevap: Sulama kanalları da dahil tüm su kanalları için özel geçit teknikleri uygulanacaktır. Herhangi bir hasar durumunda yüklenici tarafından eski haline getirilecektir. SAYFA 35 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Soru 6: Projede kaç personel çalıĢıyor, proje ne kadar sürecek? Cevap: 100’den fazla personel çalışıyor. Proje 7,5 yıl sürecek. Soru 7: ĠnĢaat ve iĢletme süresince, proje yerel halk için istihdam sağlayacak mı? Cevap: Mevcut durumda proje 50 yerel personel istihdam etmiştir. Bu kişiler değişik işlerde hizmet vermektedir. İş sağlamanın yanından iş becerilerinin geliştirilmesi de sağlanmaktadır. Soru 8: Hayvancılık, gürültü ve patlamadan etkilenecek mi? Gürültünün önlenmesi için hangi önlemler alındı? Cevap: Çevresel Gürültü Mevzuat Yönetimi sıkı bir şekilde uygulanacaktır; tesislerin erişilebilir her noktasında maksimum limit değerleri aşılmayacaktır. yapılmayacaktır. Alınan önlemlerden bazıları; - Düşük gürültü emisyonu olan ekipmanlar alınacaktır, - Uygun yerlere susturucu montaj edilecektir, - Kamyon taşımacılığı sadece gündüz saatleri ile sınırlandırılacaktır. Katılımcı Listesi: AĢağıda verilmiĢtir; SAYFA 36 / 41 Patlatma TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belgeno:CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Son Halk Katılım Toplantısı Katılımcı Listesi SAYFA38/ 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belgeno:CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD SAYFA39/ 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD 5. EKLER 5.1. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği /Tablo 21.2 Tablo 5.1.1. Evsel Atıksu DeĢarj Standartları DeĢarj Limtleri Parametreler 2 saatlik kompozit numune 24 saatlik kompozit numune BOĠ5 (mg/L) 50 45 KOĠ (mg/L) 160 110 AKM (mg/L) 60 30 pH 6-9 6-9 BOİ: Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı KOİ: Kimyasal Oksijen İhtiyacı AKM: Askıda Katı Madde Sınıf 2: Kirlilik yükü ham BOİ olarak 60-600 kg/gündür. 5.2. ĠĢ Güvenliği ve ĠĢçi Sağlığı Tüzüğü/Madde 22 Ağır ve tehlikeli iĢlerin yapılmadığı yerlerde, gürültü derecesi 80 desibeli geçmeyecektir. Daha çok gürültülü çalıĢmayı gerektiren iĢlerin yapıldığı yerlerde, gürültü derecesi en çok 95 desibel olabilir. Ancak, bu durumda iĢçilere baĢlık, kulaklık veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve gereçler verilecektir. 5.3. Çevresel Gürültü Değerlendirme ve Yönetimi Üzerine Mevzuat (Tablo 4&5) 27601 sayı, 04.06.2010 tarihli Resmi Gazete‟de yayınlanan ÇGDYY (Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği) Ek-7 Tablo-5‟de verilen ĠnĢaat sahasında oluĢacak çevresel gürültü limit değerleri Tablo 2.‟de verilmiĢtir. Tablo 5.3.1. ĠnĢaat Sahaları için Çevresel Gürültü Limit Değerleri Faaliyet Cinsi (ĠnĢaat, yıkım and tamir) Lgündüz (dBA) Binalar 70 Yol 75 Diğer Kaynaklar 70 Çevre Kanunu‟na göre, Ġzinler ve Lisanslar Hakkındaki Yönetmelik kapsamında tesislerin gürültü yönetimi için gerekli izinleri alması tanımlanmıĢtır. Buna göre, Yeraltı Gaz Depolama Projesi çevre izinler kapsamında gürültü kontrol ile ilgili hükümlerinden muaftır. Bununla birlikte ilgili yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almayan bu tesisler, açma ve çalıĢma izinlerinin tanımlandığı 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan Tesislerin Açma ve ÇalıĢma Ġzinleri Mevzuatı‟na göre, yetkili idare tarafından çevresel gürültü açısından incelenir. Gerekli görüldüğü takdirde çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu talep edilir ve bu raporda yetkili idarenin olumlu görüĢleri temel alınır. SAYFA 39 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD Bu nedenle proje kapsamında kullanılacak olan makine ve ekipmanla iliĢkin, 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanan Açık Alanlarda Kullanılan Ekipmanlardan OluĢan Çevresel Gürültü Emisyonları Yönetmeliği‟ne uyulacaktır. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği‟nde yer alan endüstriyel tesislerin iĢletme safhalarında gündüz, akĢam ve gece zaman dilimlerindeki bazı limit değerler tanımlanmıĢtır. Bu tesisler proje alanının hassasiyetine göre dört gruba ayrılmıĢtır. Bu proje, “Evlerin iĢ merkezleri ile birlikte yoğun olarak bulunduğu gürültüye hassas alanlar” baĢlığındaki sınır değerlere tabidir (Tablo 3). Proje iĢletme süresince asla verilen limit değerlerini aĢmamalıdır. Tablo 5.3.2. Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Limit Değerleri Kategori Alanı Evlerin iĢ merkezleri ile birlikte yoğun olarak bulunduğu gürültüye hassas alanlar Lgündüz (dBA) LakĢam (dBA) Lgece (dBA) 65 60 55 5.4. Merkezi Av Komisyonu Kararları 11.07.2003 tarih ve 25165 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlandıktan sonra yürürlüğe giren 4915 sayılı Karasal Avcılık Kanunu‟nca türleri koruma durumları tanımlanmıĢtır. Kanun, yıllık alınan Merkezi Av Komisyonu kararları ile bazı özel alanlar için koruma statüsünü geniĢletmiĢ, bazı alanları geçici veya kalıcı olarak avlanmaya kapatmıĢtır. Karasal Avcılık Kanunu tarafından koruma altına alınan alanlar Yaban Hayatı Koruma Alanları ve Yaban Hayatı GeliĢtirme Alanları‟dır. Bununla birlikte, 2012-2013 Avlanma Dönemi için 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete ile Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe alınan Merkezi Av Komisyonu Kararları tabloda verilmiĢtir. 2012-2013 Avlanma Dönemi için 07.06.2012 tarih ve 28316 sayılı Resmi Gazete ile Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe alınan Merkezi Av Komisyonu Kararları‟na göre; 79 kuĢ türü “Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Koruma Altındaki Yabani Türler” Ek1 listesinde, 16 kuĢ türü “Merkezi Av Komisyonu Koruma Altındaki Av Hayvanları” Ek-2 listesinde ve 18 kuĢ türü “Belirli Periyotlarda Avlanmasına Merkezi Av Komisyonu Tarafından Ġzin Verilen Av Hayvanları” Ek-3 listesinde yer almaktadır. SAYFA 40 / 41 TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇEVRESEL ĠZLEME VE DANIġMANLIK HĠZMETLERĠ ÇALIġMALARI Belge BaĢlığı: TUZ GÖLÜ DOĞAL GAZ YERALTI DEPOLAMA PROJESĠ ÇED RAPORU II. EK RAPORU ÇEVRE YÖNETĠM PLANI Belge no: CNR-PLN-ENM-EMP-13-001-RevD 5.5. Bern SözleĢmesi Bern SözleĢmesi kapsamında, Ek II‟de belirtilen yaban hayvanı türlerinin özel koruması hususundaki 6. Maddede, bu türler için aĢağıdakiler özellikle yasaklanacaktır: a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme sekilleri; b) Üreme veya dinlenme alanlarına kasıtlı olarak zarar verilmesi veya bunların tahrip edilmesi, c) Yabani faunayı, bu SözleĢmenin amacına ters düsecek Ģekilde, özellikle üreme, geliĢtirme ve kıĢ uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek; d) d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boĢ dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak; e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiĢ hayvanlar ve hayvandan elde edilmis kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldıgı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti. Ek III‟te belirtilen yaban hayvanı türlerinin özel koruması hususundaki 7. Maddede, alınması gereken önlemler: a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya iĢletmeyi düzenleyen diğer esasları, b) Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulastırmak amacıyla, uygun durumlarda, isletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını, c) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satıĢının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satıĢa çıkarılmasının uygun sekilde düzenlenmesi hususlarını içerecektir. SAYFA 41 / 41
