Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler

Tiroid fonksiyon
bozukluğu ve gebelik:
Bebek
planlayan
her kadının
bilmesi gerekenler
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Gebelik ve çocuk doğurmak çok heyecan vericidir…
… Bu dönemde vücudunuz pek çok fiziksel ve duygusal değişimler yaşayabilir. Bebeğin doğumu aynı
zamanda aklınızı da epey karıştırabilir zira siz ve çocuğunuzun sağlığı ile ilgili bir çok bilgi ile karşı karşıya kalırsınız.
Bir bebek planlarken bilmeniz gereken hastalıklardan bir tanesi tiroid hastalığıdır. Tiroid hastalığı gebelik sırasında ve sonrasında ortaya çıkabilir ve eğer
uygun bir biçimde tedavi edilmezse, sizin ve bebeğinizin sağlığı açısından çok ciddi sonuçlara yol açabilir.
Bu rehberin geliştirilme amacı, tiroid hastalığı konusunda bilmeniz gereken tüm önemli bilgileri size
sunmaktır. Sizlere yardımcı olmak için bu rehber, bebek planlayan çiftler, gebe kadınlar ve küçük bebeği
olan ebeveynler için ayrı bilgiler içeren bölümlere
ayrılmıştır. Her bölümde, hızlı bir referans olarak kullanabilmeniz amacıyla, bir dizi “sık sorulan sorular”
listesi yer almaktadır. İlave kaynaklar ile ilgili yardımcı bir liste de dahil edilmiştir.
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Tiroid nedir?
Tiroid, boynun alt kısımda bulunan ve metabolizmayı kontrol eden kelebek şekilli bir organdır.1 Bu işlevi iki hormonu
üreterek yerine getirir: tiroksin (T4 diye bilinir) ve triiodotironin (T3 diye bilinir).1 Tiroid, beynin iki farklı bölgesi ile ortak
çalışmakta ve böylelikle kanda dolaşan tiroid hormonlarının
doğru miktarda bulunmasını sağlamaktadır. Beyindeki bu
iki bölgeden bir tanesi tiroid uyarıcı hormonu (TSH) üreten
hipofiz bezidir ve diğeri de tirotropin salıcı hormonu (TRH)
üreten hipotalamustur.2 Tiroid bezi doğru miktarda hormon
sağlayamazsa sorunlar baş gösterecektir.
Tiroid hastalığı, pek çok insanın bildiğinden çok daha yaygın
bir hastalıktır. Aslında dünya çapında tahminen 300 milyon
kişi tiroid bezi ile ilgili sorunlar yaşamaktadır,3 ancak bunların yarısından fazlası hastalıklarının farkında bile değildir.4
Kadınlarda tiroid hastalığı olma ihtimali erkeklerden beş ila
sekiz kat fazladır.5
• Kilo alımı veya kilo vermede zorluk (diyetin makul olmasına ve egzersiz yapılmasına rağmen)
• Depresyon
• Kabızlık
• Anormal adet dönemleri ve /veya döllenme sorunları
• Eklem veya kas ağrısı
• Saç veya tırnakların ince ve kırılgan olması ve/veya derinin kuru ve pul pul olması t
Aşırı çalışan tiroid
Tiroidiniz aşırı çalışıyorsa, kan dolaşımına aşırı miktarda tiroid hormonu salar ve bu hastalığa hipertiroidizm ismi verilir. Hipertiroidizmi olan kişilerin metabolizmaları da çok daha
hızlıdır.9
Hipertiroidizmin ana belirtileri9,10
Tiroid hastalığının iki yaygın formu vardır ve bu iki form tiroid
hormon seviyelerindeki değişimlerle alakalıdır (aynı zamanda tiroid fonksiyon bozukluğu diye adlandırılırlar): az çalışan
tiroid ve aşırı çalışan tiroid.
• Kilo kaybı (normal yenilse dahi)
Az çalışan tiroid
• Belirgin, öne doğru fırlamış gözler (Graves hastalığına
özgü)
Tiroidiniz az çalışıyorsa, çok az miktarda tiroid hormonu
üretir ve bu hastalığa hipotiroidizm ismi verilir. Hipotiroidizmi
olan kişiler enerjilerini çok yavaş kullanırlar ve metabolizmaları da yavaşlar.6
Hipotiroidizmin ana belirtileri6,7,8
• Yorgunluk, sersemlik ve /veya halsizlik
• Soğuğa dayanamama(soğuğu çevredeki diğer insanlar
kadar tolere edememe)
• Endişe ve huzursuzluk
• Kalp hızının çok süratli olması (genellikle dakikada
100 vuruştan daha fazla)
• Ellerin titremesi
• Çok halsiz hissetme
• Saçların dökülmesi
• Bağırsak hareketlerinin sık olması
• Tırnakların hızla uzaması
• Derinin ince ve çok tüysüz olması
• Normalden daha fazla terleme
• Hafıza bozukluğu
Kimler tiroid fonksiyon bozukluğu ile ilgili olarak risk altındadır
Tiroid hastalığı erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülmektedir. Gebe kadınlarda ve yeni annelerde daha sık
görülür. Bu nedenle, bir aile kurmayı düşünüyorsanız bu
kitapçıkta yer alan bilgiler çok önemlidir. Bununla birlikte,
tiroid sorunlarının erkekleri, çocukları ve ergenleri etkilediğini de unutmamak gerekir. Özellikle risk altındaki gruplar
aşağıdaki gibidir: 6
• Ailesinde tiroidit (tiroid bezinin iltihaplanması) öyküsü
olanlar
• Tip 1 diyabet veya diğer bağışıklık sistemi hastalıkları
yaşayanlar
• Tiroid cerrahisine girmiş olanlar
• Down veya Turner sendromu olanlar
• Radyoaktif iyot tedavisi almış olanlar
• Boyun bölgesine röntgen veya radyasyon tedavisi almış
olanlar
• Beyaz veya Asyalı olanlar; bu popülasyonlar diğerlerinden daha fazla risk altındadır.
Bir bebek planlarken göz önüne almanız gereken hususlar
Tiroid hormonları, kadınların üreme sisteminin normal şekilde işlev görmesine yardımcı olmak konusunda önemli bir
role sahiptir. Bundan dolayı, döllenme konusunda sorun yaşayan kadınlar veya ailesinde tiroid hastalığı olanlar bir doktora başvurarak tiroidlerini kontrol ettirmelidir. Endometriozis veya polikistik over sendromu gibi sorunlar yaşayanlarda
bu husus özellikle önemlidir zira bu hastalıklardan muzdarip
kadınlarda tiroid sorunu olma ihtimali daha fazladır.11
Gebelikten önce herhangi bir tipte tiroid hastalığı teşhisi
konmamış olsa dahi, gebelik süresince tiroid bezindeki ve
üretilen tiroid hormonlarının seviyesindeki değişikliklerden
ötürü, bazı kadınlarda gebelik sırasında veya doğum sonrasında tiroid sorunlarının ortaya çıkma ihtimali vardır. Endokrin Birliği’nin Yeni Rehberi12 tiroid fonksiyonlarının taranması
konusunda iki görüş sunmaktadır:
Versiyon 8.4a1: “Tüm gebe kadınların serum TSH anormalliklerinin dokuzuncu haftadan itibaren veya ilk muayenede
taranması”.
Versiyon 8.4a2: “Agresif vaka bulma yöntemi ile yüksek riskli kadınların belirlenip... dokuzuncu haftadan itibaren veya
gebelikten önceki veya gebelik sırasındaki ilk vizitte yüksek
TSH seviyelerinin saptanması …”12
Bundan dolayı, gebe kaldığınızı öğrenir öğrenmez bir an
önce doktorunuzu ziyaret ediniz ve tiroidinizi kontrol ettiriniz. Eğer yüksek risk grubundaysanız bu husus sizin için
çok daha önemlidir.
Kimler yüksek risk altında12
Aşağıdaki durumlardan herhangi biri geçerli olan
tüm kadınlar
• 30 yaş üzerinde olanlar
• Ailesinde otoimmün tiroid hastalık veya
hipotiroidizm öyküsü olanlar
• Kısırlık sorunları olanlar
• Düşük veya vaktinden önce doğum yapmış olanlar
• Daha önce boyun ve kafa bölgesine radyasyon
veya tiroid cerrahisi uygulanmış olanlar
• Guatrı olanlar
• Az çalışan tiroid için levotiroksin tedavisi almakta
olanlar
• Tiroid antikoru olanlar
• İyot eksikliği olan bir bölgede yaşayanlar.
• Hipotiroidizm bulgu ve belirtileri yaşayanlar
• Tip 1 diyabeti veya diğer otoimmün bozuklukları
olanlar
İyot eksikliği nedir?
Tiroid hormonlarının üretimi için iyot çok önemlidir ve vücudumuz iyot üretmediğinden dolayı, sağlıklı bir diyetin
parçası olarak iyot tüketmemiz gerekir. İyot genellikle deniz balığı, deniz ürünleri, ekmek, peynir, inek sütü, yumurta,
yoğurt ve deniz yosununda bulunur.13 Gebelik döneminde
hafif bir iyot eksikliği bile doğum ve bebek gelişimi üzerinde
hipotiroidizm gibi etkilere yol açabilir. Bundan dolayı gebe
ve emziren tüm kadınlara her gün iyot içeren besin takviyesi
almaları önerilmektedir.13
Çocuk doğurma çağındaki kadınlar her gün potasyum iyodür veya iyodat formunda ortalama 150 mikrogram iyot almalıdır.12 Gebe kalmak isteyen kadınlar iyot dozajını 250
mikrograma çıkarmalıdır, gebelik ve emzirme döneminde
de bu uygulamaya devam etmelidir.12
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Hamileler için bilgiler
Hipotiroidizm
Hipertiroidizm
Gebelik sırasında kadınların yüzde 0.3–0.5 kadarında şiddetli
hipotiroidizm ve yüzde 2 ila 3 kadarında hafif hipotiroidizm gelişmektedir.12 Çocuk doğurma çağında olan kadınların yüzde
5 ila 15 kadarında tiroid otoantikorları vardır ve iyot eksikliği dışında hipotiroidizmin ana nedenidir.12 Bununla birlikte, hipotiroidizm genellikle fark edilmez. Zira belirtileri kilo almak, yorgun
hissetmek ve ödem gibi gebelik sırasında gözlenen fiziksel ve
duygusal değişikliklere benzeyebilir. Gebelik sırasında tedavi
edilmeyen hipotiroidizm çok ciddi tehlikelere yol açabilir. Erken
doğum riskini artırabilmektedir, çocukta öğrenme ve gelişim bozuklukları riskini artırabilmektedir.
Gebe kadınlardaki hipertiroidizmin en sık nedeni Graves hastalığıdır,14 bu hastalık otoimmün bir hastalıktır ve tiroid bezinin
aşırı miktarda hormon üretmesine ve bundan dolayı da hipertiroidizme yol açar. Gebelikte hipertiroidizm tedavi edilemezse,
ölü doğum, vaktinden önce doğum, çocukluk çağı deformiteleri
ve gebelik zehirlenmesi riski artabilir.14
Hipotiroidizmin en sık görülen nedeni iyot eksikliği ve Hashimoto hastalığıdır. Bu hastalık çocuk doğurma çağındaki kadınlarda
en çok görülen (%5-10)8 otoimmün bozukluktur ve zamanla bezi
harap ederek şiddetli hipotiroidizme yol açabilir. Kadın gebe
olsa da olmasa da hipotiroidizm tedavi edilmelidir. Levotiroksin
eksik olan tiroid hormonunun yerine konması için kullanılan bir
ilaç olup gebelik ve emzirme dönemi boyunca kullanılması önerilir.8 Gebelikte hipotiroidizm tedavisi aşırı derecede önemlidir
zira hem anneyi hem de bebeği gelecekte olabilecek sorunlardan korumaktadır. Hipotiroidizmi olan kadınların gebe kalmadan önce yüksek levotiroksin dozajı alması ve gebelik sırasında
doz ayarlaması yapması gerekecektir. Bundan dolayı, gebelik
boyunca sık sık kontrol veya takibe girerek levotiroksin dozunuzun doğru olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz.
Hipertiroidizmi olan gebe kadınların tedavisi diğer kadınlardan
farklı olacaktır zira bazı ilaçlar anne karnındaki bebeğe zarar
verebilir.
• Hafif hipertiroidizmi olan kadınlar gebelik boyunca yakından
takip edilir; ancak anne ve bebeğin sağlığı iyiyse tedaviye gerek kalmaz.12
• Şiddetli hipertiroidizmi olan kadınlar anti-tiroid ilaçla tedavi
edileceklerdir: mesela metimazol veya propiltiorasil (PTU).
Genellikle gebeliğin ilk üç ayı boyunca propiltiourasil (PTU)
tedavisi uygulanacaktır.12 Bazı gebe kadınlarda, eğer ilaç
alerjisi varsa veya bebeğe zarar verecek kadar yüksek doz
gerekiyorsa, cerrahi işlemle tiroid bezlerinin bir kısmı alınacaktır.12
Sık Sorulan Sorular
• Gebeysem veya yeni anne olduysam neden tiroid hastalığı riski altında olayım?
• Tiroid hastalığım varsa çocuğumda hiper/hipotiroidizm
gelişir mi?
Hipotiroidizm gibi hastalıklar, gebelikte tiroid bezindeki ve
ürettiği hormon seviyelerindeki değişikliklerden ötürü ortaya çıkabilir. İyot eksikliği de bir etmen olabilir zira gebelik ve
emzirme döneminde iyot ihtiyacı artmaktadır. Diğer nedenler
arasında otoimmün bir hastalık olan Hashimoto tiroiditi yer
almaktadır. Bu hastalıkta bağışıklık sitemi tiroid bezine saldırmakta ve bezi harap etmektedir.15
Tiroid hastalığı olan ebeveynlerden doğan çocukların yaklaşık yarısı, yaşamının ileri evresinde hastalık gelişimi açısından risk altındadır. Bundan dolayı, ebeveynlerin ve çocukların tiroid hastalığının belirti ve bulgularının farkında olması ve
düzenli olarak tiroid kontrolü yaptırması çok önemlidir.16
• Gebelik sırasında tiroidimi ne sıklıkta kontrol ettirmeliyim?
Gebeliğin başlangıcında tiroid fonksiyonlarını kontrol ettirmeniz önerilmektedir. Tiroid bozukluğu için tedavi edilmekte
olan kadınlarda, gebelik boyunca tiroid fonksiyon testleri 6–8
haftada bir yapılmalı ve annenin tiroid bezinin normal çalıştığından emin olunmalıdır.13
• Tiroid hastalığı teşhisi konarsa, bebeğime bir zararı
olur mu?
Eğer doktorunuz tarafından tespit edilip uygun şekilde tedavi edilmezse tiroid fonksiyon bozukluğu bebeğinizi risk altına
sokacaktır. Bundan dolayı, düzenli olarak tiroid kontrolü yaptırmanız önemlidir.
• İyot alımı neden bu kadar önemli?
Vücudumuzun doğru bir biçimde işlemesi için gerekli tiroid
hormonlarının üretilmesinde iyot önemlidir. Gebeliğin ilk 10–
12 haftasında bebek tiroid hormon üretimi açısından anneye
tamamen bağımlıdır. Bu süreden sonra, bebek tiroid hormonunu kendi başına üretebilir. Bununla birlikte, anne karnındaki bebek iyot seviyelerinin yeterli tutulması için anneye
bağımlıdır.15
• Her gün ne kadar iyot tüketmeliyim?
Çocuk doğurma çağındaki kadınlar her gün 150 mikrogram
iyot almalıdır. Bu miktar gebelikte ve emzirme döneminde
yaklaşık 250 mikrogram olmalıdır.12
Yeni anneler için bilgiler
Doğuştan (Konjenital) hipotiroidizm
Doğuştan hipotiroidizm, çocuğun tiroid bezi sorunlarıyla birlikte doğması ve yeterli tiroid hormonunun üretilememesidir.
Doğuştan hipotiroidizmin ayırt edilmesi zor olabilir. Zira bebekte belirti olmayabilir veya sadece fark edilemeyen hafif
dereceli etkiler olabilir. Bazı nadir durumlarda, tiroid bezi olmayan bir bebek doğabilir ve bu durum genellikle büyük dile
sahip olmak gibi fiziksel anormalliklere yol açar.17
Doğuştan hipotiroidizmin tipik belirtileri:17
• Sarılığın uzaması
• Aşırı uyuma
• Yetersiz beslenme
• Kas tonusunun az olması
• Kalın ve uzun dil, boğuk sesle ağlama
• Bağırsak hareketlerinin az olması ve kabızlık
• Vücut ısısının düşük olması
Kadınların %7 kadarında ve tip 1 diyabetli kadınların %18–
%25 kadarında doğumdan sonra bir yıl içinde postpartum
tiroidit (PPT) gelişir.12 İncelenmesi gereken birkaç belirtisi
vardır12. Yeni kılavuza göre, otoantikorları olan, tip 1 diyabeti olan, remisyon durumunda Graves hastalığı olan ve
kronik viral hepatiti olan kadınlarda tiroid fonksiyonları araştırılmalıdır.12
PPT durumunda hipotiroidizm belirtileri
PPT (yaklaşık %40–45) gelişen kadınların büyük bir kısmında hipotiroidizm belirtileri gelişecektir. Bunlar: yorgunluk,
konsantrasyon kaybı, hafızanın kötüleşmesi, kabızlık ve
muhtemelen depresyondur.12
PPT durumunda hipertiroidizm belirtileri
PPT durumunda hipertiroidizm genellikle bebek doğduktan sonra bir ila altı ay arasında ortaya çıkar. En sık olarak
üçüncü ay civarında ortaya çıkar ve genellikle bir ila iki ay
sürer. PPT gelişen kadınların %20–30 kadarında hipertiroid
belirtileri vardır. Bunlar: halsizlik, çarpıntı, kilo kaybı, ısıyı tolere edememe, asabiyet, endişe ve huzursuzluktur.12
Bebekler doğuştan hipotiroidizm için incelenmeli ve eğer
gerek varsa bir an önce uygun tiroid hormonu yerine konmalıdır. Bununla birlikte, tarama yöntemleri tüm ülkelerde
rutin olarak yapılmamaktadır ve yöntemler ülkeden ülkeye
değişmektedir. Ancak genellikle tarama için tercih edilen
zaman çocuğun doğumundan sonraki birkaç gündür.17 Türkiye’de doğuştan hipotiroidizm için tarama T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
PPT nasıl tedavi edilir?
Doğuştan hipotiroidizmi olan çocuklar yetişkinlerdeki gibi
levotiroksin ile tedavi edilmektedir.17 Bu tedavi çocuğun normal bir biçimde gelişmesini sağlamaktadır.
Hipertiroidizm belirtileri yaşayan yeni anneler bu belirtilerden rahatsız olduklarında betabloker bir ilaç olan propranolol ile tedavi edilebilir.12
Postpartum tiroidit (PPT)
PPT hastası kadınların takip edilmesi
Daha önce tiroid hastalığı yaşamamış yeni annelerde, doğumdan sonraki ilk yılda tiroid sorunları baş gösterebilir. Bu
rahatsızlığa postpartum tiroidit (PPT) denir. PPT durumunda, doğumdan sonraki ilk yılda hipertiroidizm veya hipotiroidizm görülmekle birlikte, hipertiroidizm dönemini hipotiroidizm de izleyebilir.12
Tiroid sorunları tanısı konduğunda bu haber ürkütücü olmakla birlikte, PPT genellikle uzun vadeli bir hastalık değildir ve kadınların çoğunda bebek doğduktan sonra bir yıl
geçmeden tiroid bezi normal işlemeye başlamaktadır.12 Bu
kitapçıkta bahsi geçen belirtilerden herhangi birini uzun süreli olarak yaşadığınız takdirde, doktorunuza başvurmanız
gerekir. .
PPT genellikle geçici bir hastalık olduğundan dolayı, hipotiroidizm belirtileri olan ancak bundan rahatsızlık duymayan
kadınlar, eğer başka bir çocuk doğurmayı düşünmüyorlarsa,
tedaviye gerek duyulmamaktadır. Bununla birlikte tanıdan
sonra dört ila sekiz hafta takip edilmelidirler. Belirtilerle yaşamayı zor bulan veya yeni bir gebelik planlayan kadınlar
levotiroksin tedavisi almalıdır.12
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Sık Sorulan Sorular
• Bebeğimde doğuştan hipotiroidizm varsa hangi belirtilerle karşılaşırım?
Genel olarak, doğuştan hipotiroidizm belirtileri şunlardır:
sarılığın uzaması, aşırı uyuma, kötü beslenme, kas gücünün zayıf olması, kısık veya düşük tonlu ses, bağırsak
hareketlerinin seyrek olması ve vücut ısısının düşük olması.16
• Bebeğimin doğuştan hipotiroidizm ile doğduğunu
düşünürsem ne yapmalıyım?
Eğer yukarıda bahsi geçen belirtilerden bazılarını fark
ederseniz ve çocuğunuzun doğuştan hipotiroidizm hastası olarak doğduğundan korkuyorsanız, çocuğunuz için en
iyi kararı vermesi için doktorunuza danışın
• Gebelikten sonra tiroid kontrollerine devam etmeli
miyim
Bazı kadınlarda bebek doğduktan sonra bir yıla dek tiroid
sorunları gelişir. Bu rahatsızlık postpartum tiroidit (PPT)
diye bilinir. Dolayısıyla, yeni annelerin bu hastalığı bilmesi
ve tipik belirtilerin ortaya çıkıp çıkmadığını saptamak için
kontrole gitmeleri önemlidir.15
• Postpartum Tiroidit (PPT) nasıl tedavi edilir?
Hipotiroidizminiz varsa ancak belirti yaşamıyorsanız veya
başka bir çocuk düşünmüyorsanız, PPT tedavisi gerekmemektedir. Ancak tanıdan dört-sekiz hafta sonra kontrole gitmeniz gerekecektir. Bununla birlikte, eğer PPT belirtileriniz varsa veya gebelik planlıyorsanız, levotiroksin ile
tedavi edilmeniz gereklidir.12
• Postpartum Tiroidit (PPT) kalıcı hastalık mı?
PPT her zaman kalıcı bir hastalık değildir; kadınların çoğunun tiroid bezi bebek doğduktan sonra bir yıl içinde normal işlevine geri döner. Bununla birlikte, bazı kadınlarda
kalıcı hipotiroidizm gelişecek ve bu durumda uzun vadeli
tedavi gerekecektir.12
Çocuklarda tiroid fonksiyon bozukluğu
Çocuklarda tiroid sorunları, fiziksel ve zihinsel gelişimi ve
böylelikle çocuğun sosyal ve öğrenme becerilerini etkilemektedir. Bundan dolayı, ebeveynlerin tiroid fonksiyon
bozukluğunun bulgu ve belirtilerini anlaması önemlidir. Tedavilerin mevcut olduğunu ve uzun vadedeki sorunların önlenmesi için erken girişimin gerekli olduğunu akılda tutmak
önemlidir.18
Aşağıdaki unsurlardan herhangi birinin sonucunda, çocuklarda da tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi, tiroid işlevleri ile ilgili
sorunlar görülebilir veya çocuk doğduğunda uygun biçimde
işlev gören bir tiroid bezi olmayabilir: diyette çok az iyot olması, otoimmün hastalıklar (mesela Hashimoto tiroiditi veya
Graves hastalığı) veya tiroid bezinin hasar görmesi.
Çocuklardaki hipotiroidizm belirtileri
Çocuklarda ve ergenlerde hipotiroidizmin en yaygın nedeni
Hashimoto tiroiditi isimli hastalıktır. Bu hastalıkta vücudun
bağışıklık sistemi tiroid bezine saldırır ve tiroid hormonunun
üretimini engeller.18 Çocuklarda hipotiroidizm bulguları, sorunların başladığı yaşa bağlı olarak değişebilmektedir.
• Bebeklerde her zamankinden daha uzun süreli sarılık görülebilir (bakınız doğuştan hipotiroidizm bölümü)18
• Büyük çocukların kemik ve diş gelişimi durabilir18
• Okul çağındaki çocuklar öğrenme güçlükleri yaşayabilir
veya ergenlik dönemi gecikebilir veya bazı vakalarda ergenliğe erken geçiş olabilir.19
Çocuklarda hipotiroidizm nasıl teşhis edilir?
Çocuklarda hipotiroidizm kan testleri ile tespit edilir.18
Çocuklarda hipertiroidizm belirtileri
Otoimmün bir bozukluk olan Graves hastalığı, çocuklardaki
neredeyse tüm hipertiroidizm vakalarının nedenidir. Bununla birlikte, Graves hastalığı ergenlerde daha sık görülür ve
genellikle kızları daha fazla etkiler.18
Çocuklarda Graves hastalığı genellikle kolayca saptanamaz
zira çok yavaş gelişir. Bununla birlikte, farkında olmak gereken ana bulgu ve belirtiler vardır: davranış ve okul performansının değişmesi, uykusuzluk, huzursuzluk, sinirlilik ve
gecenin bir yarısı kalkıp tuvalete gitme ihtiyacı.18 Diğer sık
görülen belirtiler: büyük tiroid bezi, titreyen eller ve iştahın
artması ile beraber kilo kaybı, ishal ve öne doğru fırlamış
gözler.18
Çocuklarda hipertiroidizm nasıl teşhis edilir?
Çocuklarda hipertiroidizm kan testleri ile tespit edilir.18
Çocuklarda hipertiroidizm nasıl tedavi edilir?
Hipertiroidizmi olan çocuklarda tedavinin amacı, kan dolaşımındaki tiroid hormonu miktarının azaltılmasıdır. Anti-tiroid ilaçların yan etkilerini yaşayan çocuklarda tercih edilen
seçenek cerrahi olabilir.18 Çocuklarda hipertiroidizm tedavisi
yetişkinlerdeki kadar etkilidir. Bununla birlikte, çocuklardaki
ve ergenlerdeki uzun vadeli etkileri bilinmediğinden dolayı
radyoaktif iyot tedavisinin kullanılması mümkün değildir. Tiroid sorunları olan çocukların ailelerinin desteğiyle, ilaçlarını
düzenli olarak almalarının ve hastalıklarını anlamalarının
sağlanması şarttır. Ayrıca, çocuğun okulu, hastalık tanısı ve
tedavi gereklilikleri ile ilgili konularda bilgilendirilmelidir.
Çocuklarda hipotiroidizm nasıl tedavi edilir?
Çocuklarda hipotiroidizm tedavisinin amacı, kayıp olan tiroid
hormonunun yerine konmasıdır. Yetişkinlerdeki ana tedavi
yöntemi olan levotiroksin, çocuklara da önerilmektedir. Bununla birlikte, çocuğun ağırlığına ve özel gereksinimlerine
göre doz ayarlanır.18
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Sık Sorulan Sorular
• Çocuğumun tiroidi ne sıklıkta kontrol edilmelidir?
• Tiroid sorunları önlenebilir mi?
Çocuğunuzda tiroid bozukluğu varsa, tiroid hormon seviyelerinin takip edilmesi önemlidir. Doktorlar genellikle
üç-altı ayda bir kan testlerinin yapılmasını önerecektir.18
Özellikle sizin veya çocuğunuzun tiroid hastalığına eğilim
yaratan bir hastalığınız varsa, hipertiroidizm veya hipotiroidizmin önlenmesi zordur. Bununla birlikte, yeterli miktarda
iyot içeren bir diyet sizin ve çocuğunuzun iyot eksiklikleri
ile ilgili tiroid hastalıkları yaşamanızı önlemek konusunda yardımcı olacaktır. Daha fazla bilgi için doktorunuza
danışınız.
• Çocuğumun tiroidini takip etmem neden önemli?
Çocuğun tiroid işlevleri düzenli bir biçimde takip edilemezse hipotiroidizm veya hipertiroidizm gözden kaçabilir ve
tedavi edilmez. Böyle bir durum çocuğunuzun gelişimi
üzerine ciddi etkiler doğurabilir
• Hiper/hipotiroidizmin çocuğumun yaşama/öğrenme
ve sosyal gelişimi üzerindeki etkileri neler olacaktır
Çocuklarda hipotiroidizm, eğer tedavi edilmezse öğrenme
becerisini ciddi bir biçimde etkileyebilir21. Hipertiroidizmi
olan çocuklarda uykusuzluk ve huzursuzluk gibi belirtiler
olur ve bu belirtiler, çocuğun sosyal gelişimi ve öğrenmesi
üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
Kişisel hipertiroidizm kontrol listesi
Aşağıdaki ifadelerden 5 veya daha fazlası size uyuyorsa, bu belirtilerden doktorunuza bahsediniz. Hipertiroidizm yaşıyor
olma ihtimaliniz olabilir.
Evet
Pek çok zaman endişeli ve huzursuz hissediyorum.
Normale göre fazla terliyorum.
Ellerim ve parmaklarım biraz titriyor.
Genellikle halsiz hissediyorum.
Derim ve saçlarım inceliyor, tırnaklarım her zamankinden hızlı uzuyor.
Vücudumdaki her şey hızlanmış gibi, buna bağırsak fonksiyonlarım ve metabolizmam dahil ve
iştahım artmış olmasına rağmen kilo veriyorum.
Kalp hızım epeyce süratli
Adet düzenim değişti
Gözlerim büyüdü veya öne doğru fırladı
Tiroid fonksiyon bozukluğu ve gebelik:
Bebek planlayan her kadının bilmesi gerekenler
Hayır
Kişisel hipotiroidizm kontrol listesi
Aşağıdaki ifadelerden 5 tanesini evet diye yanıtlarsanız, bu belirtilerden doktorunuza bahsediniz. Hipotiroidizm yaşıyor
olma ihtimaliniz olabilir.
Evet
Çoğunlukla yorgun ve uykulu hissediyorum, enerjim ve dayanma gücüm düşük seviyede
Olumsuz düşünceler içindeyim ve depresif hissediyorum
Beynim az çalışıyor, düşüncelerim dumanlı, konsantrasyon ve hafızam zayıf
Hareketlerim ve reflekslerim yavaşladı
Vücudumdaki her şey yavaşladı, bağırsak hareketlerim ve metabolizmam yavaş,
kilo alıyorum.
Kaslarımda ve kemiklerimde ağrı ve gerginlik var, ellerimde uyuşma var.
Derim ve saçlarım kuru, pul pul, solgun, tırnaklarım kırılgan
Kan basıncım yükselmiş, kalp hızım yavaşlamış.
Çoğunlukla üşüyorum (diğer insanlar rahat hissetse de)
Kolesterol seviyelerim yükselmiş
Hayır
Referanslar
1. American Thyroid Association. Thyroid Function Tests. 2012
http://www.thyroid.org/patients/brochures/FunctionTests_brochure.pdf
Accessed November 2012
2. Thyroid Foundation of Canada 2012. Thyroid Disease … Overview
of thyroid function. http://www.thyroid.ca/thyroid_gland.php Accessed
November 2012
3. K
han A, Muzaffar M, Khan A et al. Thyroid Disorders, Etiology and
Prevalence. J Med Sci. 2002; 2: 89-94
4. C
anaris GJ, Manowitz NR, Mayor G et al. The Colorado thyroid
disease prevalence study. Arch Intern Med. 2000; 160: 526-534
5. The American Thyroid Association. General Information (2012)
http://www.thyroid.org/thyroid-events-education-media/abouthypothyroidism/ Accessed November 2012
6. The American Thyroid Association (2012) Hypothyroidism Brochure.
http://www.thyroid.org/what-is-hypothyroidism Accessed November
2012
7. R
oberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet 2004; 363: 793803
8. P
oppe K, Velkeniers B, Glinoer D. The role of thyroid autoimmunity
in fertility and pregnancy. Nat Clin Pract Endocrinol Metab 2008; 4:
394-405
9. The American Thyroid Association (2012) Hyperthyroidism Brochure
http://www.thyroid.org/what-is-hyperthyroidism/ Accessed November
2012
10. American Association of Clinical Endocrinologists. Hyperthyroidism.
2006 https://www.aace.com/files/hypertension-guidelines.pdf
Accessed November 2012
11. P
oppe K, Velkeniers B, Glinoert D. Thyroid disease and female
reproduction. Clinical Endocrinology 2007; 66 (3): 309-321
12. De Groot L, Abalovich M, Alexander EK, Amino N, Barbour L et
al. Management of Thyroid Dysfunction during Pregnancy and
Postpartum: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin
Endocrinol Metab 2012; 97 (8): 2543-2565
13. American Thyroid Association. Iodine Deficiency http://www.thyroid.
org/patients/patient_brochures/iodine_deficiency.html Accessed
November 2012
14. American Thyroid Association 2012. Thyroid Disease and Pregnancy
http://www.thyroid.org/patients/brochures/Thyroid_Dis_Pregnancy_
broch.pdf Accessed November 2012
15. De Groot LJ, Stagnaro-Green A, Vigersky R. Patient Guide to the
Management of Maternal Hyperthyroidism Before, During and After
pregnancy. The Hormone Foundation. 2012
16. Bella Online. www.bellaonline.com/articles/art45283.asp Accessed
November 2012
17. Brown R et al. Congenital Hypothyroidism. The Hormone Foundation.
2009
18. Bettendorf M. Thyroid disorders in children from birth to adolescence.
Eur J Nucl Med Mo Imaging. 2002;29 Suppl 2:S439-46
19. Counts D, Varma SK. Hypothyroidism in Children. Pediatrics in
Review 2009; 30 (7): 251-257
20. Thyroid Disease in Children. Mydr.com 2001, reviewed 2007
http://www.mydr.com.au/kids-teens-health/thyroid-disease-in-children
Accessed November 2012
21. Lee PA. The effects of manipulation of puberty on growth. Horm Res.
2003; 60: 60-67
Daha fazla bilgi almak için
Tiroid problemleri ve kısırlık ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz, lütfen aşağıdaki adresleri ziyaret ediniz:
www.thyroidweek.com www.thyroid-fed.org www.thyroid.org
www.hormone.org Endokrin Derneği tarafından yayınlanmış Hasta Bilgileri
www.fertility.com Merck Serono tarafından yayınlanmış Hasta Bilgileri
Bu Bilgi Formunda yer alan bilgilerin, bilgiye dayalı tıbbi tavsiyenin yerine alması amaçlanmamıştır. Herhangi bir eylemde
bulunmadan önce bu broşürde bulunan bilgiler kapsamında yer alan her türlü problem veya durum ile ilgili uygun kalifiye bir
sağlık mesleği mensubuna başvurmalısınız.
Bu bilgi formu, www.thyroidweek.com web sitesinden indirilmiş ve Mayıs 2013’te oluşturulmuştur. Bu broşürü okurken yukarıda
adı geçen web sitesindeki Gizlilik ve Yasal Bildirimlere bakınız.
... tarafından desteklenen bir girişim