ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ SONUÇ RAPORU Proje Başlığı Pankreas ve Kolon Kanserinde Serum TGF-β, E-Cadherin Düzeylerinin Ölçülmesi Proje Yürütücüsünün İsmi Prof.Dr. Nevin ERK Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Analitik Kimya Ana Bilim Dalı Yardımcı Araştırmacıların İsmi Akın Oğul TARHAN Dr. Aylin SOYAĞIR Proje Numarası 12Ö3336002 Başlama Tarihi 02.01.2012 Bitiş Tarihi 02.01.2014 Rapor Tarihi Şubat 2014 Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Ankara - 2011 I. PROJENİN ADI: “Pankreas ve Kolon Kanserinde Serum TGF-β, E-Cadherin Düzeylerinin Ölçülmesi” Özet: Son zamanlarda yapılan çalışmalar kanser patogenezinde diğer etkilerin yanında kimyasal mediyatörlerinde etkisine odaklanmıştır. Tümörlü dokuda Ekaderin ekspiresyonu azalmaktadır. Bu etki TGF-β ile kolaylaşmaktadır. TGF-β, kanserde çift yönlü rol oynar. Hem tümör süpresor etki hem de tümör başlatıcı etki göstermektedir. Normal hücrelerde TGF-β hücre büyümesini sınırlarken kanserli hücrelerde hücre invazyonunu artırmaktadır. Yaklaşık 200 kanser türü vardır. Kolorektal kanserler Amerika’da erkeklerde üçüncü kadınlarda ise dördüncü sırada görülen kanser türüdür. Ülkemizde ise erkeklerde yedinci kadınlarda ise altıncı sıradadır. Pankreatik kanserler Amerika’da kanser ilişkili hastalıklardan ölümlerde dördüncü sıradadır. Prognozu çok kötüdür ve 1-5 yıllık hayatta kalım %6-25 civarındadır. Bu nedenle TGF-β ve E-kaderinin ekspresyonunun regülasyonu önemlidir ve pankreas ve kolon kanserinden korunmada yarar sağlayıcı etki gösterebilir. Biz bu nedenle pankreas ve kolon kanseri ile ilgili parametreler olan TGF-β ve E-kaderinin serum düzeylerini elisa yöntemiyle çalışmayı amaçladık. Title of Project: Measurement Of TGF-Β, E-Cadherin Levels On Serum in Pancreas and Colon Cancer. Summary: Cancer is the uncontrolled growth of abnormal cells in a body. Recently, in addition to other effects, researches focused on effects of chemical mediators on the pathogenesis of cancer. Expression of E-Cadherin decreases in tumor tissue. This effect is facilitate by TGF-β. TGF-β plays dual role in cancer. Both tumor supressor effect and tumor promoting effect. Expression of TGFβ prevents inhibition of growth in normal cells but in cancer expression of TGF-β increases invasion of cell. There are over 200 types of cancer. Colorectal cancer is the third leading cause of cancer in males and fourth in females in the United State. Our country, Colorectal cancer is the seventh leading cause of cancer in males and sixth in females. Pancreatic cancer is the fourth most common cause of cancerrelated deaths in the U.S and the eighth worldwide Pancreatic cancer has an extremely poor prognosis: for all stages combined, the 1- and 5-year relative survival rates are % 6-%25. Therefore regulation TGF-β, E-Cadherin expression is important and may be used protect from pancreas and colon cancer. We investigated TGF-β,E-Cadherin in serum by Elisa which they are pancreas and colon cancer related parameters. II. AMAÇ VE KAPSAM: Bu projenin amacı pankreas ve kolon kanserinde serum E-Cadherin, TGF-β düzeylerini değerlendirmek ve kanser gelişimindeki etkilerini araştırmaktır. Çalışmamızda kolon ve pankreas kanserine sahip hastaların serum örneklerinde ECadherin ve TGF-β düzeylerinin ELISA yöntemiyle ölçülerek sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması ve sonuçların yorumlanması planlandı. Bu kapsamda, Ankara Üniversitesi Tıbbi Onkoloji Kliniği pankreas ve kolon kanserine sahip hastalarından ve sağlıklı gönüllülerden alınan kan örneklerinden kanser gelişiminde etkili olduğu düşünülen E-Cadherin, TGF-β düzeylerinin serum değerleri ELİSA yöntemi ile analitik kimya laboratuvarında çalışıldı. III. GİRİŞ: Kanser: Kanser, hücrelerde DNA hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır ve dünyada kalp hastalıklarından sonra 2.sırada ölüm nedenidir. Hücre siklusu G1, DNA sentez fazı olan S, G2, Mitotik faz M fazlarından oluşur. Hücre büyümesi esnasında rejenerasyon düzenli olarak her siklusta olmaktadır. DNA'da bir günde yaklaşık olarak 10.000 mutasyon olmakta ve immun sistem kanserli hücreleri yok eder ve mutasyona uğrayan hücrelerin ancak çok az bir kısmı kansere yol açar. Mutasyon sonrası oluşan hasar genin yapısında değişime neden olmuşsa hücre üzerindeki bölünme kontrolü ortadan kalkar ve malignite meydana gelir.1 Normal hücreler tamir edilemeyecek şekilde hasarlandığında apoptozise uğrarlar ve yok edilirler. Kanser hücreleri apoptozis'ten kaçarak kontrolsüz çoğalmalarına devam ederler.2 Kadınlarda en sık meme, rahim ve 3.sırada kolon kanseri; erkeklerde ise en sık akciğer, prostat, mide ve kolon kanserleri görülmektedir. Kolon, kalın barsağın ilk 150-200 cm’lik kısmına verilen isimdir. Kolon kanseri Avrupa’da 2.sırada ölüm nedenidir. Kolon kanseri genellikle polip zemininde gelişirler. Zamanla genetik ve çevresel etmenlerin etkisiyle bu adenomatöz polipler kansere yol açabilirler. Ayrıca 40 yas üzeri olmak, ailesinde, over ve meme, kolon kanseri hikayesi olması, ülseratif kolit ve crohn hastalığı olması, ailesel adenomatöz polipozis hikayesi kolon kanseri gelişiminde etkilidir. Dünyada pankreas kanseri ölüme yol açan dördüncü kanserdir, ülkemizde de tüm kanserlerin yüzde 3’ünü oluşturuyor. Pankreas kanseri erken dönemde metastaz yapan ve genellikle bu dönemde operasyon şansını kaçırmış olan bir kanser türüdür.3 Pankreas ekzokrin ve endokrin glandları ile vücudumuzdaki homeostatik bazı süreçleri kontrol eden komplex bir organdır. Diabet, pankretit ve pankreatik kanser pankreas disfonksiyonu ile meydana gelir ve TGF-β pankeas fonksiyonları için anahtar regülatördür.4 Pankreas kanserinin nedenleri kesin bilinmediğinden ve erken evrede herhangi bir belirti vermediğinden önlem almak zordur ancak bulgu vermeye başladıktan sonra tarama testleriyle teşhis edilebilir. Bu nedenle pankreas kanseri erken dönemde yakalanması gereken bir kanserdir. TGF- β ve E-Cadherin: Moleküler onkoloji alanında yapılan araştırmalar kanser patogenezinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmaktadır. Bu süreçte hücre yüzeyi kaynaklı genler, büyümeyi inhibe eden faktörlerden sinyal yollarında Transforme edici faktör beta (TGF-beta)’nın ve ayrıca epitel hücre adezyonunda görevli molekül E-Cadherin ‘in majör katkısı olduğu düşünülmektedir. Adezyon molekülleri, hücre büyümesi ,hücrelerin doku spesifikliği ve tanıma, embriyojenez, hücre proliferasyon ve inflamasyonun regülasyonunda görev alırlar.5 Bu moleküller hücre büyümesini kontrol eden hücre yüzeyi kaynaklı moleküllerdir. TGF beta büyümeyi inhibe edici faktördür. TGF-β,immun sistemin anahtar moleküllerindendir ve hücre proliferasyonu ve diferansiyasyonunda görev alır. Kadherin ise epitelyal dokularda hücre-hücre adezyonunu sağlayan kalsiyum bağlı bir transmembran glikoproteinidir ve diferansiye epitelin korunması ve formasyonunda anahtar rolü oynar.6 Hücre değişiklikler, proliferasyonu sinyal yollarında ve farklılaşması görevli sırasında TGF-beta’nın ekspresyon düzeyindeki değişiklikleri etkiler.7 mutajenlere m-RNA seviyeleri bağlı gen İnaktivasyon veya mutasyonlarla TGF-B reseptörleri büyümeyi önleyici rolü ortadan kalktığında ve E-Cadherin’nin mutasyon, delesyon ve promoter metilasyonla ekspresyon kaybıyla kolon ve pankreas kanseri meydana gelmektedir. TGF- β süper ailesi hücre büyümesi ve diferansiyasyonu, hücre motilitesi, apoptozis ve erken embriyonik gelişimi içeren hücresel proçeslerde temel rol oynar.8 İnsan kanserlerinde TGF- β rezistansı olduğu insan kolon kanserlerinde gösterilmiştir ve TGF- β mutasyonu inaktif RII somatik mutasyonu şeklindedir.9 TGFβ 25-kDa ağırlığında fibrozis, angiojenezis, karsinogenezis ve hücre diferansiasyonunda rol oynayan bir sitokindir. TGF-beta’nın 5 izoformu vardır: TGF-b1, TGF-b2, TGF-b3 memelilerde bulunur ve TGF-b4,TGF-b5, aktivin, inhibin, kemik morfogenetik proteinler (BMPs) ve miyostatinlerini de içeren geniş bir süper aileye aittir. BMPs yani kemik morfogenetik proteinler, diferansiasyon, proliferasyon, motilite, adezyon, apoptozis regülasyonunu yapan komplex sinyal hücre ağından oluşur. TGF-β sinyalleri tip1, tip 2 ve tip 3 reseptörleri ile taşınır ilk iki tip reseptör sinyalleri transmembran serin/treonin kinazlarla taşır ve SMAD proteinleri olarak bilinen spesifik intraselluler mediyatörlerdir.10 TGF-β sinyalleri serin/treonin kinazları gen ekspresyonunu düzenlerler. Fosforlanan kinazlar SMAD proteinlerine dönüşür. SMAD'lar, intranükleer sinyal taşır ve DNA'ya bağlanır. Reseptör aracılı (R-SMADs), ko-mediyatör ve inhibitör etkili (I-SMADs) olmak üzere 9 adet SMAD proteini vardır. ELF, SARA (SMAD anchor for receptor activation), filamin gibi adaptör proteinler TGF β’nin fonksiyonunu kolaylaştırır.11 TGF β SMAD yolundaki sinyal iletisinin sona ermesi TGF -β reseptörlerinden ayrılınca, R- SMAD proteinleri hızla defosforile edilerek inaktive olur.12 TGF-β ve TGF-β reseptörleri büyük damarların ve perisit kapillerlerindeki mural düz kas hücrelerinden ve endotel hücrelerinden sentezlenir.13 Tip 3 reseptörleri hem SMAD hem de non-SMAD bağımsız sinyal yollarında görev alır ve betaglikan olarak bilinir. TGF- βRIII ekspresyon kaybı ve bu reseptörün direkt etkisi ile migrasyon, invazyon, proliferasyon, anjiojenezis gibi proçesler kanser progresyonu lehine rol oynar.14 Normal biyolojik süreçlerde TGF- β embriyonik gelişim ve doku hasar onarımında, adult yara iyileşmesi ve doku homeostazisinde önemlidir. Bunu hücre göçü, anjiojenez, Epitelyal-mezenkimal tranzisyon, apoptozis extrasellular matrix (ECM) üretimi ve ECM yeniden yapılanmasının regulasyonu ile yapar. Tümör gelişim sürecinde ise bir hipoteze göre artmış TGF- β ekspresyonu tümör hasarına karşı gelişmiş protektif doku cevabı ile ilgili olabilir.15 TGF-beta, hem tumor suppressor hemde tümor promoteri olarak paradoksal rol oynar. TGF-β, tümörün büyümesini inhibe ederken diğer taraftan tümör progresyonunaneden olur.16 Bir yandan karsinogenezisin premalign fazında büyümekte olan hücreleri ve apoptozis indüksiyonu ve diferansiyasyonu inhibe eder diğer yandan ise TGF –β’nın modüle ettiği invazyon, anjiojenezis gibi proçeslerde bu inhibisyonun kaybıyla kanser gelişimi görülür.17 TGF -β epitelyal hücrelerin bölünmesini baskılayarak tümör supresif etkisini göstermektedir. Tümöral (epitelyal-mezenkimal dokularda geçiş) EMT, ise kontrolsüz invazyon ve proliferasyon, metastaz gibi metaplazi, olayların gerçekleşmesine aracılık etmektedir.12 TGF-β tarafından regüle edilen tümör süpresyonu veya progresyonunun immun sistem tarafından dengede tutulması önemlidir.18 TGF-β sinyal kaybı kanserlerde tespit edilmiştir ve metastaz gelişiminde bu sinyal kaybının rolü vardır.19 TGF- β epitelyal hücre kanseri progresyonunda epitelyal mezenkimal tranzisyon gelişiminde regülasyonu sağlamaktadır. Bazı tümörler hızlı büyür ve immun yanıt zayıf kalır. Bazı tümörler immun saldırının hedefi olan antijenlerin ekspresyonunu durdururlar.20 Bazı tümörler ise transforme edici büyüme faktörü (TGF-β) gibi immun yanıtları baskılayan moleküller üretebilirler ya da büyüme inhibisyonu yapan genlerin transkripsiyonunu regüle eder.21 Her bir TGF-β farklı genlerce kodlanmasına karşın hepsi aynı reseptör sinyal kaskadını aktive eder.11 TGF-beta, normal epitelyal hücrelerde ve erken evre kanser gelişiminde antiproliferatif faktör gibi davranır. Normal hücrelerde TGF-beta sinyal yolunun aktivasyonu hücre siklusunu G1 evresinde durdurur. Bu ise proliferasyon, diferensiyasyon artışı ve apoptozisi durdurur.22 Kanser gelişiminde ise TGF-beta’nın hücre siklusu üzerindeki kontrolü azalır ve kanser hücreleri ve fibroblast hücreleri prolifere olur. TGF-beta apoptozisi indükler İmmun hücreler, fibroblast hücreleri,düz kas hücreleri ve endotel hücrelerinde TGF-beta artar. İmmun süpresyon, anjiojenez ve invazyon başlar.23 ECadherin epitelyal hücrelerdeki önemli adezyon molekülüdür ve hücreler arasındaki moleküler bağlantıyı, yapışma kavşaklarında fermuara benzer yapılar oluşturarak sağlarlar. E-Cadherin’in hücre membran reseptörleri reseptör tirozin kinazlardır (RTKs). RTKs‘ların aktivasyonutla E-Cadherin’in regülasyonu olur. RTKs’lar epitelyal mezenkimal transisyon denilen (EMT) yapısal geçişi indüklerinde bu regülasyon bozulur.24 E-Cadherin’in Epitelyal (E), Nöral (N), Plasental (P), Endotel hücreleri (V), Kalp kasında (H), Desmozomal, Protocadherin tipleri vardır.25 Ekstrasellüler, transmembran ve intrasellüler domainleri vardır. Ekstrasellüler domain bakır benzeri yapılarla kalsiyumu ve intrasellüler sitoplazmik kuyruk kateninleri bağlar. Böylece katenin ailesi iskelet sistemindeki aktinle köprüler yapar ve böylelikle hücre grupları ve dokular arasındaki koordinasyon bu transsellüler ağ ile sağlanmış olur.6 E-cadherin kateninler aracılığıyla hücre-hücre adezyon proçesini kolaylaştırırlar ve E-cadherin seviyelerinin kaybı hücre–hücre ilişkisinin kesilmesi, tümör grade, invazyon ve metastazıyla ilişkilidir.26 Kanserlerde ekspresyon kaybıyla E-kaderindeki sitoplazmik kuyruğun fosforilasyon bozukluğu epitel hücreleri hareketlilik artışı yaparak yayılımı başlatır.27 Tümör hücrelerinde E-Cadherin ekspresyonunun azaldığı ve epitel hücrelerinin göç kabiliyetlerinin arttığı belirlenmiştir. Yapılan bazı çalışmalarda metastatik pankreas kanserlerinde epitelyal-mezenkimal tranzisyonun (EMT) arttığı, E-cadherin expresyonunun TGF-beta etkisiyle azaldığı gösterilmiş.28 Pankreatik kanserlerde TGF-β sinyal yolunun regulasyonu EMT gelişimi ile bozulur ve EMT proçesinde adheren epitelyal hücreler motil ve invaziv olmaya başlar ardından E-cadherin expresyonunun kaybı ve kanser progresyonu görülür.29 İnvaziv kanserlerde TGF-β sinyal yolunun karsinoma hücreleri üzerinde EMT etkisiyle meydana gelen migrasyon ve invazyon immun etkilerle önlenebilir.18 Malignitelerde epitel hücrelerinde, E kaderinekspresyonu azalır hücre-hücre ilişkisi bozulur düzensiz tavır sergiler, diferansiyasyonun azalır ve hareketsizliği sağlayan E kaderinin azalması hücrelerde göç kabiliyetini arttırır.30 Pankreatik kanserlerde E-Cadherin ekspresyonunun azalmasının TGF-β ile indüklendiğini gösteren araştırmalar mevcuttur. TGF-beta ve SMAD proteinlerindeki mutasyon pankreas ve kolorektal kanserlerin TGF-β’nın tümör süpresör etkisinden kaçmasını sağlar ve bu kanserlerin gelişimine yol açar.31 Kolon kanserleri intestinal epitel hücrelerdeki değişimlerden meydana gelir ve bundaki temel neden TGF-β sinyal yolundaki TGF-β reseptörlerini kodlayan genin mutasyonun neden olduğu TGF-β inaktivasyonudur.32 Dolayısıyla TGF-β sinyal yolunda görevli genlerdeki ve tip 2 reseptör mutasyonları pankreas ve kolorektal kanserlerin gelişimine yol açar.19 Yine pankreas tümörlerinin yarısında ve kolon kanserlerini %10’unda SMAD4 geni mutasyonu vardır.33 Kolorektal kanserlerde plazma TGF-β düzeyleri rezeksiyon öncesi yüksek iken opresyon sonrası düşük olarak tespit edilmiştir.34 Kanserde TGF-beta hücre/hücre adezyon reseptörü olan E-cadherin etkileşimi üzerindeki kontrol mekanizması bozularak onkogen gibi davranmaya başlar.12 E-cadherin’in downregülasyonu ile tümör invazyonu ve andiferansiyasyonu arasında pozitif bir ilişki vardır.6 Adenomatöz polipozis kolide katenin seviyeleri düşer.26 Sonuç olarak intestinal kanserlerde katenin tümör süpresor protein olarak hücre-hücre homotipik kontaktında pozitif etki göstermektedir. Bu rolüyle katenin, E-cadherin expresyonunu indükleyerek, epitelyal–mezenkimal tranzisyonu önlemekte ve metastazları tersine döndürecek gelecekteki tedavi planını oluşuracaktır.35 Özellikle pankreatik kanserlerde TGF-βRIII ekspresyon kaybı tümör grade’nin ve progresyonunun artışı ile sonuçlanır.36 TGF- βRIII ekspresyon kaybı EMT gelişimi ve kanser progresyon artışı ile birliktelik gösterir. Kolorektal epitelde E-cadherin dengesini bozan ve TGF beta reseptör bozuklukluklarına neden olan mutasyonlar kolon kanseri oluşumuna neden olur.7 E-cadherin baskılanması hücrenin motilite ve invaziv özellik kazanmasına yardım edebilir.37 Bu proje araştırması ile TGF-β ve E-cadherin’in kolon ve pankreas kanser gelişim sürecindeki etkileri açısından yeni bir değerlendirme yapmak çalışmada esastır. IV. MATERYAL VE YÖNTEM: Çalışma Populasyonu: Proje kapsamında incelenecek olan hastalar, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesine onkoloji kliniğine başvuranlar arasından seçilmiştir. Yaşları 40-75 arasında değişen 53 kanser (27 erkek 26 kadın) hastası çalışmaya dahil edilmiştir. Kontrol grubu örnekleri ise kendisinde ve ailesinde hastalık bulunmayan, gönüllü olarak çalışmaya atılmak isteyen 29 kişiden (19 erkek, 10 kadın) oluşmuştur. Analizler: Çalışmamızda pankreas ve kolon kanserine sahip hastalar ve sağlıklı gönüllülerden alınan periferik kanın serum örneklerinden E-Cadherin ve TGF-β düzeylerinin ölçümü ELISA yöntemiyle yapılmıştır. Serum örnekleri Boster immunoleader human TGF-β ELISA kiti ve Aviscera bioscience E-Cadherin kiti ile kitlerin kullanım kılavuzuna uygun şekilde çalışıldı. E-Cadherin için ELISA okuyucuda 450 nm’ de absorbanslar ölçüldü. Konsantrasyon değerlerine karşılık gelen absorbans değerlerinden kalibrasyon grafiği elde edildi. Absorbansı bilinmeyen numunelerin konsantrasyonları bu kalibrasyon grafiğinden belirlendi. İstatistiksel Analiz: Elde edilen verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesi için SPSS version 10.0 programı kullanılmıştır. Parametrelerin gruplar arasında karşılaştırılması student-t testi (iki grup arasında) kullanılarak yapılmıştır. V. ANALİZ VE BULGULAR: Tablo1: Çalışma Grubunun Karakteristik Özellikleri ve Lipid Profili Kuatelet indeksi (kg/m ) Total hasta grubu (N=53) 60.43± 1.26 26.67± 0.50 55.90±1.4 9 27.12±0.6 8 Erkek/Kadın 27/26 19/10 Hastalık öyküsü (var/yok) 22/31 15/14 Aile öyküsü (var/yok) 29/24 16/13 Sigara (içen/içmeyen) 23/30 13/16 İlaç (kullanan/kullanmayan) 32/21 17/12 183.28 ±5.45 134.98 ±3.36 44.77± 0.70 151.57 ±7.47 199.76±6. 29 138.72±5. 52 40.93±2.1 6 182.59±14 .12 Yaş (yıl) 2 Total kolesterol LDL kolesterol HDL kolesterol Trigliserit Kontrol grubu (N=29) Tablo 2: Hasta ve Kontrol Grubunun TGF-β ve E-Cadherin Düzeyleri TGF-β (pg/mL) Total hasta (N=53) Pankreas Kanseri grubu (N=23) Kolon Kanseri grubu (N=30) Kontrol grubu (N=29) a 635.68±1 a 87.88 616.15±2 b 87.68 650.65±2 a 52.32 123.16±2 2.04 Kontrol grubuna göre anlamlı farklılık (p<0.01), ECadherin (ng/mL) 34.27±1.7 b 4 34.23±3.3 7 34.29±1.7 b 2 28.32±1.4 2 b Kontrol grubuna göre anlamlı farklılık (p<0.05). VI. SONUÇ VE ÖNERİLER: Pankreas ve kolon kanserinde serum TGF-β ve E-Cadherin düzeylerini araştırmak amacı ile gerçekleştirilen bu öğrenci odaklı bilimsel araştırma projesi çerçevesinde elde edilen sonuçlar ve öneriler aşağıda sunulmaktadır. Total hasta grubunda serum TGF-β düzeyleri kontrol grubununa göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Total hasta grubunda serum E-Cadherin düzeyleri kontrol grubununa göre b düzeyinde yüksek bulunmuştur. Pankreas kanseri grubunda serum TGF-β düzeyi kontrol grubununa göre b düzeyinde yüksek bulunmuştur. Kolon kanseri grubunda serum TGF-β düzeyi kontrol grubununa göre a düzeyinde yüksek bulunmuştur. Yine kolon kanseri grubunda serum E-Cadherin düzeyleri kontrol grubununa göre b düzeyinde yüksek bulunmuştur. Ancak pankreas kanseri grubunda serum E-Cadherin düzeyleri kontrol grubuyla arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Hem total hasta grubunda hemde her iki kanser grubunda serum TGF-β düzeylerinin yüksek bulunuşu karsinogenezisin TGF-β sinyal yoluyla ilişkili olduğu ve bu sitokinin kanser başlangıç ve progresyonunda rol aldığı söylenebilir. Ancak çalışmamızdaki kısıtlılıklara bağlı olarak elde edilen bu sonuçların genele yayılması için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır. VII. KAYNAKLAR: 1. Andre M. Oliveira,Jeffrey S. Ross, Jonathan A. Fletcher Tumor Suppressor Genes in Breast Cancer Clinical Pathology124: 16-28: 2005. 2. Sierra A, Castellsague X, Escobedo A, Lloveras B, Garcia-Ramirez M. Bcl-2 with loss of apoptosis allows accumulation of genetic alteration: a pathway to metastatik progression in human breast cancer. Int J Cancer 89:142-147, 2000. 3. Moosa AR. Surgical treatment of pancreatic cancer. J Med; 326:455-65: 1992. 4. Sushil G. Rane, Ji-Hyeon Lee, Huei-Min Lin Transforming growth factor-b pathway: Role in pancreas development and pancreatic disease Cytokine17:107-19: 2006. 5. Steinberg MS: Does differential adhesion govern self-assembly process in histogenesis? Equilibrium configurations and the emergence of ahierarchy among populations of embrionic cells, J Exp Zool 173:395-434: 1970. 6. E-cadherin mutations and cell motility A genotype–phenotype correlation Ana Rita Mateusa,b,⁎, Joana Simões-Correiaa, Joana Figueiredoa, Stefan Heindlb,Catarina Castro Alvesa,b, Gianpaolo Surianoa,c, Birgit Luberb, Raquel Serucaa,c,⁎ Experımental Cell Research 315 : 1393-1402; 2009. 7. Tsamandas AC, Kardamakis D, Ravazoula P, Zolota V, Salakou S, et al. The potential role of TGF beta1, TGF beta2 and TGF beta3 protein expression in colorectal car cinomas. Correlation with classic histopathologic factors and patient survival. Strahlenther Onkol 180:201-8: 2004. 8. Transforming growth factor-b signal transduction in epithelial cells Jianbo Yue, Kathleen M. Mulder* Pharmacology & Therapeutics 91 20011-34: 2001. 9. Kokudo T, Suzuki Y, Yoshimatsu Y, Yamazaki T, Watabe T Miyazono K: Snail is required for TGFb-induced endothelial–mesenchymal transition of embryonic stem cell-derivedendothelial cells. J Cell Sci 121:3317-3324: 2008. 10. Adaptor proteins and ubiquinators in TGF-b signaling. 11. . Pavlos Lampropoulos Adamantia Zizi-Sermpetzoglou, Spyros Rizos, Alkiviadis Kostakis, Nikolaos Nikiteas, Athanasios G. Papavassiliou TGF-beta signalling in colon carcinogenesis Cancer Letters 314 :1–7: 2012. 12. Türk Klinik Biyokimya Derg - TGF -β "nın Kanserde Baskılayıcı Rolü 8:35: 2010. 13. Qing Lu Transforming growth factor-β1 protects against pulmonary artery endothelial cell apoptosis via ALK5 American Journal of Physiology - Lung Cellular and Molecular Physiology 295:123-133: 2008. 14. E. Gatza, Sun Young Oh, Gerard C. Blobe Roles for the type III TGF-β receptor in human cancer Catherine Cellular Signalling 22:1163–1174: 2010. 15. H.G. Laverty, L.M. Wakefield, N.L. Occleston, S. O’Kane, M.W.J. Ferguson TGF- β 3 and cancer Cytogfr 20:305-17: 2009. 16. Hill Rp, Rodemann HP, Hendry JH, Roberts SA, Anscher MS. Normal tissue radiobiology: from the laboratory to the clinic. Int J Radiat Oncol Biol Phys 49:35365: 2001. 17. Bernabeu C., Lopez-Novoa J. M., Quintanilla M. The emerging role of TGF-β superfamily coreceptors in cancer Biochim Biophys Acta. 1792:954-73: 2009. 18. Bierie B., Moses H.L. Transforming growth factor beta (TGF- β) and inflammation in cancer Cytogfr 21: 49–59: 2010. 19. Levy L, Hill CS. Alterations in components of the TGF-beta superfamily signaling pathways in human cancer. Cytokine Growth Factor 17:41–58: 2006. 20. Angenete E, Langenskiöld M, Palmgren I, Falk P, Öresland T, Ivarsson ML. Transforming growth factor beta-1 in rectal tumor, mucosa and plasma in relation to radiotherapy and clinical outcome in rectal cancer patients. Int J Colorectal Dis; 22:1331-8: 2007. 21. M.J. Truty,Urritia R.Basics of TGF-beta and pancreatic cancer. Pancreatology 7: 423–435:2007. 22. Lawrance DA. Latent-TGF-beta: an overview. Mol Cell Biochem 219:163-70: 2001. 23. N. Momi, S. Kaur, S. R. Krishn, S. K. Batra Discovering the route from inflammation to pancreatic cancer PMC 58: 283–297:2012. 24. J.P. Thiery, Epithelial–mesenchymal transitions in tumour progression, Nat. Rev. Cancer 2: 442–454:2002. 25. Lee SW: H-cadherin, a novel growth inhibitory function and diminished expression in human breast cancer, Nature Med 2:776-782:1996. 26. Dılek F.H., Topak N., Tokyol Ç., Akbulut G., Dilek O.N .β-Catenin and its relation to VEGF and cyclin D1 expression in pT3 rectosigmoid cancers" ,Turk J Gastroenterol:21:365-71 2010 . 27. Dickson RB, Lippman ME Evidence that transforming growth factor-β is a hormonally regulated negative growth factor in human breast cancer cells Cell 48: 417–428: 1987. 28. Johannes Von Burstin, Stefan Eser, Mariel C Paul, Barbara Seidler, Martina Brandl E-Cadherin Regulates Metastasis of Pancreatic Cancer In Vivo and Is Suppressed by a SNAIL/HDAC1/HDAC2 Gastroenterology 137: 361-371: 2009. 29. Roles for the type III TGF-β receptor in human cancer Gatza C. E., Oh S.Y. , Gerard C. Cellular Signalling 22: 1163–1174: 2010. 30. Ozawa M, Ringwald M, Kemler R: Uvomorilin Catenin complex formation is regulated by a specificdomain in the cytoplasmic region of the cell adhesion molecule, Proc Natl Acad Sci, 87: 4246-4250: 1990. 31. Taylor, M. A.; Lee Y.H. Schiemann, WilliamP.Role of TGF-β and the Tumor Microenvironment During Mammary Tumorigenesis Gene Expression 15:117-132: 2011. 32. Trobridge P., Knoblaugh S., Washington M. K., Munoz N.M., TSsuchia K.D., Rojas A., Song X., Ulrich, C. M. , Sasazuki T., Shirasawa S. , Grady W. M. TGF- β Receptor Inactivation and Mutant Kras Induce Intestina Neoplasms in Mice via a _Catenin-Independent Pathway Gastrenterology 136:1680–1688: 2009. 33. Sjoblom T, Jones S, wood LD, Parsons DW, Lin J, Barber TD, Mandelker D, Leary RJ, Ptak J, SillimanN. The concensus coding sequences of humanbreast and colorectal cancers. Science 314:268-74: 2006. 34. TGF-â and cancer Reis M. Microbes and Infection, 1;1327−1347: 1999. 35. Roura S. , Dominguez Inducible expression of p120Cas1B isoform corroborates the role for p120-catenin as a positive regulator of E-cadherin function in intestinal cancer cells Biochemical and Biophysical Research Communications 320:435–441: 2004. 36. K.J. Gordon, M. Dong, E.M. Chislock, T.A. Fields, G.C. BlobeType III Transforming Growth Factor-β (TGF-β) Receptor Mediates Apoptosis in Renal Cell Carcinoma Independent of the Canonical TGF-β Signaling Pathway, Carcinogenesis 29; 252: 2008. 37. Edwards DC, Sanders LC, Bokoch GM, Gill GN: Activation of LIM-kinase by Pak1 couples Rac/Cdc42 GTPase signalling to actin cytoskeletal dynamics. Nat Cell Biol, 1:253-259: 1999. VIII. EKLER: a) Mali Bilanço ve Açıklamaları Bu çalışma için, 12Ö3336002 nolu BAP projesi kapsamında alımı gerçeklesen sarf malzeme kullanılmıştır. b) Makine ve Teçhizatın Konumu ve Gereçlerdeki Kullanımına Dair Açıklamalar: Proje kapsamında herhangi bir demirbaş alımı yapılmamıştır. c) Teknik ve Bilimsel Ayrıntılar: Bu projede kullanılan test tekniği Elisa yöntemidir. Elisa yöntemi: Antijen antikor reaksiyonlarını gösterebilmek için enzim kullanılan tüm tekniklere ve tahlil yöntemlerine genel olarak enzim immunotest denmektedir. Enzimle işaretli immuno reaktiflere dayalı bu testler, antijen antikor reaksiyonu tespiti ile özellikle Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında sıkça çeşitli enfeksiyonlar, antijen ve antikorların tanısında kullanılmaktadır. d) Sunumlar, Poster sunumu olarak hazırlanmaktadır. e) Yayınlar (hakemli bilimsel dergiler) ve tezler yayına hazırlanmaktadır.