Abidin Tatlı ile Pazar Resitali 3 ZEYTİNE DAİR

Abidin Tatlı ile Pazar Resitali 3
ZEYTİNE DAİR
ZEYTİNYAĞI HAYAT İKSİRİ
’’HAFIZALARINIZI TAZALEMEYE NE DERSİNİZ’’
Researcher Writer
Degustation, Instructor And Degustator
Zeytinyağı Hayat İksiri
Akdeniz'de zeytinyağı, 4000 yıldır bir sağlık iksiri olarak görülmektedir. Daha 30 yıl
öncesine kadar birçok eczanede zeytinyağı, incir şurubu ile aynı rafta durur ve
satılırdı. Zeytinyağı üzerine gerçek bilimsel çalışmalara başlanması, 1889'u bulmuştur. Şifalı
özelliklerinin zamanın bilim dünyası tarafından kabul edilmemiş olmasına karşın,
Fransa'da zeytinyağının ilaç yapımında kullanılması, resmi olarak 1748'de kabul edildi.
Büyük şirketlerin reklamları sayesinde, margarin yağlarının 1950'li yıllarda gelişip
tüketilmeye başlamasıyla, zeytin ve zeytinyağının yararı, 40 yıl süreyle gölgelenmiştir.
Fenolik Bileşenlerin Faydaları
-Hücrelerdeki oksidatif hasarı ve sağlıklı kalmayı sağlayıcı, hastalıklardan koruyucu,
hastalıkları iyileştirici.
-Kandaki kolesterol seviyesini azaltıcı,
-Lipit peroksidasyonu önleyici,
-Düşük
yoğunluklu lipoproteinlerin
(LDL) oksidasyonunu
önleyici ve
miktarını düşürücü etkileri bulunur.
-Kardiyovasküler kalp hastalıklarının önlenmesi,
-Çeşitli kanser (kolon, prostat ve göğüs) ve trombik (pıhtılaşma) hastalıkların oluşumunu
engellemekte,
-Merkezi sinir sistemi dejenerasyonunu önlemekte ve serbest radikalleri yok
ederek yaşlanmayı geciktirmektedir. (Peroksil, alkil, süperoksit ve hidroksil, sitotoksil serbest
radikallere örnek olarak verilebilir.)
-İltihap kurutucu ve kanamayı durdurucu etkileri vardır.
- Zeytinyağındaki, hidroksitirosol, insan eritrositlerini oksidatif tehlikeye karşı korur.
ARAŞTIRMACILAR
EPIDEMIYOLOJIK ARAŞTIRMALAR SONUCUNDA
BESLENMEDE YÜKSEK DOZDA POLİFENOL TÜKETİMİNİN
KANSER ÇEŞİTLERİ ÜZERİNDEKİ AŞAĞIDAKİ FAYDALARINI TESBİT ETMİŞTİR
Polifenoller
Zeytinyağı besinsel değerinin yanında içerdiĞİ yüksek içerikli
polifenollerin sağlık üzerine etkileri ile insan beslenmesinde önemli bir yer
tutmaktadır.
Kanser Türleri; [1] ve kanser hücrelerinin üremesini durdurmakta [15,16].
tümör hücrelerinin apoptozuna (programlı ölümüne) sebep olmakta [12,13,14], damar
genişlemesini ve tümör hücrelerinin saldırılarını engellemektedir [17].
Ekstra sızma zeytinyağı fenolleri hücre döngüsü ilerlemesini bloke eder ve mesane kanseri
hücrelerinde kemoterapötik toksisiteyi modüle eder.
Kanser hücre gelişmesinin ve metabolizmanın denetiminde aksamalara yol açan bir grup
hastalıktan oluşmakta [18]. Gerçekten de, kanser hücrelerinin başlıca özelliği diğer hücrelerin
çoğalmasını engellediğinden kanser hücresinin üremesine mani olabilen her molekül güçlü bir
korunma sağlar [19,20,21]. Kanserin birçok türü varsa da meme (özellikle kadınlarda), akciğer,
bağırsak ve prostat kanserleri ön planda yer almaktadır. Her gün bol miktarda sebze ve meyve
tüketmenin kanserin oluşmasını ve gelişmesini engellediğine inanılmaktadır. Son 20 yıldaki
araştırmalar düzenli olarak meyve ve sebze tüketimi ile çeşitli kanser türlerinin oluşması arasındaki
ters orantıyı ortaya koymuştur [23,24]. Daha yakın dönemlerde geniş çaplı gerçekleştirilen
araştırmalardan elde edilen veriler bu epidemiyolojik bağlantıyı doğrulamaktadır [25,26,27, 28,29].
Bununla beraber, bazı araştırmalar mesane, pankreas ve mide kanserlerinde sebze ve meyve
tüketiminin etkili olmadığını göstermektedir [30,31,32] ve kısa süre önce gerçekleştirilen bir
epidemiyolojik inceleme sebze ve meyve tüketimi ile kanser oluşumu arasında hemen hiç bir
bağlantı bulunmadığını kanıtlamıştır [25,33]. Buna karşın, belli sebze ve meyvelerin, ya da bunların
içerdiği polifenollerin özellikle çok yoğun olarak bulundukları bağırsaklarda kanserin oluşmasını
engellemesi mümkün görülmektedir. Aslında birçok araştırma polifenol içeren birçok sebze ve
meyvenin bağırsak kanserinin gelişmesini engellemekte çok etkili olduğunu ortaya koymaktadır
[34,35].
Hücre bazında, çayda, kırmızı şarapta, kakaoda, meyve sularında ve zeytinyağında bulunan
polifenollerin kanser oluşumunu ve tümör gelişimini engellediğiyle ilgili kanıtlar bulunmaktadır
[36]. Örneğin, bunlardaki polifenoller reaktif unsurlara [37] ve kanserli ver mutasyona uğramış
hücrelere müdahale edebilmekte [[38], hücre çoğalışını denetleyen ana proteinlerin harekete
geçmesini sağlayabilmekte [39] ve kansere bağlı bir takım genlerin ortaya çıkışının önünü
kesebilmektedir [40]. Daha da önemlisi, hayvanlar [41], insan hücreleri [42] ve insan gelişimindeki
aksamalar [43] üzerinde yapılan araştırmalarda yeşil çayda bulunan flavanollerin kansere karşı
etkili olduğunu ortaya koymuştur. Aynı zamanda yeşil çay tüketiminin safra kesesi [44], mesane
[45] ve bağırsak [48] kanseri riskini önemli ölçüde azaltmakta olduğu ileri sürülmektedir. Yeşil
çayın kansere karşı etkili oluşunun en büyük nedeninin apoptoz oluşturan ve hücre çoğalmasını
düzenleyen proteinleri değişime uğratarak kanser hücrelerinin gelişimini engelleyen, metastazın
önüne geçen, epigallotechin gallate (EGCG) adındaki flavanolden kaynaklanmaktadır [48].
Flanvoidlerin yanı sıra fenol alkol, lignan ve secoirioidlerin (ki bunların tümü zeytinyağında yoğun
olarak bulunmaktadır) kansere karşı etkili olduklarına inanılmakta [49], incelenen örneklerde [50],
kansere yakalanmış hayvan [51,52] ve insanların [49] bağırsaklarında bunlara rastlanmaktadır.
Zeytinyağındaki fenoller insan bağırsağında kanser hücrelerinin oluşumunu, gelişimini ve
metastaza dönüşümünü engelleme yeteneğine sahiptirler [53,54] ve bağırsak kanserinin
gelişiminde önemli bir rol oynayan COX-2 ve Bel-2 proteinlerinin oluşmasının önüne geçmektedirler
[50] [Şekil 1].
Polifenoller kansere karşı etkinliklerini kanserojen unsurların yok edilmesi [32,49], kanser
hücresinin uyarısını engelleme [48,55], ve sağlıklı hücrelerin gelişmesini sağlama [15,16], apoptoz
oluşturma [12,13,14] ve enzim faaliyetlerini tetiklemek [56] gibi çeşitli biçimlerde sergileyebilirler.
Örneğin, polifenollerin yol açtığı glutatyon peroksit, kataliz, NADPH-kinin oksidoredüktör,
glütatyon S-transferaz ve/veya P450 enzim faaliyetlerindeki artış kanserojen unsurların yok
olmasını sağlayabilir [57]. Dahası, polifenoller uyarıcı yolları engelleyebilir [58,59,60] (yani kanser
hücresinin oluşumuna yol açan MAPK kinaz ve P13 kinaz [61,62.63]). MAPK uyarısı uzun süredir
kanser tedavilerinde insanlardaki kanser hücrelerinin büyüme ve var oluşunu düzenlemede [64] ,
aynı zamanda COX21’in saptanmasında [65] (Şekil 1) oynadığı rol açısından önemsenmektedir.
Bu açıdan bakıldığında polifenoller bağırsak kanserlerindeki p38/CREB, tümör
hücrelerindeki COX-2 ve G2/M gibi kanserojen unsurları engellemekte çok etkindirler[55]. Ayrıca
hidroksitirosol [66],, epikatekin [67] gibi unsurların ERK1/2 fosforlanma ve cyclin D1 faaliyetlerini
de engelleyerek hücrelerin çoğalmasını engellediği görülmüştür [68] (Şekil 1). Bunun yanı sıra
hidroksitirosol ve çayda bulunan EGCG gibi flavanolların bağırsak kanserlerinde tümorlerin
çoğalmasına yol açan COX3 faaliyetlerinin önüne geçtiği saptanmıştır [68,69,70,71].
(Şekil 1)
Tümörlerin bir başka özelliği glikoz içeriğinin artması ve proteinlerde yüksek dozda glikoz
ürünlerinin (AGE’ler) oluşmasına yol açmasıdır. Gerçekten de AGEölçümlerinde tümörlerde NcCarbozymethyllysine 8(CML) ve argpyrimidine belirlenmesi bunların kanserin gelişmesindeki
rollerini ortaya koymaktadır [72]. Bazı polifenollerin hem laboratuar hem de gerçek yaşam
ortamında AGE oluşmasını engellediği ve böylece kanserin ilerlemesinin önüne geçtiği ileri
sürülmektedir [73,74,75,76]. Ayrıca RAGE gibi AGE reseptörleri kanser hücrelerinin bölünerek
çoğalmasında ve metastaz oluşumunda önemli bir rol oynamaktadırlar [77,78] (Şekil 23) ve ECGCG
gibi flavanoller RAGE’leri engelleyerek kanser hücrelerinin çoğalmasının önüne geçebilirler [79].
(Şekil 2)
Zeytinyağı: Kanserle Mücadele Ediyor
Oksidasyon, bazı kanserlerin de sorumlularındandır. Zeytinyağında bulunan, alfalinolenik
asitler (Omega 3) düzenli kullanıldığı takdirde bazı kanser türlerine karşı, korunma sağladığı
biliniyor. Zeytinyağı, A, D, E, K vitaminleri yönünden zengindir ve kanserle ilişkilendirilen serbest
radikallere karşı savaşan antioksidanlar yönünden iyi bir kaynaktır. Antioksidan bileşikler, serbest
radikalleri bağlarlar ve peroksidasyona karşı koruma sağlayarak, kanserden korunmada rol
oynar. Zeytinyağında
bulunan E
vitamini,
birçok kanser türüne
karşı
vücudumuzu koruduğu araştırmalar ile belirlenmiştir.
Köpekbalığı kıkırdağında
bulunan anti-angiogenesis ve
karaciğerinden
çıkarılan squalene maddesi,
dünyanın
en
önemli kanser
ilacının
yapımında
kullanılmaktadır. Squalenen, en çok geleneksel yöntemlerle çıkarılmış %2 oranında sızma
zeytinyağında vardır. Günde en az 100 ml zeytinyağı tüketen bir kişi, gerektiği
kadar Squalene almış olur. Squalene maddesi, tümörlerin yok edilmesinde yapıtaşı niteliğindedir.
Bu madde bazı böceklerde ve karıncalarda da vardır.
Danimarka Kopenhag Üniversitesi Hastanesi'nden Dr. Henrik E. Poulsen ve meslektaşları,
İngiliz ve ABD'li bilim adamlarının ortaklaşa yürüttükleri araştırmalarda, zeytinyağının faydaları
konusunda elde ettikleri şaşırtıcı sonuçlar, yayınlandı. Zeytinyağı üzerine yeni bir çalışmayla, diyete
bol miktarda ilave edilen zeytinyağının, vücut hücrelerinde kansere yol açabilecek zararların
önlenmesine yardım ettiği sonucuna varıldı. Elde edilen sonuçlar "FASEB (Federation of American
Societies for Experimental Biology) Journal"da yayınlandı.
Zeytinyağı güçlü antioksidan olarak fonksiyon gören birkaç fenol bileşiği içerir.
Böylece zeytinyağının kansere yol açan hücre harabiyetine karşı koruma sağladığı kanıtlandı.
Araştırmada, Güney Avrupalı erkeklerin, Kuzeylilere oranla daha az kanser hastalığına
yakalanmalarının nedeninin de, Akdeniz tipi beslenmede kullanılan zeytinyağı olduğu ortaya
çıktı. Zeytinyağındaki birçok yararlı bileşimden "fenol"ün güçlü bir antioksidan olduğunu belirten
araştırmayı yapan ekibin başkanı Dr. Henrik Poulsen:
"Zeytinyağı tüketiminin, Kuzey ve Güney Avrupa'da görülen kanser vakalarının farklılığı
konusunda belirleyici unsur olduğunu gözlemledik. Doğal bir besin maddesi olan zeytinyağının her
bir damlasının şifalı olduğunu ve sofradan hiçbir zaman eksik edilmemesi gerektiğini" söyledi.
Bağırsak Kanserleri
Zeytinyağının, karaciğer ve bağırsak, meme ve cilt kanserinden korunmada etkili olduğu
ve bu etkininde yapısındaki, fenolik antioksidanlarla birlikte bulunan squalen ve oleik asitten
kaynaklandığı bilinmektedir.
Son araştırmalar, zeytinyağının bol miktarda fenolik antioksidan içeriği, kalın bağırsak ve
meme patolojisiyle ilişkili reaktif oksijen türleri(serbest radikaller) üzerinde kesin önleyici niteliğe
sahip olduğunu göstermiştir. Bu maddelerin antioksidan tesirleri sebebiyle, DNA hasarına yol
açabilecek olan maddeleri nötralize ettikleri ve DNA üzerindeki hasarın tamirine yararlı olduğu
düşünülmektedir.
Zeytinyağının yapısında bulunan mono-doymamış (tekli) yağ asitleri, sindirim
kanalında, kalın barsak kanseri oluşumunda rol oynayan, safra asitlerinin üretimini azaltırlar.
Yağlar midede değil, bağırsaklarda sindirilmektedir. Zeytinyağı, bağırsak boyunca mukoz
membranın bütünlüğünü sağlayarak, kolon kanserini önlemeye yardımcı olur.
British Medical Journal'da yer alan bir araştırma raporunda, İspanyol bilim adamları, daha
önceden kanser hücresi aşılamış oldukları deney farelerini, farklı yağlarla beslediler. 5 aylık gözlem
devresinin sonunda zeytinyağı verilen farelerde, ötekilere oranla daha az kanser dokuları
saptandı.
Alman Kanser Araştırma Merkezi'nden Owen ve arkaşları, zeytinyağı kullanımının sağlık
üzerine tesirlerini değerlendirdikleri bir derleme çalışmasında; bu yağın bünyesinde
bulunan fenollerin, antioksidan hususiyetleri sebebiyle bazı kanserlerin (kalın bağırsak, meme ve
deri) ve koroner kalp hastalıklarının gelişmesini engellediğini bildirdiler.
Ulusal Kanser Enstitüsü (American Cancer Society -Amerikan Kanser Derneği- Kanser
Gerçekleri ve Figürler, 1997)'ne göre meydana gelen tüm kalın barsak kanseri vakalarının % 75'i,
sağlıklı beslenme ile önlenebilirdi. Oxford Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma
sonucunda, zeytinyağının, kalın bağırsakta bulunan ikincil öd asidi üzerindeki etkisinin,
vücudu barsak kanserine ve ileride oluşması muhtemel kolorektal kansere karşı koruduğu
saptandı.
"The Journal of Epidemiology and Community Health" (Ekim, 2000) adlı dergide
yayınlanan araştırmaya, Amerika dahil 28 farklı ülkeden denekler katıldı. Sonuçlar, zeytinyağının
barsak mukusu üzerindeki koruyucu etkisini delillendirilirken; araştırmaya göre zeytinyağı tüketen
kişilerde, kalın barsak (kolon) kanseri görülme riski, daha düşük oranda bulundu.
Oxford Üniversitesi'nden Dr. Micheal Goldacre ve doktorlar tarafından yürütülen son
araştırmada, zeytinyağının, bağırsak kanserine karşı koruyucu özelliğe sahip olduğu, kolon
kanserine karşı ilaç olarak kullanılabileceğini belirlenmiştir. Doktorlar, zeytinyağının, bağırsak
kanserinin
başlamasını
engellemek
için
midedeki
asitle
tepkimeye
girdiğini
keşfetmişlerdir. Oxford araştırmacıları, aynı zamanda zeytinyağının, safra asidi miktarını azaltarak
ve DAO (diamin oksidaz adlı enzim) seviyesini yükselterek, anormal hücre artışını engellediği
ve kansere karşı koruyucu olduğunu keşfetmişlerdir.
Sevilla Üniversitesi'nden yayınlanan makalede, zeytinyağının trigliserit metabolizmasına
olan etkisiyle, kalın bağırsak ve meme kanseri riskini, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların
oluşumunu azalttığını; safra kesesinin düzenli boşalmasını sağlaması nedeniyle, keseleşme riskini
azalttığını ve ayıca mide üzerine olan etkisi nedeniyle de, ülser oluşma riskini azaltırken,
mevcut ülserin de iyileşmesini kolaylaştığını bildirdiler. Kolon kanseri (kalın bağırsak), Batı'da en
yaygın kanser türlerinden biri ve Amerika'da ikinci en yüksek kanser ölüm nedenidir.
Ulster Üniversitesi'nde başkanlığını Prof. Ian Rowland'ın yürüttüğü araştırma
ekibi, virgin(sızma) zeytinyağından ekstre edilen fenol bileşiklerinin oluşturduğu karışımın, kolon
kanserine karşı koruyucu olduğunu buldu. Araştırmanın kilit ismi Dr. Chris IR Gill, zeytinyağınca
zengin Akdeniz diyetinin detaylı araştırıldığını ifade etti. Laboratuvarda model hücreler
üzerinde invitro(cansız) ortam kullanılarak yapıldı. Dr. Gill araştırma hakkında şunları söyledi:
"Zeytinyağı fenollerinin konsantrasyonunu artırarak, bir kanser hücresi hattının 24 saat
inkübasyonundan(kuluçka)
sonra,
DNA
hasarından
hücreleri
koruduğunu
bulduk. Zeytinyağı fenolleri, bir başka hücre hattında 48 saat sonra, karsinojenez (carcinogenesis)
yolunda anti-promoter (anti-etkinleştirici) etki gösterdiler."
Epidemiyoloji ve toplum sağlığı gazetesindeki bir haberde Goldacre şunları söylüyor:
"Zeytinyağı, kolon kanserinin ilerlemesinden koruyucu bir etkiye sahip olabilir. Zeytinyağı,
safra asidi miktarını azaltıyor ve bağırsaklardaki hücre yenilenmesini düzenlediği düşünülen
yararlı enzim miktarını artırır."
Araştırmacılar, zeytinyağının deoksilik asit olarak adlandırılan madde miktarını azalttığını
ve bağırsaklardaki hücre bölünmesiyle ilişkilendirilebilen diamin oksidase enzimini
düzenleyerek, bağırsak kanserine karşı koruyucu bir etkisi olduğunu tahmin etmektedirler.
Hayvanlar üzerinde yapılan eski araştırmalar, zeytinyağının kanser ve tümör oluşumunda
aspir(papatyagiller familyasından bir yağ bitkisi) ve balık yağından daha faydalı olduğunu ortaya
çıkarmıştır. Japon bilim adamları, saf zeytinyağının güneşlendikten sonra deriye uygulanmasının,
yavaş büyüyen tümörle deri kanserine karşı korucu bir etkiye sahip olabileceğini söylüyorlar.
Meme Kanseri
Amerikan Tabipler Birliği'nin, "Archive of Internal Medicine" dergisinin 12 Ocak 1998
sayısında bir makale yayınlandı. İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden başta Alicja Wolk olmak
üzere 8 bilim adamından oluşan bir ekip tarafından, 40-76 yaş arası 61471 kadın üzerinde, 4 yıl
süren meme kanserleri üzerine, bir araştırma yapıldı. Araştırmada, günde bir çorba
kaşığızeytinyağı (yaklaşık 10 g.) almanın, aynı anda başka yağlı maddeleri azaltmak
koşuluyla, meme kanseri riskini % 45 oranında düşürdüğü tespit edildi. Aynı derginin 27 Mart 2000
tarihli sayısında yayınlanan bir çalışmayla da, yüksek oranda zeytinyağı tüketen kadınların, göğüs
kanserine yakalanma riskinin azaldığı tespit edilmiştir.
Harvard Üniversitesi, Halk Sağlığı Okulu Epidemiyoloji Bölümü Başkanı Dr. Dimitrios
Trichopoulos:
"Amerikalı kadınlar, doymuş yağların yerine daha fazla zeytinyağı tüketmiş
olsalardı, göğüs kanseri riskinde %50 kadar azalma gerçekleşebilirdi. Zeytinyağı bazı habis tümör
türlerine karşı koruyucu bir etkiye sahiptir: Prostat, göğüs, kolon, pullu hücre ve yemek
borusu tümörleri gibi" dedi.
Chicago'daki Feinberg Üniversitesi'nden Dr. Javier Menendez başkanlığındaki heyet
tarafından yapılan ve sonuçları Amerikan Onkoloji Yıllığı'nın son sayısında yayınlanan araştırmaya
göre zeytinyağında bulunan oleik asit, meme kanserine karşı koruyucu özellikler taşıyor. Oleik
asit, meme kanserinin tetikleyicilerinden olan Her-2/Neu ya da ERB B-2 adlarıyla bilinen genin
harekete geçmesini engelliyor. Meme kanseri hastalarının %30'unda, bu genin aktif olarak rol
oynadığı ancak zeytinyağındaki oleik asitin bu genin harekete geçmesini büyük oranda engellediği
belirlendi. Laboratuvar şartlarında yapılan deneylerde, meme kanserinde Her-2/Neu seviyesi, oleik
asit sayesinde %20
azaltıldı. Kanserli
hücreler üzerinde
yapılan
deneyler, Her-2/Neu
genini etkisiz kılan oleik asidin, tedavinin etkisini de arttırarak hastaların ömrünü uzattığını
gösterdi.
Benzer bir çalışmada Northwestern Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılıp, bu
makale
10
Ocakta "Annals
of
Oncology"
dergisinde
yayınlanmıştır.
Makaleye
göre, zeytinyağındaki mono-doymuş yağ asiti oleik asit, göğüs kanserlerinin %25-30'undan
sorumlu kanser genini felce uğratabiliyor.
Northwestern Üniversitesi, Feinberg School of Medicine'dan Prof. Ruth Lupu, makale
sonuçları ile ilgili olarak:
"Bu sonuçlar diyet, göğüs kanseri tedavisi ve önlenmesi üzerindeki heyecan verici bir
araştırmada bize yol gösterecektir" dedi.
Göğüs kanseri hücreleri üzerinde yapılan bir seri laboratuvar deneylerinde, göğüs
kanserine neden olan Her-2/neu gen ifadesinin, oleik asitle tedavi edildiğinde % 46'dan daha fazla
azaldığı tespit edildi. Lupu ve arkadaşları, oleik asitin hem Her-2/neu onkogen seviyesini
baskıladığını, hem de çok sayıda göğüs kanseri hastanın tedavisinde kullanılan HerceptinTM
(trastuzumab) ilacının etkinliğini artırdığını buldular. Akdeniz diyeti gibi oleik asitle zengin
diyet, Her-2/neu pozitif
olan göğüs
kanseri hastalarında,
kanserli
hücrelerin Herceptin'e direncini geciktirmiş veya önlemiştir.
Sızma zeytinyağında, anti-kanser kimyasalları tespit eden İspanyalı araştırmacılarda, bu
kimyasalların, göğüs kanseri riskini azalttığını belirtiyorlar. Araştırmacılar, "sızma zeytinyağı"nı
parçalara ayırıp laboratuvarda göğüs kanseri hücrelerine karşı test ettiler. Bu çalışmada, bitki
kimyasalı olan polifenol(bitkisel antioksidan) içeren tüm parçaların, göğüs kanseri geni HER2'yi
engellediği bulundu.
Polifenol adı verilen bileşikler, aşırı aktif HER2 geni taşıyan hücrelerin, apaptosis denen bir
işlem sayesinde kendi kendilerini yok etmelerini sağlarlar. Normal şartlarda apaoptosis, kansere
dönüşebilecek arızalı hücrelerin temizlenmesine yardımcı olur. Herceptin ilacı ise, HER2 genini
hedefleyerek, yalnızca belli hastalarda etkili olur.
"BMC Kanser" dergisinin son sayısında yayınlanan araştırmada, Catalan Onkoloji
Enstitüsü'nden Dr. Javier Menendez, zeytinyağı açısından zengin Akdeniz tipi diyetlerin, kalp
hastalığı ve yaşlanmaya karşı da koruyucu etkisinin olduğunu söyledi. Menendez:
"Bulgularımız ilk kez, sızma zeytinyağındaki karmaşık fenollerin, göğüs kanserine neden
olan, HER2 genini büyük ölçüde engellediğini gösterdi" dedi.
Bilim adamları oleik asitin en fazla zeytinyağında bulunduğunu, bu nedenle tüketiminin
çok önemli olduğuna dikkat çekiyorlar.
Rahim Kanseri
"Journal
Cancer
and
Control" dergisinde
yayınlanan
makalede;
ağırlıklı
olarak zeytinyağı ile beslenen kadınlarda %30 oranında rahim kanseri riskinin azaldığının görüldü
belirtildi. Zeytinyağı ağırlıklı beslenen İtalya, Yunanistan ve İspanya gibi Akdeniz ülkelerindeki
kadınlarda,
diğer
Avrupa
ülkelerindeki
kadınlardan
daha
düşük
oranda rahim
kanseri görülmektedir. Beslenmenin, daha düşük orandaki rahim kanserinde rol oynayıp
oynamadığını öğrenmek için; Bosetti ve arkadaşları rahim kanseri 1031 kadının beslenmesi
ile kanser hastalığı olmayan 2411 kadının beslenmesini karşılaştırdı. Araştırma sonucunda günlük
belli bir miktar zeytinyağı tüketen kadınlarda rahim kanseri oranının, zeytinyağı tüketmeyen diğer
kadınlardan daha az düşük olduğu sonucuna vardılar.
Prostat Kanseri
New York'ta Buffalo Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü çalışmada, zeytinyağı gibi
bitkisel yağlarda bulunan bir madde olan ß-sitosterol'ün, prostat kanser hücrelerinin oluşumunu
engellemede yardımcı olduğunu kanıtladı. Araştırmacılar, ß-sitosterol'ün, hücrelerin bölünmemesi
emrini veren hücre içi haberleşme sistemini güçlendirdiği, böylece hücre büyümesi kontrolsüz hale
gelmeden kanserin engellenebileceği sonucuna varmışlardır.
Deri Kanseri
Cilt kanserine karşı: Skualen adlı madde, deriyi ultraviyoleye dayanıklı hale getiriyor.
Japonya'nın Kanazawa Üniversitesi'nden Budiyanto ve arkadaşlarının fareler üzerinde yaptıkları
bir araştırmayla ulaşılan sonuca göre; güneşlendikten sonra vücuda sürülen yüksek
kaliteli natürel zeytinyağı, tümör oluşum riskini azalttığı için deri kanserine karşı koruyucu etki
sağlamaya yardımcı olduğu tespit edildi. Yine keratin proteininin de, oksidasyonunu
önleyerek saçların yumuşak ve parlak kalmasını, tırnakların soyulmasını ve kırılmasını engeller.
Bu bileşenler ürünün kendine has özelliklerinin oluşumunda rol almakta, miktarları zeytin
tipi, yetiştirme koşulları ve bölgesi, tarımsal faaliyetler, proses ve depolama aşamalarına göre
değişim göstermektedir.
Kaynaklar
www.abidintatli.com.tr
www.sasoliva.com
www.tlosolive.com
www.zeytindostu.org.tr
Özçelik B., Bayram B., Tatlı A. Zeytinyağındaki Biyoaktif Bileşenler ve Sağlık Üzerine Yararları, Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Ortak Akıl ve
Güçbirliği Toplantıları Sonuç Bildirgesi, Temmuz 2010
Anon, 2004. http://www.fda.gov/bbs/topics/news/2004/NEW01129.html
1. Kuriyama S., Shimazu T., Ohmori K., Kikuchi N., Nakaya N., Nishino Y., Tsubono Y., Tsuji I. Green tea consumption and mortality due
to cardiovascular disease, cancer, and all causes in Japan: The Ohsaki study. JAMA. 2006;296:1255–1265. doi:
10.1001/jama.296.10.1255. [PubMed] [Cross Ref]
12. Mantena S.K., Baliga M.S., Katiyar S.K. Grape seed proanthocyanidins induce apoptosis and inhibit metastasis of highly metastatic
breast carcinoma cells. Carcinogenesis. 2006;27:1682–1691. [PubMed]
13. Fabiani R., De Bartolomeo A., Rosignoli P., Servili M., Montedoro G.F., Morozzi G. Cancer chemoprevention by hydroxytyrosol
isolated from virgin olive oil through G1 cell cycle arrest and apoptosis. Eur. J. Cancer Prev. 2002;11:351–358. [PubMed]
14. Fini L., Hotchkiss E., Fogliano V., Graziani G., Romano M., De Vol E.B., Qin H., Selgrad M., Boland C.R., Ricciardiello L.
Chemopreventive properties of pinoresinol-rich olive oil involve a selective activation of the ATM-p53 cascade in colon
cancer cell lines. Carcinogenesis. 2008;29:139–146. [PubMed]
17. Piao M., Mori D., Satoh T., Sugita Y., Tokunaga O. Inhibition of endothelial cell proliferation, in vitro angiogenesis, and the downregulation
of
cell
adhesion-related
genes
by
genistein.
Combined
with
a
cDNA
microarray
analysis. Endothelium. 2006;13:249–266. doi: 10.1080/10623320600903940. [PubMed][Cross Ref]
18. Hanahan D., Weinberg R.A. The hallmarks of cancer. Cell. 2000;100:57–70. [PubMed]
19. D’Archivio M., Santangelo C., Scazzocchio B., Vari R., Filesi C., Masella R., Giovannini C. Modulatory effects of polyphenols on
apoptosis induction: Relevance for cancer prevention. Int. J. Mol. Sci. 2008;9:213–228. [PMC free article] [PubMed]
20. Guo W., Kong E., Meydani M. Dietary polyphenols, inflammation, and cancer. Nutr. Cancer. 2009;61:807–810. doi:
10.1080/01635580903285098. [PubMed] [Cross Ref]
21. Kampa M., Nifli A.P., Notas G., Castanas E. Polyphenols and cancer cell growth. Rev. Physiol. Biochem. Pharmacol. 2007;159:79–
113. [PubMed]
22. Stoner G.D., Mukhtar H. Polyphenols as cancer chemopreventive agents. J. Cell. Biochem. Suppl. 1995;22:169–180. [PubMed]
23. Franceschi S., Parpinel M., La Vecchia C., Favero A., Talamini R., Negri E. Role of different types of vegetables and fruit in the
prevention of cancer of the colon, rectum, and breast. Epidemiology. 1998;9:338–341. [PubMed]
24. La Vecchia C., Chatenoud L., Franceschi S., Soler M., Parazzini F., Negri E. Vegetables and fruit and human cancer: Update of an
Italian study. Int. J. Cancer. 1999;82:151–152. [PubMed]
25. Benetou V., Orfanos P., Lagiou P., Trichopoulos D., Boffetta P., Trichopoulou A. Vegetables and fruits in relation to cancer risk:
Evidence from the Greek EPIC cohort study. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2008;17:387–392. [PubMed]
26. Feskanich D., Ziegler R.G., Michaud D.S., Giovannucci E.L., Speizer F.E., Willett W.C., Colditz G.A. Prospective study of fruit and
vegetable consumption and risk of lung cancer among men and women. J. Natl. Cancer Inst. 2000;92:1812–1823. [PubMed]
27. Zhang S.M., Hunter D.J., Rosner B.A., Giovannucci E.L., Colditz G.A., Speizer F.E., Willett W.C. Intakes of fruits, vegetables, and
related nutrients and the risk of non-Hodgkin’s lymphoma among women. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2000;9:477–
485. [PubMed]
28. Gonzalez C.A., Pera G., Agudo A., Bueno-de-Mesquita H.B., Ceroti M., Boeing H., Schulz M., Del Giudice G., Plebani M., Carneiro F., et
al. Fruit and vegetable intake and the risk of stomach and oesophagus adenocarcinoma in the European Prospective
Investigation
into
Cancer
and
Nutrition
(EPIC-EURGAST) Int.
J.
Cancer. 2006;118:2559–2566.
doi:
10.1002/ijc.21678. [PubMed] [Cross Ref]
29. Favero A., Parpinel M., Franceschi S. Diet and risk of breast cancer: Major findings from an Italian case-control study. Biomed.
Pharmacother. 1998;52:109–115. [PubMed]
30. Larsson S.C., Andersson S.O., Johansson J.E., Wolk A. Fruit and vegetable consumption and risk of bladder cancer: A prospective
cohort study. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2008;17:2519–2522.[PubMed]
31. Larsson S.C., Hakansson N., Naslund I., Bergkvist L., Wolk A. Fruit and vegetable consumption in relation to pancreatic cancer risk: A
prospective study. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2006;15:301–305. [PubMed]
32. Botterweck A.A., van den Brandt P.A., Goldbohm R.A. A prospective cohort study on vegetable and fruit consumption and stomach
cancer risk in The Netherlands. Am. J. Epidemiol. 1998;148:842–853.[PubMed]
33. Boffetta P., Couto E., Wichmann J., Ferrari P., Trichopoulos D., Bueno-de-Mesquita H.B., van Duijnhoven F.J., Buchner F.L., Key T.,
Boeing H., et al. Fruit and vegetable intake and overall cancer risk in the European Prospective Investigation into Cancer and
Nutrition (EPIC) J. Natl. Cancer Inst. 2010;102:529–537. doi: 10.1093/jnci/djq072. [PubMed] [Cross Ref]
34. Martinez M.E. Primary prevention of colorectal cancer: Lifestyle, nutrition, exercis. Recent Results Cancer Res. 2005;166:177–
211. [PubMed]
35. Li Q., Zhao H.F., Zhang Z.F., Liu Z.G., Pei X.R., Wang J.B., Cai M.Y., Li Y. Long-term administration of green tea catechins prevents
age-related spatial learning and memory decline in C57BL/6 J mice by regulating hippocampal cyclic amp-response element
binding protein signaling cascade. Neuroscience. 2009;159:1208–1215. [PubMed]
36. Middleton E., Jr., Kandaswami C., Theoharides T.C. The effects of plant flavonoids on mammalian cells: Implications for
inflammation, heart disease, and cancer. Pharmacol. Rev. 2000;52:673–751. [PubMed]
37. Duthie S.J., Dobson V.L. Dietary flavonoids protect human colonocyte DNA from oxidative attack in vitro. Eur. J. Nutr. 1999;38:28–
34. doi: 10.1007/s003940050043. [PubMed] [Cross Ref]
38. Calomme M., Pieters L., Vlietinck A., Vanden Berghe D. Inhibition of bacterial mutagenesis by Citrus flavonoids. Planta
Med. 1996;62:222–226. [PubMed]
39. Plaumann B., Fritsche M., Rimpler H., Brandner G., Hess R.D. Flavonoids activate wild-type p53. Oncogene. 1996;13:1605–
1614. [PubMed]
40. van Erk M.J., Roepman P., van der Lende T.R., Stierum R.H., Aarts J.M., van Bladeren P.J., van Ommen B. Integrated assessment by
multiple gene expression analysis of quercetin bioactivity on anticancer-related mechanisms in colon cancer cells in
vitro. Eur. J. Nutr. 2005;44:143–156. doi: 10.1007/s00394-004-0503-1. [PubMed] [Cross Ref]
41. Khan W.A., Wang Z.Y., Athar M., Bickers D.R., Mukhtar H. Inhibition of the skin tumorigenicity of (±)-7β,8α-dihydroxy-9α,10α-epoxy7,8,9,10-tetrahydrobenzo[a]pyrene by tannic acid, green tea polyphenols and quercetin in Sencar mice. Cancer
Lett. 1988;42:7–12. [PubMed]
42. Takada M., Nakamura Y., Koizumi T., Toyama H., Kamigaki T., Suzuki Y., Takeyama Y., Kuroda Y. Suppression of human pancreatic
carcinoma cell growth and invasion by epigallocatechin-3-gallate. Pancreas. 2002;25:45–48. [PubMed]
43. Inoue M., Tajima K., Mizutani M., Iwata H., Iwase T., Miura S., Hirose K., Hamajima N., Tominaga S. Regular consumption of green
tea and the risk of breast cancer recurrence: Follow-up study from the Hospital-based Epidemiologic Research Program at
Aichi Cancer Center (HERPACC), Japan. Cancer Lett. 2001;167:175–182. [PubMed]
44. Takada M., Ku Y., Habara K., Ajiki T., Suzuki Y., Kuroda Y. Inhibitory effect of epigallocatechin-3-gallate on growth and invasion in
human biliary tract carcinoma cells. World J. Surg. 2002;26:683–686.[PubMed]
45. Rieger-Christ K.M., Hanley R., Lodowsky C., Bernier T., Vemulapalli P., Roth M., Kim J., Yee A.S., Le S.M., Marie P.J., Libertino J.A.,
Summerhayes I.C. The green tea compound, (−)-epigallocatechin-3-gallate downregulates N-cadherin and suppresses
migration of bladder carcinoma cells. J. Cell. Biochem. 2007;102:377–388. doi: 10.1002/jcb.21299. [PubMed] [Cross Ref]
46. Leong H., Mathur P.S., Greene G.L. Inhibition of mammary tumorigenesis in the C3(1)/SV40 mouse model by green tea. Breast
Cancer Res. Treat. 2008;107:359–369. [PubMed]
47. Larsen C.A., Dashwood R.H. Suppression of Met activation in human colon cancer cells treated with (−)-epigallocatechin-3-gallate:
Minor role of hydrogen peroxide. Biochem. Biophys. Res. Commun. 2009;389:527–530. [PMC free article] [PubMed]
48. Khan N., Afaq F., Saleem M., Ahmad N., Mukhtar H. Targeting multiple signaling pathways by green tea polyphenol (−)epigallocatechin-3-gallate. Cancer Res. 2006;66:2500–2505. [PubMed]
49. Owen R.W., Giacosa A., Hull W.E., Haubner R., Spiegelhalder B., Bartsch H. The antioxidant/anticancer potential of phenolic
compounds isolated from olive oil. Eur. J. Cancer. 2000;36:1235–1247. [PubMed]
50. Llor X., Pons E., Roca A., Alvarez M., Mane J., Fernandez-Banares F., Gassull M.A. The effects of fish oil, olive oil, oleic acid and
linoleic acid on colorectal neoplastic processes. Clin. Nutr. 2003;22:71–79. doi: 10.1054/clnu.2002.0627. [PubMed] [Cross Ref]
51. Bartoli R., Fernandez-Banares F., Navarro E., Castella E., Mane J., Alvarez M., Pastor C., Cabre E., Gassull M.A. Effect of olive oil on
early and late events of colon carcinogenesis in rats: Modulation of arachidonic acid metabolism and local prostaglandin E(2)
synthesis. Gut. 2000;46:191–199.[PMC free article] [PubMed]
52. Solanas M., Hurtado A., Costa I., Moral R., Menendez J.A., Colomer R., Escrich E. Effects of a high olive oil diet on the clinical
behavior and histopathological features of rat DMBA-induced mammary tumors compared with a high corn oil diet. Int. J.
Oncol. 2002;21:745–753. [PubMed]
53. Gill C.I., Boyd A., McDermott E., McCann M., Servili M., Selvaggini R., Taticchi A., Esposto S., Montedoro G., McGlynn H., Rowland I.
Potential anti-cancer effects of virgin olive oil phenols on colorectal carcinogenesis models in vitro. Int. J. Cancer. 2005;117:1–
7. [PubMed]
54. Hashim Y.Z., Rowland I.R., McGlynn H., Servili M., Selvaggini R., Taticchi A., Esposto S., Montedoro G., Kaisalo L., Wahala K., Gill C.I.
Inhibitory effects of olive oil phenolics on invasion in human colon adenocarcinoma cells in vitro. Int. J.
Cancer. 2008;122:495–500. [PubMed]
55. Corona G., Deiana M., Incani A., Vauzour D., Dessi M.A., Spencer J.P. Inhibition of p38/CREB phosphorylation and COX-2 expression
by olive oil polyphenols underlies their anti-proliferative effects. Biochem. Biophys. Res. Commun. 2007;362:606–
611. [PubMed]
56. Adams L.S., Chen S. Phytochemicals for breast cancer prevention by targeting aromatase. Front. Biosci. 2009;14:3846–
3863. [PubMed]
57. Khan S.G., Katiyar S.K., Agarwal R., Mukhtar H. Enhancement of antioxidant and phase II enzymes by oral feeding of green tea
polyphenols in drinking water to SKH-1 hairless mice: Possible role in cancer chemoprevention. Cancer Res. 1992;52:4050–
4052. [PubMed]
58. Dhillon A.S., Hagan S., Rath O., Kolch W. MAP kinase signalling pathways in cancer. Oncogene. 2007;26:3279–3290. [PubMed]
59. Hopfner M., Schuppan D., Scherubl H. Growth factor receptors and related signalling pathways as targets for novel treatment
strategies of hepatocellular cancer. World J. Gastroenterol. 2008;14:1–14.[PMC free article] [PubMed]
60. Ramos S. Cancer chemoprevention and chemotherapy: Dietary polyphenols and signalling pathways. Mol. Nutr. Food
Res. 2008;52:507–526. [PubMed]
61. Fang J.Y., Richardson B.C. The MAPK signalling pathways and colorectal cancer. Lancet Oncol. 2005;6:322–327. [PubMed]
62. Wang W., Wang X., Peng L., Deng Q., Liang Y., Qing H., Jiang B. CD24-dependent MAPK pathway activation is required for
colorectal cancer cell proliferation. Cancer Sci. 2010;101:112–119. [PubMed]
63. Corona G., Spencer J.P., Dessi M.A. Extra virgin olive oil phenolics: Absorption, metabolism, and biological activities in the GI
tract. Toxicol. Ind. Health. 2009;25:285–293. doi: 10.1177/0748233709102951. [PubMed] [Cross Ref]
64. Sebolt-Leopold J.S., Herrera R. Targeting the mitogen-activated protein kinase cascade to treat cancer. Nat. Rev.
Cancer. 2004;4:937–947. [PubMed]
65. Tsatsanis C., Androulidaki A., Venihaki M., Margioris A.N. Signalling networks regulating cyclooxygenase-2. Int. J. Biochem. Cell
Biol. 2006;38:1654–1661. [PubMed]
66. Guichard C., Pedruzzi E., Fay M., Marie J.C., Braut-Boucher F., Daniel F., Grodet A., Gougerot-Pocidalo M.A., Chastre E., Kotelevets
L., Lizard G., Vandewalle A., Driss F., Ogier-Denis E. Dihydroxyphenylethanol induces apoptosis by activating
serine/threonine protein phosphatase PP2A and promotes the endoplasmic reticulum stress response in human colon
carcinoma cells. Carcinogenesis. 2006;27:1812–1827. [PubMed]
67. Lee S.Y., Munerol B., Pollard S., Youdim K.A., Pannala A.S., Kuhnle G.G., Debnam E.S., Rice-Evans C., Spencer J.P. The reaction of
flavanols with nitrous acid protects against N-nitrosamine formation and leads to the formation of nitroso derivatives which
inhibit cancer cell growth. Free Radic. Biol. Med. 2006;40:323–334. [PubMed]
68. Adhami V.M., Malik A., Zaman N., Sarfaraz S., Siddiqui I.A., Syed D.N., Afaq F., Pasha F.S., Saleem M., Mukhtar H. Combined
inhibitory effects of green tea polyphenols and selective cyclooxygenase-2 inhibitors on the growth of human prostate
cancer cells both in vitro and in vivo. Clin. Cancer Res. 2007;13:1611–1619. [PubMed]
69. Banerjee S., Manna S., Mukherjee S., Pal D., Panda C.K., Das S. Black tea polyphenols restrict benzopyrene-induced mouse lung
cancer progression through inhibition of Cox-2 and induction of caspase-3 expression. Asian Pac. J. Cancer Prev. 2006;7:661–
666. [PubMed]
70. Kumar N., Shibata D., Helm J., Coppola D., Malafa M. Green tea polyphenols in the prevention of colon cancer. Front.
Biosci. 2007;12:2309–2315. [PubMed]
71. Chell S., Kadi A., Williams A.C., Paraskeva C. Mediators of PGE2 synthesis and signalling downstream of COX-2 represent potential
targets for the prevention/treatment of colorectal cancer. Biochim. Biophys. Acta. 2006;1766:104–119. [PubMed]
72. van Heist J., Niessen H., Hoekman K., Schalkwij C. Advanced glycation end products in human cancer tissues: Detection of Nepsilon(carboxymethyl)lysine and argpryrimidine. Ann. N. Y. Acad. Sci. 2005;1043:725–733. [PubMed]
73. Bengmark S. Advanced Glycation and Lipoxidation End Products–Amplifiers of Inflammation: The Role of Food. JPEN J. Parenter.
Enteral Nutr. 2007;31:430–440. [PubMed]
74. Kiho T., Usui S., Hirano K., Aizawa K., Inakuma T. Tomato paste fraction inhibiting the formation of advance glycation endproducts. Biosci. Biotechnol. Biochem. 2004;1:200–205. [PubMed]
75. Lo C.-Y., Li S., Tan D., Pan M.-H., Sang S., HO C.-T. Trapping reactions of reactive carbonyl species with tea polyphenols in simulated
physiological conditions. Mol. Nutr. Food Res. 2006;50:1118–1128.[PubMed]
76. Sang S., Shao X., Bai N., Lo C.-Y., Yang C., HO C.-T. Tea polyphenol (−)-Epigallocatechin-3-Gallate: A new trapping agent of reactive
dicarbonyl species. Chem. Res. Toxicol. 2007;20:1862–1870. [PubMed]
77. Kuniyasu H., Oue N., Wakikawa A., Shigeishi N., Matsutani N., Kuraoka K., Ito R., Yokozaki H., Yasui W. Expression of receptors for
advanced glycation end-products (RAGE) is closely associated with the invasive and metastatic activity of gastric cancer. J.
Pathol. 2001;196:163–170. [PubMed]
78. Sparvero L., Asafu-Adjei D., Kang R., Tang D., Amin N., Im J., Rutledge R., Lin B., Amoscato A., Zeh H., Lotze M. RAGE (Receptor for
Advanced Glycation Endproducts), RAGE Ligands, and their role in Cancer and Inflammation. J. Transl. Med. 2009;7:17. doi:
10.1186/1479-5876-7-17. [PMC free article][PubMed] [Cross Ref]
79. Takada M., Ku Y., Toyama H., Suzuki Y., Kuroda Y. Suppressive effects of tea polyphenol and conformational changes with receptor
for advanced glycation en products (RAGE) expression in human hepatoma cells. Hepatogastroenterology. 2002;49:928–
931. [PubMed]
Nedir Bu Polifenoller; Devem Edecek
BASIN LİNKLERİ
http://www.zeytinagacidergisi.com/pazar-resitali-zeytinyagi-hayat-iksiri-7103
http://sasoliva.com/2017/07/15/zeytine-dair-pazar-resitali-3-polifenoller-ve-kanser/