kur`an-ı

*
s.A.HiBt
İSTANBUL ~SEK
İSLAM ENSTİTÜSÜ
MEZUNLARI
CEMİYETİ ,
,
BAŞKANI
Mustafa PEKTUT
*.
YAZ! İŞLERİ
MÜDÜRÜ.
Cahit BALTACI
*
İDARE MÜDÜRÜ
Hü.Seyin ERDEM
·-
İslii.nı MEDENİYETİ
SELAM . . . ·.
DİN
VE
MEDENİYET
.
Prof. Dr. Osman TURAN
.
..
İsınail KARA.ç.A.M:
·. . .
· KiJR'AN~I :KEıif:M
.
DİN ADAMI VE İLİM ..
Bekir TOPALOGLU
MüSLÜMANLARA BORÇLU
OLDUGUMUZ ŞEYLER . . .
Prof. Vincent MUTEIL
Çeviren;
a:AL-.
SEMİNER
Cemal AYDIN
J.Uahir İZ
Yaşar
9ALI§MALARI
ÇAGLAYAN
İst. Yük. İslam Enstitüsünde
. . ..
. .. K. Edip Kt!RKÇÜOGLU
AÇILIŞ DERSİ
HAKAANİ ŞİRV.ANİ
..
:
.
Prof. Dr.
A. Nihat TARLAN
DİN TAHSİLİ VEREN M'ÜESSESELERİMİZİN
ŞAHSiYET!
F A!Z-BANKA
.
.
MANEVİ
.
.
.
vE. İSLAM
ıtARAMAN
.
Hayreddin
.
Mnstafa COŞiroN _ .
MEVLANA .. CELALEDDİN
Dr. Nevıa PEKOLCAY
M.AHMİilD AKİF ·.
Cahld BALTACI.
.
.
SORUNUZ SÖYLİYELİJ.U
Ramazan ARSLANBABA
HABERLER . . .
Mehıned KESKİN
İDAREHANE
İstanbul Yüksek is:ıam Enstitüsü iMezonları Cemiyeti
Genel Merkezi
. Nuruosınaniye Caddesi No: 8/6
İSTANBUL
CAGALOGLU
Telefon:22 46 02
Haberle§Ille ve Havale Adresi :
İSLAM MEDEN!YETİ, P.K. :
1315
SİRKECİ -
İST.
TEMSiLCiLERİMiZ
Kayseri
T.t,E.T.F~ tkinci Ba§kanı:
İsmail
Konya
Y.t.E. Talebe Cemiyeti Ba§.: Ali
MARAŞLIGİL
İzmir
Y.İ.E. Talebe Cemiyeti Ba§kanı:
Ali .ARSLAN
Erzurum
Y.t.E. Talebe Cemiyeti Ba§kanı: N. Tayyar TAŞ
EL1UZ
Ressam:
Tnran · SEVGİLİ
Tarih: 30/12/1972
Yıl: 3 -
SaYı: 26
Dizgi ve
Baskı
İRFANMATBAASI-İSTANBUL
iLAN TARiFESi
ABONE
Yıllık: 12 sayİ 40 TL.
6 Aylık: 6 sayı 20 TL.
Yabancı
Her türlü reklam ve iianlar
özel tarifeye tabidir.
menılekııtlere
posta ücreti eklenir.
Mecmuamızdaki yazılar
· Bir
sayısı
400 Kuru§tur.
me'haz gösterilmeden alınamaz.
Gönlerilen yazılardan yayımlanmayanlar isteriildigmde altı ay
sonra iade edilir.
ARALIK .1972
iSLAM MEDENİYETİ -
SAYFA:: ·7
Kur•an-• ·· Kerim· Kürsüsü
"
.
.
.
.
KUR'AN-I· KERIM
..;.I-
·İsmail KA.RAÇAM
İst.
Yük. İslam Enst.
Öğr. Üyesi
EYGAMBERtMİ.z (s.a.v.)e Kutan-ı Kerim, YirmiUç
senelik peygamberlik ·hayatında, Allah tarıifından
.vahyile gönderilen bir kitabdır. Onı.:in inza.I ediliŞ
hlkıneti, Allah tarafÜidan sıöyle beyan edilir: «Bu
·bir. ilitabdır ki, insanları· Rablerinin izniyle karan-.
lıklardan aydınlığa, o yega.zie gallb olan (Allah) m
yolima çıkarman için onu sana iiıdirdik» (1).
Mutlak hakikatı terell!lüm eden ve btinda isıti­
rilki kabul etmeyen .Allah kelil.nunın, oıill}l · yüce
katından gönderildiğinde hiç sıüphe ·yoktur.
Dün nasıl elinde ·Kur'an me§'alesi olduğu Iıalde ResiÜüllah
(s.a.v.) insanlarm içinde bunaldıkları karanlık. zulınetlerini yır­
tarak, Dünya ve ahiret saadetini temin eden İslam'ı tebliğ etmi§
ise, bugün de bu İı.idayet rehberine daha fa.Zla: ·muhtacız. Her ma•
ıı.asıyla içerisine dܧtüğünıüz delalet bataklığından, · Allah'ın
ma.hZa kurtulu§lİınuz için - inziH buyurduğu . bu kUvvetli ip
(habl-i metin) e tutunınakla kurtulabiliriz.
·
önemine isıaret etmeye çalısıtığınıız Kur'an-ı Kerim, aniasııl­
dığı müddetçe daha fazla kıyınet kazanacaktır.
Ceniı.b-ı Hakk'dan yardımını niyaz ederek, bu derece önenıli
bir konuya Kur'an'ın tarifi ile basıiıyoruz. .
·
YAPILIŞI
BAKIMINDAN KUR'AN
KELtiMESİ
:
«Kur'il.n» kelimesinin telaffuz §ekli ve mensıei bakımınlian,
il.limleri arasında
çesıitli. görü§ler. ortaya atı.İnıl§tır (2).
Şimdi buiilan lqsaca gözden geçirelim:
.
İslam bilginlerinin. bu kelimenin yapılı§ı ba~dan iki kısı;na ayrıldıklarinı görmekteYiz.
·
Buiilardan birinci görܧte olanlar,
bu· kelimeı:iin İiemzesiz
olarak «Kuran» sıeklİnde telaffuz edildiğini söylerler. Bu görüsıte
olanların basıında İmam Şafii hazretleri (205/S20) ni,
el-Ferril.
(207/827),yı, el-Esı'ari (324/935)yi görmekte;v.iz.
İslam
SAYFA:
8
-
-
-
-
-
-
-
İSLAM MEDENtYETt
-
-
.._-- -
-
-
-
ARALIK 197.2
Şiiiii (r.a.) der ki: <Kur'an lii.fzı; lam-ı tarif ile
lük sözünün karışmadığını ve onlın naklinde Samarifedir, müştak değildir, hemzesizdir.
Bil'akis habenin ihtiyatlı olduğunu göstermek iÇindir (12).
mürteceldir. ve Nebi (s.a.v.)e inzlil olunan kelama
3 - Kur'an tevatürle sabittir: Bundan makalem (özel isim) olarak vaz olunmuştur. Ka-ra-e
zamanından,
kelimesinden de alınmamıştır. Eğer ka-ra-e- den sad, Kur'an Peygamberimiz (s.a.v.)
zamanımıza kadar, yalan üzerine ittifak etmelerini
alınmış olsaydı, okunan herşey Kur'an olurdu. Halaklın kabul etmediği bir kalabalık. :tarafından nakbuki o, Tevrat ve İncil gibi Kur'an'ın ismidir» (3).
lolunmuştur. Kendisiyle ilm-i yakin hasıl olması
el-Ferra: «Kur'an lii.fzı, karine kelimesinin çoiçin, bu takyid tarife idha.I _edilmiştir. (13)
ğulu olan el-Karam kelimesinden türeıniştir. Çünkü
Kur'an'ın ayetleri bii-birine benzer, sanki onun b~r
ez-Zerkeşi (794/l391) ye göre, buıidaiı başka,
kısmı, bir kısmına karine gibidir» ( 4) der.
Kur'an'ın doğru yolun esası olması, Allah'ın onun
el-Eş'art. de, Kur'an kelimesinin «ka-ra-ne»den
muhafazasını· bizzat üzerine alması (14), Peygamtürediğini söyler (5).
ber (s.a.v.) in risaletinin umUmi oliıı;ıu da aynı seİkinci görüşte olanlar ise, Kur'an lii.fzının hembebe dayanmaktadır. (15)
ze ile «Kur'll.n» şeklinde telfi.f:fuz edilmesi gerektiği görüşündedirler. ez-Zeccac (311/923) ve el- 4; - Tilavetiyle ibadet edilmesi: Kur'an-ı
Lihyll.ni (215/830) bunlardandır.·
rim'i okunıak . müslümanlara ecir ·'!le s evab kazandırdığı gibi, aynı zamanda meşrO. bir ·ibadettir de.
ez-Zeccac: «Kur'an lii.fzı, fu'lan vezııinde, hemHatta Ebu Hüreyre'den rivayete ·göre Resfılullalı
zeli bir ke~e olup, toplamak manasında olan .:kar':ı>
(s.a.v.) şöyle .buyurmuşlardır: «İbadetin en faziletkelimesinden müştakdır. Çünkü Kur'an, geçmiş kiIisi,' Kur'an okunıaktır» (16). Diğer yönden mü'tabların seıhe~elerini toplaniıştır» (6r demiştir.
ıninin Namazının salıili olması için·· de· Kur'an tilil.. el-Lihya.ni de derki: «Kur' an kelimesi, hemzeli
.
olarak «Gufraı:i:ı> vezninde, okunıak manasma olan veti muhakkak lazimdır.
ka-ra-e den masdardır» (7).
İbnü's-Sübki (756/1355), bu kaydın lüzunıunu
şöyle izah eder: eBu kayıt, tilaveti mensillı olmaBu görüşler içerisinde en kUvvetli ve tercihe
yanların tarifin içinde kalmasinı, tilaveti mensillı
değer olanı, en son zikrettiğimiz el-Lihyll.ni'ye ait
olanların da dışında kalmasını temin eder» ) 17).
olanıdır. 9ünkü lügatda Kur'an, kıraatın müradifi
«okunan şey':!> manasında bir masdardır, Kur'an-ı Ke5 - Mu'ciz keıam oluşu: Kl.İr'an, bizzat Cerim'deki §U ayet de . bU fikri
desteklemektedir:
nab-ı Hakk'm kel8.ını olması hasebiyle, beşer bu-_ .
«Onu (Kur'an'ı). toplamak, onu okutmak şüphesiz
nun gibi bir eser meydana getiremediği gibi,. en
bize aittir. Öyleyse .biz onu okuduğumuz zaman,
ufak bir süresinin bile bir benzerini getiremeıniş­
sen onun kıraatine UY» (8).
tir. Bu hususu şöyle izah etmek de mümkündür:
Beşer kudretinin Kur'an karşısında aciz ·kalması
IS'İ'ILA.HDA KUR'AN:
ve zamanın geçmesiyle de bu a,czin devam etmeKur'a.İı.-ı Kerim'in ıstılahi tarifini her şer'i ilinı
sidir. (18)
kendine gqre yapmıştır. Bu tarifler arasında pek
Kur'an'ın tarifi bahsine, Peygamber (s.a.v)den
fark bulunmamakla beraber, birkaç tanesini nakletKur'an'ın tavsifi ile ilgili olarak rivayet edilen bir
mekte fayda -rnülıUı.aza ediyoruz:
Hadis-i şerifin mea.Iini naklederek son veriyoruz:
Kelamcılara göre: «Kur'an, Fatiha Süresi'nin
«Allah Tea.Ia'nın kitabı: Onda sizden öncekilerin
evvelinden, Nas Süresinin sonuna kadar hikınetli haber(leri)i ile sizden sonrakilerin haberleri ve
kelimelere teallük eden kadim sıfattır» (9).
aranızdakilerin hükmü
vardır. O, hakk ile batılı
birbirinden
ayıran ciddi (bir kitab)dır. Onu terUsfılcülere göre: «Kur'an, Peygamberinıiz Hz.
keden zalimleri, Allah .helak eder. Onun dışında
Muhanımed (s.a.v.)e. indirilen ve ondan tevatür yolu
doğru yol arayanları Allah .sapıtmıştır. O, Allalı'ın
ile nakledilmiş olan nazmdır» (10).
sağlam ipidir. O, hikınetli ~ ve doğru yoldur.
İmam Gazali (505/1111)ye göre: «Meşhur yeŞahıslar onu bozamaz,
diller onu kanştıramaz,
di harf üzerine, mütevatir nakil ile Mushaf'ın iki
8.linıler · ona doyamaz, çok tekrar edilmekten dolayı
kabı ·arasında bize naklolunan kitabdır» (11).
yıpranmaz, incelikleri bitmez, Cinler onu duydukları
Şu tarif ise hepsinin ittifak ettikleri bir" tarifzaman: «Dediler ki: biz hakiki hayranlık veren bir
dir: «Kur'an, Peygamberimiz (s.a.v.)e inzal olunan,
Kut"4an dinledik Ki O, hakka ve doğruya götürüMushaflarda yazılan, tevatürle naklolunan, tilaveyor. Bundan dolayı biz de iman ettik» (19). Kim
tiyle ibadet ~dilen mu'ciz bir kelamdır».
onun görüşünü kabullenirse tasdik edilir, onunla
amel eden me'cür olur, onunla hükmeden doğru
Bu tarifi incelediğimiz zaman, beş· esaslı undavranmış olur, ona çağıran da doğru yolu göstersuru_ ihtiva ettiğini görmekteyiz:
miş olur» (20).
1 - Kur'an,
Peygamb~ (s.a.v.)e Allah
:tarafından vahy yoluyla, Cebrail aleyhisselam vası­
KUR'AN'IN BİR KlSMlNA DA. TAMAMINA
tasıyla inza.I oli.ımnuştur.
DA KUR'AN DENİR:
Ke-:
l
2 - Kur'an, Mushaflara yazılınıştır. Gazali'ye
göre bu takyidden- maksad, Kur'an'a hiç bir malı-
Kur'an'm· tamamına da, bir kısmına da -velevki
bir ayet olsun- Kur'an ıtlak olunuı;:. Buı:idan dolayı,
.A:RALm 1972 ·
-
-
-
-
-
-
-
-
- iSLAM :MEJ)ENİYETİ
.
onun '"tamamını okuyana da, bir ayetini okuyana da
«Kur'an. okuyon> denir._
Her nekadar bazı a.J.imler tarafından, onun taKur'an demenin hakikat, cüz'üne · Kur'an
deme$ ise mecaz olduğu söylenmiş ise de· fakih. ler tarafından söylenmiş olan: <<Kur'an'm kıraatı
cünüp olanlara haramdın> sözü, tamamma da, bir
kısmına da aynı müşterek lii.fzm kullanılriıasının
doğru _olduğunu göstermektedir•(21).
mamına
SAYFA: 9
naklederek şöyle diyor: «Lil.fızlarm manasinda esaslı ilıtilil.f hasıl olriıadıkça, mana ile kıraat caizdin>
(27).
.
.
Halbuki İbnu Te~yye ( 661/728), aynı Hadis'i
Mes'tld (r.a.)m da rivayet etmesi hasebiyle:
«İbnu Mes'ud (r.a.) için, O mana ile kıraati caiz
görürdü diyen kimse ona yalan isna.d etmiııtir»(28)
diyerek,. yııkarda zikredilen bir neticeye varılama­
yacağını aÇıklamııı oluyor.
İbnu
İbnu'l:..cezeri (833/1429) daha da· ileriye giderek, İbnu Mes'tld'un tefsir sadedinde ayetıerle- bir~
likte yazılan metinlerlu beraberce bulunmalarının
sakillealı olduğlfnu Mesrtlk (63/6837)un ondan riKur'an-ı Kerim, gerek lil.fzı ve gerekse manası
vayet ettiği: _«Kur'an'ı,
( Kur'an olriıayanlardan)
yönünden ilahidir. Bütün lil.fızları, tertibi ve inşilsı
ayıTinız. Onu, Kur'an'dan olriıayan ııeylerle kanştırbakınırndan vahye müsteniddir. Kur'an'm, Kur'an . mayınız» sözüy!e, bizzat
kendisinin reddettiğini
bütünlüğünü· meydana getireri lil.fız ve mana alazikrediyor (29).
kası· hiç .bir ııekilde ihlal ecliı.e:q:ıez.
Diğer bir husus da, İmam-ı Azam Ebu Hanife
Bazılan tarafından, mananın ·esas olup, Wzın
Hazretleri (150/767)nin Kur'an tercemesi ile Na.;
fürıiatdan olduğunu söylemeye kalkışmaları, bu ko- maz kılriıanın caiz olduğu ictilıadmda bulunmasi.
nudaki bilgisizlikleri sebebiyledir. Nasiıki kiinyevi
meselesidir. Hakikat şudur ki, İmam-ı Azam hazbir bütünü meydana getiren iki unsurdan birinin retle~ her nekadar başlangıçta bu kanaattaeksilmesiyle, artık o cismin varlığından bahsedile- idiyse .de, sonradan arkadaşlarının fikririe rücu etmezse, lil.fız ve mana unsurlanndan müteşekkil
ı;niş olriıasidır ve bu husus mtltebeı: islami eserler
olan Kur'an'ın ~a aynı ölçü dahilinde mütalea ediltarafından açıkça nakledilriıektedir. (30)
mesi gerekir.
Muhterem Prof. ~ühammed Hamidullah'm,
Hem Kur'an'a, Kur'an isminin verilmesi -bil- Müslümanlar tarafından, . ibadetin Arapça yapılma­
hassa- naZım itibariyledir. Zira kıraat olunan bizsının sağladığı faydalarla
ilgili verdiği kıymetli
zat mana değil, manasını en beliğ s(ırette ifade m~Iıimatı buraya dereetmeyi uygun bulduk.
eden lil.fızdır. Ve bundan dolayıdır ki Kur'an Arap«İlk nazarda, mü'minin Allah'ına anladığı bir
çadır. ·Allah, «Biz Önu akıl erdiresiniz ·diye Arapça
dille
kulluk etmesi tabü ve temenniye şayan görübir Kur'an olarak inzal ettik» (22) buyuruyor.
nüyor. Bunun için de en iyi vasıta ana dilidir.
Fakaat meselenin daha derinlemesine bir tetkild
«el-Kitab» ve «kitaab-ı müb~> isimleri de he:q:ı
nazm, hem mana itibariyledir. Nitekim, «bilecek bu çözümün aksini ortaya koyuyor; sebeblerini inceleyelim:
(aniayacak) bir kavm için, ayetleri ayn ayn açık­
lanını§ Arapça bir .Kur'an olriıak üzere Ralıman
Herşeyden önce, düa. ile Namaz arasmda açık
(ve)Rahim (olan Allah) tarafından indirilmiş bir
bir ayırma yapmak icab eger. Namaz dııımdald
kitabdır» (23) buyurulriıuştur.
düada mü'minin ilıtiyaçlannı ve dileklerini Rabbine
Sonra Kur'an'ın bir ismi de «hüküm»dür.. Bu istediği dilde bildirmesi yasak değildir. Bu ııaiısi bir
meseledir ve kulun Ha.likı ile olan vasıtasız münada hem nazm, hem mana itibariyledir. Onun için
sebetleri ile ilgilidir. Buna mukabil Namaz kollekRa'd s(ıresinde: «iııte biz onu (Kur'an~ı) böyle Araptif, umıimi bir ibadettir ve Namaza i§tirak eden
ça bir ·hüküm. olarak indirdik>> (24) denmektedir.
Çünkü. Kur'an'dan alıkarn istinbatmda nazmmm da diğer mü'minlerin ilıtiyaçları da nazarı itibara alın­
manası gibi bir Önemi vardır.
Bütün bu isimler malıdır. Nanıaz prensip olarak ve tercilian cemaiçind~ ise en· m~taz has isim, Kur'an ismi<:lir ki, alle kılınır, tek başına' ferdi olarak kılınan Nam[!.Za
kıraat ve tilavet
bunun has hükmüdiir. Kur'an mifsaa.de vardır, fakat asla t!'lrcilı edilriıez, tercih
cemaatle kılınan Namazdır.
vahy-i metlüv = (okunan vahy) dür. Böyle den-
KUR'AN, HEM LAFZI, HEM MANASI
YÖNUNDEN KUR'AN'DIR :
mesi de bu vahyin Arapça olriıasmdandır.
siz Arapça Q!_an da nazmdır. (25)
Şüphe­
Burada ııuna işaret etmek isteriz ki, birçok
Islam düıı~anıan,· İslam'ın aziz kitabı hakkında,
müslüİnanlann kalpl,erine bazı ııüpheler sokabilı:riek
için, İslam. büyüklerinin bazı sözlerini istismar vesilesi yapmaktadırlar.
Nitekim <<Mezahibu't-Tefsiri'l-İslılmi» yazan
(1340/1921), Hz. öme:ı; (r.a.)den Ahmed
b. Hanbel (241/855)in rivayet ettiği bir Hadisi (26}
Go~dzieher
Şayet İslamiyet her harigi bir bölgenin, ırkm,
milletin dini· olsaydı §Üphesiz bu bölgeniİı, bu u'km
veya bu milletin dili kullanılabilirdi. Fakat, bütün
ırklardan ve dünyanın bütün noktıilarmda otlı~an
ve her biri diğıırleri tarafından anaşı.lı:iiayan· yüzlerce dili konuşan mü'minleı::e sahip cilıanşümıil bir
di.niıi icabları ba§ka olacaktır. Çince bilmeyen bir
.Türk'ün Çin'e gittiğini ve sokaklaarda çinç çang
çunk'a benzer ses~er ·işittiğini farzedelim. Aşikar~
dır ki, o hiç bir şey anlamayacaktır ve şayet bu _
sözler Ezan'm, Allahü ekber'in tercümesi- ise, hiç
SAYFA: 10 - - - - - . . , . . . - - İSLAM MEDEN:tmTt
bir §eyin
farkın~'!-
varannyacak ve
- - - , - - - - ARALIK 1972
mesela Cum'a
Namazını kaÇıracaktır.
Aynı §ekilde Türkiye'den
geçen Çinli' müslümanın Türkiye'deki müslümanlar
kendi dilleriyle ibadet ettikleri takdirde; dinda§lariyle ortak hiç bir tarafı .olmayacaktır. Şu halde
cilıan§ümül bir ilinin bazı mü§lterek esaslan o~­
lıdır. Bu mevzuda Ezan ve kıraat §Üphesiz iki esas
unsuru te§kil eder.
... Meselenin daha az mühim olmayan diğer bir
cephesi vardır: hiç bir terceme asla orijinalinin
yerini tutamaz. Kur'an-ı ·Kerim'in- yüzden
fazla
Türkçe tercemesi vardır; ve hergün bunlara bir yenisi katılmaktadır. Bu d,a yeni aliınlerin, eskilerin
tercemelerini kifayetsiz bulduklannı gösterir. Bütün diller için ve bir dilden diğer bir dile terceme
edilen herhangi bir eser için bu durı.ım variddir.
Şu halde, kifayetsiz bir§ey mi, yoksa 'hatasız orijinal mi kullanılmalıdır? Burada §U noktayı bilhassa tebarüz ettirelinı ki, İslam'dan ba§ka hiç bir
din, kurucusuııa, peygamberine gönderilen vahyin
orijinaline sahip değildir.
Bugün Hıristiyanların,
Yahudilerin, Mecıisilerin sahip olduğu dini kitaplar,
tercemeler, toplamalar vs. dir. Müslümanların, vahyin orijinaline, Kur'an-ı Kerim'e sahip bulurunalan onlar için Em büyük §anstır.
Dahası var: Kur'an-ı Kerim nesir olmasına rağ­
men, ahenk, rezonans, üslıip ilıti§amı... gibi §iirin
bütün vasıflarına sahiptir. O derece ki, metne bir
tek harfin ilave veya çıkarılması, bir §iir kıt'asın­
da olduğu gibi, bütünü bozar... Kur'an-ı Kerim'in
nesri tamamen ölçülüdür. Bir §Ür mısraının hecelerinin ölçülü olduğu gibi. Böyle mükemmel bir§ey
. yerine, alelade bir§eyin ikame edilmesini kim arzu
edebilir?
... Ben §lahsen hiç bir niülümanın Kur'an~ı Ke- .
rim'in tercemesine, Allah tarafından peygamberine .
vahyedilmi§ orijinale gösterdiği saygıyı göstereceğini dü§ünınüyorum, zira terceme, alelade bir müslüman, bir günahkar, yanılabilen -biri tarafından
yapılacaktır. Kur'an~ı Kerim ise masıim olan Resülullah'a tebliğ edilmi§tir.
... Hülasa, Namazda Kur'an llsanından ba§ka
bir !isan kullanılmasında, cilıan§ümül bir ilinin mü'minleri için mevzü bir llsanın kullanılı'ftasında olduğu gibi fayda ve zararlar mevcuttur. Bu durumlarda hangi tercihin üstün sayılacağı, · hangisinin
daha zararlı olacağı tetkik edilir.» (31)
Yalııız §Una da i§aret etmek icab eder ki, Müslüman milletler mUkaddes kitaplarının mana ve
mefhumunu öğrenmek isteyeceklerdir. Bu arzu kadar tabü bir§ey olamaz. Yüz yıllardan beri Kur'an'ı
Kerim'in muhtelif dillere tercemesi ve tefsiri yapıl­
mı§l ve daha da yapılacaktır. Vaazların, Hutbelerin
ve Namaz dı§ında yapılan düaların Türkçe olması
yerinde bir harekettir. Burada bizinı ısrarla üzerinde durduğumuz nokta terceme ve tefsirin -Kur'an
olamayacağı ve onun yerini tutamayacağıdır.
ݧte zaman zaman Türkiye'ınizde ibadetin Türkçe olması veya «Kur'an Türkçe okunınalıdır» gibi
reformist fikirler ortaya atanların, hiyanet içinde
değillerse bile, bu konuda son de~ece bilgisiz oİduk­
laraını söylemek yerinde olUr sanırız.
(1)
İbrillıim:
{2)
İslam Ansiklopeılisi, 6/995.
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(ll)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
I.
el-Hatabu'I-Bağdadi, Tarihu Bağdad, Mısır,
1349/1931, 2/62; ez-Zerkeşi, el-Bürhan, Mısır,
1376/1957, 1/278; Subhi's-Sftlilı, Mebiihis fi
Ulıim'l-Kur'an, Dinıeşk, 1962, s. 4-5.
Mebiihis, s. 5; ez-Zerkeııi aynı tarifi el-Kurtnbi'den nakletmektedir (Bak. el-Bürha.n,
1/278).
el-Bürha.n, 1/278.
a.g.e. ve yer; MebiUıis, s. 5.
tbnu Manzıir, Lisanu'l-Arab, Mısır, 1300, 1/123128; Mebiüıis, s. 6.
el-Kıyame, 17-18.
ez-Zerkani, Meniüıilü'l-İrfan, Kalıire, 1372 H.,
1/10.
Ebu Şa.nıe, İbrazü'l-M"eam, Süleymanijye küt.
Fatih kıs. No; 46, s. 2a; 11-Iolla Hüsrev, Mir'atü'l-Usül şerhu Mirkati'l-Vüsül, İst. 1321,
s. 15.
el-Gaziili, el-11-Iustasfa min usıili'd-Din, Mısır,
1356/1937, s. 15.
A.g.e. ve yer.
A.g.e. ve yer.
<diur'an'ı biz ·indirdik, onun koruyucusu da
şüphesiz biziz» (el-Hicr: 9).
el-Bürha.n, 2/125.
İbnu'l-Cezeri, en-Neşr fi'l-Kıraati'l-a§r,
(Tah.
Ali Muhammed ed-D;ıbba), Mısır, Tarihsiz,
1/3.
İbnu's-Sübki, Sem'u'l-Cevami, Mısır, 1318, 1/9
M. Said Rabazan, Ahsenu'l-Ha.dis, Dımeıık,
1387/1968, s. 15-21.
el-Cinıı: 1-2. ·
İbnu'l-Arabi, Şerhu Sahihi't-Ti.rnıizi,
11-Iısır,
1353/1934, 11/31.
(21)
Menahilül'l-İrfan,
(22)
Yıisüf: 3.
•'
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
1/15-16.
Bu konu ile ilgili diğer ayetler
191-195; Ta-Ha: 113, Ra'd: 37;
bak. Şuara:
Zümer: 28.
es-Secde: 2-3.
Ra'd: 37.
Harndi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Türkçe
Tefsir, İst. 1960, 1/12-13.
Ahmed b. Hanbel, el-Fethu'r-Rabbani, (Tah.
Abdurralıman ei-;Benna), 1\-Iısır, Tarihsiz, 18/
50. Ahmed b. Hanbel bu Hadisi Ebu Bekre'den rivayet · etnUııtir.
Goldzieher, 1\Iezahibu't-Tefsiri'l-İslami, (Arapçaya terc. Abdiilbakim en-Neccar),
1\-Iısır,
1374/1955, s. 49.
İbnu Teymiyye, Fetva ııeyhu'l-İBiam İbni TeymiyYe, 1\Iısır, 1324/1906, s. 53.
İbnu'l-Cezeri, en-Neııir fi'l-Kıraati'l-aşr, (Tah.
Ali Mühan:ımed ed-Dabba), Mısır, Tarilısiz,
1/32.
Süyftti,
el-İtkan fi ulıimi'l-Kur'an,
(Tah.
Mühammed ebu'l-Fadl İbrahim), el-Kalıire,
1S87/1967), 1/307.
M. Hamidullah, Kur'an-ı Kerim Tarihi, İstan­
bul, 1965, s. 60-63.