KATILIM SÜRECİ VE İLETİŞİM: İŞ KONSEYLERİ 30 Ekim 2006 UFUK YILMAZ DEİK Direktörü 1 DEİK – Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Kuruluş Yılı 1988 Üye Sayısı 543 firma – 1280 temsilci Kurucular İş Konseyleri 27 özel sektör kuruluşu 71 ülke ile İş Konseyleri kurulmuştur 6 ülke ile İş Konseyleri kuruluş aşamasındadır Kanuni Yetki 5174 sayılı Kanun’un 58.maddesine göre Özel sektörün dış ekonomik ilişkilerini TOBB tarafından belirlenen özel sektör kuruluşlarından oluşan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) yürütmekle yetkilidir. 2 DEiK YÖNETİM KURULU M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU Başkan - TOBB Başkanı Rona YIRCALI İcra Kurulu BaşkanıBalıkesir Ticaret Odası Başkanı 3 DEiK YÖNETİM KURULU Prof. Dr. Çelik KURTOĞLU İcra Kurulu Üyesi- Türk-Güneydoğu Avrupa İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Halim METE İcra Kurulu ÜyesiTOBB Başkan Vekili Gülsüm AZERİ İcra Kurulu Üyesi TİM Yönetim Kurulu Üyesi Hasan ÇOLAKOĞLU İcra Kurulu Üyesi- TürkFransız İş Konseyi Başkan Yardımcısı 4 DEiK YÖNETİM KURULU İbrahim ÇAĞLAR İcra Kurulu Üyesi TOBB Yönetim Kurulu Muhasip Üye Oktay VARLIER İcra Kurulu Üyesi TYD Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ömer BOLAT Tuğrul ERKİN İcra Kurulu Üyesi MÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı İcra Kurulu Üyesi Türk-Avrasya İş Konseyleri Koordinatör Başkanı 5 DEiK YÖNETİM KURULU Başaran ULUSOY Yönetim Kurulu Üyesi TURSAB Başkanı Cem KOZLU Yönetim Kurulu Üyesi Coca-Cola Kuzey Asya, Avrasya ve Ortadoğu Grubu Danışmanı Bülent KOŞMAZ Yönetim Kurulu Üyesi TOBB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Engin TUNCAY Yönetim Kurulu Üyesi Sabancı Holding Kimya ve Dış Ticaret Grup Başkanı 6 DEiK YÖNETİM KURULU Erdal EREN Yönetim Kurulu Üyesi Türk Müteahhitller Birliği Başkanı Ferit ŞAHENK Yönetim Kurulu Üyesi Türk- ABD İş Konseyi Başkanı Hasan BENGÜ Hasan Ali KİLCİ Yönetim Kurulu Üyesi Kayseri Ticaret Odası Başkanı Yönetim Kurulu Üyesi TÜSİAD İnternational Başkan Yardımcısı 7 DEiK YÖNETİM KURULU Mustafa BARUTÇUOĞLU Yönetim Kurulu Üyesi Bursa Tic. ve San. Odası Meclis Üyesi Ömer AYDIN Yönetim Kurulu Üyesi Ordu Tic. ve San. Odası Başkanı Mustafa BOYDAK Yönetim Kurulu Üyesi Kayseri Sanayi Odası Başkanı Selim EGELİ Yönetim Kurulu Üyesi Türk-Yunan İş Konseyi Başkanı 8 DEiK YÖNETİM KURULU Şaban BAŞ Yönetim Kurulu Üyesi Adana Ticaret Odası Başkanı Dr. Z. Abidin ERDEM Yönetim Kurulu Üyesi Türk-İspanyol İş Konseyi Başkanı Zeynep Bodur OKYAY Yönetim Kurulu Üyesi İstanbul Sanayi Odası Başkan Yard. Türk-İtalyan İş Konseyi Başkanı 9 DEiK DENETİM KURULU Hazım SESLİ Hüseyin ÜZÜLMEZ TÜGİK Başkan Yardımcısı Konya Ticaret Odası Başkanı İbrahim BAŞARAN Gebze Ticaret Odası Başkanı Mustafa KOCA ASKON Başkanı Özcan TÜLÜMEN Çorlu Ticaret Borsası Başkanı 10 DEİK KURUCULAR İş dünyasının çatı örgütleri, mesleki birlikler ve sektör derneklerinden oluşan kurucuları ile tüm Türk iş dünyasına ulaşmaktadır. TOBB KURUCU KURUM Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ASKON GİSBİR Anadolu Aslanları İşadamları Derneği Gemi İnşa Sanayicileri Birliği GYİAD Genç Yönetici ve İşadamları Derneği GYODER Gayrımenkul Yatırım Ortaklığı Derneği İKV İktisadi Kalkınma Vakfı MİB Makina İmalatçıları Birliği 11 DEİK KURUCULAR KURUCU KURUM MOSDER Mobilya Sanayicileri Derneği MÜSİAD Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği TBB Türkiye Bankalar Birliği TDSD Türkiye Deri Sanayicileri Derneği TEPAV Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı TGSD Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği TİM Türkiye İhracatçılar Meclisi TMB Türkiye Müteahhitler Birliği TÖSHİD TSRSB T. Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği 12 DEİK KURUCULAR TÜBİSAD TÜGİAD TÜGİK KURUCU KURUM T. Bilişim Sanayicileri ve İşadamları Derneği Türkiye Genç İşadamları Derneği Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu TÜRKTRADE Türkiye Dış Ticaret Derneği TÜROFED Türkiye Otelciler Federasyonu TÜRSAB Türkiye Seyahat Acentaları Birliği TÜSİAD Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği TYD Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği UND Uluslararası Nakliyeciler Derneği YASED Uluslararası Yatırımcılar Derneği 13 AMAÇLAR 9 Sınai işbirliği, dış ticaret ağının genişletilmesi ve hizmet sektörlerinin yurtdışına açılmasına destek verilmesi yoluyla Türkiye ekonomisinin dünya ekonomisine entegrasyonuna katkıda bulunmak 9 Türkiye ile yabancı ülkeler veya uluslararası topluluklar arasında sektörel temelde iş olanaklarının harekete geçirilmesine yardımcı olmak 9 Türk ekonomisinin ve Türkiye’deki yatırım ortamının yurtdışında tanıtımı için aktif çalışmalar yürütmek ve yabancı yatırımcıları Türkiye’de uzun vadeli yatırımlara teşvik etmek 14 DEİK FAALİYETLERİ Toplantı ve Heyet Değişimleri 9 İş Konseyi toplantıları Yabancı Sermaye Çekilmesi 9 Resmi heyet ziyaretleri kapsamında yurtiçi ve yurtdışında toplantılar Hükümetlerarası Görüşmeler 9 Uluslararası kuruluşlar ile toplantılar Araştırma ve Bilgi Temini 9 Türkiye’nin iş ve yatırım ortamını tanıtıcı toplantılar 9 Muhatap ülkeler ile işbirliği olanaklarının tanıtımına yönelik toplantılar 15 DEİK FAALİYETLERİ Toplantı ve Heyet Değişimleri Yabancı Sermaye Çekilmesi Hükümetlerarası Görüşmeler Araştırma ve Bilgi Temini 9 Türkiye’nin yabancı yatırımcılara sağladığı olanakların tanıtımı 9 Ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliği 9 Türk ve yabancı firmalara ortaklık arayışlarında yardım 9 Yabancı firmaları yatırım sürecinde yönlendirme 9 Proje bazlı çalışmalar 16 DEİK FAALİYETLERİ Toplantı ve Heyet Değişimleri Yabancı Sermaye Çekilmesi Hükümetlerarası Görüşmeler 9 Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantılarına katılım Araştırma ve Bilgi Temini 9 İkili ekonomik ve ticari müzakelere katılım 17 DEİK FAALİYETLERİ Toplantı ve Heyet Değişimleri Yabancı Sermaye Çekilmesi Hükümetlerarası Görüşmeler Araştırma ve Bilgi Temini 9 Ülke raporları 9 İş ve işbirliği imkanları duyuruları 9 Sektörel ve istatistiki bilgiler 9 Türkiye hakkında bilgi temini 18 DEİK’İN ÖNCELİKLERİ Türkiye’yi yurtdışında doğru ve etkin olarak tanıtmak Katma değeri ve rekabet gücü yüksek mal ve hizmet üretimini teşvik etmek Pazar çeşitliliği ve derinliği sağlamak Yüksek teknoloji içeren yatırımların Türkiye’ye çekilmesine katkıda bulunmak Türk firmalarının markalaşmasını ve küresel faaliyet göstermelerini desteklemek Başta KOBİ’ler olmak üzere Türk iş dünyasının işbirliği olanakları hakkında bilgilendirilmesi 19 İŞ KONSEYİ NEDİR? 9 DEİK’in ikili ilişkileri gerçekleştirme mekanizması İş Konseyleridir. 9 İş Konseyleri’nin bu görevi yerine getirebilmesi için ilgili ülkede iş dünyasını temsil niteliğine haiz bir muhatap kuruluş ile işbirliği yapması esastır. 9 Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş firmalar ilgi alanlarına giren İş Konseyleri’ne üye olabilmektedir. 9 DEİK’in Mevcut Üye Profili şöyledir: Sektörel İl Bazında İstanbul % 70 Tarım, Madencilik % 11 Ankara % 14 İnşaat % 30 İzmir % 2.5 Sanayi % 23 Diğer İller (20 il) %13.5 Hizmetler ve Dış Ticaret % 36 20 İŞ KONSEYLERİ Yeni kurulanlarla birlikte İş Konseylerinin sayısı 71’e yükselmiştir. Oman, Kuveyt, Katar, Singapur, Meksika ve Malta ile iş konseylerinin kurulması için çalışmalar sürmektedir. 21 BÖLGESEL İŞ KONSEYLERİ TÜRK - AVRASYA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - AVRUPA BİRLİĞİ İŞ KONSEYLERİ TÜRK - DOĞU ASYA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - GÜNEY ASYA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - GÜNEYDOĞU AVRUPA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - KÖRFEZ İŞ KONSEYLERİ TÜRK - KUZEY AFRİKA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - KUZEY AMERİKA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - ORTA AVRUPA İŞ KONSEYLERİ TÜRK - ORTA DOĞU İŞ KONSEYLERİ MÜSTAKİL İŞ KONSEYLERİ (Libya, Brezilya, İsviçre, İsrail, Güney Afrika) 22 BÖLGESEL İŞ KONSEYLERİ BAŞKANLARI Uğur YÜCE Tuğrul ERKİN Ali KİBAR Türk- AB İş Kon. Koor. Bşk. Türk- Avrasya Türk- Doğu Asya İş Kon. Koor. Bşk. İş Kon. Koor. Bşk. Çelik KURDOĞLU Cefi Jozef KAMHİ Türk- G.Doğu Avrupa İş Kon. Koor. Bşk. Türk- G.Doğu Asya İş Kon. Koor. Bşk. Mete ŞAHİN Emre AYKAR Yılmaz ARGÜDEN Mehmet HABBAB Halil KULLUK Türk- Körfez İş Kon. Koor. Bşk. Türk- K. Afrika İş Kon. Koor. Bşk. Türk- K. Amerika İş Kon. Koor. Bşk. Türk- Ortadoğu İş Kon. Koor. Bşk. Türk- Orta Avrupa İş Kon. Koor. Bşk. 23 İŞ KONSEYLERİ BAŞKANLARI 24 İŞ KONSEYLERİ BAŞKANLARI 25 İŞ KONSEYLERİ BAŞKANLARI 26 AVRUPA BİRLİĞİ İLE İŞ KONSEYLERİ 9 1996 yılında AB ile Gümrük Birliği tesis edilmesini takiben AB ülkeleri ile mevcut ikili İş Konseyleri AB Grubu altında toplanmıştır. 9 2004 yılında AB’ye üye olan 10 ülke ile mevcut ikili İş Konseyleri 2005 yılında Orta Avrupa Grubu altında toplanmıştır. 9 Halen Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Lüksemburg ve Malta dışında tüm AB ülkeleri ve aday ülkeler ile İş Konseyleri mevcuttur. Malta ile İş Konseyi kuruluş çalışmalarına başlanmıştır. ( 22 + 3 + 1 ) 9 3 Ekim 2005 itibariyle tam üyelik müzakerelerine başlanması Avrupalı firmaların Türkiye’ye ilgisini artırmıştır. DEİK’in amacı, bu ilgiyi doğru ve verimli şekilde yönlendirerek iş çevrelerinin somut platformlarda biraraya gelmelerini sağlamaktır. 27 AB VE ADAY ÜLKELER İLE İŞ KONSEYLERİ ÜLKE Almanya Avusturya Belçika Çek Cum. Danimarka Estonya Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Litvanya Letonya Macaristan Polonya Portekiz Slovakya Slovenya Yunanistan KUR. YILI 1996 1996 1990 1991 1999 2002 1991 1987 1993 1988 1994 1989 1992 1990 1997 1993 1991 1991 1991 1995 1997 1988 MUHATAP KURULUŞ ÜYELİK --Avusturya Federal Ekonomi Odası (WKÖ) EUROCHAMBER Belçika Sanayiciler Federasyonu (FEB) UNICE Çek Cumhuriyeti Ekonomi Odası EUROCHAMBER Danimarka Sanayiciler Konfederasyonu (DI) UNICE Estonya Sanayi ve Ticaret Odası EUROCHAMBER Finlandiya Ticaret Merkezi (FINPRO) Fransa İş Konfederasyonu (MEDEF Int’l) UNICE Hollanda – Türkiye İş Derneği (NETUBA) İngiliz Sanayiciler Konfederasyonu (CBI) UNICE İrlanda – Türk İş Derneği İspanya Sanayiciler Konfederasyonu (CEOE) UNICE İsveç Ticaret Konseyi (Exportradet) İtalya Sanayiciler Konfederasyonu (CONFINDUSTRIA) UNICE Litvanya Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği EUROCHAMBER Letonya Kalkınma Ajansı Macaristan Ticaret ve Sanayi Odası EUROCHAMBER Polonya Ticaret Odası EUROCHAMBER Portekiz Sanayiciler ve Odalar Birliği UNICE Slovakya Ticaret ve Sanayi Odası EUROCHAMBER Slovenya Ticaret ve Sanayi Odası EUROCHAMBER Türk – Yunan İşbirliği Konseyi Bulgaristan Hırvatistan Romanya 1991 1995 1991 Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası Hırvatistan Ekonomi Odası Romanya Ticaret ve Sanayi Odası EUROCHAMBER EUROCHAMBER EUROCHAMBER 28 AB VE ADAY ÜLKELER İLE İŞ KONSEYLERİ ÜLKE İŞBİRLİĞİ YAPILAN DİĞER KURULUŞLAR ÜYELİK Almanya Türk – Alman Ticaret ve Sanayi Odası Avusturya Avusturya İş Ajansı (ABA) Çek Cum. Çek Cumhuriyeti Sanayiciler Konfederasyonu Fransa Bretagne Bölgesi İşadamları Birliği İngiltere UK Trade & Invest, Bölgesel Odalar - İş Geliştirme Ajansları İngiliz Parlamentosu’nun ilgili grupları İspanya ICEX, İspanya Odalar Birliği, Bölgesel İş Geliştirme Ajansları EUROCHAMBER İtalya ICE, İtalya Odalar Birliği, Bölgesel Yönetimler ve Kuruluşlar EUROCHAMBER Litvanya Litvanya Sanayiciler Konfederasyonu (LPK) UNICE Macaristan Macaristan Ticaret ve Yatırım Geliştirme Ajansı (ITDH) Portekiz Portekiz Dış Ticaret ve Yatırım Kurumu (ICEP) UNICE 29 AB’YE YÖNELİK FAALİYETLERDE ÖNCELİKLER Türkiye’nin AB ülkelerinde tanıtımına katkıda bulunmak Türkiye’ye yatırımcı çekmek ve sanayi işbirliklerinin geliştirilmesi Türkiye’de yerleşik AB diplomatik misyonları, Avrupalı firmalar ve bunları temsil eden kuruluşlar ile temaslar Proje bazında iş geliştirme faaliyetleri yürütmek AB’nin sunduğu finansman ve teknik yardım imkanları hakkında Türk özel sektör kuruluşlarını bilgilendirmek İlgili devlet ve özel sektör kuruluşları ile düzenli görüş alış verişinde bulunmak 30 AB ÜLKELERİ İLE FAALİYETLER 2004 9 2005 Toplam 98 etkinlik 9 Toplam 75 etkinlik - Yurtiçi: 68 - Yurtiçi: 54 - Yurtdışı: 30 - Yurtdışı: 21 - DEİK’in düzenlediği: 71 - DEİK’in düzenlediği: 56 - Katılım: 27 - Katılım: 19 2006 Toplam 90 etkinlik - Yurtiçi: 69 - DEİK’in düzenlediği: 67 9 - Yurtdışı: 21 - Katılım: 23 31 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Gerçekleştirilen etkinliklerin büyük bölümü Türkiye’nin tam üyelik müzakereleri sürecine destek vermeye yönelik faaliyetlerdir. Etkinlikler kapsamında AB ülkelerinden iş, siyaset ve medya çevrelerine mevcut gelişmelere ilişkin Türk özel sektörünün görüşleri aktarılmaktadır. Türkiye’de AB menşeli yatırımların artırılmasına yönelik faaliyetlere ağırlık verilmektedir. (Yatırım Konferansları ve bilgilendirme) Örnek: Sermaye Piyasaları & Yatırım Konferansı Londra’da 10 yıldır düzenlenen etkinliğe AB ülkelerinden 300’ün üzerinde temsilci katılmaktadır. 32 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Bölgesel bazlı çalışmalara da özel önem verilmektedir. Türk ve yabancı heyetlerin sözkonusu bölgelerdeki potansiyeli yerinde incelemeleri sağlanmaktadır. AB ülkelerindeki bölgesel yönetimler ve yerel iş dünyası kuruluşları ile işbirliklerinin güçlendirilmesi amacıyla çalışmalar sürdürülmektedir. Örnek: Eylül ayında İtalya’nın Friuli Venezia Gulia bölgesinden 75 kişilik, Ekim ayında Fransa’nın Bretagne bölgesinden 150 kişilik heyetler ile toplantı 33 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Karşı kanat kuruluşlar ve işbirliği yapılan kuruluşlar, ayrıca ilgili ülkelerin önde gelen iş adamlarının destekleri ile lobi faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Örnek: Kuzey – Güney Avrupa Ekonomik Forumu DEİK girişimi ile başlatılan ve 7 yıldır düzenlenen etkinliğe 30 ülkeden üst düzey devlet adamları, uluslararası kuruluşların temsilcileri ve iş adamları katılmaktadır. 34 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Türk ve Avrupalı devlet adamları ve parlamenterler ile iş çevrelerini biraraya getiren etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Örnek: İtalya Cumhurbaşkanı ve beraberindeki yaklaşık 400 iş adamı ile Kasım 2005’te İstanbul’da düzenlenen toplantı 35 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Başta Almanya, Belçika, Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya olmak üzere birçok ülke basın mensuplarını bilgilendirme ve Türkiye’de ilgili kuruluşlar ile temaslarını sağlama çalışmaları yürütülmektedir. Örnek: Oxford Business Group – Emerging Turkey, pek çok dergi ve gazetenin Türkiye ekleri, TV programları AB ülkeleri ile Türkiye’de veya Türkiye’ye ilişkin AB ülkelerinde diğer kuruluşlar tarafından düzenlenen toplantılara da DEİK destek vermektedir. Örnek: İngiltere ile Eğitim Semineri, İspanya ile Yatırım ve İş Forumları 36 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER İlgili ülkelerdeki muhatap kuruluşlara ek olarak bazı kamu ve özel sektör kuruluşları ile daha yakın temasları teşvik edici faaliyetler düzenlenmektedir. Örnek: İngiltere, İspanya, İtalya ve Portekiz Dış Ticaret ve Yatırım Kurumları ile işbirliğinde etkinlikler Türkiye-AB ilişkileri ve müzakere sürecine ilişkin toplantılara katılım sağlanmaktadır. Örnek: Tarama Çalışmaları Hakkında Teknik Bilgilendirme Toplantıları 37 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER AB ülkeleri ile dialogun geliştirilmesine yönelik devlet, iş, akademi ve basın çevrelerini biraraya getiren etkinliklere DEİK destek vermektedir. Örnek: Türkiye – İtalya Forumu, Kültürler Arası Dialog Çalışmaları Firmalararası iş geliştirme amaçlı toplantılar, ilgili kurum ve firmaları bilgilendirme faaliyetleri DEİK çalışmaları arasında önemli yer almaktadır. Faaliyetlerin hemen tümünde ilgili kamu ve özel sektör kuruluşlarının katılımının sağlanmasına çaba gösterilmektedir. 38 AVRUPA BİRLİĞİ’NE YÖNELİK FAALİYETLER Proje Bazlı Çalışmalar: Örnek: İtalya ile INTEGRA ve TIP Projeleri DEİK tarafından yürütülmüştür. - 4 yıl süren INTEGRA Projesi kapsamında İtalya’nın 10 bölgesi ile işbirliği olanakları araştırılmış, Türkiye’nin genel ve sektörel tanıtımı yapılmış, Akdeniz ve Balkanlarda bulunan 31 ülke ile bilgi ağı geliştirilmiştir. - 3 yıl süren TIP Projesi kapsamında İtalya’nın Puglia bölgesi ile Türkiye arasındaki işbirliği olanakları araştırılmış, resmi kurumlar arasında dialog tesis edilmiş ve Çanakkale-Brindisi arasında bir Ro-Ro hattı kurulmasında son aşamaya gelinmiştir. 39 İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ www.deik.org.tr 40