haftalık bülten - Türkiye İhracatçılar Meclisi

HAFTALIK BÜLTEN
9 Ocak 2017
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
DÜNYA
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) raporuna göre Gelişmekte Olan Piyasalar’dan (GOP) Aralık’ta çıkan tutar 3,4
milyar dolar olurken Donald Trump’un seçilmesinin hemen ardından Kasım ayında görülen 27 milyar dolarlık çıkış sonrası bir yavaşlamaya işaret ediyor.
Borçlanma senetlerinden 2,7 milyar dolar çıkarken, Kasım
ayında bu rakam 19 milyar dolardı. Hisse senetlerinden çıkış ise 700 milyon dolarla sınırlı kalırken, Kasım’da çıkış 8
milyar dolar düzeyindeydi.
Böylece GOP’lara fon akışı 2016’da 28 milyar dolar ile 2008
yılından beri en düşük seviyeye gerilerken 2010-2014 ortalamasının da %90 altında gerçekleşmiş oldu.
JP Morgan global imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), Aralık ayında 34 ayın en yüksek seviyesine
çıkarak 52,1 puandan 52,7 puana yükseldi. Alt endekslerde üretim endeksi 53,4 puandan 53,8 puana, yeni siparişler
endeksi 53,1 puandan 53,8 puana, yeni ihracat endeksi 51,3
puandan 51,4 puana, istihdam endeksi 50,8 puandan 51,4
puana, girdi fiyatları endeksi 58,7 puandan 60,0 puana gelirken, çıktı fiyatları endeksi 53,5 puanda kaldı.
ABD
Fed’in faiz oranlarını artırdığı ve üye faiz artırım tahminlerinin yukarı yönlü revize edildiği 14 Aralık tarihli toplantı
tutanakları, Trump dönemi maliye politikaları konusunda
belirsizlikler olsa da genişleyici politikaların Fed açısından
daha sıkı para politikasına işaret etmesi açısından önemliydi. Üyelerin büyük bölümü genişletici maliye politikalarının
faizler üzerindeki yukarı yönlü riskleri artırdığı konusunda
görüş bildirdi. San Francisco FED Başkanı John Williams,
ABD’de istihdamda düzelme ve enflasyonda yaşanan ılımlı
artış nedeniyle 2017’de üç faiz artışı gerekebileceği görüşünü paylaştı.
ABD’de imalat sanayi ISM verisi Kasım’daki 53,2 seviyesinden Aralık’ta 54,7’ye yükselerek beklenti 53,8’i aştı ve genişlemenin sürdüğüne işaret etti. Endeksteki artışta yeni siparişler ve fiyatlara yönelik alt endekslerdeki hızlı yükseliş etkili
olurken istihdam alt endeksindeki artış nispeten sınırlı kaldı.
ABD’de özel sektör istihdamı Aralık ayında beklenti
175K’nın gerisinde, bir önceki aya göre %29 düşüş ile 153K
kişi düzeyinde gerçekleşti. Veri, 3 aylık ortalama seviye olan
162K kişinin ve 12 aylık ortalama seviye olan 174K kişinin
gerisinde kaldı.
Aralık ayı tarım dışı istihdam verisi beklenti 175K kişinin altına 156K kişi olarak açıklansa da önceki ay verisinin 204K kişiye revize edilmesi (önceki 178K) ve ortalama
saatlik ücretlerde %0,4 artış, enflasyonist baskının devam
ettiğini göstermesi ve istihdam piyasasının ısındığına işaret
etmesi nedeniyle dolar endeksini (DXY) pozitif etkiledi.
EURO BÖLGESİ
Euro Bölgesi Aralık ayı İmalat Sanayi PMI verisi 2011 yılı
Nisan’ından sonraki en yüksek seviyede 54,9 olarak gerçekleşerek (önceki:53,7) büyümede ivmelenmenin sürdüğüne
işaret etti. Son çeyrek ortalaması 54,0 ile bir önceki çeyrek
ortalamasının üzerinde (52,19) olurken 2011 2. çeyrekten
bu yana en hızlı artışı oldu. Yıl ortalaması olan 52,5 ise 2010
yılından sonraki en yüksek yıl ortalaması olmuş oldu. Hizmet PMI verisi de 53,7 ile beklentilerin üzerinde gelirken
bölge ülkelerinde ekonomi adına olumlu işaret verdi.
Euro Bölgesi Aralık ayı öncü manşet TÜFE verisi %1,0 olan
beklentileri aşarak %1,1 (önceki %0,6) olurken çekirdek
TÜFE de %0,8 olan beklentileri üzerinde %0,9 artış gösterirken Euro Bölgesi için canlanmaya işaret etti. Almanya’da
Aralık TÜFE, beklenti %0,6’nın üzerinde %1,0 artarken yıllık enflasyon %0,7’den %1,7’ye yükseldi ve 2013 yılı Temmuz
ayından bu yana en yüksek değerini aldı.
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
TÜRKİYE
Aralık ayında TÜFE rakamı beklentilerin üstünde %1,64
olarak gerçekleşirken yıllık enflasyon %8,53’e yükseldi. Piyasa medyan tahmini %0,90, 2016 sonu için medyan tahmin
ise %7,65 seviyesinde oluşmuştu. Merkez Bankası Beklenti
Anketi’nde ise cari ay TÜFE beklentisi %0,79, yıllık TÜFE
beklentisi %7,69 şeklindeydi. Böylece hedef olarak konulan
%5,0 ve tahmin olarak son Enflasyon Raporu’nda yer bulan
%7,5 tutturulamamış oldu.
Ana harcama gruplarına baktığımızda bir önceki aya göre
alkollü içecekler grubundaki %31,59 ve ulaştırma grubundaki %12,36 artış dikkat çekici. Enflasyondaki temel eğilimi anlamak için takip ettiğimiz Özel Kapsamlı TÜFE-H
endeksi %0,41 artışla yıllık bazda %7,29’a; aynı şekilde
TÜFE-I endeksi %0,35 artışla yıllık bazda %7,48’e yükselmiş
durumda. Bu yükseliş kur geçişgenliğine de işaret etmekte.
Eylül sonunda %1,8 olan yıllık Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi
(Yİ-ÜFE) Aralık sonu itibariyla %9,94 oldu. Üretici fiyatları
kur geçişgenliğine çok hızlı tepki verirken, TÜFE üzerinde
talep koşullarına bağlı olarak yukarı yönlü baskıların olabileceğine de işaret etti.
Gümrük Bakanlığı verilerine göre Aralık ayında İhracat
%9,3 artarak 12,8 milyar dolar, ithalat %2,2 artarak 18,4
milyar dolar olurken dış ticaret hacmi %5 artarak 31,2 milyar dolar, dış ticaret açığı %11,1 azalarak 5,6 milyar dolar
ve ihracatın ithalatı karşılama oranı 4,5 puan artışla %69,7
oldu. Ocak-Aralık döneminde ihracat, %0,84 azalarak 142,6
milyar dolar, ithalat %4,2 azalarak 198,6 milyar dolar olurken, dış ticaret hacmi %2,8 azalarak 341,2 milyar dolar, dış
ticaret açığı, %11,7 azalarak 56 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı 2,4 puan artışla %71,8 oldu.
İSO İmalat Sanayi PMI verisi Aralık’ta 47,7 olurken, son
çeyrek ortalaması bir önceki çeyrek ortalamasının üzerinde
gerçekleşmesine ve istihdamda artışa işaret etmesine rağmen üretim, yeni siparişler ve ihracat siparişleri endekslerinde referans değer 50,0’nin altında ölçüldü. Diğer taraftan
enflasyonist baskıların da güçlendiğine işaret etti. Yeni ihracat siparişleri hacmi Aralık’ta gerilerken son 11 ayın en yüksek endeks (mevsimsel etkilerden arındırılmış) değerinin
kaydedildiği Kasım ayına göre düşüş ılımlı düzeyde kaydedildi. Kasım ayına göre hız kesmiş olsa da istihdamdaki
yükseliş eğilimi beşinci aya taşınırken satın alma faaliyetlerinin Aralık’ta bir önceki aya göre yavaşladığını gösterdi.
Bu yavaşlama, Ekim ayında görülen yaklaşık son 2 yılın en
güçlü artışının ardından geldi ki, bu durum Merkez Bankası
İktisadi Yönelim Anketi ile de uyumlu. TL’deki değer kaybı girdi fiyatlarında yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam
ederken girdi fiyatları enflasyonu, artış eğilimini sürdürdü.
Bunun sonucu olarak imalatçıların nihai ürün fiyatları önceki aya göre daha da yükseldi.
Aralık ayında Türk Lirası, sepet kura (%50$+%50€) karşı
bir önceki aya göre ortalamada %5,1 oranında değer kaybederken, TCMB reel efektif döviz kuru endeksi Kasım’da
95,12’den Aralık’ta 92,16’ya gerileyerek %3,1 değer kaybetti.
2015’in aynı ayına göre ise azalış %5,46 oldu. Bu aynı zamanda endeksin 90,51 seviyesini aldığı Eylül 2015’ten bu
yana en düşük seviyeyi de işaret etmekte.
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
Yurt dışında yerleşik kişilerin 30 Aralık itibarıyla bir önceki hafta 35,425 milyar dolar olan hisse stok miktarı 35,603
milyar dolara, 904,4 milyon dolar olan özel sektör tahvil ve
bonoları 916,4 milyon dolara çıkarken, 26,913 milyar dolar
olan DİBS stok miktarının 26,739 milyar dolara indi. Piyasa fiyatı ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında hisse senedi değerinde 30,3 milyon dolar, özel
sektör bonolarında 336,6 milyon dolar düşüş olurken, DİBS
değerinde 101,2 milyon dolar artış gerçekleşti. 2016 yılının
tamamında hisse senetlerinde 808 milyon dolar, DİBS’lerde
2,950 milyar dolar net artış olurken 2015 yılında hisse senetlerinden 2,384 milyar dolar, DİBS’lerden 2,465 milyar
dolar çıkış gerçekleşmişti.
9 Ocak
11 Ocak
12 Ocak
13 Ocak
VERİ TAKVİMİ
Sanayi Üretim Endeksi
Perakende Satış Endeksleri
Dış Ticaret Beklenti Anketi
Almanya Sanayi Üretimi
Ödemeler Dengesi İstatistikleri
Dış Ticaret Endeksleri
Euro Bölgesi Sanayi Üretimi
Sanayi Ciro Endeksi
HAFTANIN GÜNDEMİ
Bu haftanın gündemine baktığımızda yurt içinde açıklanacak iki verinin Sanayi Üretim Endeksi ve Ödemeler Dengesi İstatistiklerinin öne çıktığını görmekteyiz.
Kasım ayındaki öncü göstergeler ihracatta artışa, buna bağlı
olarak ihracata dayalı sektörlerde sanayi üretimin artabileceğine işaret etmekteydi. Diğer taraftan aynı olumlu seyir
tüketici ve reel kesim güven endekslerinde görülmezken
imalat sanayi PMI verisi gerileme olabileceğini söylemekteydi. Beklentilere baktığımızda Kasım ayı arındırılmamış
sanayi üretimi verisinde yıllık medyan tahmini %3 yönünde oluşurken, arındırılmış sanayi üretimi medyan tahmini
%1,9 şeklinde. Ekim ayında yıllık bazda takvim etkisinden
arındırılmamış sanayi üretimi %0,20, takvim etkisinden
arındırılmış sanayi üretimi ise %2,0 seviyesinde gerçekleşmişti.
Cari işlemler dengesi Ekim’de, dış ticaret açığındaki artış
ve seyahat gelirlerindeki azalışın etkisiyle 1,7 milyar $ açık
verirken 12 aylık birikimli açık ise 33,8 milyar $ ile Kasım
2015’ten bu yana görülen en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Kasım’da ihracat %9,7 artış ile ithalattaki %6,0 yıllık artışın üzerinde gerçekleşmiş ve dış ticaret açığı %4 azalmıştı.
Diğer taraftan Kasım ayı seyahat gelirlerinin mevsimsellik
nedeniyle düşük olduğu da dikkate alındığında, Kasım ayı
Cari İşlemler Dengesine ilişkin medyan tahmininin 2,500
milyar dolar düzeyinde oluştuğunu görmekteyiz.
Uyarı Notu: Bu araştırma raporunda yer alan görüş ve değerlendirmeler yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmakta olup Türkiye
İhracatçılar Meclisi’nin kendi kurumsal görüş ve yaklaşımını temsil etmemektedir.
2017