haftalık bülten - Türkiye İhracatçılar Meclisi

HAFTALIK BÜLTEN
8 Mayıs 2017
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
ABD
Fed, beklentilere paralel olarak politka faizini %0.75-1.00
aralığında korudu. Ancak büyümede ve enflasyonda son
dönemde görülen yavaşlamanın geçici olduğunu belirterek,
Haziran’da faiz artırımına kapıyı açık bıraktı. Toplantının
ardından piyasalarda Fed’den Haziran’da faiz artırım beklentisi ise %70’den %90’a yükseldiği görüldü.
ABD İmalat Sanayi ISM verisi ekonomik aktivite Nisan’da
da genişlemeye işaret ederken manşet PMI Mart ayının
57,2’lik düzeyinden 2,4 puanlık düşüşle 54,8’e geriledi. İmalat dışı ISM raporuna göreyse imalat-dışı ekonomik aktivite 88. ayında da genişlemeyi sürdürerek Nisan’da 55,2 olan
Mart verisinin 2,3 yüzde puan üzerinde 57,5 olarak gerçekleşti.
ABD’de özel sektör istihdamı Nisan’da 175K kişi civarında
olan beklentilerin hafif üzerinde 177K olarak açıklandı.
Mart verisi ise 263K kişiden 255K kişiye revize edildi. Tarım
dışı istihdam ise 185K beklentinin üzerinde 211K şeklinde
gerçekleşirken işsizlik oranı %4,5’den %4.4’e düştü. Ortalama saatlik kazançlarda artış aylık bazda %0,3 ile beklentilere paralel yıllık bazda ise %2,5 ile beklentilerin altında kaldı.
Mart verisinin %0,2’den %0,1’e revize edilmesi yıllık ücret
artışlarının %2,7’den %2,5’e düşmesine neden oldu.
EURO BÖLGESİ
Euro Bölgesi Nisan ayı imalat PMI rakamı Mart ayındaki
56,2 seviyesinden 56,7 seviyesine yükselirken Bölge’nin en
önemli ekonomisi olan Almanya PMI verileri 2 ayın en düşüğünde açıklandı. Genel olarak son 6 yılın en yüksek seviyesi olan veri imalat sanayi koşullarında iyileşmenin sürdüğünü gösteriyor. Hizmetler PMI verisi ise Nisan ayında,
56 olan Mart verisi ve 56,2 olan öncü verinin üzerinde 56,4
olarak gerçekleşti. Bu şekilde, imalat ve hizmetler endeksini
kapsayan bileşik PMI da 56,4’ten 56,8’e, son 6 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Euro Bölgesi 1. çeyrek büyümesi ilk tahmin rakamlarına
göre ilk çeyrek büyümesi beklentilere paralel olarak çeyrekten çeyreğe %0,5, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise
%1,7 şeklinde gerçekleşti. IMF, Bölge’nin 2017 yılında 2016
ile aynı, %1,7 oranında büyümesini bekliyor.
UZAK DOĞU
Çin Caixin imalat sanayi PMI verisi Mart ayındaki 51,2 seviyesinden Nisan’da 50,3’e gerileyerek üretimde ve yeni iş
yaratımında ikinci çeyreğe zayıf başlangıç sinyali verirken
gelecek 12 aylık döneme ilişkin iyimserlik en zayıf seviyede
gerçekleşti. Hizmetler PMI verisi ise Mart ayının 52,2 olan
seviyesinden 51,5’e geriledi, bu şekilde imalat ve hizmet
sektörlerini kapsayan bileşik endeks de önceki ayın 52,2’lik
seviyesinden Nisan’da 51,2’ye, son 10 ayın en düşük seviyesine geriledi.
TÜRKİYE
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) 16 Nisan referandumu
sonrasında siyasi belirsizliğin azaldığına işaret ederek Türk
ekonomisi için 2017 ve 2018 GSYH büyüme tahminlerini
yukarı yönlü revize etti. Tahminlerin yukarı yönlü revize edilmesinde devam eden mali gevşeme, kredi garanti
fonu uygulamaları etkili oldu. IIF, 2017 için GSYH büyüme tahminini %3’ten 4,2’ye yükseltirken, 2018 beklentisini
de %3,2’den 3,5’e çıkardı. Bununla birlikte yüksek faizlerin
2018 boyunca ekonomik aktivite üzerinde baskı yaratmasının muhtemel olduğunu ifade etti. Verimlilikte yavaşla-
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
manın makro politikanın sınırları olduğuna işaret ettiğini
belirten IIF, reformların hızlandırılmasının Türkiye’nin kendi yurt içi tasarrufları ile fonlanan potansiyel büyümesinin
artırılması ve dış kırılganlığın azaltılması için kritik önemde
olacağını vurguladı.
Moody’s yayınladığı “Bankacılık Sistemi Görünümü: Türkiye” raporunda, Türkiye’nin bankacılık sistemi için görünümü ‘negatif ’ olarak devam ettirdi. Negatif görünümün Türk
bankalarının zorlu bir faaliyet ortamında finansal değerlerinin zayıflayacağı beklentilerini, Türk bankacılık sisteminin gelecek 12-18 aydaki kredibilitesine yönelik beklentileri
yansıttığını vurguladı. Yüksek fonlama ve döviz kuru hedge
maliyetlerine, banka karlılıklarında düşüş yaşanmasının da
muhtemel olduğunu ifade eden Moody’s, yavaşlayan kredi
büyümesi ve daha yüksek kredi zarar karşılıklarının 2016’da
risk ağırlıklı varlıklardan elde edilen %1,8 karı zayıflatacağını
savundu.
Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’nin yabancı para cinsinden
kredi notunu “BB”, yerli para cinsinden notunu “BB+” seviyesinde korudu, not görünümünü ise “negatif ” olarak teyit etti.
Hazine, 2047 vadeli 1,75 milyar ABD Doları tahvil ihracı
gerçekleştirdi. Bu tahville birlikte 2017 yılında uluslararası
sermaye piyasalarından toplam 6,25 milyar ABD Doları tutarında finansman sağlanmış oldu.
Nisan’da TÜFE beklentilere paralel %1,31 olarak gerçekleşirken yıllık enflasyon %11,29’dan %11,87’ye yükseldi. Enerji
grubu fiyatlarında %0,64 azalış olmakla beraber işlenmemiş
gıda fiyatlarındaki %1,49 ve ulaştırma grubundaki %2,41
olarak gerçekleşen artışlar enflasyonun yükselişindeki en
önemli faktörler olarak karşımıza çıkmakta. Hizmetler grubu enflasyonu yıllıkta 23 baz puan artarak %8,87 olurken,
mal grupları enflasyonunun %12,47’den %13,20’ye doğru
hızla yükseldiğini gördük. Çekirdek enflasyon göstergelerinden özel kapsamlı TÜFE-C endeksi ise 4 baz puan düşerek
%9,46’dan %9,42’ye gerilemiş durumda. Manşet enflasyondaki yükselişte Yurt İçi Üretici Fiyatları (Y-ÜFE) kaynaklı kur
geçişgenliğinin gecikmeli etkilerinin hız kesse de sürmekte
olduğunu gördük. Mart ayında %16,09’a yükselen Y-ÜFE
Nisan’da %16,37’ye yükseliş kaydetti.
geriledi. Birikimli olarak bakıldığında ihracat %4,7 artarak
146,623 milyar dolar olurken, ithalat %2,1 artışla 203,771
milyar dolar oldu. Böylece dış ticaret açığı %3,9 azalarak
57,148 milyar dolara geriledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Nisan ayı ihracat verilerinde Nisan ayı ihracatı
11,866 milyar dolar olmuştu. Aradaki farkın GTB verilerindeki “kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller,
inciler” ihracatından kaynaklanmakta (967 milyar dolar).
“Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler” faslına ilişkin ithalat ise %30 artarak 2,627 milyar dolar oldu.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sanayi PMI verileri,
imalat sektörünün faaliyet koşullarındaki iyileşmenin Nisan
ayında da sürdüğüne işaret etti. Üretim, yeni siparişler, ihracat, satın alma faaliyetleri ve istihdam ikinci çeyreğin başlangıcında büyümeye devam ederken enflasyonist baskıların
daha da hafiflediğini gösterdi. Mart’ta anketin 12 yıllık geçmişinde gözlenen en yüksek aylık artışlarından birini gerçekleştirerek 52,3 düzeyine yükselen PMI endeksi Nisan’da hafif
çapta gerileyerek 51,7 olarak kaydedilirken yeni ihracat siparişleri üst üste dördüncü ay olacak şekilde arttı.
Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi Nisan ayında bir
önceki aya göre %1,63 düşerek 77,16 değerini alırken, ekonomide mevcut durum algısı ve geleceğe ilişkin beklentiler
yükselirken tüketicinin kişisel finansal durum algısında gerileme ve özellikle tüketim eğilimindeki düşüş gerilemedeki
neden olarak karşımıza çıktı.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (GTB) geçici dış ticaret verilerine göre, 2017 yılı Nisan ayı ihracatı %7,38 artarak 12,833
milyar dolar, ithalat ise %9,58 artarak 17,744 milyar dolar
olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı %15,8 artarak 4,911 milyar dolar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı %72,3’e
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
Yurt dışında yerleşik kişilerin 28 Nisan itibarıyla, bir önceki hafta 42,319 milyar dolar olan hisse stok miktarı 44,118
milyar dolara, 27,081 milyar dolar olan DİBS stok miktarı 28,748 milyar dolara, 853 milyon dolar olan özel sektör
tahvil ve bonoları 883 milyon dolara yükseldi. Piyasa fiyatı
ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında
hisse senedi değerinde 129,4 milyon dolar, DİBS değerinde 15,1 milyon dolar, özel sektör bonolarında ise 30 milyon
dolar yükseliş gözlendi. 52 haftalık birikimli olarak bakıldığında önceki hafta 486 milyon dolar olan hisse senedi
girişleri 605 milyon dolar seviyesine yükseliş gösterirken;
358 milyon dolar çıkış olan DİBS’te 494 milyon dolar çıkışa
yükseldi. 2017 yılında hisse senedine toplam yabancı girişi
1.460 milyar dolar olurken, DIBS’e giriş 1,805 milyar dolar
oldu.
HAFTANIN GÜNDEMİ
Fransa’da Macron’un seçimlerden zaferle ayrılması halinde
haftaya Euro’nun güçlü başlamasını bekleyebiliriz. Diğer taraftan Fed’in Haziran’da faiz artırım olasılığına ilişkin beklentilerin yükselmesi, petrol ve emtia fiyatlarındaki gerileme, Çin ekonomisine ilişkin endişeler gelişmekte olan ülke
para birimlerinin Dolar ve Euro’ya karşı gerilemesine neden
olmakta. Yurt dışında haftanın en önemli gelişmesi İngiltere
Merkez Bankası’nın alacağı faiz kararı olacak.
Yurt içinde ise sanayi üretim endeksi ve ödemeler dengesi
istatistiklerini takip edeceğiz. Sanayi üretiminin (takvim etkisinden arındırılmış) Şubat ayında yavaşladığını görmüştük. Mart öncü verileri, imalat sanayi PMI verisi artış göstererek genişleme bölgesinin üstüne çıkarken ihracat güçlü
bir artış sergileyerek ekonomik aktivitede toparlanmanın
ılımlı süreceğine işaret etmişti.
Şubat ayında birikimli cari açığın 33,7 milyar dolara yükseldiğini görmüştük. Mart’ta ihracat %13,6 artarken, ithalatın
%6,9 arttığını ve dış ticaret açığının %10 daraldığını görmüştük. Cari açık üzerinde olumlu katkı veren bu gelişmeye
rağmen turizm gelirlerindeki yavaş seyrin bunu sınırlayarak aylıkta 3,0 milyar dolar, yıllıkta 33 milyar dolar birikimli açık şeklinde gerçekleşeceğini beklemekteyiz.
TCMB reel efektif döviz kuru endeksi Mart’taki 89,38’seviyesinden Nisan’da 90,31’e yükseldi. TCMB sıkı likidite duruşunu korurken küresel eğilimler TL’yi baskı altında tutmaya devam ettiği görülmekte.
8 Mayıs
9 Mayıs
11 Mayıs
12 Mayıs
VERİ TAKVİMİ
Sanayi Üretim Endeksi
Hazine Nakit Gerçekleşmeleri
Euro Bölgesi Sentix Güven Endeksi
Perakende Satış Endeksleri
Ödemeler Dengesi İstatistikleri
Sanayi Ciro Endeksi
Dış Ticaret Endeksleri
ABD Enflasyon Rakamları
Uyarı Notu: Bu araştırma raporunda yer alan görüş ve değerlendirmeler yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmakta olup Türkiye
İhracatçılar Meclisi’nin kendi kurumsal görüş ve yaklaşımını temsil etmemektedir.
2017