Euler Hermes Ekonomik Araştırmalar Haftalık İhracat Risk Görünümü 8 Temmuz 2015 Haftanın Verisi 57 Dolar Gösterge Brent Ham petrol varil fiyatı Manşetlerde Yunanistan: 5 günlük geri sayım Çözümlenemeyen durum giderek endişe verici bir hal alıyor. Avrupa Birliği, anlaşmaya varılması için açık bir tarih belirledi (12 Temmuz Pazar). Bankacılık sektöründe durdurulan faaliyetlerin ve sermaye kontrollerinin haftaya Pazartesi’ye kadar ertelenmesini bekliyoruz. Ancak, bankalar hızla likidite kaybediyor. Buna bağlı olarak iflasların ve sektörde oluşabilecek sistematik bir krizin önüne geçilmesi için sermaye kontrollerinin daha da sıkılaşmasından endişe ediyoruz. IMF ve Avrupa Konseyi Başkanı, her iki tarafın arasını (Yunanistan ve AB) bulmaya çalışıyor ama Yunanistan tarafından gerçekçi bir reform ajandası sunulmazsa (en geç 9 Temmuz’a kadar bekleniyor) siyasi açmazın daha da kötüleşmesinden korkuyoruz. Bu hafta sonu anlaşmanın sağlanamaması, AMB’nin Yunan bankalarının ELA acil durum kredi hattına (89 milyar Euro) erişimini kesmesi anlamına geliyor. Bu da, Yunan bankalarının Eurosistemi’nden otomatik olarak kesilmesi, nakit para çekimleri ve ekonominin finansmanı için gerekli kaynaklara ulaşamaması anlamına geliyor. Böyle bir senaryoda bankacılık sistemini kurtaracak çözümler şunlar olabilir: (i) hissedarlar ve mevduat sahipleri için güçlü kurtarma önlemleri. Ancak, Kasım 2014’te başlayarak devam eden ciddi miktardaki sermaye çıkışları nedeniyle Haziran sonunda kalan toplam mevduat miktarının 130 milyar Euro civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu da (ii) Euro karşısında iskontolu işlem görecek IOU sertifikalarının çıkarılmasını zorunlu kılabilir. Bu durum başlarda bir süre Euro’ya paralel seyredecek yeni bir para biriminin ortaya çıkmasının ilk adımını oluşturacaktır. Teknik açıdan yeni bir para biriminin tedavüle girmesi en az iki veya üç ay sürecek ve bu para biriminin tüm ülkeye ulaşması altı aydan fazla zaman alacaktır. Ülkenin ihracat bakımından Euro Bölgesine bağlı olması Euro’nun ülkede serbest dolaşmaya devam etmesini olası kılıyor. Yeni para biriminin Euro’ya çapalanması ise teknik olarak mümkün olsa da zor görünüyor çünkü ülkenin döviz rezervleri sınırlı ve yeni para biriminin açıklanmasından sonra yaklaşık %30-40 arası değer kaybetmesi bekleniyor. Almanya: Görünüm istikrarlı ama büyümede canlılık yok Nisan ayındaki aylık %0,6’lık artıştan sonra Mayıs ayında mevsimsel olarak ve iş günlerine göre düzeltilmiş sanayi üretimi aynı kaldı. İnşaat (-%0,5) ve enerji (-%3,1) sektörlerinde üretim, Mayıs ayı sanayi üretimi genel değerini aşağıya çekerken, tüketici ürünlerine yönelik üretimin aylık %1,3’lük güçlü bir artış göstermesi, çekirdek imalat sanayi üretiminin aylık %0,4 artmasını sağladı. Nisan ayında aylık %2,2 belirgin bir artış gösteren imalat sanayi yeni siparişleri Mayıs ayında %0,2 azaldı. Diğer yandan, 2 aydır düşüşte olan imalat sanayi ve hizmetler sektörü PMI’sı Haziran ayında yeniden artarak sırasıyla 51,9 ve 53,8 oldu ve “büyüme” alanında (50 puanın üstü) kalmaya devam etti. Haziran ayında 10,2’ye çıkan genel GfK Tüketici Beklentileri Endeksi’nin Temmuz ayında 10,1’e gerilemesi bekleniyor. Ekonomik Beklentiler Bileşeni ise büyük ihtimalle Yunanistan’daki kriz nedeniyle ciddi oranda düşüş gösterdi. Sık frekanslı olan tüm bu veriler birlikte değerlendirildiğinde yurt içi talebin sürüklediği büyümenin istikrara kavuştuğu görülüyor ve aynı veriler 2015 yılı için %1,7’lik olan büyüme tahminimizi destekliyor. Çin: Aktif politika uygulaması Politik önlemler, oynaklığı ve hisse sendi piyasasındaki keskin düşüşü sınırlayacak şekilde gevşetiliyor. Gösterge faiz oranı ve -KOBİ’lere ve kırsal kesim şirketlerine kredi veren- bankaların zorunlu karşılık oranlarında indirime gittikten sonra, Merkez Bankası yeni bir önlemler dizisi açıkladı. Bunlar arasında; 11 bankaya likiditeyi canlandırması için verilecek altı aylık 250 milyar Renminbi değerinde kredi imkanı ve Çin Menkul Kıymetler Finansman Şirketine, piyasa oyuncularını yeniden finanse edebilmesi için yapılan fon enjeksiyonları yer alıyor. Diğer yandan yetkililer emeklilik fonları gibi bazı oyuncular için piyasa kurallarını da gevşetti. Artık bu tip fonlar varlıklarının %30’una kadarını hisselere ve altyapı yatırımlarına yatırabilecek ve kredili menkul kıymet işlemlerinden faiz gelirlerinin kullanımı konusunda daha rahat olabilecekler. Ayrıca, en büyük 21 finansal aracı kurum, büyük şirketlerden hisse alımları ve Şanghay Bileşik endeksini yeniden 4500 seviyesine çıkarmak için 120 milyar Renminbi değerinde yatırım yapma konusunda cesaretlendirildi. Önümüzdeki dönemde muhtemelen hayal kırıcı gelecek 2. çeyrek GSYH rakamlarından dolayı finansal gerginliğin bir süre daha sürmesi bekleniyor. Bu bağlamda, büyümeyi hedeften saptırmamak için (%7) desteğin artırılması bekleniyor. Bu önlemler kısa vadede olumlu katkılar yapacak olsa da risk almayı ve özel sektör borçlarını arttırıyor ve daha da önemlisi (sık sık gelen canlandırma önlemleri) “kurtarılma” fikrini www.eulerhermes.com.tr benimsetiyor. Mercekteki Ülkeler Amerika ABD: İş gücü piyasası endişelendiriyor İş gücü piyasasına yönelik sorunlar Fed’in 4. çeyreğe kadar faiz oranlarını artırmayacağını düşündürüyor. Haziran ayında tarım dışı istihdam 223 bin kişi artmış olsa da önceki 2 ay 60 bin kişi aşağıya revize edildi. Hayal kırıcı diğer bir gelişmeyse iş gücüne katılım oranının %62,9’dan toparlanma dönemindeki en düşük seviye olan %62,6’ya gerilemesi oldu. Bu oran Ekim 1977’den beri görülen en düşük oran. Saatlik ücretler, çalışılan saatler ve haftalık kazançlar aylık olarak değişmedi ve çekirdek enflasyonla düzeltildikten sonra saatlik ve haftalık ücretler yıllık sadece %0,2’lik artış gösterdi. Farklı bir rapor, iş olanaklarındaki artışın neredeyse rekor seviyeye ulaştığını ancak işe alımların uzun-dönemli ortalamada kaldığına işaret ediyordu. Bu da, işverenlerin doğru adayları bulmakta zorluk çektiğini gösteriyor ve yine bu da istihdam artışı önünde önemli bir engel. İş gücü piyasasındaki bozulmalar, imalat sanayi dışı ISM anketinin istihdam bileşeninde de üst üste ikinci ayda da düşüş göstererek kendini belli etti. Ancak, hem imalat sanayi dışı hem de imalat sanayii anketleri genelinde aylık olarak sırasıyla 0,3 ve 0,7 puanlık artış kaydedildi Avrupa Rusya: Yurt içi talepteki durgunluk resesyonun derinleşmesine neden oluyor Revize veriler ekonominin 2014 yılı ortasında zaten resesyonda olmuş olduğunu gösteriyor. 2014 yılı 3. ve 4. çeyreklerinde dönemsel olarak sırasıyla %0,3 ve %0,6 küçülen GSYH, 2015 yılı ilk çeyreğinde ise %1,3 daraldı. Aşağı yönlü gidişat ilk çeyrekte yurt içi talebin her kategorisinde kendini gösterdi. Özel tüketim harcamaları çeyreklik bazda %9 azalırken, kamu harcamaları %0,3 sabit yatırımlar ise %4,2 düştü. Brüt sermaye oluşumlarındaki çeyreklik %33’lük daralma ise stoklardaki keskin düşüşe işaret ediyor. İthalattaki çeyreklik %33,1’lik azalma ve ihracattaki (muhtemelen zayıflayan Ruble nedeniyle) sürpriz sıçrayış 1. çeyrekteki daralmanın beklenenden daha hafif olmasına imkan verdi. Sık frekanslı veriler 2. çeyrekte GSYH’deki düşüşün hızlandığına işaret ediyor (bk. 18 Haziran tarihli haftalık rapor). Haziran ayı imalat sanayi (48,7) ve hizmetler (49,5) PMI’ları da “daralma” alanında (50 puanın altı) kalmaya devam ediyor. Yurt içi talebin daha da azalacağını ve GSYH’daki daralmanın önümüzdeki çeyreklerde derinleşeceğini tahmin ediyor 2015 yılında GSYH’nin %4 küçüleceğini öngörüyoruz. Afrika ve Orta Doğu Fas: Büyüme? Asya Pasifik Japonya: Cesaretlendirici veriler Tarım sektöründe daha iyi yetiştirme şartlarıyla (2015 başında iyi yağış oranları) beklenen üretim artışı (çeyreklik %7,7 ve yıllık %12) ve buna bağlı olarak daha iyi hasat 1. çeyrek GSYH büyümesini destekleyerek yıllık %4,1’e çıkmasını sağladı. 2014 yılı için büyüme %1,8’di. İlk çeyrekte imalat sanayi ve perakendecilik sektörlerinde de üretim artışları çeyreklik bazda sırasıyla %4,3 ve %6,6 oldu. Ancak, tarım dışı diğer sektörler ve hizmetler kesiminde üretim sabit kaldı. Enflasyon beklentilerinin görece iyileşmesi (gıda ve yakıt fiyatları) ve bütçe ve cari işlemler dengelerindeki iyileşmeler (azalan sübvansiyonlar ve daha düşük ithal petrol faturası) olumlu bir görünüm oluşturuyor. Ancak, Tunus ve Mısır’da gerçekleşen yakın zamanlı terörist saldırıları genel olarak bölge için potansiyel bulaşıcılık riski içerdiğinden Fas turizmi ve ülkeye yatırım girişlerini de olumsuz etkileyebilir. 2015 ve 2016 yıllarında büyümenin yaklaşık %4,5 civarında olmasını bekliyoruz. Ancak, bunda 2016 yılında tarım dışı sektörlerde daha fazla üretim olması ve ülkede güvenlik ve istikrar durumunun süreceği varsayımları belirleyici. Japonya Merkez Bankası, ülkenin bölgesel ekonomilerine dair üretimde artış ve istihdamda iyileşmeye işaret eden olumlu bir değerlendirme açıkladı. Özellikle, güçlü özel tüketimin şirketlere fiyat artışlarına gitme imkanı verdiği Hokkaido bölgesi için görünüm belirgin şekilde iyileşti. Diğer yandan, Mayıs ayında 1,88 trilyon Yen ile ülke son beş yıldaki en yüksek ikinci aylık cari işlemler fazlasını kaydetti (Nisan ayında 1,326 trilyon Yen’di). Artan fazla, deniz ötesi yatırımlardan gelen yüksek gelirler ve azalan ticaret açığıyla (-0,146 trilyon Yen’den 0,04 trilyon Yen’e) güçlenen gelir dengesine (2,013 trilyon Yen) işaret ediyor. Düşük emtia fiyatları ve zayıflayan yen ithal mallarda azalmayı beraberinde getirirken ihracattaki azalma çok daha az oldu. Cari işlemler fazlasının 2015 yılında da belirgin şekilde yüksek olması ve GSYH’nin %1,8’ine ulaşması bekleniyor (2014 yılında GSYH’nin %0,6’sıydı). Bu da zayıf emtia fiyatları sayesinde daha düşük bir ithalat faturası anlamına geliyor. İhracatın ise artması ama küresel talepteki büyümenin hafif olması nedeniyle artışın düşük hızda olması bekleniyor. www.eulerhermes.com.tr Takvim / Neleri Takipte Olacağız? 09 Temmuz Çin Haziran ayı TÜFE 09 Temmuz İngiltere Merkez Bankası faiz oranı kararı 09 Temmuz Almanya Mayıs ayı cari işlemler dengesi 09 Temmuz Güney Afrika Mayıs ayı madencilik üretimi 09 Temmuz Güney Afrika Mayıs ayı imalat sanayi üretimi 10 Temmuz Fransa Mayıs ayı sanayi üretimi 10 Temmuz Hindistan Mayıs ayı sanayi üretimi 10 Temmuz Romanya Haziran ayı TÜFE 14 Temmuz Almanya Haziran ayı TÜFE 14 Temmuz ABD Haziran ayı perakende satışlar 14 Temmuz Almanya Temmuz ayı ZEW anketi 15 Temmuz ABD Haziran ayı ÜFE 15 Temmuz ABD Haziran ayı sanayi üretimi Feragatname Bu değerlendirmeler her zaman aşağıdaki feragatnameye tabidir. Bu materyal, bir Allianz şirketi olan Euler Hermes SA tarafından yayınlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır, tavsiye amaçlı değerlendirilmemelidir. Bu bilginin alıcıları kendi bağımsız değerlendirmelerini yapmalıdır ve sadece bu bilgilere dayanarak harekete geçmemelidir. Bu materyal, bizim onayımız olmaksızın çoğaltılmamalı ve hiçbir belgeye eklenmemelidir. Yasaklanmış olabileceği hiçbir yargı alanında dağıtımına kalkışılmamalıdır. Bu bilginin güvenilirliği bağımsız olarak Euler Hermes tarafından doğrulanmamıştır ve bilginin doğruluğu ile tamamlığı hakkında Euler Hermes hiçbir şekilde (söyleyerek veya ima yoluyla) temsil veya garantide bulunmamakta, bu bilgiye güvenmek ve onu kullanmak aracılığıyla doğabilecek hiçbir sorumluluk ve yükümlülüğü kabul etmemektedir. Aksi belirtilmedikçe, sadece Euler Hermes Finans Departmanı’nın tüm görüş ve tahminleri bu tarihten itibaren hiçbir bildirim olmaksızın değiştirilebilir. Euler Hermes SA, Fransa Mali Pazar Yetkilisi tarafından yetkilendirilmiş ve düzenlenmiştir. Bu değerlendirmeler aşağıdaki feragatnameye tabidir. Geleceğe Dair İfadelerle İlgili Temkin Notu: Burada yer alan ifadelerin bazıları gelecekle ilgili beklentiler ve yönetimin mevcut görüş ve varsayımlarına dayalı ileriye dönük ifadeler olabilir. Bu ifadeler bilinen ve bilinmeyen riskler içerdiğinden bu durum, gerçek sonuçların, performansın veya olayların, bu ifadelerde belirtilen veya ima edilenden farklı olmasına yol açabilir. Metin içeriği gereği ileriye yönelik ifadelerin yanı sıra, “olabilir”, “olacaktır”, “olmalıdır”, “beklenmektedir”, “planlanmaktadır”, “amaçlanmaktadır”, “beklemektedir”, “inanmaktadır”, “tahmin etmektedir”, “öngörmektedir” veya “devam etmektedir” gibi kelimeler ileriye yönelik ifadelere örnek teşkil etmektedir. Gerçek sonuçların, performansın veya olayların, bu ifadelerde belirtilenden farklı olmasına yol açan sebepler, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla şöyle sıralanabilir: (i) genel ekonomik koşullar özellikle de Allianz SE’nin temel iş kolundaki ve ana pazarlarındaki ekonomik koşullar, (ii) gelişmekte olan piyasalar da dahil olmak üzere finans piyasalarının performansı, (iii) sigortalı zarar olaylarının ciddiyeti ve sıklığı, (iv) hastalık ve ölüm oranları ve trendleri, (v) kalıcılık seviyeleri, (vi) kredi temerrütlerinin boyutu (vii) faiz oranları, (viii) Euro-Dolar paritesi de dahil olmak üzere döviz kurları, (ix) değişen rekabet düzeyleri, (x) para yığılması ve Avrupa Para Birliği de dahil olmak üzere kanun ve yönetmeliklerdeki değişiklikler, (xi) Merkez Bankalarının ve/veya yabancı hükümetlerin politikalarındaki değişiklikler, (xii) şirket alımlarının etkileri ve ilgili birleşme konuları, (xiii) yeniden yapılanma önlemleri ve (xiv) genel rekabet faktörleri (her durum için yerel, bölgesel, ulusal ve/veya global bazda). Bu faktörlerin çoğunun terörist faaliyetlerin sonucunda meydana gelmesi veya kuvvetlenmesi daha muhtemeldir. Burada bahsi geçen konular zaman zaman Allianz SE’nin ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu’na sunduğu dosyalarda açıklanan riskleri ve belirsizlikleri de içerebilir. Grup, burada yer alan geleceğe dair bilgilerin güncellenmesi konusunda hiçbir yükümlülük üstlenmemektedir. www.eulerhermes.com.tr