Euler Hermes Ekonomik Araştırmalar Haftalık İhracat Risk Görünümü 10 Şubat 2016 Haftanın Verisi 34,6 ABD’de ortalık haftalık çalışma saati Manşetlerde Rusya: Yurtiçi talebin yavaşlamasıyla 2015’te derin resesyon yaşandı İlk tahminler reel GSYH’nin 2015 yılının son çeyreğinde yıllık %3.8 küçüldüğünü ve yıl genelinde beklenildiği gibi %3.7’lik bir daralma yaşandığını gösteriyor. En ciddi küçülme toplam sermaye oluşumunda yaşandı ve bu da sabit yatırımlarda %7.6’lık bir düşüş ve stoklarda keskin bir azalma olarak kendini gösterdi. Azalan taleple karşı karşıya kalan firmalar stoktan satışa yöneldi ve bu da yıllık büyümeden 3.3 puan çaldı. Hane halkının; rublenin ciddi şekilde değer kaybetmesi, reel ücretlerdeki düşüş ve çalışma saatlerindeki azalmadan dolayı darbe almasıyla, özel tüketim harcamaları %10.1 azaldı. Kamu harcamaları %1.8 düştü. Diğer yandan rublenin zayıflamasıyla reel ihracatın %3.1 artması ve reel ithalatın %25.6 azalması, net ihracatın büyümeye 6.7 puan katkıda bulunarak küçülmeyi sınırlamasını sağladı. Sene başından beri petrol fiyatlarının düşmeye ve rublenin değer kaybetmeye devam etmesi, 2016 yılı görünümünü zayıflatıyor. Ancak, baz etkisi düşünüldüğünde bu yıl GSYH’nin daha makul bir küçülme sergilemesi muhtemel. 2016 yılında daralmanın %0.5 olmasını bekliyoruz ama küresel petrol fiyatlarının beklenenden de uzun süre çok düşük seyretmesi, tahminimiz üzerinde aşağı yönlü ciddi bir risk oluşturuyor. ABD: İş gücü piyasasından karışık sinyaller, zayıf ticaret ve verimlilik Ocak ayı işsizlik raporu karışık sinyaller verdi. Yaratılan istihdam 151 bin kişiyle hayal kırıcı oldu ve Fed’in faiz artışlarına yönelik endişeleri azaltırken, yavaşlayan bir ABD ekonomisine yönelik endişeleri artırdı. Diğer yandan işsizliğin 0.1 puan azalarak %4.9’a gerilemesi ve iş gücüne katılım oranının 0.1 puan artması güçlü sinyaller vererek, aksi yönde beklentiler oluşturdu (Fed’in faiz oranlarını artırmasına yönelik endişelerin artması ve ABD ekonomisinin yavaşlamasına yönelik endişelerin azalması). 2016 yılında Fed’den 1 veya en fazla 2 faiz artışı bekliyoruz. Ücretler, Ocak ayında aylık %0.5’lik artışla güçlü bir tırmanış yaşasa da, yıllık artış oranı geride kalan 6 ayın ortalama %2.5’lik artışıyla tutarlı oldu. 29 bin kişiyle son 15 ayın en yüksek istihdamının yaratıldığı imalat sanayiinden, sonunda iyi bir haber gelmiş oldu. Diğer yandan, Kasım 2015’te 42.2 milyar dolar olan ticaret açığı, Aralık 2015’te 43.4 miyar dolara ulaştı. Güçlü dolar ve zayıf küresel talep nedeniyle baskılanan ihracat aylık %0.3 ve yıllık %6.9 azalarak 181 milyar dolara gerilerken, ithalat son dört aydır ilk kez aylık %0.3’lük artışla 225 milyar dolara ulaştı. Ancak yıllık olarak bakıldığında ithalat da %6.5 azaldı. 2015 yılı son çeyreğinde GSYH’nin zayıflaması kısmen çeyreklik bazda yıllık olarak %3 azalan verimlilik ile açıklanabilir (yıllık +%0.3). Kanada: Bölünmüş iş gücü piyasası, iyileşen ticaret Ocak ayında işsizlik çok hafif bir artışla %7.2 oldu (%7.1’den) ve ABD’nin 2.3 puan üzerine çıkarak, 2002 yılından beri görülen en ciddi farkı oluşturdu. 5.700 kişi işini kaybetti ama detaylara bakıldığında Kanada ekonomisinin aslında iş gücü piyasaları bakımından ikiye bölündüğü görüldü. Örneğin; hizmet yoğun Ontario’da 19.800 kişilik istihdam yaratılırken, petrol yoğun Alberta’da iş kayıpları 10 bini buldu. Geçtiğimiz sene genel olarak 125 bin kişilik istihdam yaratılmış olsa da, hizmetler sektöründe 169.200 kişilik artış olurken, mallar sektöründe 43.200 kişilik düşüş yaşandı. 2015 yılının tamamında 10 eyaletten sadece 3’ünde belirgin istihdam artışı görüldü. Bunlar; Ontario (+100.200), British Columbia (+48.400) ve Quebec (+30.500) oldu. Alberta’da iş kayıpları 35.000’e ulaşırken, kalan 6 eyaletteki toplam istihdam artışı 18.600 ile sınırlı kaldı. Diğer yandan, Aralık 2015’te mal ticareti açığında ciddi iyileşme görüldü (1.5785 milyon Kanada dolarından 585 milyon Kanada dolarına) ve bu da son çeyrekte GSYH’ye önemli destek verdi. Bunda nominal ihracatın aylık %3.9 artarken, ithalatın sadece %1.6 artması etkili oldu. Reel olarak bakıldığında ihracat yıllık %3.2 arttı. Alt kalemler bazındaysa enerji ihracatı %5.3 artarken, enerji dışında kalan sektörlerde ihracat artışı %2.6 oldu. Ancak, düşük www.eulerhermes.com.tr petrol fiyatları nedeniyle nominal olarak bakıldığında ihracat yıllık %27 azaldı. Cezayir: Lider kim? Anayasal değişikliklere yönelik planlar cumhurbaşkanlığı süresi için daha katı sınırlamalar, başbakanın atanması sürecinde artan konsültasyon ve Berberi dilinin resmi dil olarak kabul edilmesini de içeriyor. Ocak ayı sonunda bir başbakanlık kararnamesiyle DRS, yani askeri istihbarat organizasyonu feshedilmişti. Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın devam eden sağlık sorunlarına yönelik endişeler, değişikliklerin uygulamaya girip girmeyeceği dahil ortaya çıkabilecek karmaşanın artmasına neden oluyor. Zira Buteflika 2 yıldır kamu içinde görülmedi (bknz 19 Kasım 2014 haftalık bülteni). Siyasi belirsizliğe bir de belirgin şekilde azalan petrol kazançları ve artan güvenlik endişeleri eşlik ediyor. Ancak, uluslararası rezervler 160 milyar dolar civarında (2014 ortasındaki 200 bin dolar civarından) ve bu da 28 aylık ithalatı karşılayacak bir seviye. Bu finansal tampon yeniden ödeme zorunlulukları ve ticari işlemler için bir nebze rahatlık sağlasa da, büyük bütçe ve cari açıklar her zaman dikkatli bir yönetim ister. Mercekteki Ülkeler Amerika Haiti: Siyasi belirsizlik Haiti’de Geçici Devlet Başkanı Michel Martelly’in yerine geçecek ismi belirlemek için yapılan seçim, siyasi karışıklıklara ve haftalardır devam eden sosyal gerilime neden oldu. Dönemi sona eren Martelly’nin halefi olmadan görevinden ayrılması, siyasi kördüğümü iyice çıkmaza soktu. Ancak, geçtiğimiz hafta 14 Mayıs’tan önce yapılacak 2.tur cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar geçici bir hükümetin kurulmasıyla ilgili anlaşmaya varıldı. Bu siyasi belirsizliklere ek olarak ciddi güvenlik tehditleri, 2010 depremi sonrasında halen toparlanmakta ve kırılgan olan ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Bu nedenle GSYH büyümesi ve ekonomik gelişmeye yönelik görünüm halen belirsiz. Ekonomi 2013 yılında %4.2 büyüdü ama 2014 yılında büyüme yavaşlayarak %2.7 oldu. Büyümenin 2015 yılında daha da yavaşlayarak %2.3 olduğunu 2016 yılında sadece hafif bir artışla %3 olacağını tahmin ediyoruz. Avrupa Fransa: 2015 yılında dış ticaret. Bardağın yarısı boş mu dolu mu? 2015 yılı dış ticaret istatistikleri hem iyi hem de kötü. Bardağın dolu tarafında ihracattaki yıllık %4.3’lük artışla (2014’te %0.1’di) 12.2 milyar euro azalarak 45.7 milyar euroya gerileyen mal ticareti açığı var. Avrupa’daki toparlanma AB’ye ihracatın %2.2 artmasına yardımcı oldu ve euronun değer kaybı dünyanın kalanına ihracatı artırdı (%7.4, ABD’ye olan %19.5’luk ihracat dahil). Bardağın boş tarafını ise 2.6 milyar euro artan imalat sanayii açığı oluşturuyor (işlenmiş ürünler hariç). Yıllık %11.4’lük artışla havacılık sektörü, sektörün ticaret fazlasının 1.6 milyar euro artarak 22.2 milyar euroya ulaşmasını sağladı. İlaç ve tarım ürünleri belirgin iyileşme gösteren tek diğer sektörlerdi. Bu da ülke ihracatının sadece birkaç sektöre bağlı kaldığının bir diğer göstergesi. Acaba havacılık sektörü ihracatının yarısını oluşturan Airbus, 2016 yılında yine bir rekor kıracak mı (2015 yılı satışları 28.9 milyar euro)? Afrika ve Orta Doğu Kenya: Yüksek büyüme gösteren bir Afrika ülkesi 2015/16 bütçe açığının (ödenekler dahil) GSYH’nin %8.7’sinden %8.1’ine çekileceği resmi olarak açıklandı. Bu düşüş, harcamalar ve yurtiçi borçlanmada gidilecek kesintileri yansıtıyor. 2016/17 dönemi için ise bütçe açığı hedefi GSYH’nin %6.9’u kadar. Dış finansmanın, açığın %62’sini karşılaması bekleniyor. Diğer yandan IMF, 687 milyon dolarlık kredi imkanını program kapsamında yapısal önlemlerin hayata geçirilmesine ek süre tanımak için 2016 yılı Mart ayına kadar uzattı. IMF kredisi aslında fondan ziyade bir nevi “ihtiyati” önlem ve kurum hükümetin ekonomiyi istikrara kavuşturmak için politika araçlarını kullanmasını kapsamlı şekilde desteklediğini belirtiyor. Hükümet mali planlarının -inşaat ve tarım sektörlerindeki büyümenin ve turizm sektöründeki toparlanmanın sürüklediği- ülkenin “hâlâ güçlü” ekonomik büyümesini engellemeyeceğini iddia ediyor. 2016 ve 2017 yıllarında GSYH’nin yaklaşık %6 büyüyeceğini tahmin ediyoruz. www.eulerhermes.com.tr Asya Pasifik Endonezya: Duraksayan dış talebe rağmen 2015’te güçlü büyüme Geçtiğimiz sene ilk üç çeyrekte yıllık %4.7 büyüyen reel GSYH son çeyrekte hızlanarak yıllık %5, yıl genelinde ise %4.8 oldu. Bu son altı yılın en düşük büyümesi ve %5’lik 2014 büyümesinin de altında. 2015 yılında büyümeyi sürükleyen yurt içi talep oldu. Özel sektör tüketimi %5’lik sağlam bir artış sergilerken (2014’te %5.2), kamu harcamaları hızlanarak %5.4’e yükseldi (2014’te %1.2) ve sabit yatırımlar %5.1 arttı (2014’te %4,6). Dış ticaret faaliyetleri 2015 yılında daha da zayıfladı. İhracat, Çin başta olmak üzere bölgesel ticari ortaklarda yavaşlayan talepten, ithalat ise Endonezya rupiahı’nın (IDR) değer kaybından olumsuz etkilendi (dolar karşısında ortalama %13 değer kaybı). Yine de ithalatın (-%5.8) ihracattan (-%2) çok daha fazla azalması nedeniyle net ihracat 2015 yılı büyümesine 0.8 puanlık katkıda bulundu (2014’te -0.3 puan). Yurt içi talebin güçlü seyrini korumasını ve 2016 yılında büyümenin %5 civarı olmasını bekliyoruz. Takvim / Neleri Takipte Olacağız? 11-12 Şubat Euro Bölgesi maliye bakanı toplantısı 11 Şubat Türkiye Aralık ayı cari işlemler dengesi 12 Şubat Euro Bölgesi 4.Ç. GSYH (ilk tahmin) 12 Şubat Euro Bölgesi Aralık ayı sanayi üretimi 12 Şubat ABD Ocak ayı perakende satışlar 12 Şubat Hindistan Aralık ayı sanayi üretimi 12 Şubat İspanya Ocak ayı TÜFE 12 Şubat Almanya Ocak ayı TÜFE 12 Şubat Kanada Ocak ayı konut fiyat endeksi 15 Şubat Rusya Ocak ayı sanayi üretimi 15 Şubat Ukrayna 4.Ç. GSYH büyümesi 16 Şubat Brezilya Aralık ayı perakende satışlar 16 Şubat İngiltere Ocak ayı TÜFE ve ÜFE 16 Şubat Almanya Şubat ayı ZEW (ekonomik güven) anketi 17 Şubat ABD Ocak ayı Fed toplantı notları 17 Şubat ABD Ocak ayı sanayi üretimi ve ÜFE 17 Şubat ABD Ocak ayı konut başlangıçları ve izinleri 17 Şubat Polonya Ocak ayı sanayi üretimi 18 Şubat Fransa Ocak ayı TÜFE 18-19 Şubat Avrupa Konseyi Toplantısı www.eulerhermes.com.tr FERAGATNAME Bu değerlendirmeler, her zaman aşağıdaki feragatnameye tabidir. Bu materyal, bir Allianz şirketi olan Euler Hermes SA tarafından yayınlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır, tavsiye amaçlı değerlendirilmemelidir. Bu bilginin alıcıları, kendi bağımsız değerlendirmelerini yapmalıdır ve sadece bu bilgilere dayanarak harekete geçmemelidir. Bu materyal, bizim onayımız olmaksızın çoğaltılmamalı ve hiçbir belgeye eklenmemelidir. Yasaklanmış olabileceği hiçbir yargı alanında dağıtımına kalkışılmamalıdır. Bu bilginin güvenilirliği bağımsız olarak Euler Hermes tarafından doğrulanmamıştır ve bilginin doğruluğu ile tamamlığı hakkında Euler Hermes, hiçbir şekilde (söyleyerek veya ima yoluyla) temsil veya garantide bulunmamakta, bu bilgiye güvenmek ve onu kullanmak aracılığıyla doğabilecek hiçbir sorumluluk ve yükümlülüğü kabul etmemektedir. Aksi belirtilmedikçe, sadece Euler Hermes Finans Departmanı’nın tüm görüş ve tahminleri bu tarihten itibaren hiçbir bildirim olmaksızın değiştirilebilir. Euler Hermes SA, Fransa Mali Pazar Yetkilisi tarafından yetkilendirilmiş ve düzenlenmiştir. Bu değerlendirmeler aşağıdaki feragatnameye tabidir. Geleceğe Dair İfadelerle İlgili Temkin Notu: Burada yer alan ifadelerin bazıları gelecekle ilgili beklentiler ve yönetimin mevcut görüş ve varsayımlarına dayalı ileriye dönük ifadeler olabilir. Bu ifadeler bilinen ve bilinmeyen riskler içerdiğinden bu durum, gerçek sonuçların, performansın veya olayların, bu ifadelerde belirtilen veya ima edilenden farklı olmasına yol açabilir. Metin içeriği gereği ileriye yönelik ifadelerin yanı sıra, “olabilir”, “olacaktır”, “olmalıdır”, “beklenmektedir”, “planlanmaktadır”, “amaçlanmaktadır”, “beklemektedir”, “inanmaktadır”, “tahmin etmektedir”, “öngörmektedir” veya “devam etmektedir” gibi kelimeler ileriye yönelik ifadelere örnek teşkil etmektedir. Gerçek sonuçların, performansın veya olayların, bu ifadelerde belirtilenden farklı olmasına yol açan sebepler, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla şöyle sıralanabilir: (i) genel ekonomik koşullar özellikle de Allianz SE’nin temel iş kolundaki ve ana pazarlarındaki ekonomik koşullar, (ii) gelişmekte olan piyasalar da dahil olmak üzere finans piyasalarının performansı, (iii) sigortalı zarar olaylarının ciddiyeti ve sıklığı, (iv) hastalık ve ölüm oranları ve trendleri, (v) kalıcılık seviyeleri, (vi) kredi temerrütlerinin boyutu (vii) faiz oranları, (viii) Euro-Dolar paritesi de dahil olmak üzere döviz kurları, (ix) değişen rekabet düzeyleri, (x) para yığılması ve Avrupa Para Birliği de dahil olmak üzere kanun ve yönetmeliklerdeki değişiklikler, (xi) Merkez Bankalarının ve/veya yabancı hükümetlerin politikalarındaki değişiklikler, (xii) şirket alımlarının etkileri ve ilgili birleşme konuları, (xiii) yeniden yapılanma önlemleri ve (xiv) genel rekabet faktörleri (her durum için yerel, bölgesel, ulusal ve/veya global bazda). Bu faktörlerin çoğunun terörist faaliyetlerin sonucunda meydana gelmesi veya kuvvetlenmesi daha muhtemeldir. Burada bahsi geçen konular zaman zaman Allianz SE’nin ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu’na sunduğu dosyalarda açıklanan riskleri ve belirsizlikleri de içerebilir. Grup, burada yer alan geleceğe dair bilgilerin güncellenmesi konusunda hiçbir yükümlülük üstlenmemektedir. www.eulerhermes.com.tr