EKONOMİK BÜYÜME Ekonomik Büyüme ile İlgili

advertisement
EKONOMİK BÜYÜME
 Ekonomik Büyüme ile İlgili Kavramlar
 Bir ülkede kişi başına düşen reel millî gelirin her yıl artmasına ekonomik büyüme
denir. Ekonomik büyüme, üretim ölçeğinin ve üretimin artmasını yani reel çıktının
zaman içinde artmasını ifade eder.
 Büyüme hızı ise kişi başına düşen reel millî gelirin bir yılda ne kadar arttığını gösterir.
’nin ilk yıla ait kişi başına reel gayrisafi millî hasıla, ’in de ikinci yıla ait kişi başına
reel gayrisafi millî hasıla olduğu kabul edilirse büyüme hızı (g) şu şekilde hesaplanır:
 Ekonomik Büyümenin Kaynakları
 Bir ekonomide büyümenin başlıca kaynağı emek miktarında meydana gelen
artışlardır. Bunun yanında sermayede artış yaşanması, diğer üretim faktörlerinin
miktarının artması, teknolojide ve verimde meydana gelen ilerlemeler de ekonomik
büyümenin kaynağı niteliğindedir.
 Bir ekonomide işsizliğin var olması ekonominin tam istihdam düzeyine ulaşamadığı
anlamına gelir, dolayısıyla eksik istihdamda olan bir ekonomi büyüme koşullarını
gerçekleştiremez. Tam istihdam koşullarının sağlandığı durumda büyüme gerçekleşir.
 Emek miktarının artması bir ekonomide büyümenin kaynağını oluştursa da hızlı nüfus
artışı ekonomik büyümeyi olumsuz etkiler. Bir ülkede yaşanan hızlı nüfus artışı kamu
sektörünün yapacağı harcamaları altyapı yatırımlarından eğitim ve sağlık alanlarına
kaydıracağından büyüme olumsuz etkilenir.
Üretim Olanakları Eğrisi
Marjinal
dönüşüm oranı, üretim olanakları eğrisinin eğimine eşittir.
 Üretim Olanakları Eğrisinin Kayması
 Üretim faktörlerinin miktarının artması veya kalitesinin artması, teknolojinin
ilerlemesi, okuma yazma oranının artması üretim olanaklarını sağa kaydırır.
 Üretim olanakları eğrisinin paralel olarak sağa kayması dengeli (sapmalı olmayan,
yansız, nötr) büyüme anlamına gelir. Eğer üretim olanakları eğrisinde meydana gelen
kayma bir malın lehine gerçekleşiyorsa dengesiz (sapmalı, yanlı) büyüme söz
konusudur.
Geleneksel Büyüme Modelleri
KLASİK BÜYÜME TEORİSİ
 Klasikler kapitalizmin içsel dinamizmi ile ekonominin kendiliğinden büyüyeceğini
varsaymışlardır. Bu büyüme ise belli bir durgunluk noktasına kadar devam edecektir.
 Klasik teoriye göre büyüme kapital birikimindeki artış olarak görülmüştür. Bu nedenle iktisadi
büyüme, ücret ve rant ödemelerinden sonra yeterli büyüklükte bir karlılığa izin veren üretim
düzeyine bağlanmaktadır.
 Nüfus artışları verimliliği etkileyen en önemli etkendir. Sabit tabii kaynaklar karşısında artan
nüfus azalan verimler kanununu işletir. Böylece emeğin marjinal ve ortalama verimliliği
düşer.
 Klasikler evrensel kanunların mekanik bir işleyişle büyümeyi kendi kendine sağlayacağını
fakat sonunda bir durgunluk dönemine mutlaka girileceğini söylemişlerdir.
Adam Smith (1723-1790)
Uluslararası ticaret, nüfus artışı, kurumlar ve görünmez el fiyat ile ilgili görüşleri ise büyümeyi
açıklayan diğer faktörlerdir. Ayrıca, büyümenin kurumsal unsurlarına yönelik düşüncesinde ise
özellikle iktisadi liberalizmi savunmuştur. Kişisel çıkarın önemli olduğu bir piyasada görünmez el
olan fiyatın toplumun çıkarlarını en üst noktaya çıkarabildiği için hükûmetlerin piyasaya müdahale
etmemelerini vurgulamıştır. Bu bağlamda Smith’e göre hükûmetler, ancak iki görevi yapmakla
sorumludurlar.
Birincisi savunma, adalet, eğitim işlerini yürütmek.
İkincisi ise pazarı genişleten ve iş bölümü, uzmanlaşmayı destekleyen köprüler, yollar, limanlar, su
kanalları gibi altyapı yatırımlarını inşa etmektir. Smith’in büyümenin kurumsal unsurları konusunda
üzerinde durduğu diğer önemli konu ise dış ticarettir. Smith’e göre, dış ticaret pazarı büyüterek, iş
bölümünü artırarak büyümeyi artırmaktadır.
Thomas Malthus ( 1766-1834)
 Thomas Malthus
 1798
Papaz, İngiltere
Nüfusun Prensipleri Üzerine Bir Deneme
 Malthus, büyüme modelini nüfus ve hasıla-çıktı büyüme hızları arasındaki uyumsuzluk
üzerine inşa etmiştir.
 Malthus’a göre
 insanın biyolojik üreme kapasitesi, geometrik bir artışa (1,2,4,8,16,32,64,…. gibi)
 insan nüfusunu besleyen gıda maddelerinin üretimi ise, aritmetik bir artışa imkan
vermektedir. (1,2,3,4,5,6,…. gibi)
 Bu nedenle insanın biyolojik üreme hızının, gıda üretiminin hızını aşma eğilimi nüfus artışını
sınırlayan eğilimleri doğurmaktadır.
David Ricardo (1772-1823)
David Ricardo’nun “Politik İktisadın ve Vergilendirmenin Prensipleri” adlı eserinde temel iktisadi
düşünceleri ile birlikte, büyüme konusunda da görüşlerine yer vermiştir. Özellikle büyüme teorisinde,
azalan verimler ve fonksiyonel gelir dağılımı, kâr, rant ve ücretler üzerinde yoğunlaşmıştır.
Ricardo’nun teorisi 19.yüzyıl başlarında İngiltere’nin ekonomik ve sosyal problemlerine dayalı olarak
geliştirilmiştir.
Ricardo’nun Büyüme Teorisinde Temel Kavramlar ve Varsayımlar
 Tarım kesiminde, teknik ilerleme hızı çok düşüktür. Ayrıca toprağın kıt olması ve daha düşük
nitelikli toprakların da kullanılması nedeniyle tarımda azalan verimler yasası geçerlidir.
Sanayi kesiminde artan verim ve teknik ilerleme, tarım kesimindeki azalan verimi telafi
edemediği için, toplam hasılada azalan verimler yasası geçerli olmaktadır.
 Ekonomi sürekli olarak, tam rekabet ve tam istihdam koşullarında işlemektedir.
 Sanayi kesiminde, teknik ilerleme hızı yüksektir.
 Üretim fonksiyonunda, üretim, üretim faktörleri olarak sermaye, emek ve toprağın
kullanılması ile elde edilir.
 Ücretler, kısa dönemde emek arzı ve emek talebine göre belirlenmektedir. Uzun dönemde ise,
ücretler, asgari bir ücret düzeyinde sabit kalma yönündedir.
 Sermaye emek sahiplerine ödenmek için ayrılan ücret fonundan oluşmaktadır.
 Marjinal hasıladan emek sahiplerine ödenen asgari ücretler ayrıldıktan sonra kalan kısım
karları oluşturmaktadır.
Alexandrovich Feldman
 Alexandrovich Feldman
Marksist büyüme modeli
 Karl Marx’tan etkilenmiş
 Sovyetler Birliği’nde uygulanan Genel Plan’ın teorik temellerini oluşturmak amacıyla
geliştirdiği büyüme modelidir.
 Planlı kalkınma
 Yatırım 2 sektör arasında dağılır
 Sermaye malları sektörü
 Tüketim malları sektörü
 Sermaye stoku sektörler arasında kaymaz.
 Kapalı ekonomi
 İhracat-ithalat yok
 Model, sermaye malları sektörüne öncelik verirken, tüketim malları sektörünü ihmal eder.
Çünkü;
 Sermaye malları sektörüne öncelik veren bir yatırım politikası, kısa bir süre sonra
ulusal hasıla büyüme hızının daha yüksek olmasını sağlar.
 Tüketim malları sektörüne öncelik veren bir yatırım politikası kısa bir süre sonra
ulusal hasıla büyüme hızının daha düşük olmasına yol açar.
Joseph Schumpeter
 Schumpeter, yenilikleri üretim faktörlerinin miktarları ile üretim miktarı arasındaki ilişkiyi
gösteren üretim fonksiyonunun değiştirilmesi biçiminde tanımlar.
 Yenilikler icatların ticari alandaki uygulamalarıdır.
 Schumpeter, yenilikleri uygulayan ve dolayısıyla da kapitalist sistemin sürekli değişmesinimutasyonunu sağlayan, kapitalizmi dinamikleştiren kişileri girişimciler diye nitelendirir.
 Schumpeter’e göre iktisadi büyümeyi etkileyen unsurlar;
 Üretim faktörlerinin miktarındaki değişimler,
 Yenilikler
 İktisadi büyüme;
 Bir girişimcinin iktisadi ve psikolojik güdülerle bir yeniliği iktisadi hayata sokmasıyla
ve böylece belirli bir alanda monopolcü konuma gelmesiyle ve kar geliri elde
etmesiyle başlar.
 Bir girişimcinin bir endüstride bir yeniliği başarı ile uygulayarak kar geliri elde
etmesi, bir yandan diğer girişimcilerin yeniliği taklit ederek kendisini izlemelerine, öte
yandan yeniliğin diğer endüstrilerde de yeniliklerin ortaya çıkmasına yol açmasına ,
kısaca yeniliklerin kümelenmesine yol açar.
 Buna bağlı olarak ekonomideki otonom yatırım hacmi ciddi biçimde artar. Üretim
faktörlerinin farklı biçimde kullanılmasını içeren ve kredilerle finanse edilen bu
yatırımlar, ekonominin ekonomik yapıyı değiştiren yaratıcı yıkım sürecinde
büyümesine yol açar.
Keynes (1883-1946)’in Büyüme İle İlgili Görüşleri
Klasik İktisat Teorisi’ne önemli eleştirilerde bulunan iktisatçı ise Johnard Maynard Keynes (18831946)’dir. Keynes 1936 yılında Para, Faiz ve İstihdamın Genel Teorisi adlı eserinde klasik
iktisatçıların savunduğu gibi piyasa mekanizmasının otomatik olarak tam istihdamı sağlama
konusunda başarılı olamadıklarını ileri sürmüştür. Keynes eserinde Keynesyen Devrim olarak
nitelendirilen bu tezinde yatırımların öncelikle toplam talep üzerinde etkilerini incelemiş, yatırımların
sermaye birikimi üzerindeki etkilerini tümüyle ihmal etmiştir.
Keynes’in büyüme konusundaki analizleri ise bu anlamda kısa dönemli statik bir analizdir. Keynes,
özellikle gelişmiş ekonomilerin, uzun dönemde durgunlukla karşılaşmaları kaçınılmaz olacağını ifade
etmektedir. Keynes’in durgunluk tezi ile ilgili görüşlerinde etkili olan unsurlar ise şunlardır:
Öncelikle nüfus artışı, teknik ilerleme ve yeni üretim yöntemleri ve alanlarında ilerleme ihtimali
gelişmiş ekonomileri olumlu etkileyip bir süre sonra etkileri azalıp uzun dönemde bu ekonomilerde
durgunluk yaşanacaktır. Çalışma yaşındaki nüfusun artışı ve sermaye artışı ile birlikte, uzun dönemde
tam istihdamı sağlayacak olan reel gelir düzeyinin yükselmesi beklenen sonuçtur. Nüfusun artışı ve
tasarruf oranlarındaki oluşacak bir azalma yatırım ve tasarruf arasında bir dengesizliğe neden
olacaktır.
Keynes’in durgunluk tezi eleştirilirken öncelikle tarihi olay ve gelişmelerin nasıl olacağı konusunda
doğru tahminlerde bulunamamak değil, aslında durgunluk tezi analiz edilirken yatırım talebiyle ilgili
analitik bir hatanın yapılmış olması çok önemlidir.
Dışsal Büyüme Modelleri
Dışsal büyüme teorileri’ olarak sınıflandırılan teoriler, büyümeyi ekonominin iç dinamiklerinden
bağımsız olan değişkenler aracılığıyla açıklamaya çalışmışlardır. Bu teoriler, gelişmekte olan
ülkelerde dış borçlanmanın ekonomik büyümeyi arttıracağını savunmaktadırlar.
1. Harrod - Domar Büyüme Modeli
Keynes’in kısa dönemli statik analizini uzun dönemli olarak genişleten ve dinamik büyüme
sorunlarıyla ilgilenen iktisatçılar ise Harrod ve Domar’dır. Roy F. Harrod 1937 yılında Bay Keynes ve
Geleneksel Teori isimli makalesi ile Keynes’in teorisini eleştirmiş ve 1939 yılında Dinamik Teori
Üzerine Bir Deneme başlıklı makalesinin hazırlanmasında da bu eleştiriler etkili olmuştur. Harrod bu
makalesinde yatırım harcamalarının toplam talep üzerine etkileri yanında aynı zamanda, üretim
kapasitesi üzerinde etkisi olduğunu da hesaba katmak suretiyle büyüyen bir ekonomide piyasa
sisteminin tam istihdamı otomatik olarak sağlamasının mümkün olup olmadığını araştırmıştır.
Harrod’un modeline çok benzeyen diğer bir model ise İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerikalı
iktisatçı Evsey D. Domar tarafından 1946, 1947 yılları arasında geliştirilmiştir. Harrod ve Domar’ın
büyüme modeline olan katkılarında çok benzeyen analizler yapmaları nedeniyle iki model genellikle
Harrod-Domar büyüme modeli olarak adlandırılmaktadır.
 Dışsal büyüme modellerinden Harrod - Domar Büyüme Modelinin temel sorunu,
ekonominin uzun dönemde tam istihdama ulaşıp ulaşamayacağıdır.
 Leontief tipi üretim fonksiyonu kullanır.
 Eş ürün eğrileri “L” harfi şeklindedir.
 Ölçeğe göre sabit getiri durumu söz konusudur.
 a bir birim çıktı üretmek için kullanılan sermaye miktarını, b ise bir birim çıktı
üretmek için kullanılan emek miktarını gösteriyor ise Harrod - Domar Modelinde sabit
oranlı üretim söz konusu olduğuna göre a/b oranı sabittir.
 Ekonomik büyüme hızı, iki kavram tarafından belirlenir. Bunlar marjinal tasarruf
oranı (s) ve sermaye - hasıla katsayısı (v) olarak nitelenir.
 Harrod - Domar Büyüme Modelinde, yurt içi tasarruflar ile büyüme arası pozitif ilişki
söz konusudur. Tasarruf artışları büyümeyi olumlu etkiler. Ekonomik büyüme tasarruf
artışlarına bağlıdır. Gelirin tüketilmeyen kısmı tasarruf edilir ve tasarruflar yatırıma
kanalize edilir. Yatırımlardaki net artış ülkenin sermaye stokunu artırır ve ekonomik
büyüme gerçekleşir.
2. Neo Klasik Büyüme Modeli (Solow)
 Solow, Neo Klasik Büyüme Modelini 1956 yılında gelişmiştir ve geliştirdiği bu model
sayesinde 1987 yılında Nobel İktisat Ödülünü almıştır.
 Dışsal büyüme modellerinden olan Neo Klasik Büyüme Modeli, ekonomik büyüme
ile tasarruf ve sermaye birikimi arasındaki ilişkiyi açıklar.
 Solow Büyüme Modeli, ekonominin dışa kapalı olduğu varsayımını kabul eder ve
ekonomide rekabetçi piyasaların söz konusu olduğunu varsayar.
Not: Harrod-Domar modelinde olduğu gibi Solow büyüme modelinde de ekonomik
büyümenin belirleyicisi emek ve sermayedir.
 Harrod-Domar Büyüme Modelinin aksine Solow Büyüme Modeli üretim faktörlerinin
(emek ve sermaye) tam tamamlayıcı oldukları görüşünü kabul etmez. Solow’a göre
üretim faktörleri birbirlerinin yerine ikame edilebilirler.
 Emek ve sermaye olmak üzere iki üretim faktörünün söz konusu olduğu modelde
teknoloji dışsal kabul edilir. Üretim faktörleri için azalan verimler yasası geçerlidir.
Buna göre üretim faktörlerinden biri sabit tutulurken diğer faktörün miktarı artırılırsa
verimliliği bir süre sonra düşer.
 Ölçeğe göre sabit getiri söz konusudur. Ölçeğe göre sabit getirinin olması üretim
faktörlerinde bir artış meydana gelmesi durumunda çıktı düzeyinin de bu artış kadar
artacağı anlamına gelir.
 Ekonomik büyüme emek ve sermaye tarafından belirlendiğine göre üretim fonksiyonu
Q = f (K, L) şeklindedir.
 Bu varsayımlara göre Neo Klasik Büyüme Modelinde ekonomi uzun dönemde kararlı
büyüme sergiler. Sabit teknoloji varsayımı altında, ekonomik dinamikler kişi başına
sermaye miktarını belli bir seviyeye çıkarır. Kişi başına sermaye miktarı değişmediği
müddetçe kişi başına çıktı miktarı da değişmeyeceği için ekonomi kararlı büyüme
seviyesine ulaşmış olur.
 Nüfus artışının söz konusu olduğu durumda kişi başına düşen sermaye miktarının
sabit kalabilmesi için sermaye miktarının nüfus miktarında meydana gelen artış kadar
artması gerekir.
 Ekonomide, kişi başına sermaye miktarının değişmemesi anlamına gelen durağan
durum dengesinin sağlanması, tasarruf oranına ve nüfus artışına bağlıdır.
Solow Artığı
 Bir ekonomide kişi başına reel millî gelirin yıldan yıla artması, büyüme olarak ifade
edilir. Büyüme; ülkede üretim kapasitesinin, üretimin ve reel millî gelirin artmasıdır.
 Üretim fonksiyonu emek ve sermayeye bağlı olduğuna göre büyüme, emek ve
sermaye tarafından belirlenir. Ölçeğe göre sabit getiri varsayımı geçerli olduğu için;
bir ekonomide meydana gelen büyüme, emek miktarındaki veya sermaye miktarındaki
artışa eşit olur.
 Ancak Solow’un 1957 yılında ABD üzerinde yaptığı araştırma ile ekonomide
gerçekleşen büyümenin emek ve sermaye artışından daha fazla olduğu gözlenmiştir.
Üretimde meydana gelen artışın K ve L’nin neden olduğu artıştan daha fazla
olmasının sebebi teknolojiye bağlanmıştır. Buna göre Solow, ekonomik büyümenin
emek ve sermaye artışından fazla olmasının teknoloji kaynaklı olduğunu kabul
etmiştir. Modelde, teknolojik ilerlemeden kaynaklı olan üretim artışına Solow artığı
denmektedir.
 Durağan Durum Dengesi
 Buna göre işçi başına sermaye miktarındaki değişme, işçi başına tasarruf miktarı ile
işçi başına yıpranma payı arasındaki farka eşittir.
 Modele göre işçi başına sermaye miktarının ve işçi başına hasıla miktarının
değiştirilemediği durum, Solow-Swan Durağan Durum Dengesidir.
 Sermayenin Altın Kuralı
 İşçi başına maksimum tüketimi sağlayan durağan durum dengesidir ve sermayenin
altın kuralı olarak adlandırılır.
İçsel Büyüme Modeli
 Harrod-Domar ve Neo Klasik (Solow) Büyüme modellerinden sonra ekonomik
büyüme de üretim esnekliklerinin yeniden yorumlanması ile yeni bir döneme
girilmiştir.
 Romer, Lucas ve Barro’nun öne çıktığı bu dönemde ortaya atılan kuramlar, İçsel
Büyüme Modelleri olarak adlandırılır.
 İçsel Büyüme Modelleri temel olarak bilimsel ve teknolojik ilerlemelerin büyümeye
yol açtığını savunur.
 İçsel Büyüme Modelini savunan iktisatçıların kendilerinden önce gelen kuramlara
eleştirisi, teknolojinin dışsal olarak kabul edilmesinin ekonomik büyümeyi açıklamada
eksiklik olarak değerlendirilir.
 Solow ve Harrod-Domar’dan farklı olarak İçsel Büyüme Modellerinde, piyasaların
tam rekabet koşullarında değil eksik rekabet koşullarında faaliyet gösterdiği ve beşerî
sermayenin büyümede önemli rol oynadığı varsayımı kabul edilmektedir.
 İçsel Büyüme Modelinde sermayenin artan getiriye sahip olduğu kabul edilir.
 AK Modeli
 S. Rebelo’nun geliştirdiği model, İçsel Büyüme Modellerinin en temelidir.
 Y = A Kα Lβ şeklindeki Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonundan emek faktörü
yenilenemediği için çıkarılmış ve fonksiyon Y = AK şeklinde ifade edilmiştir.
 Fonksiyonda A teknoloji düzeyini gösterirken K sermaye stokunu gösterir. Modelde A
sabit kabul edildiğine göre Y = AK şeklindeki fonksiyon A = Y/K şeklinde yazılabilir.
Buradan sermaye stokundaki değişme kadar üretim artışı gerçekleşeceği sonucuna
ulaşılır.
 Üretimin sermaye stokundaki artış kadar artması, üretimde azalan verimler yasasının
geçerli olmadığını gösterir.
 AK modeline göre hükûmetlerin tasarruf ve yatırım oranlarını artırma yönünde
politika uygulaması büyümeyi olumlu etkiler.
Yaparak Öğrenme
Teknolojik gelişmeyi belirleyen temel faktör bilgi birikiminin zamana bağlı değişmesidir. Bu
gerçeğin altını çizen ilk iktisatçı ise Kenneth Arrow’dur. Bilgiyi üretim sürecinin bir yan ürünü olarak
kabul eden Arrow, “yaparak öğrenme” modeliyle ekonomik büyümeyle bilgi birikimi arasında
doğrudan ilişki kurmaya çalışmıştır.
Yaparak öğrenme modeline göre, öğrenme deneyimin ürünüdür ve tekrarlamalara sıkı sıkıya
bağlıdır. Arrow bazı sektörlerde zaman ilerledikçe üretim maliyetlerinin düştüğünü, kalitenin
yükseldiğini ve üretimin hızlandığını belirtmiştir. Bu gelişmelerin nedenini de bilgi düzeyindeki
birikime bağlamıştır.
Teknolojik öğrenmenin aşamaları “olduğu gibi taklit”, “yaratıcı taklit” ve “yenilik” olarak
sınıflandırılabilir. Yeni sanayileşen ekonomilerden Güney Kore, yaparak öğrenmeden araştırarak
öğrenmeye geçiş yapan ülkelere iyi bir örnek olmuştur. Güney Kore aynı zamanda aktif öğrenme
stratejisinin önemli bir örneğidir.
 ARGE Modeli
 Romer’in geliştirdiği model İçsel Büyüme Modellerinin en önemlisidir.
 AR-GE faaliyetleri sonucu ortaya çıkan teknolojiye ayrıca para ödenmez. Teknolojiye
ayrı bir ödeme yapılmaması yapılan üretimin değerinin Solow Modelinde olduğu gibi
emek ve sermaye girdilerine bağlı olmasına neden olur.
Y=
rK + wL
 Romer Modelinde teknoloji içselleştirilir ve yaparak öğrenme, bilginin yayılması
varsayımları kabul edilir.
 Romer Modelinde ortaya çıkan yeni bir tasarım, patent hakları ile korunmak
durumundadır. Böylece yeni buluşlar teşvik edilir, yeni yatırımlar özendirilir.
 Beşeri Sermaye Modeli
 Ekonomik büyümenin kaynağını beşerî sermaye olarak tanımlayan model, 1988
yılında Lucas tarafından geliştirilmiştir.
 Beşerî sermaye, üretim faktörlerinin arasında sayılır ve uzun dönem sürdürülebilir
büyümeyi sağlayacak tek faktör olarak kabul edilir.
 Model, beşerî sermayenin eğitim yoluyla kurum içi eğitimlerle ve yaparak öğrenme
yoluyla elde edilebileceğini savunur. Sermaye birikimi gibi beşerî sermaye birikimine
önem verilmelidir. Lucas’a göre ekonomik büyüme, sermaye yatırımlarına göre beşerî
sermaye yatırımlarından daha fazla etkilenir. Yani beşerî sermaye yatırımları
ekonomik büyümeyi daha fazla etkiler.
 Kamu Politikası Modeli
 R. Barro’nun 1990 yılında yaptığı çalışmaları sonucu ortaya çıkan model, kamu
harcamalarının ekonomik büyümeyi hızlandırdığı görüşünü savunur.
 Modele göre AR-GE faaliyetlerinin kamu sektörü tarafından desteklenmesi, ayrıca
doğrudan kamu hizmetlerinin yapılması, ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkiler.
 Üretim fonksiyonunun ölçeğe göre sabit getiriye sahip olduğu kabul edilen modele
kamu sektörünün dahil edilmesi, tasarruf oranı ve büyüme arasındaki ilişkiyi
kuvvetlendirmiştir.
Download